g o i L E V E
A». 1655. Nuivenfchteik, datbygeenedutvenlanger
Belaagde op tak en boomjtog in haar vlugt,
yf/ gingen ze 00k van een mujfchaatnoot
- . •: zwanger,
Ofpfp-kaneel: by fcbuw' die duivevlugt,
Hy fcbuwe mede Ooft-indifcbe barpyen,
P Eenfnoodgebroed, behend in d'oude tyd,
Het weift opftrand een anders gafleryen
Befmet, ennoode een difcbgenootfchaplyd.
Het aanzichtfcbynt een maagtgelyft van we-
zen.
, Zy bong erd van geen difchgerecht verzaat.
Haar ftraauwels, fcberp ge fiepen, _/?<»<*»
vreezen.
Zy fcbeid met flank, envloektal wai ze
haat.
Men moet haar ne fl met achterdogt genaken:
Want Jiaat men haar een voet tenain't
licht,
Zy Z(»/ ■Pa» dreigementen braken :
O fzwygf zefiilpsy moort met haar gezigt.
Nu zyt myn bode, e» melddien beld myn zor-
Als gy beland in ’/ 60/", daar by gekeerf,
£ »«// gevaar, ier goeder tyd tigeborgen,
Het roer van nieuw Batavie regeerd.
En waarlyk de tyd heeft ditzoogeleerd,
alzoo die Heer, na Ceylon vertrokken
zynde, den io April 16)6 in *t beleg van
Colombo mer een kogel (gelyk wyonder
de lioffe van Ceylon nader zien zullen) zoo
wel getroffen is, dat hy ’t aanftonds be
ftiertT
Hoe fcherp zieh de Heer Maatzuiker et-
telyke jarenaaneen (en voor al A°. i6y6,
endaarontrent) in ’t beinoejen der kerke-
lyke¿regten, gedragen heeft, zal ons on-
der de zaken van den Godsdienft hier na
klaar genoeg blyken.
Zeldzame Zeker Enkhuizer Schipper,, N. Sprin-
aanipraak ger genaamt, een vroom en eerlyk man
per Sprin-" do8 3uift niet gcw°°n elk zyn netten
gcr aan titel te geven, pas uit het Vaderland op
hem. Batavia, en voor de eerfte maal by zyn
Edelheid Maatzuiker gekomen zynde,om
aan zyn Ed. de brieven over' te geven, gaf
hem ,by zyn ecrfte aanfpraak den ritd van
zyn Koninklyke Hoogheid, om dat hem
de ganfehe zwier en trein van dezen Heer
niet dan Koninklyk voorquam.
De Heer Maatzuiker,dit hoorende, en
vry aardig vindende, ftuttede hem inzyn
verdere redenen ,al lagchendedaar opzegfende,
wel fchipper Springer, die titel
omt my niet toe,dat is wat tehoogvoor
my.D
e Schipper, dit willende verbeteren,
Zeide toen, zyn Excel lentie; maar de Heer
Maatzuiker , wat grimlagchende, zei hier
weer op, Schipper, dat is nogal een weinig
te hoog.
Wei Heer Borgermeefter dan, zei Schipper
Springer daar op weder tegen zyn E-
delhcid, die daar op antwoordc,datkomt
N S D e r
b y , Schipper Springer,dat gelyht’er na,A-..«4.
en nu kontgy met uwe reden voorrgcian,
gelyk 00k gefchiede, maar deze Schipper
moeft dien dag wel honderdmaal voorhou-
den,aangezicn dit ten eerften doorganfeh
Batavia zoo verfpreid was, dat die göede
man zyn ly f geen meefter was, en overal
aangeroepen wierd, o:n hem te vragen,of
het 00k waarwasj’ tgeenhyookmetloochenen
dorft. Ook wierd hy naderhand
m de wandeline niet anders, dan zyn Ko-
mnklyke Hoogheid, en ¿elf wel in zyn
bywezen, genaamt , dat hy eiridelyk zoir
gewoon wierd, dat hy zieh daaraan niet
meer ftoorde.
