. , 8 ' B E S C H R Y V I N G E V a n
A».*,596. Daarop quämen deonzen den 14. dito
: vangen, latende hem door die tweeandeh A#?
: re flaven weten,dat hy deopzenaanftondj
los laten ,o f datzy.de zynen mede geyan-
' gen houden, enyerder wcl weten zouden,
wät zy.met hen te doen had&n.
1 De Landvoogd, dit ,hoorB^, zwoen,
dat , zoo die Tolk voor zon’s^Bdergäng
niet aan land was,hy ons volk zop dopden.
met hunne goedcren aan land, daar hen
een fteenen hais tòt bewaring der zelve ge-
geven wierd.
Den 16 dito quàm de Landvoogd met 1
zyne verdere Grooten die zieri, fcogt’er '
yeel af, beloovende die raec peper,5 zoo
ras zy die inoegften zouden ,' en die^zy
meeft liit de bogt van Lamporv krygen
moeilen, tegen de prys, die,’¿r daft op
wezen zou,- te betalen; dog de opzen,
denkende de zelve. by ’t nieuwe gewafch
nog beter koop te krygen, wilden nog
niet koopen ,fchoón hen dat fterk .van anderen,
die de zaken van Bantam beter, dan
z y , kenden, geraden wierd | dat den Landvoogd
quade gaiagten van hen gaf;
De Ban- ) p )ü Portugeezen boden hem groot geld
H g dc dat hy de onzen daar dog van daan zou
onzenf döen vertrekken, en ons geen handel geven
wilde. :
.Ondertuflehen had hy yan. de onzen al
cen deel -geld en koopmanfehappen weg,
op beIo%,,;.dat hy öhs met peper betalen
zou, -vergiderende dikwils om met de onzen
daar af te fpreken, dog ondertuflehen
quam ’er niet äf, waar ontrent de Portugeezen
ons zeei; vcel quaad deden }Zoo dat
het fcheen, als of zy de onzeti daar maar
wilden doen uitteeren. - . >
Dit maakte onze Kapiteiris eri vérdere
fcheeps-overheden, zoo mòejelyk, datzy
den Landvoogd vry ftoutzyne trouwloos-
heid, van zyn woord niet te houden, ver-
weten, hem- dreigende, zoo hy hen -niet
betaalde,. de ftad in brand te fchieten,
waar ontrent zig Höutman vr^fcherp getragen,
en waar op hy ook zeer fterkge-
roemd had.
Daar op fiadden de Bantammers, voor
ongeval vreezende, niet alleen. alrhunne
vaartuigen, inet kerving van de kabels,
na de wal laten dry ven, maar meri had
den onzen, aan landzynde, ookgewaar-
fchouwd, we) op hunhoede te zyn, ver- 1
mits’er tot Jakatra veel vaartuigen toege-
ruft. wierden, om hunne fchepep aan te
taften. ,
Hoatman, Niet tegenftaande deze waarfchouwmg,
meteenig ging Houtman egter weder met 7 man-
TOlk nen aan land, alwaar hy, by den Land-
TaDgcn' Voogd gekomen zynde, met alle de zynen,
over zyn ftoute en trotze woorden, vaft
gehouden wierd, latende de Landvoogd,
tot geruftheid der onzen, aan boord door
zyn Tolk en negen flaven weten, dat zy
voor hun volk niet bevreeft moeften zyn,
•alzoo hy dien Kapitein en ’t volk , maar
alleen om zyn dreigementen, van twee
Jönken, die daar met nagelcn geladen lagen,
te willen aanhalen, maar zoo lang
by zieh behouden zou r tot dat de zelve
vertrokken zouden zyn.
I De onzen, f den Tolk niet geloovende,
'zetteden hem, en zèven flaven mede ge-
Hier op,als 00k op/t erpftig fchByyen
der gevarigenen, die in geftadige vreeze,des
dooas zaten, wierd de Tolk daags’er aap
los gelaten. ' ... . :
Ondertuflehen Ueten de onzen iemand pw
met eenig geld aan land gaan, bclaftende i-
aan onze gevangenen doch te maken, dat
zy los komen mogten j dog in plaats van
dit, hield de Landvoogd dezen man mede
ge vangen."
Daar op Jieten de onzen hunne gevan- Gevaar der
gene makkers weten, ,dat zy met defche- g«
peri voor de ftad wilden komen ,v om 'den oor*
Landvoogd te dwingen.hen over tegeven.
Zy ichreven daar op K.d%t,:(|pp ^y^jit dey
den ff z y ’dan zekerlyk lyveloos waren. .
