3í* L E V E
De wakkre Heer d e H A A N , vertoont zig
hier, de gaven
Zyn niet te treffen ; dog de Maatfchappy
~ veel waard,
Geen grooter man beeft oit in meerder ruß bet
Ooften
Beftierá ; wat vader wi/t zyn kindren zoo te
troófttn. F. V.
Hctampt Naaft den Opperlandvoogd is de algevan
Dire- meene Beftierder van den handel, gemce-
neraal of netyk Directeur Generaal genaamd , de
Algemecn naaite in rang aan zÿn Edelheid, en de
íieítierder tweedé van geheel Indi,en. ■
vanden Geen laftiger ampt kenne ik in ganfch
Indj^n>,an Indien, dan dit, dewyì op dezen Heerde
garifche handel van Indien ruft. Men kan
niet het allerminfte uit de pakhuizen, dan
opeen ordonnamic-briefjen, door zyn Edelheid
ondertekend, bekomen. Niemand
van eenige rang of bediening kan op een
fehip komen, zonder zulken ordonnance.
Alle de voorraad voor alle Landvoog-
dyen, en buiten-comptoiren, moeten door
zyn Ed. bezorging derwaards werden af-
gezonden, waar toe ook papieren behoo-
ren, die naauwkeurig nazien vereilchen.
Alle morgen ten 8 of 9 uuren ftaathetvol
. volk voor zyn huis, van Schippers, Affi
lien ten, Onderkooplieden, Kooplieden,
enz. om ordonnantien te latentekenen,of
om zyn Ed. te fpreken, waar mede de
voormiddag henen loopt, zoo dat die Heer
dikwils van alle die bezigheden als ver-
Zuft werd, waar bydan nog komthetby-
woonen der gemeene, en buitengemeene
vergaderingen van haar Edelhedèn, om
alles töE het verzenden van de fchepen na
de cómptoiréñ, en ’t nazien, Zoo van de
befchry vingen der byzondere Landvoog-
1 dyen, als van de brieven,daar toebchoo-
rende, en daar heen gefchikt, behoorlyk
te verzorgen, dat op zieh zelven een zeer
zwaar werk is, en in den drukken tyd (voor
a l, als de Vaderlandze fchepen vertrekken
zullen) wel tot diep inde nagtduurt,zonder
dat daarom de zwaarwigtige zaken van
dezen Heer een oogenblik mögen ftil ftaan.
Voomamelyk ftaan de bedienden van
alle de pakhuizen onder hem, en als hy hen
den voet dwars zetten wil, kan hy hen veel
madeel ¿ en anders zeer veel voordeel doen.
Ik heb den tyd belcefd, dat de eerfte Win»
kelier (eien ichoone bediening anders) zyn
ampt óm die reden nederlei, fchoon hy
ieen günfteiing van den Heer , Opperlandvoogd,
en aan zyn Ed. al zeernavermaag-
fchapt was. *>.
Voor alle deze moeite geniet hy niet anders
(buiten.de foldy, en buiten-voordee-
len, bevorens by oos aangehaald) dan dé
eer van twee oppaflèrs (gelyk alle Raaden
van Indien) als hy uit gaat, agter zieh te
hebben.- .. :
„H e t ampt der Raaden van Indien beftaat
N S D ER
tneeft daar in, dat zy de vergadering van Het ampt
haar Edelheden bywoonen, de beichry- 4er
vingen van de Land voogdy, hen opgedra-j™ll*aülD'
gen, netopftellen, en in vergadering op
zyn tyd brengen,en voor al mede om an-*
dere vergaderingen, waar in zy als Voör-
zitters gewoon zyn ,te zitten, behoorlyk by
te woonen, en zorge te dragen, dat de
zakendaar wel beftjerd werden, alzoo door-
gaáús een van hen zoo in den Raad de,s
•Gerichts, als ook in die der Schepenen,
der weeskamer, in de vergadering der
Heemraden,en ook een als PoliticqCom-
miflaris in Kerkenrade, gewoon istever-
fchyneh.
