A., r<8i. nende, hecfcmy'verhaald, dat hy op den 1
dag , toeri hy afgekömenwas, enzigeerft j
oyägegeven had, met cenige andere Ne-
derianders, by den jongen Koning ont-
haald wierd, alwaar al zyne Pangerahgs
watverre af op de grond,en deoude K o ning
mede op.de grond, dog 5c allerver-
fte, b»y 5t flecht völk nederzaten' en dat
hy hem toen als een hond zag längs de
gfönd kruipen, om nu en dan een Ichil
van een vrugt of twee, die hem toege-
worpen wierden (daar de Pangerangs
verfcheide vruchten van de tafel kregen)
te komen oprapen, gedurende welke
daad de jonge Koning -zynen vader, niet
alleen met de uiterfte verontwaardiging,
maar ook met zulken bitter gezicht, als
o f hy hem verfcheuren wilde, aanzag.
Hy wilde hem in het eerft ook in hun aller
gezicht kriflen; dog de Heer Tak
hem dat uit het hoofd gepraat hebbende,
wilde hy hem in een beeften-hok opüui-
ten, en had ’er laft toe gegeven, hoewel
dat mede door de Heer Tak belet wierd.
De jonge De jonge Koning zoo grooten hulp van
Koning bc- öris genoten hebbende, vond zieh met al- j
ons.1” ^ leen tot groote dankbaarheid verpligt, maar
meende, dat hy iets meer behoorde tc doen,
dan ons de onkoften te betaalen, die wy
om zynen’t wille gedaan hadden.
Hy deed dat ook op den 17 April 1684,
Alzoo hem verleenende ons een zeer groot voorrecht
de E. Maät- Wegens ’t alleen inkoopen van peper, en
g g $ L : ’t verkoopen van deze engene witte o f ge- j
ichoid. " fchilderde kleeden, in zyne landen, welk ,
voorregt haar Edelheden den 28 April aan- j
namen; maar met die edelmoedigheid,dat '
zy hem by een gefchrift van ondlag wel,
600000 Ryxdaalders, wegens gedane onkoften
, op die voorwaarde quytfbholden,
200 lang zy dit voorrecht bebouden zouden
jmits dat de fchuld weer ten lafte van
den Koning zyn zoude, zoo ras dit voorregt
hen mögt werden benomen, waar toe zig die
Vorft zeer gewillig verbonden heeft, ge-
lyk dat ook door zyn Hoogheid met de
Heer Tak, Kapitän Wanderp®el,‘ deAM«j.
Koopman Evcrard vander Schuur, en de
Kapitein der Maleyers, Wan Abdul Bagoes,
afgezondenen uit naam van haar
Edclhcden, dus beiproken, befloten, en
bezworen is.
Ik za! nu weder met het verhaal van den
oüden Koning, tot ¿yn einde toe, voort-
gaan, om daar na dan tot de zaaken, die
tufleheri beide voorvielen, te komen.'
De oude Koning op Bantam nu aitdree Deoudc
jaaren gezeten, en dconzengemerktheb- Koning na
bende, dat de zoon uit bitterheid tegen
zyn vader 2ich de eene o f de andere tvd hy ’
wel eens vergrypen mögt, behalven dat ftierf.
veel Javanen reeds al veel middelen', tot
verlofling van den ouden Koning in ’t werk
gefteld hadden (waar over reeds verichei-
de van hen gekrift waren) zoo vonden de
onzen goed dien. Vorft; in November
1686 van Bantam sa Batavia in praauwen
al vrv ftatieus met alle zyrie vrouwen, en
eenige flaven, te doen vervoeren, en hem
op de punt de Robyn, in *t kafteel, te
plaatzen, daar hy eenige jaren gevangen
gezeten heeft, werdende door haar Edelhe-
den onderhouden (die A°. 1690 den 8 November
zyn inkomen maandelyks, gelyk
ook dat van Pangerang Poerabaja, ver-
minderden)en gaande gemeenelyk met twee
oppaflers uit. Hy ftierf hier ontrent A°.
1695-, en wierd zyn lyk na Bantam gc-
zonden, om het daai te begraven.
