34^ B Y Z O N D E R E
& ??°7*zyn, en nu te meer,alzo wy opdceon-
<jui;en van den prefentcn Vorft , gcen
ftaat ter wereld tot nog toe können
maakcn, weshalven wy alles door goe-
de Spions,; dienen na te. fpeuren > dog
Voor de reft moet men zeggen dat ’er
cen groot onderfcheid tußcben’t beftier
van den overteden Vorft, en Maja ~
opgemerkt, en bevonden is.
Vermits nu de Compagnie, al zedert
veele jaaren, de abfolute fouverainiteyt,
zonder eenige tegenfpraak van die van
Candi , over alle de Landen , Steden.
Forten, &c. die wy bezitten, heeft gehad,
cnwy met de Ingefetenen op wederzyd:
Grenfen in een goed verwand leven ^
in zoo verre zelf, dat onze gevlugte
na ’t Candies Gebied , van daar ook
te rüg gezonden zyn , als blykt onder
A°. 1696. volgens de Ola van Candi
Van 2.1. Juni, en ook A°. i<5p8. wan-
neer dat Hof met geen ongemeene Ca-
reflen meer geregaleerd wierd, in welken
tyd het egter de eerfte reyze 239
gevlugte Chialias , en vervolgens 80
verloopene Lafcaryns uyt de GaleCor-
le, aan ons heeft weergegeven , gelyk
UEd* wect j zo dat zy zelfs Compag-
nies Jurisdictie , of territoir, niet meer
ingeichil trekken, hoewel zy zig nog
niet wel in hunne fuccesiive Brieven of
Glas, ontflaan können, van hunne opge-
blafene en eerzugtige expresfien , die
yan geen Sonderlinge eonlequentie nog
yan geen gewigt zyn , zo lang wy die
Zelfs hen, niet toeftaan, behalven dat
clit nu ook eenigen tyd herwaards al ee-
pigzins heeft beginnen af te nemen*
weshalven UEd. het maar in dien treyn
gemakkelyk houden kaq , gelyk die
Zaken nn een geruimen tyd herwaards
beftierd zyn, met beleefde en flatterende
termen , hen zo wat den kovel vul-
lende, dat zy ,al. ten deelen voor con-
tant aannemen ,. vermits [dog van dat
Hof betuigd werd: dat het niets beno-
digd is , en zig aan geen ,fchatten of
rykdommen gelegen laatj. gelyk men
ziet in de Misfive van den Heer Pylr
aan den Hoog Ed. Heer CommiiTaris
•aan Meydreebt, van 7. Mcy, iö8p.ende
Batavize herwaards gefonden, van 19,
[Novemb. 1680.
. Egter moet men geen Titels gebrui-
k en , Ons, als Chriftenen onbetame-
lyk 5 gelyk ook haar Ed. Agtb. prqcave-
j-en, by ichryvens van 10. Mey, 1697.,
endie ook zedert niet meer ontmoet heb-
be, behalven dat die na die tyd nog al
vry befnpeid zyn , voor al zederd de
Zeventiencn, den 23. Oftober, 1700.
