t ;
r-
Kcrätß zone. 280 B i n n e n l a n d .
IIeT ßlNNENLAND.
(Van UläT VIJFDE TOT llET TWAALFDE GEBIEU.)
A<
y-i
Wij gaanlhans over tot de beschouwing van het binneiilaiKl,waar
toe mögen gerekend worden de groole alluviaal-vlaklen, de vulkanische
voorgeberglen, de lagere gedeelten der zacht glooijende
hellingen van de vnlkanen en vooral de in duizenden van heuvelen
oprijzende neptunische gebergten, met bunne daar tusschen
gelegene dalen; welke laatslgenoemde gebergten, benevens de alliiviaal
bodera, in deze laagste, beete zone het grootste gedeelte
van de oppervlakle van Java uitmaken. Hierin heeft tevens de
groolere physiognoniische verscheidenheid der flora in deze zone
zijn oorsprong, in welk opzigt deze eerste zone de volgenden verre
overtreft. Reeds ter hoogte van 2000 voet beslaat de vulkanische
bodem een groot gedeelte der oppervlakle, en te rekenen van
eene hoogte van 4i duizend voet en hooger wordt op Java bijna
geen andere bodem meer gevonden dan die, welke van zuiver vulkanischen
oorsprong is, verweerde lava, die in leemaarde is
overgegaan; uithoofde deze leemaarde is vermengd geraakt met de
bestanddeelen van vermolmd hout, bladeren en andere plantaardige
overblijfselen , is hieruit eene hoogst vruchtbare, losse, donker
bruine teelaarde ontslaan. Beneden de grens van 2000 voet
daarenlegen is die verhouding geheel verschillend; daar vervangt
afwisseling zoo wel in den vorm der oppervlakte als in de soort van
bodem de eentoonigheid , die een kenmerk is van de hoogere zonen ,
van de hellingen der vulkanische kegels; hier beslaat het neptunische,
het lerliaire gebergte bijna de gansche oppervlakte, welke
niet met alluviaal-bodem is bedekt en geeft niet slechts door zijne
verschillende wijze van ligging en oprigting eene groote afwisseling
aan den vorm, waaronder de oppervlakte zieh aan het
oog voordoet, aan de gedaante en de aaneenschakeling der berliorstc
zone. 281 B i n n e n l a n d .
gen , dalcn en vlakten, maar doet insgelijks eene groole afwisseling
ontslaan in de flora en in de physiognomie van clk gebied,
wier aantal en karakter len deele afhankelijk is van de
verschillende soorlen van bodem , die het heeft gevormd en waarmede
hei is bedekt. Doch ook hier, in deze zone, mag niet uit het
oog worden verloren, dat de vulkanische werkzaamheid op Java
een grooten invloed uitoefent. Hier geschiedt zulks doordien de
hellingen, de lava-ribben van vele vulkanen, afwaarts dalen tot beneden
de zone van 2000 voet, alvorens zij of aan een neptunischen
bodem grenzen of door een neptunisch gebergte in baren loop
worden gestremd, ja, men vindt er, die zieh tot in zee uitstrekken,
— eiders, dewijl sommige vulkanen zulk eene verbazende
hoeveelheid zand en asch uitbraken, dat wijd uitgestrekte vlakten ,
vooral de centraal-vlakten des eilands, er door bedekt zijn geworden.
Algemeen genomen, kunnen wij in deze zone de volgende bodemsoorten
onderscheiden : 1°. De vulkanische bodem, de verweerde
lava-grond, die zieh op zijne oorspronkelijke ligplaats bevindt,
op den voet van eenige vulkanen, welke zieh of naar de
zijde der kust of in centraal-vlakten verre uitstrekt. — 2o. De
alluviaal-bodem, welke voornamelijk aan de noorder kust des eilands
wordt gevonden en insgelijks, of althans grootendeels, van vulkanischen
oorsprong is, doch zieh bevindl op eene secundaire ligplaats
en vermengd is met andere bodemsoorlen. De aarde door
verweering aan de hellingen der vulkanische bergen ontstaan, wordt
door het afstroomende water der beken losgespoeld en met eene
groote menigte zand en asch, bij gelegenheid eener eruplie uit
de kraters der vulkanen gebraakt, naar de kust heengestuwd. —
3o. De fijne vulkanische aschbodem van heldergrijze kleur in de
centraal-vlakten van Jogjakerta, Solo. — 4». Het losse, vulkanische
zand in de centraal-vlakten van Kediri en in andere streken,
hetwelk, even als de asch, gewoonlijk als regen uit de lucht
nedervalt. — De vruchtbaarheid van al deze vulkanische boderasoorten,
en vooral der eerstgenoemde , welke in de volgende, Iweede
zone verre de overhand heeft, en in de derde en vierde bij uit -
sluiting wordt gevonden, hangt voornamelijk af van de gehalle van
I '
t