138 D E S. S C H R Y V E R S T W E E D E
ijroy. nariiche gere^end*
r W y veranderden hier onzenZuyder-
Coura by een-Noorden -ten Ooften wind
in dicivan Zuyden ten Weilen, verleiden
de^Kompaflen, en bevonden, dar Madera
op 22 en een halve graad la g ..
«v Dit Madera, wierd Ao. 1419- .door Gon-
z.alvo Zazzj>9 en Porto Santo in dat zelve
jaar door Penefirellus o n td e k ten hem dit
ook, mit» hy ’t bevolken zqu , gefchon-
- ken.
Vermits w y by onze voprige Indilche
Tocht belqqfd hadden, deze, en- ook de
Zoute Eilanden, in deze onze laatfte Tocht
na Indien te zullen beichiyven, alzoo zy
tot deze Beichryving ecnigzins behooren,
zullen w ymet die der Canarilche, alzoo
w y nu na by dezelve z y n , voor.af een
aanvang maken.
Befchry- , Z y waren by, de ouden met vericheide
ving der andere naamen , voor al met -die der ge*
icheEi- Eilanden , bekend. Z y zyn zelanden.
ven in getal, te weten, Palma, Ferro o f
Hierro, Gomera, Teneriffa,.Groot-Ca-
narien , Forte Ventura,, en Lancerote;
welke twee laatfte het naafte aan Kaap de
N o n , en Kaap de Bojador,leggen.
Z y vertoonen zieh dus van de 26 tot de
18 graad Noorder breedte, en , tuflehen
den 1 en 6 graad in 1 engte. Zonamigc
llrekken deze Eilanden wel tot den 2p en
30 graad uit, en als men dat tot den 32
graad en wat verder trekt, dan zal men
’ er p p die wyze Madera en Porto Santo al
mede onder können betrekken ; dog de
befte Land-beichryvers ftrekken die Eilanden
niet verder , dan tot den 2,8 graad
uit. *
Mengeeft voor, dat deze Eilanden on-
tjent A. C . 1200, en Ao. 1400. döoreen
Edelman ’ uit Picardyen, Bethancottrt ge-
naamt, ontdekt z y n , welke laatfte zieh
daar ook met eenig volle neergezet heeft.
Naderhand zyn die Eilanden onder de
Kroon.vanSpanjen o f Kaftilien gebleven.
Palma. Palma, in YNoord-Weften op 28 graden,
52 minuten Noorder breedte, on-
trent 12 mylen van Gomera gelegen, is
meeft rond, een hoog, en boom-ryk Eiland,
hebbende zeer veel Weylanden, en
ichoon zuivel, en beilaat in zynen omtrek
ontrent 25 mylen. Het iszeer vrugtbaar,
gevende zeer veel fchoone Granen, dog
weinig Koom ; maar heerlyke Malvazey-
en andere W y n , zeer goedc Zuyker, en
veelerley voortrefielykevrugten. D it, en
Ferro, zyn de twee Weftelykfte der Ca-
narifchc Eilanden.
Gomera.' : Gömera dat tuflehen Hierro o f Ilha di
Ferro, ten Ooften van ’ t zelve, en tus-
fchen Teneriffe, en ontrent 8 mylen van’t
laatfte legt, is ontrent thien a.twaalf mylen
lang.
Hare Hoofdftad voerd dezelve naam van
’ t Eiland, en men heeft hier al mede ovejylped
van!Vrugtefe , en Wyn;, als mede l 7° 5-
eenigKoprn, enZuykeri, Het is ten dee-
le hoog, en ten deele vlak Land ; dog
men heeft geen reden, ichoon men al dat
voorige, hier waarlyk -heeft , om dit Eiland,
vrugtbaar te; noemen. Het beftedat
men’er vind, is deszelfs zeer goede Haven,
waar voor alle.de andere hier moe-
ten wyken.
Het Eiland Ferro o f Hierro (zoo de ^crro*
Spanjaards zqggen,) by ons ’t Yzer-Eiland
genaamt, en een der Weftelykfte zynde,
is niet boven 6, a 7-; mylen in ’t rond.
Men heeft hier een .Hoofdftad., ernook
andere kleene Stedekens ; dog groöt ge-
brek van water ; maar dit. gebrek -werd,
tot verbazingvan alle,door.een.wolk, die
’t. meefte van den dag (uitgencanen in de
ZWaarfte hitte deszelfs ) boven. zekeren
boom, daar by den Inlander Goröe genaamt
, ftaan b ly ft ,. uitnemend i vergoed,
alzoo van dendauw, daar a f op de bladeren
vallende, een zeer. helder water af-
drupt., 't geen. door fteene bakken, daar
onder gezet, gevangen werd. Een wonder,
in ae nature, waar ,van niemand weet
reden te ge ven, e n ’t geen allereerft aan
de Spanjaards door een vuile Snol ontdekt
wierd.
