I
-.ri'.-- '
D J '
V i e r d e zone. Ö70 K u l t u u r .
naar gelang men hooger stijgt,geen zoodanigeninvloed uitoefentop
liet plantenrijk dat eenige verscheidenheid in de kleurenpracht der
bloeaien en bladeren van onze vier verschalende zonen zou kunnen
worden waargenomen; tegenover de fraaiste , de schoonst gekleurde
bloemen, welke in het laagland menigwerf in de donkerste schadawen
der wouden of in dezone der wolkennevelen zieh ontwikkelen, waar
slechls zelden een zonnestraal door het bladerengewelf der wouden
dringt, ZOO a ls,bi j voorbeeld, tegenover de Scitamineen, Orchideen,
kan men eene menigte boom- en kruidachtige gewassen stellen, als
boomachtige Araliaceen , Myrica-, Eurya-soorten, die op de hoogste
bergtoppen , in den heldersten dampkring opschieten en toch slechts
onoogelijke, kleurlooze of kleine bloemen dragen. (Vergelijk bladz.
S i l , beschrijviiig der derde zone.) Dat de planten en de dieren,
vooral de vogelen en insekten, — die in de keerkringslanden, in
eene wärmere lacht, in een helderder zonnelicht leven, algemeen genomen,
zieh door hunne grootere kleurenpracht onderscheiden boven
degenen, welke te huis behooren in streken des aardbols, die op
een grooteren afstand van den aequator zijn gelegen, en slechts
door schuin gerigle stralen der zou worden besehenen, dit is eene
te algemeen bekende waarheid, dan dat zij hier nader behoeft te
worden betoogd.
H t t l i u u v .
In deze zone op Java is de bodem in zijne gansche uitgestrektheid
geheel en al onbebouwd; geen vruchtboom, geen dorp, geene
voorldurend bewoonde hut, geen bebouwd veld wordt hier meer
gevonden. De Javaan, die de wärmte bemint, bezoekt de toppen
der hooge bergen slechts uiterst zeldzaam en meestal bij geene
andere gelegenheid, dan wanneer hij een Europeschen reiziger
derwaarts begeleidt, wanneer hij zwavel uit een kraler halen
of Proet (Ba'inophora elongala) wil verzamelen, dat op de bergkruinen
groeit en door hem«wordt gebezigd ter bereiding zijner
kleine kaarsen. — Somwijlen gebeurt het, dat een vrome
Javaan naar den eenzamen bergtop klimt om eene gelofte te voln
- ^ - i i t t l i i
V i e r d e zone. 871 K u l t u u r .
brengen op de plaats, waar in voormaligen tijd een kluizenaar,
een heilige heeft gewoond, of om eene Kokosschaal met wierook
en bloemen le eiferen op den grafheuvel van een zijner voorvaderen,
die aldaar zijne eeuwige rustplaats heeft gevonden, doch
Wiens naam reeds sedert langen tijd heeft opgehouden te bestaan.
Maar behalve in de opgenoemde gevallen worden deze bergtoppen
door de inboorlingen nimmer bezocht, ten gevolge waarvan zij tot
de eenzaamste, onbewoondste streken des aardbols mögen gerekend
worden.
Op een dezer bergen, namelijk, op den G.-Mandala wangl,
welks kruin met zachte glooijing hol toeloopt en eene boogte bereikt
van 9145 ä 9326 voet, heeft men sedert 1840 beproefd
om Europesche vruchlboomen, als appelen-, peren-, kersen- en
pruimboomen aan te kweeken. (Vergelijk bladz. 23 der Ilde afdeeling.)
Het is bijna niet te verwachten, dat deze boomen, die in
hun vaderland aan eene groote jaarlijksche afwisseling van temperatuur
zijn blootgesteld, aldaar een winter en een zomer hebben,
hier op Java goede, rijpe vruchten zullen dragen , waar de temperatuur
zoo gelijkmatig tusschen de verschillende maanden des
jaars is verdeeld. Dat bij hei invoeren van kulluurgewassen uit
andere landen niet uitsluilend hierop moet worden gelet, of de
gemiddelde jaarlijksche temperaluur der beide landen geheel en
al of bijna met elkander overeenkomt, blijkt onder anderen uit
de theekultuur op Java. Het schijnt, dat het bij de opgenoemde
houtachlige, veeljarige (perenneerende) gewassen , een vereischle is,
ten einde rijpe, zoele vruchlen te dragen, dat de omloop der sappen
eenmaal jaarlijks gestuit of allhans verlraagd worde. — Groenten
daarenlegen , die jaarlijks op nieuw uit zaad gekweekt plegen te
worden, zoo als bloemkool, gedijen uilmuntend in het klimaat
dezer hooge bergtoppen en aardbezien brengen op Java in streken,
die 2 ä 9000 voet boven den Spiegel der zee zijn gelegen, allerwege
en bijkans onafgebroken smakelijke vruchten voort.
<