i j i D E S S C H R Y V E R S TW E E DE
1707. W e ft \ya&.:-Mcn kon de zeylen niet in
k r y g g f ; . ßieldeö niets by , als alleen de
r E marg-zylen op den rand, dog dit weer zette
ons.wakker voort. Een diergelyken Noord
Ntiord-Ooften en Weft Noord-Weften
¿'wind kregen w y '
Donderdag ’s den 10.. dito ’s morgens;
dog die quam in verrena zoo f tv f niet aan,
00k met wat regen. Op den dag hadden
meeft fchoone. koelte , travaden, fwaare
regen, meinden Boero te zien , dog ’ t
verdreef; hadden fwaare dyning uit den
Noorden. Tegen den avond kregen moye
koelte, en zell alle de travaden en winden
.quamen goed, en waren die winden meeft
-Weft Zuid-Weft , en de kours Ooft
Zuid-Ooft,enzeyldenvan dienmiddag tot
\ C Vrydags den n . dito ’ s morgens in de
dagwagt 1 1 . mylen; kregen met die
wagt een fchoon travaad enkel uit wind
van agteren beftaande; zagen nu vaft ’t
Z ie t ’t Land van Boero met *t vyfde glas in de
EyUnd 4agwagt in ’ t Noord-Ooft ten Ooften, en
en A m - bgvooden dat het was de Wefthoek , een
boina. ronde hooge en als byna afgezaagde
Berg ; wy. .zeylden tot den avond na de
wal to e ; dog liepen met de eerfte wagt
längs ’t Land, ’t geen overal zeer hoog
en bergagtig is. Kregen in de honde- en
dag-wagt weer een fterke travaad en zeer
lware regen, en möeften het van de wal
afzetten; dog het duurde niet lang; en zagen
Zaturdag den 12. dito ’s morgens in *t
vierde glas der dagwagt Amblauw 6 a 7 mylen
van ons; hadden dyzig en regenagtig
weder. Waren, door lware dyningen uit
d ar Zuyden hier na aan de wal, pas an-
anderhalf o f 2' mylen ’er afgezet , zagen
Ambon , Manipa, Kelang, en kregen
| Vnagtsten een uur, naMaans ondeigang,
een travaad.
Zondag'den 13. dito kregen, na door,
de ftilte wat na Kelang en Manipa gefchokt
te zyn , een mooje koelte , die ons tegen
den avond voor Larike (’daar aan deBolch-
fchieter v y f brieven, twee voor’t Opper-
hoofd d’Hr. Tuyjfel, en drie voorjufir.
Rumphius, gelyk hy ons weer eenige Sa-
lade, Pinang , Calappus , en Pieterzeli
overleeverde) en kort ’er na in *t gat van
Ambon bragt, dog toen verliet ons de
wind; kregenwel eenigevaartuygen,maar
me deden ons meer fchade als voordeel.
Ondertuflchen quamen Monika de Rue Se-
cretar is, en Monfr. de Bruynne, Secretaris van
denRaad van Juftitie,en Monfr.Michault
aan boord , om brieven, zoo particulie- j
ren, als welbyzonder voor den L d : Heer
Landvoogd. W y leden groot perykel
van weder uit het gat terakeo, door dien |
de w ind vlak tegen kregen ; dog
, ’s Maandags den 14. drto quamen ’s
morgens ten ouuren voor’t Cafteel Vi^oria
ten anker, gingen ten 6 a half 7 na Land;
bootende, dat het daags te voren daar
zulk een fwaar weder van Donder, Blixem, I7° 7*
en byzondere duyftemis ’er b y , geweeft
was, dat z y niet alleen al vroeg libnt hadden
moeten ontfteken; maar dat de groo-
te fteng van ’t Scheepje de Harderin,daar
tegen het Hoofd leggende,door den Donder
van boven neder geilagen, en van ho-
ven tot beneden ( door een Donderfteen
waarfchynelyk) doorboord en uitgehold
was.Wy dankten God voor deze onzebehou-
de tocht, en waren verblyd, dat w y nu, en
niet daags te voren, hier aangeland waren.
W y vonden ’er 00k Schipper Willem
Mina met ’ t Schip Jerufalem leggen.
N a dat ik nu met myn ganten huisge-
zin te Land getreden was , wierden w y
daar van den Heer Landvoogd,,Adriaan
van der Stel, en de verdere Leden van den
Politycquen Raad, benevens myne mede-
broederen, de Heeren Maartens, Poleman,
Par ent, facobus van der Vorm, en Spandau/,
met veel genegenheid ontfangen.
