z i o L ' E ' V E
A. 16x4. zyn Hovelingen, o f deze cn gene Eu-
ropeera#die hy vryen tocgang tot zieh
om die reden alleen gaf, nachten over te
drinken. Hy ontzag zieh zclfs.niet,
dat met de gerjngfte lieden, en 00k wel
: ' in kroegen te Agra, te, doen, en zulke
medezuipers tot de eerfte ampten te verhelfen.
Zyn Godsdiepft verbood hem dit wel,
endelmaams fpraken hem nü en dan
daar over wel aan , en voor al als hy
dit ip de vaften .dedej maar hy* die te
gelyk een zeer flecht Mohhammedaan
was, en geen werk ter wereld .van zyn
Godsdienft maakte, dreigde hen aanftonds
voor de twee Leeuwen(diehyge*
ketend onder zyne venfters hield) te zullen
doen werpen, en verfcheuren..
De eenige, die hem in dit ftuk be-
teugelen kon, was Neer Mahal, van
welke wy hier na breeder zullen fpre-
ken.
Hy was zelf zoo quaadaardig, dathy,
om zyn Priefters noch meer te plagen,
yeinsae, wel genegenheit tot het Chri-
ftendomte hebben, waarom hy 00k ze-
kere Jefuiten nu en dan wel in zyne te-
genwoordigheit met de zelvedifputeeren
lie t, , cn in zyn vuift lachte , als zy
door hen pal gezet wierden, hoewei hv
van beide de Godsdienften evenveel hield:
yvant dat hy uiterlyk icheen meeft tot den
Chriftelyken over te hellen, was alleen 3
om dat die Godsdienft hem vryheit gaf
van alle vaften, en om te eeten en te
drinken wat, wanneer, en zoo lang ’t
hem lüfte, gggj ... . , , jfi|j
Op zekeren dag , dat Pater d'Aeofta
met eenige Imams weer difputceren zou,
- ftep het gefchil tuflehen hen zoo hoog,
dat de Pater tegen een der Moorfche
Priefters zeide : Neemd gy uwen Cor aan,
en ik za l mynen ßybel nemen , en Ityte wy ,
ieder met zyn Boek, eens in een groot vuur,
gaan, enikyerzeker u , dat ik met myn
Boek 'er onverzengd weer uit komen zal $
en dat gy met de Coraan vtorbranden
zult. En dit zal de proeve op myn difpuit
zyn.
Aardige • De Priefter, die deze proeve wat te
froef van heetvond, dqril dat niet wagen,’tgeen
.d‘Aco£- den jfeluiet die ’er al zoo weinig luft, en
gedagten toe had, als hy, wel eens zoo
hard deed Tchreeuwen, en den lafhartigen
Imam met zynen Coraan uitjoüwen,
en befpotten, overal het welke Djehaan
hertelyk lachte, verhelfende Pater
dfAcofta ten hemel, om dat hy dien Imam j
¿00 in ’t naauw gebragt had.
Zeldzaam Hoe weinig zugt hy, zoo wel voor den
geval met eenen, als den andren Godsdienft, had,
ceüAap. alzoo hy geen andre Goden , dan Bacchus
en Venus, eerde, ftondhynogtans
over zeker geval, dat hy van een Aap
zag, zeer verzet.
N $ D E R
Een Quakzalver, die hem, allerley ^ i6l,
konften doen liet, toonde niet alleen,
dat hyverfcheidenedingen, diemejizeer
heimelyk verborg, aanftonds*wifttevin-
den, maar gaf 00k voor, dathy, zoo men
Mohhammeds cn Chriftus naam op twee
byzondre. brief kens fchreef, die van
Chriftus ’er aanftonds uit kiezen zou.
Djehaan Gier, om hier van verzekerd
te zyn , fchreef zelf de naamen van
tw.aalf der voornaamfte Wetgevers, cn
00k van die twee, op eenige brief kens,
en mengde die onder malkanderen in een
benneken j waar op de Quakzalver aan
den Äapbelaftte, den naam van Qhriftus
’er uit te nenien, en by den Keizer te
brengen, ,’t geen hy aanftonds deed,
waar over de Kcizer zeer verbaaft ftond.