Tuflchen de eemeene, en de buitengemeene
Raaden is alleen dit onderfcheid,
dat de eerfte inRaade van Indien (volgens
befluit van haar Èdelheden van A°. 1662
den 16 November) cen befluirende,en de
laatfte maar een raad-gevendc ftem, behal-
ven dat de eerfte ook 150 guld. termaand
aan foldy meer hebben.
Dat zy Dingsdag en Vrydags ten 4 uuren
vergaderen, gefchied volgens een befluit
harer Edelheden van den 11 Oftober
1670. •
Dit is wel het voorriaamfte, dat’er van
haar Edelheden, in ’t gemeen, of in ’t by-
zonder, te zeggen valt.
De naafte vergadering aan die. van haar De Raad
Edelheden is die van den Raad van Juftitie.^,esGc*
Deze beftaat uit een voorzittçr (die een ric^ts*
gemeen Raad van Indien is, dog die geen
befluitende ftem in Rade van Indien heeft)
en regen Leden, die de rang naaft aan haar
Edelheden, en zoodanige, inkomens hebben,
als wy bevorens hebben aangewe-
zen. Deze voorzitter , nu de Heer Lau-
rens Tolling zÿnde, is dat voor zyn leven
; en heeft een groóte magt in dien Raad.
Zy kregen dezen Heer A°. 171 o,tot hun-
nen voorziner, enzyn in dat jaar ooköri-
afhankelyk van haar Edelheden, in ppZicht
van de zaken des Gerichts, gemaakt, gelyk
zy ook niet lang daar na.ophunver-
zoek , de zelve buiten-voordeelen, als de
Predikanren van Batavia, bekomen hëbbèn.
Wanncer deze Raad zyn aanvang nam,
blykt my nergens j dog dat hy’er al vröeg
geweeft. is,is zeker en Rläar uit dciyftder
yoorzitters te zien. De Leden des . zélfs
hadden wy hier gaarnc bygevoegcli_dög
hebben die niet können, magtig werden,
zoo dat w y ’er hier na , nevensdelyft van
de voorzitters van die yergadering, maar
zoo veel af opgeven, als ’er ons hier an
daar voorgekomen zyn.
Ditis de hoogfteKaad des Gerichts’van
geheel Indien, tot de welke de zakén Van
alle de mindere Recht-banken', ’t Zy. op
Batavia , ’t zy van alle de buiten-’comptoi-
ren, by appel gebragt werden, gewoon
zynde mede,gelyk alle andere Recht-vergaderingen
van Indien, hunne vonniflen
voldie
verricht.
O P P E R- L A N D V O O G O E N.
«olgens de ftatuten «rat Baiavia uitte wy- vorige tyden heb ik ’er 10 o f %t s
zen. Z y vergaderen Dingsdags enZamr- I Onder dezehis’er A “. 169+ een geweeft
dags, s morgens ren 7 uuren. - die, ’t eens verkorvtn hebben de, binnen ge-
De meefte zaken werden by dezen Raad < bannen, en vaft gezet wierd- dog zyne
geheel en al afgedaan, ■ hoewel 'er twccof verloffing door ditvers A„. 16940p alle de
■ BB ■ BBaaSiBa ‘a “ ~ “ — ' T .drie voorbeelden in myntyd voorgevallen m p n nun d « n I 1. ____
zyn, by welke hiin vonnis in revifie ge-
trokken , en door andere daar by gekorene
Redners weer overzien is.
Die wat tegen de E Maatfchappy in te
bréngen heefe, moct het Voor zyn ver-
trek na *c Vaderland (volgens een befluit
van haar Edelheden al Am 1639 den i 7
Auguftus, 11 November 1646, z i October
1670, en i November 1671 ,'gcno-
men) daar bankrvaft maken,eninbrengen,
om daar uitgewezen te werden, of hy is
daar na (zoo men zegt)in ’t Vaderland van
zyn recht verfteken, dat my echter zeer
wonderlyk voorkomt, om dat’cr redenen
können zyn, die iemand beletten können
zyn zaak in Indienaan te geven.
