p i B E S ' C H R Y
A v iii j. dende alles in rep èn roere, en de ftad
DeHcec ^oor h°nc^rd 05 twintig duizend Java-
Specx Op- nen zeer naeuw belegerd.
per land'
■voogd ’
Indien.
Hy wierd vooreerit by eenparigheid van
ftemirien tot Opperlandvoogd tfan Neder-
lands Indien, in plaats van den overleden
Heer Koen, ter lyd toe dat de Heeren ze-
, -ventienen daar öntrent anderen laft zoude n
gelieveri-te geven, o f een ander in zyn
plaats jtfc ftellen, gekoren.
Nu Bdgon de vyand, zoo aan deZuid-
Wcft, alsr aan de Ooflr-kant met 9 of
ipftukken vry fterk te fchieten, waar
onder 4 o f y ftukken van 2,4 pond yzer
Waren j dog zyn verdere ftukken waren
maar y o f 6 pönders, buiten de welke
hyriog eenige mindere van 1 a a ponden
had.
De punt Hollandia wierd verfcheide
malen getröden, en aan de kap z?er
Wat de yj* befchadigd, dog wy verloren ’er geen volk
and daar 11a door.
Die van de Z uid-kant hadden *t op de
* Tsjampans nict weinig geraunt, 'en verfcheide
malen eenige 24 ponders 'er door
gejaagt; dog. waar mede zy alleen 4 man
gequetft, erieen man gedoöd hadden.
Zy wiften hun gefchut ongemeen wel
te bewaren, en hadden dat met houtwerk
zoodanig bebolwerkt, dat het door ons
gefchut geen nadcel ter wereld ly den kon.
Om de Ooft hadden zy twee of drie
zware, en eenige lichte ftukken, waar uit
zy zomtyds over het plein van ’t käfteel
fchooten, zonder nogtans eenig volk
te quetzen. Ook vlogen’er nu en dan
wel eenige holle loode kogels met aarde
gevuld, over ’t kafteel, en ook, wel eens
een bas-kogel over de brug van ’t zelve.
Het huis van den Heer üntfanger wierd
tweemaal getroflen, daar van de eene ko-
gel in ’t pakhuis een touw beichadigde.
Nu en dan zyn de Veftingen en Pun-
ten ook geraakt, alzoo zy redelyk weldoel
fchooten uit de halve kartouwen, die wy
zclf in vorige tyden aan dezen Vorft ge-
fchonken hadden, dat hy nu zoo- qualyk
aan ons erkende.
Dagelyks wierden ’er gevangenenv binnen
gebragt , dood.-mager en mägteloos
van honger' die ons te kennen gaven,
dat ’er geen Jeven^ middelcn meer in/ ’t leger
waren, en dät' zy ’t niet langer zou-
den können harden, aangezien ’er zeer
veel volk door honger ftierf,en geen minder
getal, door gebrek van alles, ver-
liep.
Den 29 dito ’s nägts tafte de vyand de
punt Weeip aan, meenende die in brant
xt krygen door de meenigte van brand-
Itofieri, die zy daar ontrent, eil by de hoe-
ken der zelye gebragt hadden.'
C Zy ftaken die met een groot geichreeü w
in brand 5 dog wierden van ons gefchut,
cn van onze musquetten, zooda-
Die groot
leed. -
V I N G E v a n
nig begroet, dat zy aanftonds weder
weken. Zy fchooten ook een grof yzer
door die punt henen j dog zonder iemand
te quetzen; en hadden by dienaanval 140
man verloren.
Den 2 Oftober hoorde men ’s nagts aan
alle kanten fterk arbeiden, waar uitzom-
mige meenden, dat de vyand bezig was met
zyn gefchut af te voeren, dat door een
gevangen,die wy ’s morgens kregen, be-
veftigt wierd, voegende daar by, dat zy
van den Keizer te rüg optboden warcri,
en dat het geheel leger in' 5 o f zeS dagen
vertrekken zou, aangezien’er dehongers-
nood, en elende , aan alle kanten fterk
toenam.
Daar zyn ’er, die willen, dat de vyand
nog dien zelven avohd zyn leger^plaats in
brand zou geftoken, een kanon-fchoot af-
geweken, en verder met het leger den 5
Oftober opgebroken zou hebben; maar
deze hebben zulke nette aantekening niet,
dan wel anderen,gehouden.
