6 r Z A A K
• „ neffens Sr.Afuyfirt, en al zulke meer,
„als de Raad goed zal vinden, en daar de
„ befteraad en dienft af te trekken is, ge-
¿zamentlyk na boven gaan, en overge-
„ hielt deliöt zoo doleeren, en klagen, dat
„de Compagnie buiten fchade (zoo’tmo-
„gelyk is) en by behoudenis des ftands
„en Commercie van Japan blyve j maar
„zoo geen gehoor konden bekomen, nog
„reftitutie van dezen afeedrongen eifch,
„ geven den Raad in ernftelyk bedenken,
„ o f hec niet geraadzaam zy met des Com-
„pagnies ommeflag, en alle hare eße&en,
„ Japan te verlaten, en ons van daar te di-
„ verteeren. In welken gevallfc zult ge-
„lieveri alles op *t naeuwfte te innen, en
„per den eerften herwaards te vervoegcn.
„*t En kan niet als goed wezen, dat
¿U E . met ernft laten verluiden, datgy
„uit Japan met alle den ommeilag wild
vertrekken: want, om de waarheid te
„zeggen, de zaak is nu tendienfte van de
„Compagnie alzoo afgcdaan ; maar dier-
„gclyke infolentien wete niet, o f de Ed.
„Heer Gouverneur Generaal verftaan zal,
„dat men altyd ongeftraft zal laten pal-
„ leeren; ja duchte, datdeze nog al repro-
„che zal lubjed zyn ; hoewel alles by
„den Raad, en ons wel naeuw, en exao:
„is geperpendeert.
• „ W y refereeren ons volkomcn tot by-
»gevoegde Papieren, ’t Is wel oogen-
„lchynelyk, dat, zoo UE. gesamentlyk
„aldaar goedvind, deze aoo PikolZyde,
„in deze forma te laten Hippen , geen
„klagte meer tegens onze Natie zal in te
'„brengen zyn, daarom delibereerd voor-
„zigtelyk met elkander in ’t Huk van het
„lichten des Kantoors: want ’t is te goe-
„deMelk-koeye voor de Compagnie. De
„Affignatien, die de Japanders ons in
„contra overgeleverd hebben , zyn het
„meerended over fchulden, by hen over
„3 * 4 en y jaaren gemaakt Daar is’er
„niet een van Simlbu onder, engenomen
„fchoon ja, is’er weinig , ja niets af te
„bekomen. Eenige Obligatien zyn vali-
„d e , en zouden könnengeinnet werden,
„hoewel weinig. Hebben daar Copyen
„ uitgetrokken, en zenden de origineefe by
„dezen, op dat die voor de Raadsheeren
„mögen oveigelevert werden, en men
„daar uit daar doe blyken , dat hunne
„ klagten frivool zyn. Z y iuftineerden, dat
„door ons toedoen over ’t jaar hunne Ca-
„ pitalen niet hebben können bekomen •
„maar dit al 4 a y jaaren te buiten ge-
„itaan hebben. Hoe wy verders met de
„Japanders in den dagelykien omgang ge-
„converfeert hebben, gaan hier van ver-
E N v A N
„fcheide gefchriften , by hen ondertee-
„kend. W y recommanaeeren UE vly-
»tJS ’ , en over allerhoogfte te letten,
„dat de Compagnie mag van fchade be-
„hoed, en, is ’t eenigzins mogelyk, van
„die Handel-plaats verzekert zyn, enbly-
„ ven. Daarom expendeert met malkan-
„ deren voorzigtelyk. Om de kortheid des
„tyds können UE. alles zooampel niet
„ doen zien, als wel wenfehten.
»Per Erafmus gaat voorCargazoen, als
„b y Faöture en Cognofcement blykt, dat
„alles wel accorderende vinden zult, en ’t.
„Comtoir Generaal daar voor crediteeren.
»De Partyen beloopen netto , zoo in
„ Eraimus, als in de Japanfchc Jonken
n f 11P48 gülden, 11 ftuyvers.
