474 B A T A y ; i a ’s
andere, van den Sjahbandar Kiay Agoes
Warga, gedateerdeen entwee. dagen be-
vorens: en beide van een wonderlykenen
onverwagten inhoud.
De gemelte Sjahbandar had, volgens het
yoornoemde fchryven van van den Broe- I
ke, en Houbraken, nog een beter enlig-
ter middel bedagt, om den Koning tever-
genoegen,. als het gene de gemelte Kiay
Poeme aan. den zelven, uit den naam van
de onzen in ’r Kafteel tot Jakatra, op de.
navolgendewyze had verzogt, voorgedra-
gcn, en bekend gemaakt, namelyk, dat
ze aan hem wilden overgeyeh het vierde
part van alle, de goedcren, en de helft van
het gefchut, in ’t kafteel bevonden wor-
dende; en dat zoo haafl: als ’er een Oftagier
van *s Konings-wegen in het kafteel
quam,zy hun daar uit,enna Bantamzou-
den begeven (’t welk moet verftaan worden
van de Raadsperibonen) latende een-
ly k , met het gemeene volk daar binnen
blyven den Kapitein van de Soldaten, en
yoorts alles in zyn geheel, tot de komfte
van onzen fchepen. Het andere middel,
door Kiay Warga ontworpen was, dat de
onzen vrywillig, buiten contradb, en zon-
der daar by gefchrifte eenige mentie af te
maken,aan den Pangerang Gede(zoo wierd
de gene die de regeering in handen had
meae genoemt) een vereeringzoudendoen
van dertig duizend realen van agten, en
aan Pangerang Ratoe , ofte den jongen
Koning, de helft van het gefchut, onder
verdere tedoene verzekering, van hetka-
Jfteel aan. den Koning te zuflenovergeven,
wanneer eenige onzer fchepen, bequaam
om ongemolefteerd, en buiten zwarigheid,
mede te können vertrekken, daar zouden
&ngekomen zyn, welk laatfte middel door
den Sjahbandar, voorgefteld, by de Ban-
tamze vrienden, wel het bequaamfte, en
voor de E; Maatfchappy het voordeelig-
fte wierd geoordeeld, ofte zoo van ’t een
cn*t ander niet quam, dan zagenze des
Konings gramfehap, en voor hun een flegt
uiteinde te gemoet.En als het daar op aan
quam, waar men de voornoemde. 30000.
Spaanze realen zoude van daan halen, men
kon,zeiden ze, dezelve ligten uit de Va-
derlandze fchepen Haarlem, en ’t Hart,
die haar nog in de Straat Sunda onthiel-
den met den Koopman Jacob le Febre,
van wien zy, nog maar twee dagen verle-
den, zoodanig een briefje haddenontfan-
gen,als by de copy,die zenu medeover-
Zonden, zoude können blyken: zig voorts
gedragende aan den bovengemelten brief
van de Sjahbandar Kiay Warga, luidende
als volgt.
^ » Pieter van Ray, en dt
Raaden in bet Fort Jakx-
tra•
Kiay Agoes Warga, Sjahbandar inNader
Bantam ,wenfcht u al tezamenzy- ^ourflag
nen groet, bedankt u van gelyken v°°r ijamamzcu
’t gene gy hem gefchonken nebt ( het sjahban*
gene gy mede aan Pangerang Ratoe ge-dar.
