34o L E V E
bende kort grys en niet zeer dik hair, zyn-
de kort van neus, groot. van ngus-gaaten
(gelyk zyn Ed. ook wat door de neus fprak)
langzaam van fpraak, zeer levendig van
oogen, groot van vcrftand j keerftemmig
en zedig in zyn ganich gedrag, en eenha-
ter van alj§ präge. Een braaFen Wakker
man; dog die een weinig te icherp en te
ftreng-wasi- Zyn Edelheid, kon zeer wel
ipreken, en niet minder net zyöe mefe-
ning met de pen uitdrukken, waar in hy
zeer weinigen zyns gelyk hadde. Dus was
hy cen zeer göed en uitfteekend politicq;
dog ik heb zyn Ed. noit vooreen groot kennet
o f voortzetter van den handel (dateg-
ter hier in cen Generäl vöbtal mede ver-
eifcht Werd) van iemand hooren te boek
Äelleri. Hy Was niet alleen zeer icherp
tegen zyn minderen j mäar zelf tegen zyn.
meerderen.
Deze icherpheid vanäardydie over al
in doorftak, .heeft hem veel rüöeite ook
zelf met zyne, mede. leden in de Hooge
Regeering gebaard , daar ik veel gevallen
afzou können ter nederftellen; dog ftap
die voorbyalzoo ik daar zomtyds dezen
o f genen mede ondienft döen zou, dat
ik daarom veel liever tragt te myden,
6m dat ik my, Ichoon ik zeer wel zou
können, en die Heer ’t wel dubbel aan my
yerdiend heeft, niet in het allerminft over
de oqdiCnften, my door zyn Edelheid ge-
daan, wreeken 5 maär dit veel eer edel-
moedig, als een die my zelve daarinvoor
zoo verre bezitte, voorby ftappen wil,
verzekerd zynde, dat alle onpartydigendit
in my pryzen, my dit tot eere duiden,
en dat dit myn werk ook veel luifter by-
zetten zal.
Van dien aard is ook geweeft ’t geval,
toen de Heeren Raaden van ’t Gericht Ao.
1711 weigerden, o f eigentlyk nalieten,
gevolmagtigden, volgens zyn Edelheids
laft, na de vloot, die na ’t Vaderland ver-
trekken moeft, volgens gewoonte, ter
monftering te zenden.
Zyn Ed. fchreef hier over na ’t Vader-
•land, en die Heeren mede, maar zyn E-
delheid zegepraalde en wierd door de
Heeren zeventienen gerechtvaardigd in de
laft, die hy hec gegeven had.
In dit zelve jaar wierd in Holland by
die Heeren ook een befluit genomen, we-
gens *t geen" ieder een, pit Indien vertrek-
kende, medenemen mögt, waar van wy
nader onder A°. 1713 (alzoo het toen eerft
* in Indien quam) Ipreken zullen.
Als deze Heer geen gefchillen met de
Grooten had (dat echter noit ophield tot
zyn“ dood töe) dan had hy ’t tegen dezen
o f genen minderen gaande; maar met niemand
heeft zyn Edelheid meer overhoop
gelegen, als met zyn tweeden, den Heer
Douglas, die hy m de volle vergadering
van häar Edelheden zoodanig hakken eh
N S dT R
kerven koni dat ’er die dood-zwahke AVi^u.
Heer weken aan een van in zyn bed kon
leggen. Ook was’er niemand van de Heeren
, .die hem daar een woord overzeggen
dorft, dan alleen de Heer van Zwol, die
hem, als hy zeker voorftel wegensdezen
Heer .m Rade dede,^lal^it,.ihplaats van
ant woord, dit zeide: Zyn Edelheid ^ my
.<tfinkt,dat ’er niets onbehootlyk.tr ter werold
i|§| als dat de Opperlandvoogd den tweeden
Heer van Indien zoo hakt en kerft in de
tegenwoordigbeid van edle de Heeren, dat
het'zieh'zelve febaamt, en gelyk dat-in ’/
etigemeen een fchatidelyke däad in zic.b zel-
ve is i alzoo dunkt my, dat die nergens
minder, dan in den eer Jen Raad v m ganfeb
Indiiny en aan niemand in dien Raad minder
^ dan aan zyn Edelbeid, . voegd. Een
taal, die de Heer van Riebeek. daar pict
gewooh Was te hooren; maär die,hy nu
egter van dezen Heer-, die zich' niet. veel
aän al zyn dringen eri fcherpheid gelegen
liet, verduwen moeft.