„*t Geene wy dit Zayzocn erflehen, is
„alsvolgd:
240 Swalpen, dik twee duym \
>Eikcn.
o Dubbelde dito eens zoo dik J
0 Greyne Swalpen, dik twee en een
half en 3 duym.
2000 Baalen Ryft.
»En voorts zoo veel Miacofe en Sutt-
„ghy Planken, als de Jachten, o f Sehe-,
„pen bequamelyk können voeren. De
„Sunghy-Planken moeten enkcl wczen.
iyo Baien Traan.
yo Baien Harpuys.
yo Pl. Hennip. . . . | .
300 Japanfche Kokken.
300 Paar Kouflen.
300 Paar Schoenen, dog betCT^ als de
voorgaande.
2 Daatsjes.
1 JThayl-gewicht, daar het hoogfte
Gewicht in een malle yo Thayl is. -
,» W y miflen verfcheide kleenigheden,
I in de Garboulie, door rde Japanders
„geftolen zyn uit myn Kantoir, dat open
„ftond. Eien GoudeKeting, de Compag
n ie toekomendej een zilvere Oly-kan-
„neken, een Zoutvat, 3 Teljoren, twee
„Vorken, Meflen, en andere kleenig-
„heden. UE. kond’er eenpoil af for-
„meeren. In haaft God gcgroct, enbe-
„volen.
„De groote Jonk, aan de Japanders gc-
„leent, geliefze voor de Compagnie tc
„verkoopen.
A&um in de Stad Zeelandia, den 7 Tu-
ly 162.8.
UE. geafieötionecrde
P i e t e r N ü y t s .
T A Y O U A N 6 f F O R M O S A. 63
x iS lî; 6 i,9 i
V Y F 1 E H O Ô F D S T U K.
‘Bericht
van den
Heer
Nuyts
wegens
d e n T a -
youanfchen
Handel,
& c .
BEricht von de Heer Niiyts wegens den Tayouanfchen Handel, &à. 'Nncm dès
Eilands , en desn.elfs gelegenheid. ' De Stad Zeelandia. ; Hoe dp 'Fsjineefche Haö-'
del hier gedreven werd. Hoe die in Manilha gefchieU. En /» Macao., rSwee groote
zwarighedeh in Zeelandia, ^dert )wy ons hier neerfloegen, gereuen, Eerße zMWgheid*
Der Qftiliaaneö eenigfie fteunzsl is de Tsjineefche Handel nog. Zy fiftm mich Ae>.
1626. op Kelang neder. Wÿ moeten vèel maakgn dpor gebrek^ van Gâà, en-Nro%.^ him
nalaten. Wat Xçdandàa jaarlyki HitleQeren mag. Wat hier wt verder, 'te betragtenftaat:
Over Kelang, en over'de Tweede mwarigheid» Of de Hapdd hier> dph,
wel op andere pldätmen vorderlyker voor ons ts. De Baaten en Wmften, hier voorgè-
ßeld. De Maandgeldeä, en verdere Laiben. toe mich de Heer Nuyts verbind. :r
X können ook niet nalatetl'
% / I / den Lezer de körte enneb-'
V V te aanperkingen by de Heer
" Nuyis oyer de zaalcen Van-’
Tayouan» en dezen’^nfchen Handel, ’gemaakt,,
im aaü haar Edelheden ö^efgezori*’
deponier nevehs mede' te deelen , aHzoo
ons 3as in \ Kofe een zeer net denkbeelä
vafi'alles, *t geen'daar tbe behoord, ¿ül*
leh können gevem !
Kort Verhaal , in V •ä/elke voor oogen ge-
flejd en nagejpeürd werd, of deonko*
' fim» & E" Maatfchdppj toi vervolg
Van den Tsjineefchenen 'fapanfeben Handel
te ly den heeft, oof,z.oodanige win-
r ften können opOrengen , ddp dp Idfibi
. daar uit niet aticen goed gemaakt, maar
, datooh ^ar-en-hovett een goede fomma
Contanten, daar. toe häodtg '; met meer'
winfi op andere plaatyn mouden können.