Zo nadrukkelyk bevelen, dat men zig
yoortaan in de Brieven aan dien Ko-
ning onthouden zou van walcbelyke,
Z A A K E N
en voor de E; Compagnie zo nadeelige tföfi
expresfien, die ons in der tyd-voor'de
fehenen zouden können fpringen 3 als
1 daar zyn deze (wel eefvande Heer
Pyh gebruikt:) dat de Steden, Plaat-
fen, en Landen , die wy bezitten , de
Zync zyn, dat de Gouverneur fynen
Gouverneur is , en diergely ke meer *
met recommandatie Van egter dien Vorft
Zo veel ecr, als men bedenken fean 3 te
geven, gelyk tot nu toe gedaan is. \
Ook werd by alle Papieren gerecom-
mandeerd dit Hof te carefleeren , en
genoegen te geeven , en zelf prefentcn
van belang daar toe te mögen emploieren,
te zieh by Misfive barer Edelheden, van
22. Oftober, 1700. waar toe egter, na
mynoordeel, geen zwäre fchenkagien
behoeven gebruikt te werden 5 maar
wel om ’c jaar 2 a 3, fyne Perfiaänfche
Pacrden , en jaarlyks wat Perfiaanze
Provizie, en wat Thee, Porcelyn , In*
difcheConfituren, gelyk laatft weer gedaan
is j en men moet onderftaan, ofdeze
cn geene andere kleenigheden dien Vorft
zouden aangenaain zyn,te weten, Neu-
renburger waren , van weinig belang e
Prentjes , en Schilderyen, of afgezette
Kaartjes , en Pöurtretjes , Zeeflaeen ,
Snuif-Tabak, &c. n
De grootfte Garefle doet men hen met
de beftelling van eenige Scheepsgelegen-
heid , als zy daarom verzoeken,. *t zy
na de Overkuft, of verder om de Noord j
geen de Zeventienen als een Zaak
van . cönfequentie voor ons voorkomt;
hoewel dat van haar Edelbeden op Ba-
tavia, niet zonder reden, met edn ander
00g aangezien werd , (in hun fchryven
van 22. Mey, en 22. Juni, iyof. waar
by UEd, ook zien kah , wat in zulk
een geval diend gedaan 5 en völgens
dien lnhoud, mag UEd. hen daar me-
de wel gerieven , mits zulke verzoeken
niet dikwils moeten voorkomen.
En alzo men aan dät Hof, om hun
goede en qüade dageri, zeer lang talmt,
zo moet men in zulk een geval, ver-
foeken 10 a 12 dagen , te vooren ge-
waarfchouwt te werden, wanneer die
verzogte Hoeker, of Chaloep, klaar
dient tc zyn ; dog opa een , of meer
Schepen verzögt r zynde, moet men
dat volgens fchryven harer Edelheden,
van 16. April, 1700. op deze of geene
pretexten, van na Batavia over te ichry-
ven, en ordre te verfbeken,declineren3
refereerende haar Edelheden, zieh hier
in verder aan ’c fchryven der Zeventienen,
7. Sept. 1696.
*t Ontfangen van de Gefanfen van
Candi, met Statie gefchied, kan UEd.
zien by de Dagregifters. Alzo dit
Volk zeer opgeblafeo is, die inen door
overjP
VA N C E Y
A> 1707-fovei'daad van eere , niet! verwaander
raakenj dog ondertuficheii, alszyafko-
men , op Wolvendaal, minnelyk moet
ontfangen, en met eenige kleenigheden^
als Snuif-taba,k, Thee j &c. waarom
zy by den Deljave verfoek mogten doen,
regaleren , en hen ook zo veel gemak,
als mogelyk is, toevoegen.
iv Verder heeft UEd; met dit Hof niets
meer te verhandelen j dan deze 2poinc-
ten : te weeten , wanneer de Caneel-
fchillers in de boflehen inoeten gaan,
den Koning by maniere van communi-
catie, volgens oude gewoonte, te laten
verzoeken,-, om.de Caneel mede in zyn
Landen te mögen fchillen j gelyk,'tevin-
den is by haar £d. Agtb. Miflive.van 13.
Auguftus, 1 dpy., zy nde met een de in-
terpretatie van ’t fchryven der Majores^
van 2. Juli, 1093. j waar by zulken ver-
zoek werd geimprobeerd, en voor nadelig
in vervolg van tyd geoordeeld, voor
zo verre zulks quafi in zyn Landen zou
moeten gefchieden.
Het ander verfoek is byna vandierge-
lyken nature , te weten , om de Olifanten,
die jaarlyks over den Landweg van
Gale , en hier door Putelang , en ver-
dre Diftriften buiten Compagnies territoir,
na Jaffanapatnam gevoerd moeten
werden, te doen overbrengen , zonder
dat men ondeftuflchen gewoon is * daar
mede te wagten na antwoord, maar op
de vereifchte tyd ’er maar mede voort te
gaan, hoewel zy dat by verfcheide Ola’s.
als die van i2.Maart, 1^90.^en 22.Juni.
16P6. niet ongemerkt hebben laten pas-
feren, en daar over al eenigzins zichge-
-voelig getoond j dat egter zo wel mag
continuerem, ten zy , door grooter ver-
wydering, meer precautie vereiieht
wierd.