Den n February 166z, droomde de-^ynwon*
ze Heer, dat hy den Heer Arnold de Via-1erlykc
ming van Outshoorn, ordinaris Raadvan m*
Indien, en Zeevoogd over de vloot, die
den 2,3 December '1661 van Batavia na *t
Vaderland vertrokken was, in zwaren nood
zag, en hem ettelyke maalen zynEd.ora
hulp hoorde roepen. Zyn Ed. wierd hier
dpor zoodanig ontßeld, dat hy ’er wakker
af wierd. Hy begaf zieh egter weer tot
flapen i dog geraakte weder aan diergely-
ken droom van dien zelven Heer, en zag
hem toen in zyn droom zeer klaar met zyn
ichip vergaan, waar af zyn Ed., nogmeer
dan te voren ontfteld zynde, weer ont-
waakte.
Zyn Ed. bleef toen wakker, teekendc
den dag, de maand, en ’t jaar aan, op welke
hy dat gedroomt had, verzegeldc dit,
en gaf’er daags daar aan kenms af aan de
andere Heeren Leden vari de Hooge Re-
geering, als mede aan den Geheimfchry-
ver van haar Eideiheden, aan den welken
hy dit verzegeld briefje over gaf, met lall
van dit wel te bewaren, -tot dat men van
de Kaap der goede Hope tyding van deze
vloot krygen zou.
Men kreeg naderhand van 't Eiland Mauritius,
en van de Kaap bericht, dat die
Heer op den zelven dag van die zei ve maand
met zyn fchip, genaamd *t Hof van Holland,
en nog eenigeandere, met man en
muis gezonken was.
Na dat de Heer Cos, Landvoogd van Zyn huwe-
Amboina, Ao. 1664 overleden was,quam lykm«de
de Heer Johan van Dam, Landvoogd van " 'dduewc
Banda, daar naaft aan gelegen, volgens Heer Cos.
ordre, daar ontrent beraamt, na Amboina
over, om te zien, of alles, by ’t overly-
den van dien Heer Landvoogd, aldaar in
behoorlyken ftaat was. Zyn voornaarnfte
oogwit egter was, om te zien, of hy dit
ryk weeüwtje, Mevrouw Elizabeth Abbema,
dogter van de Heer FredericüsAb-
bema, gewezen Predicant in Vianen, en
naderhand in Ternatc, ook bewegen kon,
om met hem weder een nieuw huwelyk
aan te gaan. Hy nam zytt tyd zoo wel
waar , dat hy haar bewoog, omhemtoe-
zegging te geven; dog zy vonden goed
die
Vcrloofdc
Biutd vap
de Heer
johan van
Dam.
O P P E R-L A N D V O O G D E N.
dit ftil te houden, en , dat zy zieh voor
af na Batavia begeven,, en daar zynkomft
afwagtep zou, am Hun huwelyk dan te
voltrekken.
Een van zyn belle vrienden op Batavia
was de Heer Maatzuiker, die’s jaarste voren
den 3 Juny juift zyn Gemalinne ook
verloren had. Aan dezen Heer beval hy
deze zyne bruid op heteinftigfte,die,om
overtuigende bewyzen van zyne agting
voor haar Ed. en voor zyn vnend te ge-
yen, deze weduwe in zyn huis nam, en j
metter tyd ook genegenheid lcrygende,
haar Ed.zoo wel will te believen, dathy
haar (gelyk wy onder de Hoffe vanTerna-
te reeds gemeld hebben) bewoog, om al
het gene zy aan de Heer van Dam belooft
had, te vergeten, en liever met den Op-
pergebieder van Indien, dan maar met eenen
Landvoogd van Banda of Amboina,
te trouwen, gelyk hy haar,by zynkomft
op Batavia, ook al getrouwt vond.
Hy fchold, als hy alleen was, den Heer
Maatzuiker, en haar Edelheid, wel üit-
nemend; maar zyn Edelheid, dien dat nu
en dandoor zyne verfpieders wel eens aan-
gebrieft wierd, dit hoorende,zei,die man
heeft al wat gelyk, laat hem ’er dat ten
minften af hebben: want dat is hetdogalj
hy zal in ’t toekomende wel wyzer zyn
van weer zyn l^ruid , en zulk een iraei
weeüwtje, eenen weduwenaarzooernftig
aan te bevelen. f
De Heer vanrDam vertrok nog in dat
zelve jaar na ’t Vaderland ,en fchreef hen
fchrikltelyke fcheldbrieven van Kaap der
goede Hope; maar zy kreunden zig daar
weinig aan.