- en ddiigelegriverdeh f t e n ein*
de dit aan de Heepen Bewindhebbereti
der Vereenigde Ooß-Indtfche Afaat*
fc happy , mitsgaders aan den Gouverneur
Generaal, en de Ed- Raaden van
Indien, mögt werden vertoond.
äLzoo wy , Ed. genereufe Heeren,
bemerken, dat by veel' treffelyke
iönen, zoo hier in India , als in *t,
Patria,s van denTsjineefchen Handel, des
zelfs gevolg, en der ^laatze , tot dezelve
ItUUlgUUU Wi * D i
:ri 'wèrti, -en dewyî ook- Cyoor zoo ver-
wy weten ) noit grondige en naakte
•ening van dien , zoo als *t .behoorde,
•or iemand van onze Voorzaa.ten gedaan
, vinden wy ons ten dienft der alge-
eene Maatfcbappy, en tea voordçel van
E. Hpofd-zommen , verplicht ( altoos_
•or jtQO verre wy by eigeü eryareriheic^
de korte tyd,.die hier 9t beftier gehàd,
I in Tsjina gezworven, ailes waargenev
en, en ondervonden hebben ) om daar
n een zoo belçnopte en klare opening,
i puis zal mogelyk wezen, aan UE. mits
dezen te geven. h ..i f&X,
Het Eiland Formoiäy daar U E . Sedetii,
of Veftmg " hebben , Verd van de
neezen Pöckan genaamt. ' 1 ^deszeife
■ De Plaats , vöör dfezen Tayöuaft 3 dög^gelegei?*
nu Zeelandia, 'genäämt, begint en l<^töprhcid*-
z i ’ gradgn b^ioorden den EvetwarV en ’t 1
Eiland zelf ibrekt in" de leigte meeft Züy--
den ten Wefteö,! ed_N<Wmeö;teti Cteiten
tot oji i f en een hälve graad gölegetr, vaEP
de Rivier T^ifit'sjeöe’Öft Ayinuy iSfcfordd
Welt eil Zuyd-Öoft oritrent ^2, naylen; f»
Men käh gefcn iiepuamer prnts’ tot den De Stad
Tsjineeichen Handel hebben, alzöo die by'Zeelaa-
alle tyden van ’t jaar kan bezogt , en uit/“ **
die Rivier bevaaren werden.
Hier nu hebben U Edelheden eeö kkeii
Fort. op eeti hopgen Duyn^berg/ zyndd
een -'elf
,myl _vän' *t 'Eiland; Föfmolä^ a^elegea^'
welk Pöri'^p^ dit-Eilahdjp eeh'gö edn^
in fteeii heßben gelegt, ' etTeef twee jaäretf
verlöopeh zütlen Zyn'i höpe tevöltrekk-fcn*'
dog alzbö de grönd ‘ maar fcähd is"J,?>i§
de barm in Y R.egen*Möeiibri het inkal-
ven geweldig onderworpen , wgar döoF
dit jaarlyks veel aan verbetering en öndeip’
houd kolben möet.
Het inkomen vari het Ganaal is fiaeuw^
eh heeft , by ’t hoogfte wafer, meer-als
14 voeten water öp den Dorpel, en anders
Wel y v ademöok leggep<de Sche-
pen en Vaanuygen ,r binnen GaatS 'Zynde,'
tegen alle winden’ beichut en verzeekert.
Het Land heeft buitenrgemeene' höoge
lchoore Bergen. D^riwootideit zyiigö&U
aardig; dog Zeer luy en' bgdeiagtig,* hoewel
met weihig te vergenoegen. Het
werd by yder Huisgezin bezaeid ; en dat
niet pieer , ¿an zv oordeelen voor een jastf
van npoden te hebbeh.
D?ar Valt wat Zuyker-Riet, eh meri
heeft’er'weipig Äardvrugtenoök weinig
Geboomte, en, die meiner hög öntmoeji
zyn wild j hoewel ’t anders , beboüWd
zynde, vrugtbaar en goed wezen zoude. -
W y zullen elders hier af breder ^reekeiäj
en ook dan iets van Hunne Zeden aanh#f
len ; dog fiu töt andere zaäken overgaah; . 0 • - r Y- Vaa