Deze Heer, en Heer Chaftelein,in
.’t, vervolg^ ziende.^dat. het. tu(|cben-r die
tWee Heeren nog veel hooger. 1 iep, en dat
de Heer Douglas tegen de Heer yan Riebeek
veel te Zwak was, boden zieh tuir
fthen beiden als bemiddeläars aah,enkre-
gen het zoo verre , dat den Heer Qouglas
zeide, zeer gaarne te willen verzoenen.
Zyn Edelheid liet zieh, eindelykquafi mede
bewegen, en men verzoende.met-’er
daad; dog het gene ’er in Rade, en by
zyh Edelheid in ’t'Byizöhder ,dver die zaak
nu reeds ontworpen, en gefchrevenwas,
moeft’er , zeide hy, buiten bly vcn , en ech-
terna ’t Vaderland.gaan, gelyk het.?er ook
natoegegaan is; maar wat vo.or een opreg-
te verzoening dit geweeft z y , läat ik leder
een oordeelen.
Gedurende zyn Edelheids regeering,
zyn’er buiten geen zaken yan belang voor-
gevallen, waar in zyn Ed. eigentlyk de
grootheid vap zyp geeft zou hetiben können
toonen.
Het voornaamfte, dat zyn Edelheid verricht
heeft, beftond in vyf of zes toch-
ten, het zy na de grenzen van ’t koninkryk
van Jakatra en Bantam, het zy na de
Zuid-zee, ’tgeen hy al tendeele’, toen hy
nog tweede van Indien was, venicht,,en
waar na toe hy ook een weg latch malten,
en een dorp geplaatft heeft, om in weinig
dagen bericht van daar, zoo daar pntrent
een fchip vcrvallen. mögt, op.Batavia te
können hebben..
Zommigen zeggen, dat deze tochten van
zyn Ed. zeer voordefelig voor deE.Maat-
fchappy in velen opzichten zyn geweeft.
Voor eerft, öm dat men nu een pikol
zwavel voor^ryxdaalder krygenkon,gelyk
men’er nu al zoo bekoraen had. Anderen
zeiden ,dat dit wel waar, maar.dat zy
zoo zuiver niet, als ’t behoordc, en dat
het
O 1» P E R -L A N
■A». 171t. {jet óok niet irctielyk Was de Javatieh zoo,
gelyk kyh Ed. dcafc;; te ¿Jrih|éftj;'om die
S Z öf'h> dag-ieizèii V’erre,' voor, ZÜlken gering
Joon,. tft komen brengep ^ dat hep,
die m'u hunné hohfden tooefteh^ehcòr^a-
iniin, wel eeris oòfzaak gevéri nidgt1, dm
, dat jok van den hals te werpen.
Andere wéer, zeggen, dat men ’t land
in zyn binn.énfte, en in zyn grenzen,, die
. hy pet aanwees, eerft. recht heeft leeren
kennenheßbehäe ' Hy ook den Koning
van Bantam gedwpngcq een grppt.ftuk
lands af te ftaan, om welke redenontrenn
die grenspaal een Vefting,en een wagt gelegt
is,behalyen.dathy ookbezorgtheeft,
dat een groot getaky.an onzp weggeloope:
perflaven, die daar door de Bantamziè Groo-
ten aangehouden wierden, aan ons weer
overgeleverd zyn'; dog de vragei^ of daarom
de Oppeflandvoogd .Batavia zòo-lang
verlaten moeft, enpf-dit dppr, anderep njet
geichieden kon? Behalven datzulke tog-
ten'-dien Heer ongemeen 'afgefföofd heb-
ben ,' ehmift;’; zonder1 het leven :'aknr vsel
Javanen te koften ^die hem ,'te piàrd met
alle de zynen ry.dende, te yoet vplgen moc-
' ftèhj nog voleindigt zyn.