“Ontrerit dezen tyd deden de onzen een Ongelok
uitvsil op ’s vyands werken, ftekendedoor ol% |
onze granaten eenige van zyne Batpryen ,°nKD .
dog niet zonder een groot ongeluk, in kn}*
brand j want terwyl ons volk bezig was,
om de granaten te werpen, zyn'er 10 of
12 geborften, eer de Matroozen die uit
hunne handen quy t waren. Hier door verloren
twee of drie het leven, en zeven
o f acht hunne armen, en handen, al ’t welke
alleen door de quade gifling van den
Conftapel veroorzaakt was, om dathyde
zelve niet op hare behoorlyke maat ge-
maakt had. Dit gaf onder de onzen zoo
grooren ontfteltenis., datwy door dat gering
ongeluk byna geheel zouden geHagen
geweeft zyn; dog wy keerden echter met
weinig verlies aan onze kant,en met hettoe-
brengen van veel fchäde en dooden aan
’s vyands zyde, na een lange fchermutzc-
ling weer in de ftad.
Zeger van Rechteren, een Krankbe-Bewyrat
zoeker, die met de Heer Specx op Bata- van der 1«
via quam, en dit beleg bygewoont heeft,^n<JeDte|
verhaalt, dat des vyands kogels den y dito
nog niet alleen gedurig over zyn huis I
vlogen; maar zegt ook dat de ftad den 6
nog hard van den vyand befchoten is, daar
by voegende, dat, zoo als hy over de ka-
fteels-bnigge was, en in ’t zelve dagt tc
gaan, ’er een grove kogel zoo dicht by
zyn lyf henen quam vliegcn^ dat het weinig
verlchilde, o f hy zou hem weggeno-
men hebben, zoodanig, dat hy van de
flag byna ter aarde ftortte, waar door ook
die van ’t kafteel nict anders raeenden., of
hy was’dr doof gädüttft, hoeWel dd ko-
gel herö fiiet getroflen had'j ert hy öokln
’t minfte niet gcqüetft was.
De vyand- deed alle zyii doödeh id de
RiViöi; Wöfpeö, en die feet päldh toehfcijen,
ten citide hy door -de ftänk dezär aldaar be^
flo -
G R O ' O '
flotenc' lichamen (die nu- niet afdryven
konden) de Ri vier vergiftigen, en voor
de ftad onnut maken zoude.
Dir gaf de onzen een groot ongemak;
dog zy groeven ten eerften een menigte
van putten, waar door zy weer van zeer
goed water voorzien wierden.
Den 20 dito des nachts is de vyand met
een groot geweld op de ftad aangevallen;
dog wierd door ons gefchut en musquetten
zoodanig ontfängen,dat zy na een ge-
vegt van drie uuren, genoodzaakt wierden
te wyken. Daar op beftormden zy
Maagdelyns fterk te aan den uiterfteri hoek
der ftad gelegen, alwaar de Onzen fchoon
maar 1 y of 16 man fterk, zieh weerden
als leeuwen ; en toonden, dat zy van de
ftam der oude Batavicren waren, die met
een kleen hoopken groote troepen wiften
te verdryven.
Zy verdedigden zieh deftig met kruit;
en loot, zoo lang2y het hadden, en als
dat verfchooten was, behielpen zy zieh
van die Vefting met het werpen Van ftee-
nen en' pannen zoo lang , tot did ook
alle verworpeh waren; dog een van de
Soldaten, die geenzins van de verlegenfte
,en niet minder, ais bang’ voor de vyaft'd',
was, toonde dit klaar door zyn nieUwe
krygs-lift, roepende zyne makkers, die niet
wiften wat hy in den zin had, zeer vro-
lyk van geeflt toe, mannen, wägt maar
een ogenblik, ik zal 'er die Javaänfche
floormen- honde? we* Van ^aaü dfyVen. Daar Öp”
fehen-drek' 1,eP % na beneden, haalde eeri pot mdt ]
genood- menichen-drek, en wiefp die de dööd-vie-
ze Jayanen zoo ettelyke maletiöpdenaak-
te huid, die ten eerften äth’ielddn , eü
biid uitriepen: Tsjeh, binatang Hollän-
da, tsjeh andjing Hollanda jang Bakalay
dengan tahi, dat is, foei gy Hollandfehe
beeften , foei gy Hollandfehe honden, die
met menfehen-drek vegt. Dit deed hen
egter niet alleen de W y k nemeri ; maar
voörnaifaelyk ook \ ontZet, dat Z y uifdd-
ftad öp hen zagen afkomen.
