J A V A A N'S-'C
,f|jàbbàth uiterlyk by allerlei Na-
Á tièn, ondèr hààf gèbierl Woonag-
»V tig, dééh víéréñ j endé harewin-
»V kels gèflotèh hòiideh, ehde ook
» de flàvén op den zélven laten rui-
» ten, eindelyk, dat ook dìe gene,
öhder de > Prfcdikatiè ìn-her-
H E Z A A K E N
»> bergen zitten, ais íñedc die als
» däffT^pSö, ofte ftéíIte%jdHmk
»> Viefefc&topéii, ep geld-ftráífe ge-
'•» ftetd wenfeft.
SlMt mede by de Hooge Överig-
7í heit te Vérzorgen, dát de Moor-
it fehe befñydenis ende íehoolen ge-
n weétd, ebde de Chineefeñ, ende
,» andre Hèidenèh de openbare
» oeffening van hare Heideníche íu-
» perftitien ende Duivel-díenft, die
» zy byzonderiyk in harén Tempel
% afe mede ’s ñágte op de ftraaten
« plegen, mitsgaders finar »Duivels-
»5 konft van Wáaízeggen, terboden
* werde : want in geeh Chriftelyke
5> Gemeinte zulken verkotting van
» de eere Gods , óm geenerlei in-
*> liguen behooit gedoógt te wer-
¿» den ,- waar doof veel Onduitíe
-» gefergcrt werden, ende vermaak
* m de zelve krygdn.
Het zàl mede noodig wezen , dat
n de Mahdíé Qirifteñen mgefchre-
« ven Werde , en haar zelven ook
,, wettelyk in bare h&byten-confor-
», meeren ña de manieren van de
* Niederländers.
,, Eindelyk *of> dftt éh hfet toekomen-
* de alle dilòrdre , ende misbruik
» uit de Gemeinte geweèrd, ende
V» de zelve teorgeftelde Kerken-or-
» defiifig met des tè mèèrdér Zorge
»» ende neerftigheit aangenomen,
9» ende agtervolgt werde, zoo zal
» uit naam des E. Kerkenraats de
y* autoiifstic ende \ arreft des zelfs
»v by den Ed. Heer Gouverneur Gc-
j> neraal , ende de Heeren Räadcn
van India verzogt werden , het
»» welke geobtineerd ende1 yerkre-
Agen zynde, Zal de zelve, ömme
9» voortaan een igelyk, die daär aan
» göfegen wezen Zat te dienen, een
iecrcten vaften regel-, waar/nahy
« heM zal hebben te regukerèn, in
*> een j&yjäonder boek opggfehreven,
rt» ende om de zelve altyd in ver-
„ fcber memorie te houden, alle
« dfie maanden, Voor het houden
-j, Van het H . Avoñdmaal, ten dage
¿Tder oeffehing van Cenfura hío-
» rtfin, in den Kerkenraat voorge-
55 lezen werden, ende zoo Wat re-
n fòtetie tot diferetie van dè Kerke
»» ofKerkelykèperfoonén , zoo hier,
•ss ende nög wyders zoude mögen
» werden genomen, zullen de zal- 1
te in het voorfz. boek agter de lÄftl
,y Kerkenordening aangetckent, en
» geregiftreert werden;
,» Welke otdre die van deö vbörichre-
: i, ven Kerkenraat verzogten , dat
n zoodanig geapprobeert, ende met
„ otiZe autoriteit beveitigt mögt
»j werden, gelyk wy de zelve dan
»i approbeeten,ende beteiligen mits
•*v ddzen 5 eenelyk van onzent Wegen
,> daar by voegende, aangezien de
Kerkelyke Regeering m Vceien
», ook de politie rakende z v , dat
n die van den voorfö. Kerkenraat
„ niet en zullen vermögen eenige
% zaken van gewigt te befluiten,
i, dan met communieatie ende ad-
,, vöy van de Politycque Ovcrig-
„ heit j welk poinä: op dat te fceter
,, nagekomen, ende altyd goede
„ corrcfpondcntie ende eenigheit
r i'■ * tuflehen beiden gehouden mag
">» werden, ook goedgevonden heb-
,f beii, dat in gemelde Collegie al-
•« tyd, conföfifi -de goede ürantie,
» eehiger pkätioionzesVaderlands,
r -» önzent wegen een pohtike Com-
« mffläris (profeffie doende vän de
5 P P Wate Geteformeerde Chriftelyke
* Rel^ie) feftie hebben, ende pre-
55 ffent wezeö Zal, ende zal denPre-
dikant, die *t Zyn beurt za! wc-
■ ,» Zen te pteikteeren, t’dkens als de
t, vergaderhig beroepen wil, ’t- zy
5s ordinaris ©fteexteäordinaris j den
’», Zelven mede doen citeeren, ge-
»•. lyk ook die van den Kerkenraat
V den zelven gehouden zullen we-
» zen altyd behoörlyke eere^ende
v„- fe%ed te bewyzai, ak remrezen-
»v terende de Hooge Overigheit de-
»5 zer Landen.