Op deze gronden nu zat de Gompag-
nie, met die van Candi, cen beter Vre-
de können onderhouden, dan of die by
een Verbond bedongen,en belehreven^
was, alzo men zieh , volgens fchryven
•van de Heer Joan Maatßtyker^dev\ 3. Janu-
ary, 1670. na ’t Vaderland 9 zeer weinig
op zulke Verbonden of Schriften j ver-
•lateh mag. ’t Welk de Heer van Mey-
.drecht, by fchryven herwaards, van 29.
JVley ,iö88. nog nader beveftigd, gelyk
ook den 28.December daar aan, recom-,
manderende de Zaken maar in den pre-
ienten ftaat te laten, en dat met alle min-
lykheid, beleefdheid, en gcfchenken, te
betragten, volgens de wyze ,en delefie,
van den nooit volprefen Heer Generaal
Maatfuyker ,!c voordeeligftzynde, waar
om ook haar Ed.Hoog Agtb., by Misfive
van 19. Febr. 1684. fchreven, na Batavia
, dat ’er met den Cingalees, geen andre,
of nader Vreede, nodig wäre, dan
l o N. W .
men thans 9 (te weten, toen) was gc-^1
nietende.
En de Zevfentienen toonen nog nader
by Miflive van 27. Augufti, 1094. dat
afs nog van dat verftand bleeven, dat een
nieuw Verbond met den tegenwoordigen
Koning aan tegaan, de Compagnie geen
meer ruft nog voordcel zou toebrengen^
als doenmaals genoten , en dienvolgen-
dc, zou men daarom geen nader initan*
tien doen...
Gelyk dan ook haar Edelheden op Batavia,
na veel vrugteloofe tentamina,om
tot een beftendige Vreede, by middel van
een Contraft, te komen, eyndelyk gedi-
fabudeerd zynde, en gemerkt hebbende,
dat . het den Cingaleeien geen rechten
ernft was, by Misfive van den 4. April
1700. herwaard gefchreven hebben t
het concept Contraft, by die van Candi
weder geyorderd werdende, te decli-
neeren , onder verfcheide voorwendfe-i
len, als dat het bewuft doncept na ’t
Vaderland was gefonden, - &c.
Weilte fälutaire ordre hier zedert veel
onnütte bekommeringen weggenomen
heeft,en om niet weder indatlabyrinth
te geräken , diend men de Heeren Ma*
jores ook op lofle apparentien geen ho-»
pevan Vrede, by Contraft, te geven,
of daar mede te flatteren fchooa zelf
eenige Candife Gefanten mondeling daar
van al ouvertures deden, alzo daar op
niet meer ftaat te maaken is,als haar E-
j delheden op dat fubjeft in hunne Mis-
: five van 23. Auguftus, iö8ö. gelieven te
appliceeren. Te weten , dat in al ’c
verhandelde met ’s Konings Afgefant, hen
uyt de fecrete Papieren niet anders ge-
bleken was , dan ’t geen weleer door
andere diergelylte tong-ichrapers voort
gebragt was, waar op noit iets goeds
volgde, Waarom men zig ook wagten
moet van aanleiding te geven, om Per-<
fbonen van qualiteic a^n ons af te fen-
den, dat al van ouds door haar Edel-*
heden bevolen is te myden , alzo dat
op zyn minft groote fchenkagien koft.
Ook diend men omzigtig te hande-
len by ’t af komen van eenige Priefters,
Sangatares , genaamd , in Compagnies
territoir, als na Calane, een groot uur
van hier gelegen, en in ’t Maturees Di-
ftrift, dat al verfcheide maalen bevorens,
en by myn aanwefen niet weinig om-
bragie gegeven heeft.
Hoe nu dan te handelen in dit geval,
toonen haar Edelheden , den 24. September,
1699.
Alzo yan tyd tot tyd eenige Europi-
aanen , in de Magt des Konings van
Candi vervallen zyn, en daar tegen alle
recht gehouden, van welke verfcheiden
hun toevlugt tot ons genomen hebben,
X x 2 om