Dit geval leerd ons, noit een bruid, die
wy zelfs gaarne hadden, aan een ander,
die ze nog eens vryen kan, te vertrouwen,
gedenkende aan die woorden van Venus by
Virgiliusin zyn vierde boek van de AEneis,
het 469 vers, daarzy, denaard der vrou-
wen aan zieh .zel ven bell kennende, zogt:
3 0 3
Foemina.
Dat is:
Geen ongefta digerylan doorgaans is de vrouw,
Zeer onftandvafiig. — ----
l
dat ik egter niet geloove, dat vrouw Venus
oit zal können goed maken, en dat daar
voör hare rekening ftaat, zonder dat brave
vrouwen zieh dit eens behoeven aante
trekken.
Gedurende zyn huwelyk met deze zyne
Gemalin, die waarlyk een deftige vrouw
was, heeft zy al veel wonderlyke grillen
van zyn Edelheid moeten uitftaan, en ver-
du wen.
Hy was [een man, die ganfeh niet van
aard was, om een geringe milllag van een K'.i66i.
vrouw in-te {chikken, of te verlchod-
nen, maar vond fcyn vermaak er in om
haar dan ten toon te Hellen, willende al- I
les altyd in den haak hebben, dat ech-
ter, voor een enkele reize de voorzich-
tigfte vrouw ontfehieten kan.
Het gebeurde op zekeren tyd, dat zyn Wönder-
vrouw een ganfehen ftapel hemdert voorJ.ykctrck
zyn Edelheid had laten naejen, onderalleEj 2 d
welke er een was, die, doorflofheid vanaanzynGe-
de naeifter.,' maar eene mouw had. Wan-waliu gc-
neer hy nu kort’er aan een hemd van zy-^P^*
ne Gemalin eilchte, om zieh te verichoo-
nen,eer hy na de vergadering.ging,kreeg
hy juift dit hemd met eene mouw.
Men droeg in die tyd körte wambaizeh
met ichootjens, en met opene mouwen ,
daar dan ’t hemd, luehtheids halven, doof
henen quam.
Zyn Ed. nu dit hemd zoo krygende,en
dat ten eerften merkende, deed (daar hy
immers wel een ander had können eiflehen)
als een wonderlyke Griek (gelyk hy was)
het zelve zoo aan, en ging’er mede in de
vergadering.
Verlcheide Heeren, die hem met den
eenen arm naakt in die zwarte mouw van
’ t wambays zagen zitten, vonden ditzeld-
zaam; dogzwegen ftil, alzoo zy met reden
vaft ftelden, dat daar wel iets meer
op volgen zoude. i t r,- t . -
Na ’t fcheiden van de vergadering, quam
hy -in een groot gezelichap van vrouwen;
1 die zyn Gemalin waren komen bezoeken,
| de rechte plaats, om zyn rol nazynzinen
kregelen aard mit te fpeelen
’ Hy- pronkte voor verfcheide van dezeDa-
mes, die hy voor zeer opmerkende ken-
de, niet weinig met dien blooten arm, zonder
nog iets te zeggen, tot dat eindelyk
zyn Gemalin (zyn wonderlyken aard daar
inbeft kennende) dit ook met grootever-
baaftheid gewaar wierd. , ,
Dit fpel nu op zyn hoogft zynde (aan-
gezien hy niet anders gezogt'had,danzyn
Vrouw hier mede in dat ganfeh gezelfchap
ten toon te ftellen, dat echter geen daad
van wysheid, nog van een man, die agting
voor Zyn vrouw had, was) begon
hy haar niet weinig hier over te hekelen ,
en voor alle die vrouwen op zyn icherpit
te zeggen, of zy zieh niet fchaamde, om
een man, daar ganfeh Indien op ruftte,te
laten loopen, of hy geen heel hemd aan
zyn lyf krygen kon, en zieh met een hemd
met eene mouw, als de oolykftebedelaar,
behelpen moeft. O f zy zieh zoo weinig
aan hem liet gelegen leggen van niet eens
daar na te zien, of hy een hemd met eene,
öf wel met twee mouwen, aandoen zou,
en dat zy ’t niet hem, maar haar eigen na-
latighcid te wyten had, dat hy zoo in Rade
van Indien geweeft was, en nu ook zoo
hier quam, alzoo zy hem dat hemd zelß
gegeven had. ■ O f