55 fe ^ Kafteel Batavia dezen y De-
« cember A. 1043 5 ende was on-
n derteekefit, Antonio van Diemeny
- •« Gornelis van der Lyn, Joan Maatnfuyker
enjufius Schouten ,Salomon j
» Sweers y ende Pieter Mesdagr Se-
5» cretaris. '
A. 1^44.
Den 7 April verfcheen hier D . La».
Dqffd van de Knft, uit zyn dienft gezet ¿.La*
över veel befchukhgingen t’zynen lafte. Dofla ge-]
Hy verzogt in ’t geftoelte der Tfedikan-fcll0lft*
tönte mögen zittenj ;äog dit is hetnge-
we^eit. " ~ ~r '-T-'
D . LSafypartm bood aan na Tayoumj)
te gaab, deg alzoo zyn Edelheit dit aanpaitius na'
zig hidld , zoo Zou men afwagteö , wieTayouan.
zyn Edelheit daar toe verkifssen zou.
Wahr Ha ity daar heen fe verzonden.
Ifcn 6 Jwni vofchech Irrer D . DanielD. Merli-’
Mfrlirtus, Predikint to t Coudckerke,nus uit •*
wem
e tL a
Dofla.
Vän deii* G O D S D I E N S Ti
wegens Zeeland, van de Claffis van Wal- I Den 1 ¿ September vericheen hier als n&ji
cheren. ) Commiflaris Politicq de Heer Simon van ÖcHect
Tot.dezen tyd toe had men gedurig l^ lfen . Extraordinaar Raad van Indieni'SfÄ -»
. H l verwelkomt wierd in de plaats vahmiflaris
de Heer Schonten. i Poiitlcq.
Den 5- O&ober vericheen hier uit de^.-
Möluccos D. Bakus, als ook de Krank-'Jfcfe.
bezoeker Jqfias St aal, en D. .Candidiuscosi ‘ 11
wierd heden ook opziender der Bofekcry
gemaakt.
D. Bakus wierd den iy dito zyne:vei>
loffing toegeftaan, ten wate zig voor \
a . 4 jaar verbinden wilde, dat hy ver-
wierp, alzoo:de Heeien Bewindhebberen
volgens Art. iy,-'.na ’t ehide vanimands
verband r aan imand vry lieten ,. om zoo
lang te blyven, als hy wilde, dog den
3.1 -Ofiloher ftond zyn Edelhöt.hem toe
nog een jaar zonder verband teblyvem
Henrik Hariohg 9 ondertuflehen vry-
man geworden, verzogt nu weer Krankbezoeker.
te. zyn , dat op goedkeuring.
harer Edelheden, toegeftaan is, . .
Ook blyk’t , dat D. Perfant nu al o-P*Periänt
verleden was, die den f September nog ^ve4e" •
leefde zoo dat dit in deze maand moet
voorgeyallen zyn. - . - - i , . ’ ~ ^r
Agricola is den 31 O&ober over Ter** -
nate na Tayouan gezonden, om daar ;
zyn zaak af te doen. . , , __
■ r t\ /r • 'j r» i* ■ j ' -• ¿Me« nu. ook-inägt ¿an.
zou La VoJJa onder D . tierens mede gaan, I bezoekers Jan Gerritszoo» Bloh* Gerrit '
kreeff.Centen 5 en Alexander Rpofenraad^ in Ter-^ 4° ^
imte, om te mögen doöpen, fchoon dat
fcheen te ftryden tegen Art. ry.derKer-
ken-ordre, onlaogs gemaakt ; dit egter
maar duuren zou, totdat ’er eenFredikant
quam. : .