Giften, gefchenken, of gaven te ne-
men, is alle vergaderingen, en Leden des
Gerechts verboden ; ook is’er by haarE-
delheden den 18 December 1674, en den-
¿7 November 1677 beflooten, dat den
ecd jaarlyks daar op by de Leden zal ge-
daan werden. :
Deze vergadering heeft Ao. 1711 hare
onafhankelykheid van haar Edelheden en
van *den Opperlandvoogd zoo verre zoe-
ken uit te rekken, dät zy,op ’tbevel van
zyn Edelheid, niet zouden verpligt zyn
op de vadérlandze vertrekkende Ichepen
aan boord te gaan, om die (volgens ge-
woonte) te monfteren.
Zyn Edelheid van Riebcek fchreef ’er
over, en zy mede, aan de Heeren zeven-
tienen, dog zyn Edelheid wierd fgelyk
wy reeds gezegt hebben) in ’t gelyk ge-
fteld, en aan de Heeren Raaden des Gerichts
geiebreven, dat zy, fchoon onaf-
hanfcelyk van haar Edelheden in opzicht
van de zaken des Gerichts, egtervolkomenr
in alle andere zaken van haar Edelheden
bleven afhangen, en dierhalven ook verpligt
waren voortaan op ’c bevel van den
Opperlandvoogd de fchepen te gaan monfteren.
Ook wierden hun te dier tyd verfcheide
andere zaken, door hen wände Heeren
zeventienen verzogt, geweigerd.
De bedieningen van de twee Heeren Fi-
fcaals Mie hunne betrekking hier toe hebben,
en Over borger-zaken mede zitten)
en die van den Geheimfchryver,zyn zeer
aanzienelyk, en voordeelig. De twee eerfte
mögen ook, zonder iets’er voortebe-
talen (gelyk ook de ßaillu en Landdroft)
een koets houden.
Voor dezen Raad werden de pleitzaken
met door Advocaten ; maar alleen door
Procureurs of Plèit-bezorgers, behandeld.
Zulke heeft men ’er nu nog zes $ dog in
IV. Deel.
Leden van den Raad gemaakt, verkreeg.
; Een onvolmaakte febets van dat volmaakt Aariig
getal, vers op alle
Daar de Indiaafche Aftr£ haargrondop bou-
Geen valk, die fnelder ziet, alsßoog van *
Valkenier,
Nog is by ßeke-blind en ziet geen enkle zier,
Daar hy als Regt er z i t ; maar fchoon by
blindlingwyß,
Men vind geen reedlyk menfeh, die niet zyn
wyzenpryfi.
Wie zag öf kende oit Heyns, die {waar toi
dtend bet veinzen ? )
ln beni geen t,oon befcbouwd van die ver*
maar de Heynzen,
Daar 't Chrißentyk. van waagd i en zegt dan
tot i.yn voordeel,
Datby zyn ßam naaftreefd in deugdi ver-
ßand, en oordcel?
Zie Nieu wftad, die bet quaad doorßraffen
kanbediflen,
En zoo betvuil in fchoon, betfchuim ingoud
vermißen,
Streng daar bet wezen moet 3 maar echter
(teeds regtvaardig,
1 Een febut voor deugtzaam za ad, zyn eer*
ampt dubbel waardig.
Daar Kcttmg't recbt bewaard raakt boos-
heid indeketen,
De deugdin' t bert geplaatßvbetfcbelms daar
uit gef meten,
Of immers van zyn kragt berooft : gelukkig
land,
Daar Kettling ’/ regt, aan 7 regtgekettingt,
houdin ftand.
Is Kleyer^ryx van kruin,en vry wat hoog be*
jaard,
Daar werd een friffegeeß in 7 oude booft bewaard:
Die blinkt nogdaaglyks door in 7 regtjta regtt
te fpreken-,
Waar van dat. vroom gemoed nog noit is aff
geweken.
Het was u niet genoeg, 0 febrandere ten Rhy-
ne!
Het menfebdom deugd te doen in koortzen ,
, ziekte, pyne.
Hebt gy de lauwer-krans van Febus eens verdient
,
Gy toond van l'hemis mee te zyn geen minder
vriend.
Het vriendelyk gelaat, dat Hochepied ver-
toond,
Toond dat lieftaligheid hem in zyn boezem
wotnd:
Noit was byßrafofßuursvoorgroot of klein,
maar egter
Daar 7 quaad doen ßraf verdiend,bewyß by
zieh een regter. i* y