Djehaan Gier, met die eene proeve nog
niet voldaän j , fchreef alle die naamen
nog eensj maar op een andre wyze, en
wierp die zelf weer in’t benneken, waar
op den Aap, na weer- zyn laft van den
Quakzalver ontfangen te hebben, ten
tweedemaal den regten by den Keizer
bragt j waar over hy nog meer verzet
ftorid............
Daar na wierp hy maar elf naamen
zeer behendig in dat benneken, gevende
die van Chriftus ftillekens aan een Hoveling,
daar ontrent ftaande.
Men beiaftte den Aap, den naam van
Chriftus weer by Djehaan Gier te bren-?
gen. , Hy ging daar op henen, en zogt
en doorzogt ze al te maal, maar dien naani
daar met vindende, vloog hy met een
verwoede iprong na den Hoy elingdie
ze had, en rukte hem die met zulken ge-
weld uit de hand, dat hybly was van den
Aap ontflagen-te zyn.
Dit wierp Djehaan Gier geheel en al
over ftaag, endeedhemindetegenwoor«
digheit van alle zyne lmäms zeggen 3 dat
dit een, klaar en pn^vederfprekelyk tewys
voor den Chriftelyken Godsdienft was,
want, zeide hy M fVeet deze Aap, dat
maar een beeft is, Chrißus boven Mghham-%
med te eeren, zoo moet. ik, die een Menfch
ben, noch veelmeer Chriftus voor den waren
Wetgever houden, en Mohhammed voor-
taan verwerpen.
Wat zouden die arme Priefters doeji j
zy moeften hem voortaan in alles, wat hy
maar wilde j involgen, en openbaar uit
zeggen, dat hy nog aan de Vaften, nog
aan ’t verbod van den wyn zoo niet, als
wei andere, verbonden was, maar vol-
komene vryheit had. .
Onder dezen Vorft is 00k de eerfte Eerfte
handel der Nederlandfche Ooft-Indifchehandelder
Maatfchappy begonnen. Neder-
De eerfte Gronvefter. daar van was;^n^ he
de Heer Pieter van den Brouke, van A nt- fchappy,
werpen, Opper-Koopman, m dienft,onderSedier
Maatfchappy,r r die 00k de• n- ..handel A. t ^ löid.dooi
G R. 0 : 0 T E M O G O L S. 2 Ü
• A 1616. *9* Mocha, in ’t Roode Meir, en in
Pieter Perfien , eerft opgerigt heeft.
van den 1616 het Arabifch .Cpmptoir te
"Broukc. WMphixi in Juli geligt hebbende, liep hy
na Suratte, de Hoofdftad van het .Kyk
Guferatte, daar hy den z Augufti met’t
.Schip Njiflku ten anjker quam. DeLand-
voogd di.er $tad ontfing hem zeer. min-
neljdc, en aeed hem epn gefchenk van
de befte vrugten en ververfchingen die
’er te vindeq waren, waar van hy hem
een ganfehe boot yol toezond. f • .
Den f dito ging hy zelf aan' land om
hem te bedanken, en, de reden van zyn
komft bekend te maken, .namelyk. om
daar Koophandel .te dry ven. De Land-
; ,voogd bood hem die yry aan, maar ,als
hy om een wooning ,, o f logie, verzogt,
om, even als de Engplfche., ’er pok een
.Comptoir.,op.te rigten,. zeide hy, niet
Vermögens te zyn dit, buiten kennisvanzyn
Vorft, Sjah Selim., die, zieh te Agrat. wel
twee maanden reizens van daar> oftthjeld ^
toe te ftaan. Hier na w.as niet weite wagten
, alzoo ’t Moeflon ofSaifoen des Jaars,
verloopen was .j behalven dat de Engel-
fche met giften en gavenhunbeftdeaen,
om herp vän daar te doen. vertrekken. .