D . Rogerius ftelde ook vöory dat inenD. Rog£'
aan alle buiten-Kerken verzoeken zou^riusvoor-
dat zy ider een Kerk-ordre, zoo als die
ben. dienftigft was , :opftellen zouden ,
en dat men zyn Edelheit om de goedkeuring
veizoeken zou, ook ftelde hy
voqr ider buiten gemeinte aan le fchry-,
ven,om een Di6fcionarium in ’t Sinkams,
Maleyts, Portugees en Düits te maken,
gelyk' dat aan eenige al aangefchreven
was, waar over men ook. zyn Edelheit
fpreken Z0U9 die den 14 dito die Diäi-
onarium goedkeurde:
• >$43*
V a f e -
land.
^ den Voorzitter en een Ouderling by zyn
P Edelheit gezonden,=om over de zaakeii
‘ de Regeering en Kerk rakende, te fpreken
;• dog-voortaan zou dit fchrifteiyk
werden bekend gemaakt.
D. » Den 13 Juni verfcheen hier D. Joan-
Breyl ms a Breyly met Naflau, van het Claflis
van Arnfterdam*, als Predikant.
Ontrent D . La Dojfa beiloot men hem
Doffa Äna een andre plaats . van zyn dienft ge-
■ ichorft zynde, te zenden, en hem daar
D.Hila- na, by goed gedrag, re herftellen. Op
^acca. v.oordi^gen van den Gommiflaris Poii-
* ticq, dat ’er een Predikant na de Kuft
noodig was, is door den Kerkenraat;D.
Antonius Hilarius (ondertuflehen vän Ma-
lacca hier gekomen) en D . Merlmus voor-
gefteld... - : . i i - , I -
Ö.Candi- D. Gandidius verfcheen den 18 weer
diasiiit ’t uit het Vaderlarid als Predikant, vande
Vader- Claflis van Arnfterdam, en fchynt zedert
^ * hier vaft gebleven te zyn.
D. a D. a Breyl bood ook heden zyn dienft
lale na waar ontrent. men zyn ED.
Fiereps delheits goedkeuring afwagtenzou. Qok
oa Goa wierd D . Fierens voor de v loot na Goa
fekoren , beide welke beroepingen zyn
Edelheit den i y dito goedkeurd«
• die ook laft kreeg, om de andre Kerken
te bezichtigen, dog met die voorwaar-
de , dat ook die Kerken de Kerk van
Batavia mogten bezigtigen, om alle 6-
verheerfehing weg te nemen. Ook zou
La Dojfa met D . Fierens na de Kuft
gaan, om zyne zaaken zoo, hy daar quam,
te onderzoeken.
Agricola, gewezen Proponent in Ta-
youan .verfcheen den . 1. Augufti .hier,
verzögt de vergadering om op zyn zaak
te letten, en die te regt le btengen* <Uc
hem: raad na boord te gaan.
D. Merli- - D. Merlinus wierd .den i Augufti ook
nus na dc beröeperi hä de K u ft, en den zz dito
Kuft. vond men, öp ’t verzoek der Broederen
.r„;< jn Banda,goed,dat de Vaderlandfe Kerkelyke
bneven hem voortaan zoüden
werden toegezonden.
A Ì 045*
D. á Breil
bp de-
Kuft.
D . Merli-
husdood.
-, ’tW e c s -
huis.
Z E S D E H Ö O F D - S f ü K .
V"ryolg der zaaken van den Godsdienft op Java van den jare 1047 tot ¿671;
B Eu 13 Janüari bleck dat D . a
Breyl op de kuft nog gebleven
was, alzoó D . Merlinas was p-
vefleden.
Den 30 dito 5 bevönd mcn,dat het wees-
huis met zyne onkoften oyer de. thien
duizéhd Ryxdaalders aan de Diaeonye
quam tc ftaan.
Den 20. dito wierd aan Henrik Hat"
tong toegeftaan te proponeteli. : .
Den 17 May wierd aan Z). HiMriusy b.Hik-
alzöo hy over de Hooffche. nydigheid, ^ tc
volgens Dan. 6, 4, f vg^>r^b'.ep.'Mea
yrogw van Dienten , en haar Edelheden M 3
verder zig die beftraffi'ng ; %eer hadden
aangetrokken, belaft zyn Predikatie in
É i fchrik