Naaft aan ’t Eiland Gomera legt ?t Ei- T “ ®"*
land Tenerifiä op 28 graden; 40 minu- **
ten, zynde yan ’t Eiland.Groot-Ganarien
en beweften ’t zelve ¿if.a 16 mylen, maar
van Gomera pas 6 a 7 mylen. Het is wel -
27 mylen lang , en op zynbreedfte ontrent
10 a 12 mylen breed, loopende in’t Noorden
icherp toe. In 51 midden deszelfs heeft
men/die vermaarde Piek van Canarien
dip voor een d er: hoogfte Bergen« yah
den Aardbodem gehouden werd--, en
men by klaar weder. 60 mylen in Zee zieil
kan , en d ie ik , by m m eerfte Tocht met
dyzig weder, 50 mylen verre boven-de
wolken, met zyn. To p heb zien uitfteken.
Die luft heeft meer van de zelve te weten,
kan hier over ’t werk van Dapper na-
lezen.
Men heeft op dit Eiland vericheide Steden
, als Ortone, St. Chriftoflel, Lagoe-
na, Garrika, en Santa Croce , welk Sat-
fte een zeer goede Haven is , en aan de
Zuyd-Ooft-zyde deszelfs legt. .
Men heeft. hier beneden aan de yoet des
voomoemden Beigs vericheide ichoone
Heuvelen , overvloedig met Koorn , en
veelerley andere Granen, bedekt; ook gedt
het Eiland ichoone Canary- en andere
W y n , Honing, Zuiker,Wafch, Vlafch,
Z yd e , en veel ichoone Vruchten, gelyk
ook veel Draken-boomen.
De Stadhouder onthoud zig gemeene-
lyk in de *Stad Lagoena ofLayoema, bui-
ten welke men hier nogRialcio , Vitava, en
meer andere Stedekens heeft. - Hier valt
ook zeer veel Zw a v e l, waar door men
, .: - C hier
U Y T- T'H U Y S-R E Y Z E.
hier nu en dan al in groot geyaar geraakt
f is van in de lucht te vliegen o f door het
woeden der onderaardiche mynen te ver-
branden, wanneer dit gehcel Eiland door
zware Aardbevingen gefchut werd, gelyk
men dat op ’t einde van Ao. 1704. afgry-
zelyk, meer dan drie honderd raaal zeuprt
den 24 December., gezien heeft. '
Groot. Gtfoot-Canariep, naaft aan Tenerifla en
Cana- beooften ’t zelve in de 20 mylen gelegen,
rien. legt op 28 graden, i y minuten van den.
Everiaar. Het is ongemeen vrugtbaar,en
• • vol menichen., Ook zit hier de Grooten
Raad van de zeven Eilanden, als ook
de Biilchop , die hier zyn Zetel en groo-
to Inkomfteji heeft; dog de Opper-Land-
voogd der Canariiche Eilanden onthoud
zig op Teneriffe. Men heeft hier ichoon
K o orn , trefielyk en zeer wit brood, on-
gemeene goede W e y t, en, al regend het
nog zoo fterk , aanftonds weder drooge
wegen. Men heeft hier de Steden Cana-
ria, Tedle, Guja , Galder ,, en meer andere.
‘ In Tedle valt ichoone Wyn . Ook
heeft men op dit ganich Eiland overvloed
..van allerley ichoone Vruchten , äls daar
j zyp Granaaten , Citroenen, Orangie-Ap-
pelen, Vygen, Olyven, heerlyke Meloe-
rien, veelBatatas, en zelf eenigePerfiken.
Ontrent zoo. verre beooften Groot-Ca-
narien , als Teneriffe, beweften ’t zelve
legt, heeft men, ontrent ook zoo verre,
o f 16 a 18 mylen van Kaap de N o n , en
Forte Kaap de Bojaaor, het Eyland Forte Ven-
.Ventura, tura, m
r p i t Eiland. is wel 251] mylep.lang, en pp
Z y n ,b r e e d f te o n t r e n t h a l f z o o breea; d o g i n
\ middeivvn^imälleF^är^W’ ttw e e S n -
eengehegte Eilanden ichynen tezyn. P02-
zo Negro, Tarafelo, Baltarhay, Chabras,
Ricquerocque, en Lanagla zyn de voor-
naatnfte Steden daar van. Het Eiland is zeer
vrugtbaar in vericheide Granen , en vooral*
in Garft. Hier valt een ichoone Gom-boom,
waar van men wit Zout maakt. Ook zyn
hier yeel Olyf- Dadel- Palm- en Maftixcerote
eenige mylen,ziet menby na op ee- 170^.
ne ftreek Ooft en W e il de Eilandekens
Clara, Gratioiä , en..Rocco (dat ’t Oo-
ftelykfte is) en benoorden dezelve eenigo
mylen Alegria leggen.