zonden liebt, daar vooridoetde zdve
u mede bedanken) eh laat u weien,dat
het gene gy aan den Koningalhier door
Kiay Poctöe hebt laten aandienen, goed
is, te weten, dat, by zoo verre de Koning
aldaar iq *t Fort een Oftagier wilde
laten gaan, dat als danu altezamen,
uitgezonderd den Kapitein van de Sol-
daaten, die gy tot Gouverneur van de
Soldaten aldaar wilt laten , alhier totf
Bantam komen zoud, en dat verder ter
aankomfte van de fchepen ’t Fort ver-
laten, en alzoo embarqueren wilt.Ook
dat gy den Koning ondertullchen het
vierde part van de goederen,en de helft
van ’t gefchut toeleggen wilt; maarnu
leert, of fteld de Sjahbandar u noch
eenen, als zynde een tweeden o f ligte-
ren weg, vooren, om alles te mögen ten
einde maken, en dat gy daar denbeften
mögt uitkiezeh. Hy verhoopt niet, dat
gydie beide vetwerpen, maar vertrouwt
vaftelyk, dat UE. den eenen, om des
Konings gramfehap voor te komen, na
komen zult. Den tweeden nu, is dezente
weten, of gy ^an zins zyt den
Pangerang voor cemgefchenk , of ver-
eering, vrywillig toe te leggendefbra-
ine van 30000 realen van agteri, mits-’
gaders aan Pangerang Ratoe de geregte
helft van al het gefchut, en datgy aldaar
in ’t Fort alzoo tot de komfte van
de fchepen geruft zult mögen blyven
woonen, en als dan gehouden zult zyn
daar uit te vertrekken, en ’t Fort over
te levereri, en datgy alhier tot Bantam
vry en vränk zult mögen handelen,
wandelen, gaan, en komen, zoo als .’t
voor dezen geweeft is, ’t welk u aan-
ftaande, zult gehouden wezen ’t zelve
te zweeren, en vaftelyk beloovennate
komen; en dat by u geen hoftiliteit in
Jakatra tegens den nieuwen geftelden Pangerang
aangeregt zal worden, alzoo dito
Pangerang Temanggong bevreeftis,
zoo eenige moeite tuflehen de Holländers
en hem opquam, 00k gelyk als de^
voorigen gefchiet is, daär uit mogtge-
ftooten werden. Hier op verwagt hy
in allerhaaft UE. antwoord, hem ver-
obligerende voor ’t gene u zal Werden
toegeftaan, dat hy zal: maken, dat het
u geworden mag. -De brenger isKiay
Poetoe, dien gy zultgelieven te ken-
D - V
G K O N
Ujr-ir---. T '7 ?!
.Hofvah Bantam,
* ( ic n r M a a r c , Ä 1 9 i a h e t
fVxs getekentmet Jamanze let ter en,
K I A Y W A R G A .
Dit fchryven van den Bantamzen Sjahbandar
Kiay Warga £ is van de onzen tot
Jakatra als toen niet geraden geagt te be-
antwoorden, zoo dat ze dien zelven dag
maar.eenlyk een briefje aan den Comman-
deur van den Broeke, en Koopman Hou-
braken, lieten afgaan, met byvoeging van
het ontworpen, en door alle de Raads-
perfoonen ondertekende contradfc met den
Koning van Bantam, om. door den zel-
' Yen gcaPPröbeerd en geratificeerd te worden.
' s : ....
Tyding Dog laatqns, eer wy Van het gelei-en
Koopman aDCwG.ord^briefje den inhoud aanhalen,
le Febre uit^?s 21611 “oe ^et Koopman Jacques le
de Straat rFebre, met zyne fchepen in de Stranr Sun-
Sunda. da zwervende, aldaar heeft können. Hellen
en gaande houden. By zyn hier bo-
ven aangehaald briete uit het fehip Haarlem
aan die .van Bantam geichreven ,.ien
gedateerd den zg February en .6 Maart
■1619 verzogt hy ten fpoedigften bericht
te mögen werden van den toeftand.der En^
gdzen, waar ze zieh onthielden, en of ze
nqg niet na de Oofterfche quartiemn .ver»
tiokken waren,, ,enz. en ingevalle zy tot
adfiftentie van de Koning van jaflarcra al-
daar ter Reede maar 5 of 4 fchepen mosten
hebben laten blyven, zeide hy wd
gerefolveerd te wezen, en 00k moed te
hebben, om onze belegerden aldaar teko-J
men ontzetten, als zynde op den a i February
nog verfterkt geworden met het
fehip de Zee wolf, körnende van Sumatra’s