Nu zouden wy wel eens gaan zien hoe
deze Bantamzegevallen,enbewegingen in
Europa, envoor al in Engeland opgeno-
men wierden j maar dewyl die van een
vry langen adem zyn,en hier zeer veel veilen
zouden beilaan, oordeelen wy beftden
lezer na *tvervolg van Aitzema,aoor Syl-
vius daar dit in ’t breede te vinden is, re
wyzen; behalven dat het ook ieder een niet
lüften zou alle de papieren, daar over ge-
wifleld, na te lezen,alzoo dat inverfchei-
de groote eiflehen, en eenige brieven, die
men daar in ’t breede vinden kan, beftaat.
DERD E HOOFDSTÜK.
DE Heer van Hoorn A°. 16Sy iveer Gezant derwaards. Aboe il Falaal Mohham-
med Jachia ge. Koning A°. 1687. Door de Heer Pits geluk g^nfebt. Ferwe-
ringen door dien Vorft op Borneo Ao. 1698. Zyn zorge om zyntw^gf zoon by zyn leven
te doen kroonen. Overgave van een Cbrißen-vrouwe aan dten Koning, die by
dooden doet.
IN dezen ftaat nu waren de zaken tuf- I
fchen onzen ftaat,ende Engellchenge-
bleven,zonder dat ’er verder,van hen weder
in Bantam tezetten, iets wierd gevergd,
hoewel die naderhand, by den opftand door
’ t verheilen van Koning William de III.
tot die kroon, nog al meer en meer ver-
dweenen, en eindelyk geheel te niet ge-
raakt zyn.
Ao. 168 y ging de Heer Johan van Hoorn De Heer
Jacobus de II in ’t Ryk verwekt,cndoor | weder by dezen jongen Koning van Bantam
Hoor»
1685
tarn, ©m met hem van zaken van gewigt
wccrd^e_' te ipreken. Hy had op dien tyd een Ar-
vmras! meniiehe Princeile, en nog eenige andere
byzich, tegen welke liy,.in ’tbywezen
van die wyven , en van dezen Heer een
zeer vuilebordeel-taal in ’t hoog Javaanich
uitfloeg; dat door onzen Koopman Kaaf,
die deze taal wel fprekeri kon;, ook zeer
wel verftaan wierd.
Abocil Fa- Hy leefde niet heel lang daar na * ftierf
Ao- 1687 , en wierd vervangen door zyn
Jachia, Z0011 Sukhan Aboe il Falaal Mohhammed
je. Koning Jachia, die de negende in rang was. Haar
a m «7 Edclhedcn üeten hem in dat zelve jaar
H«r Pits ^°°r Heer Jacob Joriszoon Pits, buiten-
geiukge- gemeen Raad van Nederlands India, een
wcnicht. - Heer, die de Maleitze taal zeer wel iprak,
met zyn verheffing tot de kroon veel ge-
luks wenichen. • , -
Vefovcrin- A°. 1698, wanneer nu Aboe il Macha-
fkn Vorft — Mohhammed,Djenoel Abidien t.byan-
op Borneo deren Zainalabdyn genaamd) aan de kroon
A#, 1698. was,- zonddeze Vorft zekeren Heer Roe-
loef Göens , neyens eenige andere Neder-
landers, na Borneo, daarzy op Succada-
na voor hem größte yeroyeringen deden,
cn mg| grooten büiten weer quamen. 'Het
net bericht *er af, is aldus.
PS? Zeker Koning landewaard in had bo-
ven, 18 o f zo.myi;de.Rivier op een: ner
g ry , en nam Succädana van den Koning
van Bantam, die ,buiten dien nog, jt. ne-
gryen,aan wederzydenvanSuccadanahad.
Deze Koning,eerft Succadana ingeno-
men hebbende, nam daar na de twee andere
Dorpen ook, en daar en. boven tot
twee of driemaal 16 of 17 Panrsjalangs van
den Koning van Bantam, en maakte zyn
Volk gevangenen en flaven.
Hy verzogt, na veel verlies en geledeh
fmaaaheden, dan de E. Maatfchappy om
hulp, die buiten de j f Pantsjalangs des
Konings, nog 8.Pantsjalangs, 5lchepen,
de Faam, de Bye, en nog een met volk
en ammunitie A°. 1698 derwaards zoridsn.
