r i g L £ % É '
• 1370. WièroZoòn dèzé M er firmer ge-
Wéeft Zyi clääf oVer Zyö oök VCribheide
gèdachteh. Zommige befchryvfeh hem
2 s' den Zöön van Zeker Vom van Sja-
~ cfiätay t 0 | géhàat&d, hoedaüighy « a c kere
verdichte levensbefchryving van fa -
vterlaan Voorköirit, alwäar hy verder als
een Prins, diè éèrft de Mofcövitcn, daar
ha de Chmefen |g mdefhand de ' Türken,
onejer hünnen ÖBpervötft Bäjafetb, en
eiridelyk dèli oulthàtì Van Egypten, be-
dorlögden ovérwònneh hee?£, befthre-
vén werd. Een béfchryviflg,’ Wààr in
ons niet veel aanmerkenswaardig Vbor-
quam, behalven dät allèis Zeer flögt, en
«¿tyd» öp welke die ¿àkén vöörvielen,
mèt céns aangeteekehd werd. By al *t
"Welke dan fommigen noch voegèn -, dat
zyn onde Vader hem *t Ryk . äl Vry
Vroeg, en toehhV noch ¿tei1 jòhg was,
inaàr mét groot DérouW kört dääi nà,
òvergàf.
Andren wédér hèbbèn hem als eert Harders
Zoon befchreven, onkundig zynde
in de levenswyze derTartaaren, welker
È Rykdommen in ’t Vee en de menigte
van dien beftaan, en dat zoo wel onder
de grootften als onder den gemeenen
Man, van waar het dàn 00k komt, dat
jonge Princen by hen het voor ¿een fchan-
de, maar voor een eere, en Dewys van
hun vermögen reekenen, het Vee te
hoeden.
Ihn Arabsjah, een vleyer der Türken
(gezworen vyanden van Mier Timoer)
befchryft hem, zonder eenige de minile
grond, als een Roover j maar dit doet
hy alleen, om de Türken niet aan den
hals te krygen.
■ SjeriefeddienAali, een PeriiaansSèhryver
van Yezd, onlangs in rt Frans ver-
taald, en een tyd-genoot yan Mier Timoer
(dien hy fimoer Bee noemd, een bena-
ming, dieik nérgens in de Mogolfche
Chronyk ontmoet, daar hy altyd als
Mier 2«»0ervoorkomt) befchryft hem als
den Zoon van Emier Tragay, en van fekine
Catun zyn wettige, een zeer kuifche en
fchoone gemalin, diehemin’tvlekSebz, j
in den omrrek der muuren van degroote
en vermakelyke Hoofdftad Neeh gelegen,
A. Hegine 736 ot ontrent A. C.
1336 baarde.
Daar zyn andren, die, om zyn eere té
bezwalken , voorgeven dat hy de Zoon
van een Schoenlapper, o f Karman, ja
maar een Stal-knegts Zoon, en in zyn
jeugdeen Muildryver, Harder 3 of een
Roover geweeft zy , die, zieh met het
rqqyen van een Schaap op zekercntyd te
buiten gaande , 'door een Harder met
twee pylen gewond wierd, aan zyn
fehouder en aan zyn been, waar door
hy na dien tyd kreupel geweeft zouzyn.
Verdichtzelen van de Türken , en Ara-
ISf ! S ! D H ft
I Mers zyne quäadaanlige vyanden : want A .M *
lchoon het waar is, dat hy kreupel ging,
Zöo hkd het zülken teden niet.
Het allerwaarfchynelykft wat ook Sje-
riefeddien hier afleggen mag, was hy de
Zoon-van ftoefendjaar de Ilde, die hem
’t Ryk Wel nalietj maär Sojordjot (of So-^
yorgat) de Overften van ’t Heyt op Zyri
Karid hebbende, dtong zig j dewyl fimoer
nog te jong was om zyn Vaderte Völgeri ;•
’er in, egter met die befeheidertheit, dat
hy hem, dien hy van zyne ¿rf-ländfen
met beroovert Wilde y eerft als zyn eerftört
Veiler ÖFOmrah, en daar na zoo lang
2s zyri Veldheer gebruikte, tot dät hy
hem eindblyk oök als wettig beZitter Väü
rt Keizerryk na hem verklaarde vobgen*
de by de Rykfen vah ¿yn Vader 00k dat
van Sjächatüy^ fchoon Sefotgot, gelyk wy in
’t veivolg zien zullen, zelf wel Näzäa^
töhhad , die hy ’er had können indrin-1
geh.