Het verdere dat’ er van deze Eilanden tc
zeggen yalc, kan men by anderen, die uit-
yoerig daar over ichryven, nazien.
Weshalven w y met Madera , daar w y
’t laatft liefen, onze Reyze weder vervolgen.
W y hadden hier een ichoone wind, en
heerlyke voortgang, zeilende in ’t etmaal
30 a 36 mylen.
Den 17 geraakten w y op 28 graden en Krygen
14 miquten. Klagen hier de Pafläat- dcPas-
wind, en beipeurden, dat w y by dag hier
ichoon weder, dog tegen den avond een W
lugt vol wolken hadden. Ook nam he-
den weer een Curagao ’s-vaarder aficheid’
van ons.
Den 18 dito zeilden w y 40 mylen in ’t
etmaal; dog kpnden geenHoogtekrygen,
om dgt w y de Zon te na waren.,
De Zee was hier h o l, en v o l zware ’tGetal
deyningen. Ook nam heden Weßel Arends- onz,er
mede aficheid van ons, eri toen waren Schepen,'
w y nog met ons 9 Ooft-Indiich-vaarders,
en 2 Schepen, die na Guinea wilden, by
een, welke 2 laatfte Bodems ons daags’er
aan op 26 graden mede verlieten; ’t geen
de Rotterqammer en Delvenaar ontrent
de middagook dedea, latende hunneVlag-
gen, onder ’c doen van eenige affeheids-
fchooten, waeyen.
Den 21 dito pafleerden w y den Tropk
cus Cancri, en ook de Z o n , op 2 2 ’gra»
den zynde, en beiloten to ta e Z o u te Eilanden
toe by de vier Fluyten te blyyen,
zynde toen met onze zeven Schepen nog
by een.
Den 22 dito veranderden w y , op het
Zeyn des Admiraals ,onzen Cours van Zuyden
ten Wcften in die van Zuyden , en
hadden dagelyks Travaden, en zwaar weder,
gerakende den 24 dito op 16 graden,
58 minuten, en zagen hier een Bezaantje,
Lance -
rote.
boomen. En verder heeft men hier ook j zynde een Appel-bloefem Zee-qual, tegen
overvloed van allerley Vruchten. J- *---‘- J — J-------
de*wind op dryven.
Ook hadden w y hier, ................... . . . ... I r - , alzoo ’t ichielyk
Het Noordelykfte van deze Eilanden is
Lancerete , dat van den Weft-fioek van ftil wierd, een holle deyningdcr Zee
Forte Ventura ontrent 16 mylen op 28 zware 'hitte eenige dagen '
aan-een.
graden, 35: minutenNoorder breedte legt, |
. _ . w - , Vei-mitswy hier by de Zoute o f Cabö Bcfcluyas
beooften welken hoek nog een kleen j Verdifche Eilanden zyn , van welke w y vins dcr
Tiiio /trtc t ------ - -i" I bevorens mede gezegt hadden in ’t byzonffl
Eilandje , Ilha dos Lobos genaamt, als
tufichen beiden deze Eilanden legt.
. Dit Lancerote is ontrent 18 mylen lang,
zynde langwerpig vierkant, en ontrent 10
a 12 mylen breed. Aan de Noord- en Weft-
kant is’er niet wel aan te komen ; maar
aan de Ooft- en Zuyd-kant heeft men vericheide
Steden, als Cayas, o f Lancerote,
Celotte, Porto de Naos, en Porto de Ca-
vallos. AHCS, ’ t geen men van Forte Ventura
gezegt heeft, kan men van dit Eiland
mede zeggen. Benoorden dit Lan-
, IV . D e b l .
der te zùllen fpreken, zal het nu de regte den.
tyd en plaats zyn, om dat te doen.
Beweften zekeren bekenden Hoek vän
Africa, Cabo Verde, o f ’ t Green Hoofc}
genaamt, en ontrent de iy a 16 graden
Noorder breedte gelegen, heeft men, entrent
150 mylen ’er af, zeer veel Eilanden,
die zieh van den 13 en een halve graad
tot den ip graad Noorder breedte, en van
den 153 en een halve tot de 157 grçad
der lengte uitftrekken, welke de Cabo
S 2 ‘ ' V è f,