Ik heb deze Vefting f Wetende dit ge-
v al, menigmaal met ^erwondering be-
fchouwd, en moet bekennen, dät ik ver-
baaft ftond , als ik de zelve bezag, en
overwöog, hoe zoo weinig mannen zig |
in zu 1 kein kleehe en' Hegte reduit Zoo lang
cn zöo dapper, tegen zoo eCn groote mägt
van Javanen hadden können verdedigen,
want zy is zoo kleen, dat de vyand al een
proef’er af genomen had, om zemet een
tou^ om verre te halen, dat egter .ftiet
häd willen gelükken.
Zy ftaat wat buiteh de Nieuwe Poort|
in de tuin van de Heer Oppcrlandvoögd
Camphuis, cn is een van de gröötfteoud-
heden, die ik op Batavia gevonden heb. I
Den 1 November’s ävonds ontrertt 6
uuren (zegt Zeger van Rechteren) Zageii
Wy ’s vyands legei: aan drie zyden in den
Werden
door ~ "
zaaktre
wyken.
Beichry;
■ving van
die reduit.
De vyand
trekt den
1 November
af.
J A V A .
brand ftääh, waar over wy zeer verwon-
deid waren, niet wetende wat dit bedie-
de; dog wy hieideii ons daar op van binnen
zeer ttil.
Den 2 dito zond zyn Gdelheid de Heer
Specx eenige Ruicery, nevenseenigevaan-
dels voetvolk, na buiten, om tc zien, wat
de vyand 's nagts uitgevoerd had. Deze
bevonden, dat zy de vlugt genomen, hun
leger in den brand geftoken, en wel 7 df
800 inan van hun eigen volkellendigver-
moord, zommige gekrift, en weer andere
onthoofd hadden, die zy daar alle in
reien en gelederen op de vlakte zagen leg-
gen,en die kort daar aan een groote ftank
van zieh gayeri.
‘ Men zegt dat de Prins van Madura,Vcrdichtzé-'
den vorigen Veld-Heer ßoerakfabefpoten len wegens
uitgélagchen hebbende, voorgegeven had,dc
dat zoo hy die magt by hem, en'topper- ” . " ^ “'
bewind Tr over gehad Hàd, hy al over
lang meefter van Batavia zöu geweeft, o f
zyn hoofd verbeurd hebbèn, en dat de
Keizer hem daarom ’t óppergezag ovér dit
leger gegeyen'had, 4
Men verhaalt nog verder", • dat Boerak-
ià, nevens dien Prins mede gezonden, ge-
zien nébbende, hoe fchandelyk hy met
zoo veel gróòter leger van de fkd getrok-
ken is, den zdveri aanftonds gdkrift heeft;
maat dat-dit verdichtzèletìi zyn, blykt klaar .
génòèg Uit liet gene Wy bevotens van Böe-
rakfa’s döod aangehaàld hebben. “
W y hebbeä by dezeri oorlog zoo Weinig
Nedéfiariders verlören , dat het naeu-
lyks Waardig is de zelVè té noemen ,ètì zy
werdefi maar öp 10 of 12 bepäald. Vari
de Chiriè'ézen j 'Jàpandèrs, en Mardykers
zyft ’er éetììge gequetft, en 7 of 8 dood-
geflagen.■
Het watrfchynel^kftc, dat wy hebben stciktc«
können yétnemcn is, dat dit leget vail den 's vyand.
vyand 1 po'oób^man ( en, zoo" zommige Ic5cr*
willen; nog màet) zoude fterk geweeft
zyn; met wèlkègroote fegen zoo kleenen
m'agt dèi'diizen zy,door:Gods zonderlln-
WsW IM u ir weinig verficht Hebben.
Men heeftechter gezien .'’dat die Vorft
tèts gedaàn heeft, dat men bevorens on-
mogclyk acbttéi fe weten, om met zyn
zvyàaf gefehm over zoo veel zware bergen
, töt vöor Batavia te komen, daarhy
tuifchcn de 3 of 4 maanden -mede bezig
geweeft is, eó daar hy vecibnftilsenkarren
ddor verloren heeft; al het welke hy
echter heeft weten te verduuren.
Men ftelde nu vaft, dat hy daarbyzyn
bekomft yvel hebben zou, als hy de zy-
nen zoo dcerlyk zou zien te rüg keeren.
Hoe veel volks de vyand, gedurertde Vetlra v»
du beleg, verloren heeft, is nSt wel
zeS8?fl Ì dog de onzen, die hen met klee-byi ' “
ne troepen nog «eilige dageH'^ólgden ' :
’ionaenveel dooden, M M 8 cn verlatcl
ne Karren, zoo op dh weg,"als indeRi-
M Ì vier