Weftkuft, en geladen met omtrent
80 laften peper^ maar daar en tegen was
het Fregat Geilon 19 dagen.bevorens door
hard, of quaad weer van hem afgeraakt,
en zedertniet meer vernomen, mitsgaders
hy le Febre daar door genoodzaakt geworden
te continueeren ,.enzyn verWyfte
houden op ’t fehip Haarlem, van welkers
aankomfte uit. het Vaderland .in de Straat
Sunda,als mede van ’t-.Schip ’c Hart, en
dan nog een PortugeesEregat,op de reize
verovert hier voor onder dato y February
1619 ftaat aangehaald, daar wy nu
nog zullen byvoegen de nadervanhunbe-
komene tyding, namelyk , dat ze bene-
vens het gemelte Fregat Geilon, na de wai
terplaats geloopen zynde, om hunne zie-
ken wat te doen verquikken, en te ver-
verfchen, aldaar eerft tydinge kregen, en
kort daar aan 00k zelve zagen, dat ’er op
hen afquamen zes kloeke Engelze- fchepen,
waar voor ze genoodzaakt waren de
vlugt te nemen, en zoo verre Weftwäard
aan, o f Straatwaard uit te loopen,tot dat
E S T I N G . 4 * 5
i ze op den eerften February himne vérvof-
gers niet meer vernamen, dan kregen twée
dagen daar aan zoodanig een ruig pn hard
weer, dat het gemelte Fregat Geilon,
könnende nog zeil voeren , nog de aan-
rollende holle en verbolgen zee weder-
ftaan, en overzulx de andere fchepen niet '
voigen, weder de Straat Sunda moeft in- ,3
ioopen, -al waar hun 00k niet lang daar na
weder fchielyk opdeden , de gemelte zes
fngelze fchepen, alle agter eene der,Eilanden
ten anker l^^nde , ’t gene voor
die van Ceilon een aflehuwelykeen droe-
vige vertooni^ ¡was; maar wat raad, zy
waren ’er voor ,zy moeßeri ’er door; ftouc
toe te Zeilen, öordeddenze béter ^is te aar-
zelen, ea Zoo zetten ze het met hun on-
derzeilen recht op de Engdze vloor aan
even als o f zy by de zelve wilden ten an-
ker komen , riiaar wanneer ze daartemid-
den in, o f -ondér quamen, maakten ze alles
by -wat göed konde doen ,cn geraakten
alzoo, met een fterke voor de Wind, in
körten tyä eeii groot ftuk weegsheeri ,en
00k eindelyk, 'door her vallen van den
avond, ^ri eenemaal buiten hun gezicht; '
zynde wel te gelooven, dát de Engelzen,
ops gemdd -Fregat van agter het Eiland . ,
Eiende aankomen, wanneer het 00k al zeer
naby was,een vafteinbeddingzttllenhebben
gehád,dat het was een riieuweenón-
kundige vogel,die ‘htm vm-zdyeVdzori
keinen toevliegen,alzoo geen van alle hun
zes fchepen hec de-pyné waard .agteden,
daar om een ^zeil te reppen ; o f anker te
lichten, en ^ o quam -Geilon nog dezea’t Fregat
dans te oritfjmngOT, al itó* 'Ceilon
mende na Ajnbbn j dog het moeft woor- °Dt{¡*P*
by Jakatra s waar omtrent het mede zeer í w 8'!20
licht m de klem zoft hebben können loó- vlJS’nT
pen, nadien aldaar nog een gröprer gqr^l Ambeu.
Engdze fchepen waren blyven-' lessen.öf
kruiflen. ■ . ,fP
-En*t-fsy oFhetJuift heeft wilfen
Zen, ^aitHH^náedi^gd^é^-vaH^-
vallen is den -2. February 161 p , op wel-
ken dag, gelyk hier jyoor ftaataangete-
kcn(E ^JeTC^ng vaa JakátraT door die
van Bantam zyn^verraden, uitzynRyk
geftooten wierd, en het mede niet veel
fcheelde. *£-wy*waren onze Fortröfle äl«.
ibar glad quyt gewéeft. Gok moet men
zieh insgelyks Jen hoqgften verwonderen,
hoe de gemdee Koopman Jacques le Febre
hem met Znlk ;een kleen getal van 3 o f 4
fchepen, 'tot ,dea -6 .Maart, als wanneer
zyn jongfte briefje gedateerd ’ is, in de
Straat Sunda, omtrent de Kuft van Sumatra,
of de bogt van Lampón, en het
Keizers-Eiland, heeft können onthouden,
zonder van de Engelzen met zoo veel fchc-
pen,. als ze ten dien tyde by malkanderen
hadden, verjaagt, of nader aangerand te
zyn.
Dat die Natic zoo nu en dan met In-
landze