Indien men Volflagen geloof mag ge- Zyng&
veü aan zökere TatieCh ul Mogoely .öfboorte-
Chronyk der Mogols, waarinzjmleven Plahäts en
na hunnen tränt beiehreven werdy (waar A^rnV'
van een uittrekfel in ’t Franich, dog in
veel zaken zeer gebrekkelyk, door den
Jeiuiet, F . Cairou uitgegeve.n is)
wierd hy A. Hegirie (of in het jaar vati
Mohhammed’s vlugt) 7dp, en na de re-
kening der Chriftenen A. 1391, o f zoo
andre Hellen, A. 136 6 , te Cafeh, een
groot vlek, in een Landvoogdy van Tartaryen,
aan genc zyde van de Rievier
en ,in het Ooften met de naam
van Abiamoe bekend, en niet teSamar-
^^d, gelyk ibmmige i ichryven j ö f elders,
dog ’t waarfehynelykfte A. 163c
a 1 3 6 geborön;
Andre ftellen zyn geboorte-jaar op Ä.
en zeker Arabierj AlHojein^hft-
fchryver van Zyii leven , op A. 13^8,
dog wy hoüden önS aan ’t . eerile j om
verlcheide redenen;
Hy wierd op zyn Tartärifch, o f zoo Zyri
andre zeggen, op zyn Periiaanfeh, yi'-naam.eri
moer-Lenk genaamd. fimoer beteekend^2^
in het TartarFch y zer, oih dat d e z e S
Vorft zieh altyd in ’t midden der Wape-
nen bevondj Waar na zichdezaakenvari
Zyn jeugd af (als byeenvooruitgeziqht j) '
zekerlyk zullen gefchikt hebben. Lenk
beteekend kreupel, en deze bynaam
droeg hy , (niet gelyk zommigezeggen)
om dat hy Zqo ter wdreld quam j maar
de Türken dn Arabiers noemen hem zod
uitveragting, hoewel hy door een ¿waren
val kreupel geworden was.
Gelyk nii de Oofterlirigen dnder al
hunnc verhaälen geöieenelyk het een o f
*t,ander verdichtzel mengen, alzoo meid
deze Chronyk 00k zekere omftandigheit
ontrent zyne geboorte, die vry wat bot
verdicht is.
G R O O f E
^ Ä.V3yof ,<Zyfle Moeder fcheen^ toen zy noch
V e rd icp - ongehuwd was, alzwangerte zyn,waär
' uenrtyne ^ Vader van deze Princeszeerver-
^geboortc. wönderd, en Zoo verftoord was, dathy
yeorgenomen had om - deze fchatade vaii
zyn huis in *t bloed van deze Docfeter af
te waflhheht" dog z y i hären Väder te
voet vallende, gaf hem in alle oprechf-
heit zoo- wel 'feare onichüld , als hare
yerwondering nver een geval, '*t geene
zy niet begrypenkon 3 te kennen, älZöo
Zy zeyde van geen man oit bekend te
zyn, en ontrent deze ganiche zaak niet
andersVernomen te hebben^ dan dat op
Zekeren tyd een Zonncftraal door een reet
van haar Kamer-venfter Op haar lichaatn
zoo flerk geichenen had'j dar die, als in
’t rond daar op loopehde ^ haar als fcheen
te lief koozeü ’, eh met feen kleed van He-
1 melfch licht en ftràaieri te overdekken.
De Vader met dit verhaàl vergenoegd",
en daar vah 2sopgetogen, voorzag, by
dieper naipeuring van dit geheim , hier
uit, dat het Kind; dat op Zülken wer-
king van die Zon üit zyii Dochter flond
voort te komen, 00k zekerlyk een gröö-
te luifter en glorie aan ’t Stamhuis zy-
iier Voorouderen toebrengen zoude.
Een verdigtZel, dat van de Moeder
van ffingis-Chan tot die van Timber-Lenk
ichynd overgebragt ; en 00k ten déele
van dé naam vàn fimoer's Vader ontleeüd;
aangezien men den zelven 00k wel Tor-
'gay (dat is bron des lichts, in hetTarta-
riibh) noemde, vermits h y , volgens ’t
verha2 in die Chronyk, in ’t Hof van
Hoflein, een van de Nazaaten van ffin-
■ gis-Chani en.een Vorft, die ’t Zuider-
Tartaryen ontrent de geboorte-tyd Van
fimoer-Lenk innam, een zeer groot ge-
zaghad, temeer, alzoo hydezen Vorft
Zeer na beftond. Hoewel Ihn Arabsjah^
dezen Hoflein voor een en de zelve met
Sojordjot,. dien wy te voien anders befchreven
hebben, houd.
peiìgheit - Volgens dit verhaäl wierden de Mdgofc
jnzyn fche Princen van ouds 00k in ’t veld , en
jeugcL- -onder ’t Vee, waar in te dier tyd hun
Rykdom beftond, opgevoed.