Wat ik in ’t Kerkejyke daar by myn De
aanwezen verricht heb, hebbe ik , onder Schryrer
de zaaken van den Godsdienft in Amboi- e
na, aangehaald. minne-
1k vond by myn komft hier verfchey- lyk ver-
de fchoone Huyzen, door. Kapitein Engel
na myn'vertrek gcbouwd, in een van wel- ‘
ke ik denmeeften tydvanmyn verblyf al-
hier gewoond heb. ; ' verande-
Na dat ik een Jaar ruim hier geweeft ring van
was , quam myn tweede behuwde Doch-
ter , Petronella Leydekher , met de Hr.'zen*
Balthafar de Bruynne , Onder-koopman , ^UW(^
en Gqheimfchryver alhier, den 8. July^^weede
te trouwen, een h uwe lyk, dat in allen behuwde
deelen zeer wel ilaagde, alzoo hy kort daar Do g te c
na Opperhoofd van Harobko, A<?. 17 10 wd uit.
Fiskaäl, Ao. 1712 Opperhoofd op de Küft
vaü Hitoe, en eindelyk Ao. 1719 Opper-
koopman en tweede in Banda wierd, daar
z y aen 21. Auguftus Ao. 1720 aan een
droevige wateriugt, door een lware fchrik
ontftaan, zonder Kinderen overleden is.
H y moeft tegen den Hr. Generaal van Swol
Oomzeggen,.alzoo zyneGemalinne zyu
Moeders Sufter, behalven dat zyn Edelheid
00k zyn Neve was.
Myn oudfte behuwde Zoon , Gérard
Leydeiner trouwde den 2. Maait 1710 met
Jufir. Anna Wolkman , Weduwe van den
Hr. Paulus Auguftus Rumphius , in zyn
leven Koopman , en Hoofd tot Larike
Zoon van dien vermaarden blinden Hr.
Georgius Everhardus Rumphius, die de Am-
bonlche Rariteit-kamer befchreven heeft; *
uit welk huwelyk die Weduwe 00k een
Zoon ep twee Dochters had, en met welke
myn Zoon zedert als Vry-koopman
hier leefde.
Äo. 1711 den 19 July , trouwde myn Als 00k
jongfte behuwde Zoon Bartholomeus Ley-
dek^er, Boekhouder in dienft der E . Maat- behuwde
fchappy, met de oudfte Dochter van zyn Soonen.
BroeÜ
Y T - T ’H U YS-R E YZ E.
i jo y i Broeders Hüisvröüw, Adriana Augüftina
i Rumphius; dog hy is den 16. Maa.rt 1716
tot Batavia overleden.
Gedurende myn aanwezen alhier benik
altyd zeer ‘fris enjgelbnd met alle myne
Huisgenoten geweftft , en hebbe hier'zeer
veel genoegen1 gevonden , alzoo met: alle;
weinig voorvällen uitgelbndörd, - in 'zeer
veel eenigheid; en liefae gelwßl'heb'; eri
had wel gew^nfchti langer hier te blyven;
dog hoe ik-'Äö.'ri'7'!2!in' Mey na Batavia-
b'en vertrökken, en wat moeite-my zyn
Edelheid, de Heer Geneiaal van Riebeek^
daar door een brief-heeft lbeken te mäken,
hebben -\yy ‘ önder de-Kerk-faakeri 'van
Amboina en Batavia reeds aangehaald.; ';
ncHoewel ik ^ nu ^te 'dier tyd op Batavia
niet veel vermaak Vond, alzoö ik door de
moejely kheden' met: zyn Edelheid; en ’t
Proces, dat zyn Edelheid ( en door'zyn
aandryven )> oök haar Edelheden my aan-
deden ;' eerft zeer droefgeeftig, en daar na
zeer ziek^wierd->;--ziende höe zyn Edel-
heid"we- heid; 'zonder dat ik hem eenige reden daar
gens toe gegeven had, <enkelyk om myn over-
fwiede String des^Bybels in de läge Maleyttehe
op Bata- T a a l, zieh aan my Zoo bitter, als vervol-
via. gens bleek, heeft zoeken tewreelcen; zoo
had ik daar- echter veel goede Vrienden,
die myn onfchuld wel bekend1 was ; dög
die my weinig in zoo een netelige zaak ,
helpen konden; maar die echter al het
hünne tot myn verquikking deden , en
dit myn hertzeer ? door my nu1 en dan in
hutine Thuynen.en fraeye Buyteh-pläatzen
tejferzoeken, met ^;- hun vermögen zoffteg
t e v e r z e t te n - ^ -, g e l y k niiy
g e i& r a n e e f tT n ^ ^ t ik daar iedertzeer
weinig vermaak gehad, en myn. meeftenl
tyd met neerft ig ftudeeren, en eenige fraeye
Werken in ’t Latyn, en Maleyts tefchryT
Z y n
droef- -
geeftigven
, doorgebragt heb , waar in ik my,
den meeften tyd ziekelyk geweeft zynde,
nog het befte verluftigdei
Na dat ik nu eindelyk, met veel moei-
t e , gelyk w y elders vertoonen , verlof
van haar Edelheden bekömen had; örana
landAo, ’t Vaderland te vertrekken, fchikte ik alle
x7xß' myne zaaken daar na, en vertrok Ao. 1715.
op de volgende wyze van Batavia.
