I i l l
lililí f lH
I
Milli
I H I
¡uI W M
S l t l
l& i j j
/ B A f N "
J£ tf die van Caragante wel de voornaam-
fte die ook van-fteei) in ’t vierkantop-
gehaald, en van io ftukken voorzien is.
De zes grootfte ziet men na de zee-kant,
de-drie kleenfte na ?t Weilen, en een na ’t
Öoften. Men heeft daär ook een groote
fteene ophaalbrug over een Ri vier.
Aden ziet’er drie vcorname ftraaten,die
alle op de Pascebaan uitkomen,en daarin
' veel calappusen andere boomen } maar alle
de huizen, die ik in deze ftad zag, waren
uitnemend fl egt, beftaande meeft uit
gefpouwe bamboczen ,• heele rieten, en ook
uit, Calappus- boornen, die zy maar met
klei toegefmeerd, en met kalk beftreken
hebben,van welkezommigemet panflen;
dog de meefte met atap ofcalappus-bladen, J
gedekt waren.
Ik weetniet, dat ik een goed huis (uit-
genomen van den Kapitein dqr Chineezen,
dat grooc is) in de ganlche ftad ontmoet
heb.} ¡dan alleen in de ftraat, waar mede
men regt uit na ’s Konings hof gaat, daar
ik voor aan, digt by.Bpeelwyk, ter linkerhand,
een hoogefteene muragie, waar
in ook een fteene.jToren was, die men
van verre in zee al ontdekt, enterregter-
hand recht ’er tegen over , nog een zeer
dönkere fteene wooning, met zeer groote
getralide venfters ge waar wierd, daar in
men my zeide,datin vörige tyden de Engelzen,
of wel andere Europifchevolken,
zouden huis gehouden hebben.
De wyk der Chineezen aan de Weft-
kant der ftad, en wel eer de verblyf-plaats
der Eüropeers, legt wat ter zyden af, en
jjj1 van de ftad eenigzins afgezonderd, däar
tt- men ’snamiddags een grooie markt heeft.
Indien ’er geen Chineezen,enhunne Winkels
in die ftad waren, zoo was zy een
doods nell, hoewel men nog een andere
markt wat verder als de pascebaan, die
maar drie uuren duurt, en nog een by-
zondere voor dev rügten van ’tland, heeft.
Aan de zee-kant woonen viflehers in
flegte butkens,en als men degeheeleleng-
te der ftad aan die kant narekend, zal zy
niet'böven een Vierde van eenmylbeflaan.
'tKaftecl. By het gi oot plein (alwaar over de voor-
noemde Riyier een groote fteene brug
legt, de keten-brug genaamd) heeft men
een kafteeltje, de Diamant genaamd, dog
niet zeer groot en met eeniggefchut voorzien,
waar in de wooning van den Kapitein
is, die met iooo man de wagt by
’s Konings hof heeft. Ik vond die gewel-
dig bekrompen, en by na niet bequaam,
om ’er in te woonen, ik laat ftaan, om ’er
een menich van fatzoen te ontfangen, dat
Kapitein Cuffeler ons egter zeer beleefd,
en,zoo veel die wooning toeliet, zeer net
en wel dede.
’s Konings Naaft die wooning was ’s Konings hof,
een fchoon paleis ( zoo men my zeide) in
zieh zelven, dat A°. 1680 door zekeien
T A M. n j
Henrik Lucaszoon Cardeel, gebouwt is,-
eengewezen Metzelaars Baas, wel eer in
dienft der E. Maatichappydog acht of
tien jaaren bevorens na Bantam weggeloo-
pen, alwaar hy van den Koning in gunft
aangenomen, Moors geworden, enzedert
Pangerang Wiragoena.genoemd is. Näderhand
is hy tot on$ wedergekeert,weer
Chriften geworden, en den 16 Oktober
.1711 op Batavia overleden, gelyk zyne
weduwe naderhand aan Meefter Kryten-
berg hertrouwd ,en nog buitendeNieuw-
poort woonagtig is.
Het hof is:‘ langwerpig vierkant, heb-
bende vierbol werken, en tuflehen ieder
een halve rnaan^ zynde met gefchut zeer
wel voorzietti Men gaat in *t zelve over
een brug, onder welke de Rivier Tanara
lOOpt. . ' :
Ik had dit pragtig gebouw gaarne van
binnen gezien 5 maar daar was toen geeq
gelegehheid. Men zei my , dat het uit
veel fraeje vertrekken, alle op zyn Hollands
gemaakt, beftond, die ook meeft
op zyn Nederlands opgecierd ,-en van dier-
gelyken huisraad voorzien waren; l
Ter rechterhand van de voornoemde De Moor-
brug; heeft men den Mooifchen Tempel, Ten^
een vierkant groot en aanzienlyk gebouw ** *
van bout, voorzien van vyf verdiepingeni
o f daken,die hoe langer hoe kleener(vol-
gens de wyze van alle de tempelsder Mooren)
in’c oploopen zieh vertoonen, en in
welke niet anders fraeis te zien is. Men
mag ’er niet ingaan; dog in Amboina heb
ik zoo veel Moorfche Tempels (die van
deze niet, dan in groote, verichillen)gezien
, en zoo klaar befchreven, dat het niet
nodig is daar van iets meer te zeggen.
Na de land-kant legt de geheele ftad
open, en ongedek t. Achter de viflehers-
wooningen, die men aan.deeene.zydeaan
ftrandHtceft, zyn ook eenige zout-pannen,
waar van zout bereid, en gebruikt werd.
Hier heeft men,buitendejavaanen, allerlei
volk i die komen handelen, als de
Chineezen, Guzeratters, Periianen,Türken,
Armeniers, Venetiaanen, Engelzen,
Nederlanders, en meer andere, welker
voorname handel in gember beftaat, al-
zoo de peper maar voor de Compagnie is.
Daar hebt gy die oude vermaarde ftad ,
in hare heerlykheid,die niet naamwaardig
is, hoewel ik wel gelooven wil, dat de
zelve A°. 16 80, toen de oude Koning die in ,
brand ftak,veel van haar oude luifter verloren
heeft. Het verdere kan men in de
teekening der platte grond zien; dog het
meefte daar van is niet meer in wezen,dienende
alleen 'om te toonen, hoe zy we}
eer geweeft is.
B A N -