'il
f
!ü ;.
fi il
'f ,
55
is'i
De teekeiis en verkortingen, welke in dit werk, Leuevens op
de kaarlen voorkoraen, zijii de volgenden :
9 Beteekent Strand.
t Bergpas, paspunt, het hoogste piint van den weg, welke
Over eene hergketen of over een Ijergzadel loopt en gewoonlijk
het laagste punt der keten of des zadels is.
(5 Pasanggrahan.
/ \ Ruinen.
]) Poststation.
Dorp.
Hoofddorp van een district.
<o> Hoofddorp eener afdeeling of van een regentschap.
<$> Hoofddorp eener residentie.
Q Warme en minerale hronnen.
(X) Solfatara's, fnmarolen.
Doorboorde bergtoppen met nog werkzame kraters.
O Doorboorde bergtoppen met rüstende of uitgedoofde kraters.
O Geslotene bergtoppen.
Verbrijzelde vulkanen met doorkloofde scliedels en geheel
veranderden kratervorm.
: x Verbindingsrug, zadel tusscben twee bergen, voornamelijk
tusschen kegelbergen.
G. Goenoeng of berg.
T. Tji of beek (Soend).
K. Kali of beek (Jav.).
H. Beteekent op de hoogte-kaarten dergelijke punten op Soematra,
waarvan de boogte door Horner en Osthoff (zie lager),
naar barometer-waarnemingen is berekend geworden.
Trig. beteekent boogte door trigonometrische waarnemingen bepaald,
terwijl de overigen , waarbij geen teeken is geplaatst,
door mij barometisch zijn gemeten.
n. LUST, AANTÖONENDE DE HOOGTE \ÄN PIAATSEN,
gelegen op Java en Soematra en gemeten door middel van den haromeler.
Het meerendeel der hoogten, aangeteekend op de hypsometrische
kaarten en in de hierna volgendo lijst, is door barometer-metingen
bepaald geworden; de bijzonderheden dier metingen, hetzij met
betrekking tot de gedane waarnemingen zelven, als ten opzigte
der methode, bij de berekening gevolgd, zullen later worden medegedeeld
in mijne « Bijdragen tot de meteorologie en klimatographie
van Neérlandsch Indie. »
Voorloopig zij alhier aangemerkt, dat tot basis der gedane berekeningen
hebben gestrekt barometerstanden, aan den Spiegel
der zee in knstplaatsen van Java en van Soematra waargenomen
met dezelfde Instrumenten, waarvan ik mij vroeger of later bediende
tot het doen van waarnemingen op de bergen, welke werktuigen
naauwkeurig met elkander waren vergeleken. Aanvankelijk
bediende ik mij van een harometer van Fortin, welke 5ilijnwijd
was , later bezigde ik barometers uit de werkplaats van Pistor en
Martins, waarvan de buis eene diametrale wijdte had van bijna
5 lijn. De berekeningen zijn gewoonlijk door mij gemaakt naar
waarnemingen op beide plaatsen gedaan op hetzelfde uur en dezelfde
minuut, al geschiede zulks op verschillende dagen; ik heb
deze methode gevolgd, uithoofde zij mij, bij gebrek aan een anderen
waarnemer, met wiens medehulp de beide waarnemingen
werkelljk gelijktijdig zouden kunnen gedaan worden, doelmatiger dan
elke andere ioescheen. De resultaten, door mij op die wijze verkregen,
mögen als juist worden beschouwd voor al die plaatsen, waar ik vele
gedane waarnemingen heb berekend en het gemiddeldebedrag van alle
afzonderlijke uitkomsten nam, zoo als, bij voorbeeld, bij den Goenoeng
Mandalawangi, bij Pengalengan, Buitenzorg, Oengaran. (1)
(1) Wat betreft de beide laatstgenoemde oorden , komt de boogte, welke op de straks
•vermelde wijze door mij werd verkregen , bijna volkomen overeen (op een verscbil van
eenige weinige voßten na) met de waterpassiug, bewerkstelligd door oDTicieren der genie
tot het Indische loser behoorende.