De Heer van de# Br ouke r dit fpel dus
aanziende, vraagde denLandvpogd, tot
wat einde h.y hem dan . ontboden had:,
alzoo hy wel .denken kon, dat het de
pyn niet wftard was, daar voor een en-
kele reis aan, ,te gieren. Q o k. zey hy
hem, om te toonen, dat; hy.zig. weinig
aan hem, en zynen handel voordientyd,
gelegen liet, dat hy dan aanftonds vertrekken
3 en zig na een plaats begeven
zou, daar hem zoo een billyk verzoek
niet zou geweigerd. werden , . gelyk
hy zig' ook daar op na bpprd. be-
gaf. Dit gaf zoo grooten beweging onder
de Guzeratfe Kooplieden, bekommerd
voor . hun Schip, dat zy uit Mocha
verwagteden , dat: zy den Landvoogd
geen ruft lieten , voor dat -hy van den
Bz ouke weer aan Land ontjbod.en j en ten
minften vopr dien tyd, tot nader ordre des
Keizers, toegeftaan had , zig van een
plaats, zoo. wel als de Engelfchen, te
yerzien. Hy huurde daar op een Huis,
waar in hy een. Opper-Koopman, Pieter
(jillijfen^.. dric andre. Perfoonen , en ’t
bverige van zyn Koopmanfchapliet. ,Hy
beval de zelve zeer aier aan den Land-
ybogd, die. hem by handtafting beloofde
zorg voor de'zelve te dragen, hem ne-
geh Guzeratfe kleeden (tot verwondering
der Engelfchen , en der Inwoonders)
fchonlc, en daar op zeer vrieridelyk zyn
affchcid gaf, onder, belofte, dat hy ten
eerften zou weer komen.
Van den zYn komft voor Bantam, daar hy
Brouke’s den November A. 1616 aanquam,
tweedc vond hy deni Opper-Landvoogd van Indien,
den Heer Gerard Réynft'^ overle- A v
denj maar wierd daar op den 7 Januari t0^t:nft
A.. 1617. door den Prcfident, de Heer Suratte.
Jan . Pieter j/cn. Coen., als Commandeur op A. 1617.
de Schepen. Middelburg, en ’t Jagt efe
Duif, voorgefteld, om over de Eilanden '
Mauritius, en Madagafcar, mitsgaders *1
over’t Roode Meir, na Suratte te zeir
len, en, daar het te.pas q u am d e Por-
tugezen alle afbreuk te doen.
De Bevel-Brief, die hy in gefchrift
— luide aldus :
Jan Pieterflen Coen, Raad vati Indien,
algemeen Beftierder over, den handel, en
Voorzitter tot Bantam y allen den genen^die
dezen. zullen zien, ofte hooren lezeny .wel-
varen. Doen te weten, alzoo wy goedge-
vonden hebben de Schepen Middelburg en de
Duive na Madagafcar en Suratte te zendetir
enhoodigagten, dat over de voorfz. fchepen
een bequaam Man van aanzien werde ge-
fteld, d ie 't bevel bevolen zy , ZQO IS
’T , .dat wy. raadzaam bevonden hebben^
den. Ed: Pieter van den Brouke, Opper-
Koopman, tot Voorzitter en Bevelhebber ^
over de voor [ehreeve fchepen te ft eilen
en committeeren', gelyk wy hem ft eilen
en committeeren mits dezen, met laft om
over de Koopduiden, Schippers, .Bevelhebr
pers, gemeerie Bootsgezellen, en alle andere,
op de voorfz. fchepen vor ende , of die 'er na?
maals op zouden mögen komen, te commander
en, en in goede. ordre te bnderhouden, en
te doen jonderhouden— Ordonneeren enbeve-
\ len derbalven alle Opper-Kooplieden, Schipper
* „Bevelhebbers, gemeene Bootsgezeljek
en alle andre, op de voorfz.fchepenvarendet
en die 'er namaals op zouden mögen körnen
den voomoemden E. Pieter van den Brou-
kevoorhunnen Voorzitter en Bevelhebber te
erkennen , te eerbieden,. en gehoorzamen.
Gegeven in 't f chip Weft-Vfieftand, leggen-
de voor Bantam, den f M artiii6iy. enz. .
Was onderteekend j
J: P: C O E N :
Ser ordonnantie van den Heer Voorzitter ',
Thys . Comelifz. Vleyshouwer, als
Geheymfchryvef.
Hier mede vertrok van den Brouke den
8 Maart'met die Schepen na Mauritius^
daar hy.met de,zelve den 19 April ten
apker qiiam, nam ’er eenig Ebbenhout
in, en ’t overgeblevene van de Schepen^
met den Opper-Landvoogd van Indien,
de Heer Pieter Both, daar verongelukt,
en veitrok den 2$ May na Madagafcar,
daar hy den 4 Juni wel voor quam, dog
kon ’er om den harden ftroom niet aan-
komen. . Dierhalven liep hy den 20 na
’t Roode Meir, daar hy. in demand vän
E e 5 ’t