Deze Heer is, voor al in ’t eipde van
zyne Regeering, nièt zeer gelukkig geweeft
: want fchoon nu m ’t' eferir Java in
D V O O G D^E Ni 341
ruft was , en de handel nog al zyn ou- A \i7it.
den loop had, deden zieh echter nader.
hand, tn voor al Ao. 1713, veel möeje.
lykheden, zoo op Macaflar en in Terna^
te, als ook weer op Paflaroewan, ennog’
wel de zwaarfte in Perfien, en in ’t Ryk
van den Mogol, op, in welkeerfteRyk
de E. Maacichappy, door de onvoorzich-
tigheid van de Heer Dircdtcur Makkare,
f tonnen gouds nu verlooren had, en in
’t tweede Ryk door de dood van den Mo-
gpl (gelyk wy dat onder de zaken van
Perfien, en van Suratte breeder toonen;
een geichenk vandertien tonnen gouds, en
deitig duizend gülden, voor niet(om zoo
te fpreken) quyt was. Al te zamen zaken,
die geenzins door nalatigheid, of eenig
quaad bevel van zyn Edelheid veroorzaakt,
niaar die echter in zieh zelve de Heeren in
*t Vaderland zoo voorquamenals zy lagen,
en hen in die omftandigheid ( gelyk men
wel denken kan; niet zeer aangenaam wa- ,
rcn. Daar by quamen nog eenige moeje-
lykhcden op-Padang, öp Eiland Sumatra,
behalven dat in dit jaar ook dit na-
volgende befluit der Heeren zeventienen,
ontrent het gene ieder cen na ’t Vaderland
medenemen mögt, te voorfchyn quam,
het welke van dezen inhoud was.
Ly ft van
goederen
A ° . 1698
cn A ° .
geftaan.
Lyße en Reglement,, waar, na eetijeder uit Indien t-huis körnende, in >t
medenemen van V getai en volutmncvan zyn bagagie, gelaß werd nach frecifelyk te ge-
dragent als mede de Ftfcadls en anderen geordonneert, zieh op bet nakömen van deze
, by bet vertrekr namivkeurig te informe er en, en -t geen, of in groo-
p jl of getaly dit Reglement te buiten gaat, aan te houden, om daar mede gehandeld
* te werden, volgens de ordreS van.de & Maatfchappy, dog ingevalle, niet tegenflaande
deze ordres, eenige meer der goederen of vertieren om/lag, als by dit Reglement uit ge-
drükt ftaatj-br temand'ln't Paderland aangebragt wierde, zal al bet zelve, van
wat conditie, of. foorte\ hef inogte zyn, ten voordeele van de E. Maatfchappy aan-
gehouden worden, zönder dat in deze^afgegaan werd van het. yz , 53 en 74 Artikel
, van den Artikel-brief, waar by geregulebrd is j hoe ieder bediende van de E.
Maatfchappy, van wat qualiteit hy zoude mögen zyn, zieh ontrent zyngeld enmid-
delen, in de Phuisreize moet gedragen, als voor een
( . f 4 Kiften, lang y voeten, hoög en wyt
I z voeten y -dog VrouW en kinderen
mede nemende, y kiften.
2 ditö-van de groote als Matroozenki-
j ften, dat is 4 voet lang 1^ voet
». . hoos en breed.
{ 8 Fles-Eelderen van iifteflen ieder,of
iet anders van de zelve volumineus-
' I . heid en zwaarte..
[_io Potten Atsjaar of Tamarinde. „
4 f 3 Kiften lang en wyt als bovei>, dog
I met vrouw en kinderen 4 kiften.
z dito van de groote als Matrooze kiften,
dat is, 4 voet lang, hoog
en breed .
4 Fles-kelders van iz Heften ieder.
Commandeur van de vloot, geen Raad
van Indien zynde.
Oppcrkoopman,gccn Commandeur zynde. jj
.1
,j
k 6 Potten Atsjaar of Tamarinde.