Naderhand quam nog een fchip de Thee-
ö f Peperboom genaamd. • |
Als Hoofd van de commiflie ging de
Heer Goens, als tweede, Jacob Klaaszoon,
zynde Koopman, en als. Luitenants daar
op geworden, Govert Knol, en N .......
Oorthoom; en den Conftapel, Spiegel.
Voor ’t land körnende, raakte een van de
ichepen vaft : ook was ’er een Engels
Koopman en Kapitein gekomen, die dc-
, zen Koning hielp, en ’t lang tegen hield.
De Komng vlugte allereerft na ’c ge-
bergte, en omtrent 14 dagen ’er na,nam
de Engelsman, zonder reden, daar anders
zyn Pagger onwinbaar, en al ons
fchieten te vergeefs was,ookdevlugtder-
waards; dog bragt eerft 20 of 30 pikol
amfioen, en een groote menigte pakken
met kleeden in een grens aan land, en ftelde
daar 2 man by , ’t geen alles buit was voor
de ßantammers. Hy, boven gekömenA..iij*.
zynde, wierd mct de nek aangezien, en
zyn;volk gedwongen in onze handenover
de weg, na een der dorpen naaft Succadana
gelegen, te komen, alzoö alle drie
de paflen der drie Rivieren bezet waren,
om de Koning ’t vlugten na beneden te
beletten. Zy bragten 1800 Ryxdaalders
mede, dat al mede voor de Pangerang vari
Bantam met zyn volk, of voor hunnen Koning
was.
De Heer Goens uitdrukkelyk door de
Koning hier toe van haar Edelheden verzogt.,
had zig in den beginne door een fnap-
haan, die afging , .en waar in hy onvoor-
zichtig zyn duim ftak, de duim afgeicho-
tenj waar af hy, die zedert niet in ftaat
was, om iets te doen, en ’t beftel aari de
Heer Klaaszoon liet ^ na de bevogte over-
winning, en herftel van ’t regt des Konings
tot de 5 negryen'(ais zy 3 mylen
buiten de wal weer na Batavia voerenj
quam te fterven, zedert altyd zeer kieen-
moediggeweeft zynde. ' -
Na dat men voor Bantam en op de Reede
gekomen was, mögt ’er niemand van
de Bantammers aan land kamen; maar zy
moeften onze fchepen met haar 75 Pantsjalangs
na Bataviajgeleiden-. De Koning zond
eenigen tyd .daar na z fchepen met pepertert
een byzonder. gefchenk, nevens wacaarde
■op een zilvece Ichotel, ten bewyze, dat
hy ’tweer verkrygen: van dat zyn land; de
E. Maatfchappy dank weet; buiten dat hy
al de onkoften aldaar gedaan,aan de E.Maat-
ichappy, volgens gewoonte , zeer wel be-
taalde j dog de byzondere lieden, die op
dien tpcht zoo dapper voor hemgevogten
hadden, hebben noic van dit gefchenkiet
gekregen.
Na dat men de voornoerade moejelyk-
hedeii op Batavia wegens het afzetten van
Pangerang Depati Anom, en over het op
den throon ftellen van Pangerang Poe-
gar gehad had , vond deze Koning van
Bantauovgöed deze zaak,by.zyn leven met
haar Edelheden zoodanig te fchikken en
vaft te 'ftellen, dat daar over na zyn dood
geen gefchillen meer mogten vallen.
Het is daarom (zoo men meend) dat niet Zyn zorge
alleen verlcheide bedienden van ons me- om zyn
nigmaal over en weder geweeft zyn, maartwcc(lcn
zelf heeft oolc in Augufhis A<>. 1708 zyn zo°? by
Edelhcid van Hoorn, met’t fchip San-dM/i^
denburg na Bantam, met de Heeren denen.
Vos, Zwaardekroon, en Garfin,enz.ge-
varen zynde,•zeer lang met dien Vorft
(waarfchynclyk over dit werk) alleen ge-
fproken, om de opvolging van zyntwee-
den zoon als Erf Prins vaft te ftellen,alzoo
den oudften lets fcheelde, en deze wel
zoo ichrander was.
Hy quam zyn Edelhcid wel met 80
vaartuigen, alle met rood laken bekleed,
te gemoed.
F f z Hy