Uitgdey -. Saturdag den 27 November gingen wy,
va” .zyne tiitgeley gedaan zynde door de Heeren Po-
Vrien- leman, en Abeleven depnge , en door de
den. Heeren Storm, de De^er, en van Hamme,
Opper- nevenshunne Vrouwen, endejongejuffrs.
den^der Van Hamme, mitsgaders Juffr. van- Sebuu-
yioot. ret en bare Dochters , met twee Koctzen
tot aan de W e r f in een Schuyt; en zoo
verder na boord, o f na ’t Schip de Enge-
wormer, waar op ik befcheiden was.
Sondag den 26 dito dreveh w y , fterk
11 t’Huys-vaarders , van de Rheede af,
welkers namen waren:
De Samzon; Admiraal, en daar op den
Deszelis
vertrek
nahet
Vader-
<!e Heer Antoni Valkenier, Schipper Kofter
voor 'Amfterdam , ,den Onder-Koopman
en Secretaris’ der 'Vlöot,--DirliPlenijff&m*
Hoedekenskcrk, Vice-Admiraal, Schip.
per Arie Turf kloot, en eerft Jan Louis
JdunhsQfidög riä'hem”quanr . . . . Schul, ;
Boekhouder , ’er aan de Kaap o p ; dog
eerft voor Zeeland, de ProcürcurRichard
Münhiks Grbotmoeder, Vrouw, en Kind. '
' Gamron, Schipper facöh Regfyboogf de
Hr. Klaas van 'Noord ' O^er-KöoiÄh^ti,4
Schbut-by-^Nacht, en j;ewezeh Baäs röp t
ö n ru ft; 'den Onder- Koopman , füftüs
Rykfof Kofterus, Fifcaal der Vioöt; 'fdo t
Regenboog verwifleide, eri quam’er äao
Cab© Wejfel Hoogeweert op) vbof Dclff. '
Rjritefyb br Zeeland ; Schipper Fredii
rikjvan Eyk. , de Heer 'facob Helmolt, bene-"
venszynBrbcder . . .' Helmolt; Boekhqii-:
der ' fen de :jonge Juffr. 'Elisabeth Schagen?
• Oüwerkerk voorAmfterdam, ' Schipper
Pieter de Bruyn, S*. N . Hartmatt',. Bock«
höüdä' j een Hbrologiemaker;md Vfouw
en Kinderen.
De Amazone voor dito;-’ Sdhipper Pie»
ter PropJj[ Sr. facob Etige/gradf , BoekhQU-
der.
* ’ t Noorder-quartier voor dito, Schipper
Boudewyn ■ Overmeer , Sr. . . . Afeentzen.
zyn Wader de Heer Adolf Mecnty.cn , en
Vrouw.
De Engewormer, Schipper Tamme Nan-
nings, Sr. Virilem de Vlugt,- van Cahb Schijv
per Regenboog, den Predikant Fra^ois Va-.
lentyn, inet zyn^Vroy\v ep,twee X)ock-
ter&. voor Rotterdam; r: 1
lsfs®*ÄboeKefK “ r f^ ^ , - S c h ip p e r fd~
cob Hoef, Sr. fan van Emmerikj, Boek-
houder.
De Moilel yoor Enkhuyzen , Schipper
Jan Wynantsz.en, de Boekhouder N.
Haak^
De Brug, Schipper Swaan, yoor Enkhuyzen,
Boekhouder Pieter Karelz.en.- -
Maandag den 27 dito liep den Admiraal
buiten-de Gommandeurs Mantel; pas bui-
ten de Rheede.
Dingsdag den 28, dito, zeilden w y tot
Onruft toe ter linkerhand, hebbende ’ t
Eiland-Hoorn een half uur voor u it , en
wierden aldaar nog bezogt .door de Heeren
Storm , van Hamme ", eri Schipper ?an
de Hey.
Woerisdag den 2p dito pafleerden ter
linkeFhähd Onruft ,• eri Engels Onruft de
Kuyper, Purmererit j;Schiedam, en,’eeri
half uur verder, Rotterdam , ’t geeri zeer
kleen is, Amfterdam en Middelburg’ ; ter
rechterhand Hoorn, een kleen Eflandje,.
en waar op Entjens waren, Haarlem \ nog
kleender, zeilden längs de kleene cn
groote Kombuya, pafleefden ter linkerhand
de Mentehen-eeter ,: een Eiland y|th
die naam, toen wat verre ter rech teeret
eerften Opper - Koopman van ’c Kafteel, Agnieten en ’t Wapen van Hoorns-Edan-
" IV. D e e l . ' V den,