Liorstu zoiio. 552 Nogeiide gebied.
holen, waardoor worlelen van vijgenboomen menigwerf 100, ja,
200 voet ver binnenwaarts dringen. Bezoekt raen het binnensle
dezer holen, dan ziet men waler uit alle reten en spielen afdruppelen,
en bijna voor het oog des reizigers dropsleen vormen, welke
deels in lakken aan hei geweif hangl, deels op den bodem der
holen zieh in de zonderlingsle vormen verheft. Dil water bevat
derhalve koolzuren kalk in opgelosten toestand en wordl zelfs gedurende
de droogste maanden des jaars alhier gevonden, ten gevolge
van den nachtelijken dauw , welke op de mel woadgeboomte
bedekte oppervlakte der rotsen valt. In ziiiver (luchtvrLj) water —
in regenwater — lost koolzure kalksteen zieh niet op, die tot de
volstrekl onvruchtbare bodemsoorlen behoort, wanneer er geene
organische bestanddeelen in aan wezig zijn. Velgens Liebig (1)
wordl de oplossing van den koolzuren kalk mogelijk gemaakt door
de aanwezigheid van vruchtbare aarde, onlstaan uit vergane
plantaardige zelfslandigheden, welke op het dek, het geweif der
kalksteenholen wordl gevonden, derhalve door de aanwezigheid van
humus, die «doorbijkomende vochtigheid enlachlonophoudelijkkoolzuur
onhvikkelt, welke in regenwater wordt opgelost.\\&[.r&^e,nvidX(iv,
dal mel koolzuur is bezwangerd geworden, sijpelt door den poreusen
kalksteen en lost bij zijn doorgang door het gesteenle ZOG
veel koolzuren kalk op als mel de in het waler aanwezige hoeveelheid
koolzuur overeenkoml. In het binnensle van het hol aangekomen,
verdanipt het water en de overmaal van koolzuur, en de
kalksteen , welke nu wordl afgescheiden, overdekl geweif en wanden
mel kalkkorsten, die een rijkdom van vormen bezitlen.» •— Wel
is waar, de juistheid dezer verklaring mag niet worden belwijfeld,
maar aan de andere zijde mag de groote hoeveelheid koolzuur
niet uit bei oog worden verloren, welke de bladeren van het
geboomte, dat den schedel der kalkbanken dekl, des nachts
lütwasemen, benevens den buitengewoon rijken overvloed van
dauw, die elken helderen nacht op Java valt, waardoor natuurlijkerwijze
de hoeveelheid koolzuurhoudend water, hetwelk door
de kalkbanken sijpelt, zeer wordt vermeerderd. Mel grond van
{11 Chemie, in ihrer Anwendung auf Agrioultur , etc. Sechst e Auü. Braunschwoig, 18'i6.
bladz. 123.
Horste zone. 0 0 0 Negcnde gebied.
zekerheid mag worden aangenoinen, dat op die kalkrotsen, waarop
zieh geen spoor van aarde laal waarnemen, deze laatstvermeldc
bron als de hoofdbron moet worden beschouwd, waaruit het mel
koolzuur hezwangerde water voorlvloeit. Uithoofde de hoeveelheid
water, welke door uildamping aan de oppervlakte der bladeren
verloren gaat, weder moet vergoed worden door het waler, ingezogen
door de worlelen, die door alle spielen en reten in bei
gesteenle indringen, ja, de dorre rots allerwege mel levende
plantenvezelen doorvlechlen, en welke mel het koolzuurhoudende
water, waarin opgeloste kalk aanwezig is, in duizendvoudige
aanraking komen, — zoo rijst hier de vraag of het koolzuur in
den kalksteen zelven voorhanden mede niet moet geacht worden
eene bron te zijn, waaruit groeikracht wordt gepul door deze
kolossale vijgenboomwouden, waarvan de weelderigheid alle beschrijving
te boven gaat? — Het lijdt geen twijfel, dat de uilwasemingen,
onlslaan ten gevolge van de verroUing van meststoffen,
den groei van planten zeer bevorderen; (1) reeds vroeger
hebben wij doen opmerken, dat dierlijke uilwerpselen, ammoniak,
aanwezig zijn in de holen, derhalve beneden het geweif, dat hen
dekt, en waarop deze wouden groeijen.
De kalksteenen zijn onderhevig aan eene gestadige verweering,
en gaan met eene onweerstaanbare kracht hunne oplossing te
gemoet. Deelt de meelv/ilie, poederachtige thallus van een korstmos
(2), die eerst een ronden omtrek heeft ler grootte van een
daalder, doch eindelijk, doordien vele individúen zieh met elkander
vereenigen, plekken ler grootte van een 100 tal voelen in
het rond bedekt, deelt zij , zeg ik, bare schitterend witle kleur
mede aan de oppervlakte van het gesteenle des wands, dat inwendig
geelachlig wit is , en bevordert zij de verweering daarvan,
—ZOO lost het sleeds doorsijpelende waler, dat mel koolzuur
is bezwangerd, voortdurend een groot gedeelte op van den kalk-
P •
n Í i
lì'i '
:f • .! j
f-
(1) Ik herinner den lezer aan eene proef door Davy gedaan , waarvan melding wordt
gemaakt door Bonssignault, Landwirthschaft (Duitsohe vertaliug). Halle, 1844. 2de deel ,
bladz. 105.
(2) Velgens Liebig , 1. o. , bladz. 203, zijn de liolienes eigenlijke kalkplanten en bevatten
zij oxaalzuren kalk.
l ;