Dit was dan 00k *1 moer-Lenk’s beZig-
heit in zyn jeugd, maar zoodanig ; dat
hy van 2 de jongens en kindereh van Zyne
Landftreek als Vorft der Harders, aan
welken zy 00k al hunne gefchillen ver-
bleven, ferkend wierd,behalvfendatmén
yan jongs af- in hem klare blyken Zàg,
dat hy geboren was om te gebieden.
Op zekeren tyd egter Ipatte hy in deze
zyne magt over de Kinaeren zòo verte
hit , dàt hy een zyner onderdaanen, die
een beeft- géftolen , en daar over : Wel
ftrafle, maar juift zoo zwäar niet; verdiend
had, empaleeren liet. d’Ouders
vandezenj ongenzogten dit welte wree-
kenj dog z y , met allen j die zy byeen-
M o g o l s , i f 7
gezameld hadden, wierden in toete ge- A'. i j^aS
flagen. .
NaderK^id met zyn öhderdaanen in ge*5’
tal fterk-toenemende, wierd hy genoot-
zäakt meer land voor zieh öp te zocken
weshalveh hy beft dagt zekeren Sülthari
Mohhiammed, zyn naaftenbüürman, aan
te taften, en hem, was ’t mogelyk, zyii-
Hoöfdftä(f a f te nemen 'j maar dit ging
¿öo glad niet, als hy zieh verbedd had:
wänt hy wierd deerlyk geflagen ’, zyrit
ganfeh Leger verftroid, eh hy genood-
zaakt ih Zeker Dorp een aalmoes tegaan
bedelen, tot dat hem zekere oddc Vrouw
in haar hiiis pam; en aan den uitgehon-
gerden fimöer-jLenk eenige gekookte ry ft
in een kleerie ichotel te eeten gaf. ’ J
Hy nam de iy ft , dddr zyn gröoten
hönger zieh geen tyd; van ze te lateii r
koud Werden, gunnende, üit het
midden van die ichotel, maar brandde
zieh Zoo deerlyk aan de haiiden, en voor
al aan de mond, dat hy in weerwil ee*
nige tyd met eeten ophouden tooeft.
De oude Vroüw; die1 dit ipel almees- Zcldzaam
müilende aanzag, zey iegeh hem: Waar- voorväL
om eet gy niet r Zoon ? . Om dat tk my ±
zeyde hy; de mond gebrand heb \ door dien,
de ryji noch 4e heet ,is. D jt is , zeyc die
Vrouw, em dat gy begonpen hehi uit het
midden, dadr zy^t heeifleis y en niet Han
de kanten ; 'äadr zfy ''t ieritefeoüd inerd.
Het is daarmede\ zey die Vrouw; ‘eiied
eens als met een Land; dat mengeerhe ver*
overeH zou, gelegen. Zoo men daar in vor*
deren milymoet men niet eerft de Hoofdftad^
of ’t midden des Lands, maar veel eer de
kanten en zoomen, daar V op zyn zinakfte
Iw, a antaß en , en na dat men Meefter van
Xde kanten eh zoomen des Lands geworden is 'y
\zal men alhnkskens ook de Hoofdftad, en *f
midden wel me de vermeeßeren. Even zOo
is het-oök met deze ry ft gelegen , die in
de fchotel) en die u nü noch te heet is. Be-
gipd hiet de kanten eerft . en ik verzeker
gy Zult allengsketts ook van ’f midden wel
Meefter werden . . '
Hy näm ’er de proef a f , -bfevoha Zfe
goed, en verzadigae zieh in körten tyd.
Dit Verhaal van deze oüde Vrouw Was siaatkuifc
hem toeri niet alleen een heilzaam midi digby
de l, om met.zekerheit, Zonder zyn S.c"
möhd te branden, te ceten y maar het was
hem ook een önveranderlylce lefle , om
¿ich daar vän altyd in *t veroveren Van
Landen te bedienen, beginnende eerft
met de buiten-kanten , en 200 allen^-
kens na het midden des lands nadereiide.
Het Vorig geval echter fcfijnkbc* hem 7 ^
gfeenzins afj maar hy begon zynen ian- oVe^wiri-
leg nu op een andre wyze^ en volgens ningeu;
de gfonden, hem door die öude Vrouw
vöörgeichreven, en wierd eindelyk na ’t
Winnen der buiten omgelegene Landen ;
ook vaü de Hoofdftad Meefter.