i . :
I .
Jierstc '¿one. 558 Nogciiilo gcbicil.
krijgt. Verbrokkeld wouilgeboomle van dien aard l)edekt bijna
het gansche heuvelachtige raiddengedeelte van Banlaui.
In andere gedeelten van het nepUinische gebergle, waar een
meer vruchlbare bodem wordt gevonden dan in de zoo straks
liedoelde oorden , heeft zicli eene verbazende menigle wilde Pisang
onlwikkeld lusscben het läge struikgewas, dat de plaats heeft
ingenomen der gevelde wouden. Dit is onder anderen het geval
in°de zuideUjke streken van het regentschap Koeningan, residentie
Tjeribon, en in de distrikten Dajoe loehoer en Madjénang (assistent
residentie Tjelatjap). Het is niet de algemeen aangekweekte
Musa paradisiaca, niaar eene andere, nog niet bestenide Musasoort,
aan welke ik hier bij gevolg slechts baren inlandschen naam
kan geven,namelijk, P i s a n g karet,». Tjoe kelèlet , d. i . , wasof
hars-Pisang. Bij millioenen wordt deze Pisang soort aangetroifen
aan de hellingen en in de dalen van dit gebergte van eene hoogte
van 500 tot aan 1Ì500 voet boven den Spiegel der zee. De onderzijde
der bladeren, die 6 voet lang en 2 voet breed zijn, is bedekt
met een witklearige , meelachtige stof (even als rLjp), welke de
Javanen er afschrappen met honten messen, nadat zij alvorens den
Pisang-struik hebben geveld en de bladeren er hebben afgesneden ,
waarvan er gemiddeld genomen zeven aan een struik groeijen. Het
benedenste gedeelte der bladstelen , die elkander omvatten en in
dier voege den stam des Pisang uitmaken , heeft den vorm eener
halve buis en dient hun om er de vochtige meelstof in te verzamelen,
die zieh gemakkelijk laat zamendrnkken. Nu plaatsen zij deze
saprijke goot in eene schuine rigting boven een brandend vuur,
waardoor de meelstof begint te smelten en eindelijk van het beneden
einde der goot afloopt in een pot of pan, dieveelal slechts uit
eene halve Kokosnootschaal bestaat. Gewoonlijk laat men de vloeistof
door Areng-vezelen, Idjo, gaan , ten einde haar te zuiveren
van alle vreemde bestanddeelen, als plantenvezelen en dergelijkeii,
en men verkrijgt op die wijze, nadat de vloeistof is bekoeld, een
zeer zuiver, hard, witkleurig was; in Midden-Java wordt een aanzienlijken
handel in dit product gedreven, dat door bleeking zeer
wit wordt. Een gevelde Pisang levert twee oncen (medicinaal
gewigt) was. Neemt men hierbij in aanmerking, dat de gekapte
liorslc zone. 559 Tioiclc gebiod.
Pisang uit denzclfden wortel weder op nieuw opgroeit en tweemaal
per jaar kan gehakt worden en er duizenden van Pisang's worden
gevonden, zoo laat het zieh begrijpen, dat het bereiden van was
uit den Pisang kelelet aan vele hewoners dezer streck een winstgevend
bestaan oplevert.
TIENDE GEBIEB.
ACACIA WOUDEN.
Gaan wij nu over tot de beschouwing der hoogstammige boomen
— der eigenlijk gezegde hoog groeijende wouden — dan ontwaren
wij weldra, dat ook deze niet tot een enkel tafereel kunnen
vereenigd worden, waarin deze gansche zone met algemeene
trekken wordt afgemaald : deivijl de natuur selve verschiUende
groepen daarin heeft gevormd. Het hoogstammige woud dezer zone
op Java verdeelt zieh in een drievoudig physiognomisch gebied, in
Acacia-, in Djati-wouden en in dezulken, die uit verschiUende
boomsoorten zijn gevormd en deze laatsten mögen de eigenlijke,
schaduwrijke , oorspronkelijke wouden worden geheeten.
Beschouwen wij allereerst de Acacia-wouden, de boomachtige
Mimosen, welke onmiddellijk grenzen aan de bosschaadjen van den
kalkhoudenden bodem, ja, die zeer dikwijls en als bij voorkeur
groeijen op de kalkbergen zelven , waar deze met aardlagen zijn
bedekt. Doch niet alle boomachtige Mimosen, die op Java worden
gevonden, — soorten, welke behooren tot de geslachten Acacia, Alhizzia
en Pithecolobium, ^—groeijen inzulkeenemenigte, dat zij als
het wäre gebied voeren over het geboomte, hetwelk in hunne nabijheid
wordt aangetroifen; men vindt vele soorten hier en daar
verstrooid in wouden, bestaande uit verschiUende boomsoorten,
die tot deze en de volgende zone behooren, welke laatsten wij
weldra nader zullen leeren kennen. Slechts de volgende vier soorten
verdienen tot een afzonderlijk gebied vereenigd te worden,
II
r i ' . ' !
P