Z y lieten dat egter den 4 Septcmberaan
den.Landvoogd zeggen, om hem door dit
dreigement tot reden ie larengen, nemen-
dc ondertuflehen riu en dan niet,alleen ee^
nige van hunne vaartuigen ; maar zyjqua-
men cok metter daad kort daar aan de flad
befchieten, waar over de Lapdyoogdj dp
onzen aanflonds doodpn y?ilde; hoewclhy
dit nog uitftelde^ •
, Wanneer nu de pnzen ,s.we)ke men be-
loofd had, hunne gey^ngepen.Jen j
tember Ips.ie laten, zagen,, dat ’ervweey
niets- van quam, hebben zy. de ilad weer
belehpten, in welke iuflehen tyd de Pir
nas vaft raakte , en van vcel Baritam^c
vaartuigen bezet ;dog dopr de. onzen weer
gered wierd.
De Landvoogd , over.-dit nieuw,. be-
fthieten der ftad zeer op de onze verb.it-
terd, wilde roen, zpnder eenige gerade,
de onzen om hals brengen. ;
Op ’t. fchryven van Houtman hieldpn
onze fehepen wat op.^ metjf^hieten, 00k
verzeilden zy den 13 ditp wegens gebrek
van water..'
Zoo ras de fehepen w ^ waren, wierden
de gevangenen aan aiegenen, diefla- .
ven in de fcheepsftryd yerlorgn hadden, ;
omgedeeld, by de welke zy zeer hart geperlt
wierden, om Moorfch te werden:
De Portugeezen, hon booze rol hier Verdere
weer fpeelende, boden vierduizend Ryx-*akcn, ondaalders,
aan die van Bantam voor onze
gevangenen, wenichende huri hert aan jcn>
Kornelis Houtman, dieniy wiften oor-
zaak te zyn, dat de orizen daar. gekopipn
• waren, wel eens op te haalen; dog hoe
verbitterd de Landvoogd op de onzen was,
t kon hy dit egter niet goedvinden.
Den 1 October quaraen de fehepen weder
voor de ftad« die eindelyk na_weel
fpnry-
Waar op
zy hem
dteigea.
B A J . " N
AM j y s. ^ Ifchtyytfris over eri weder , het op den 1 1
De onzen ditp met den Landvoogd zoo verre brag-
werden tep# d&tdeonzen, mits iooo Ryxdaalders
Ryxdaal- tbt losgeld betalende, vry en vrank weder
dersgeloft* na boord zoüden gaan, en dat ieder vender
houden zoude, ’t geen hy genomen
had. Waar op onze gevangenen weer aan
boord gekomen zyn.
. Kort daar aan zag men, dat de Landvoogd
het met ons niet wel meende, al-
zoo hy den zy dito klaar uit zeide, dat
zy elders vertrekken konden, waar toe
z-eker Portugees Gezant, ondertuflehen
van; Malacka met een gefchenk van tien'
duizend Ryxdaalders op den 50 ditp voor
Bantam verichefaen, nipt weinig mede ge-
. werkt had, in zoo verre, dat de Land-
,v°og4 de onzen eindelyk den handel al-
V; daar verbood.
In wrzti-. Daarop namen de.onzen zedert dpn
^ krvan 1 November twee van hunne jonkeri,
waarom zy hen Zogten te övervallen, orii’ t
welke te Öntgaan, 'de onzen den ¿. dito
van daar verzeilden, zie.ncle daar .geen
vpordeel raeer te dpep. - Zy quamen. ze-
dert voor Tacatra, en Tbebärij daar de
Commies Verhel (gelyk wy bevoreris ver«
haald hebben) deerlyk vermoord wierd. ‘
' Van daar liepen zv. na Madura, en Ba-
lamboang, daar zy den z i January 1^97
voor quamen, envervolgdep van daar hun-
rie: xpize nä ’t Vaderlarid met 2 fehepen.
. I alzop Zy. ’t lek fchip j^fterdam deri r dito
verbrand hadden.
Men izäet hier üit,dat fiet eerfteonthaal
aan de önzen op Bantam, in allen deelen
flegt en bedriegelyk was,
VanNek By de tweede reizti der Hollanders, na
. Indien, onder den wahkeren Zeevoogd
i j«s. * Jacob Kpmeliszoon van Nek met 8 fchepen
den 1 Mäy 1^8 ondernomen, qria.-.
men 3 fehepen van die vloot, te weten,
Mauritius, Hpllapdia^.en Qvervflel,
den 26 November* voor Bantam ten anker,
en wierden beter, als bevorens, be-
händeid; getyk Jvier wfkep, na'dat zy daar
gelegen nadaen, de ändere fehepen daär
mede aanquamen. Zedert zyii van tyd tot
tyd orize Zeevopgden, hier aangek'omen,
en in goedc vriendfehap met die van Bantam
gebleven.
ln de De wakkere Zeeyoogd Wolfert Her-
dappere man$zoon .met de fehepen Gelderland, Zee-
Hcrmans- ^ tregt, Wägter, en eenkleen
zoon a *. jagt van z y lallen, in November 1601 tot
lioa. Palimbang gekomen, en daar onderricht
zynde, dat Andrea Eurtado de Mebdofa
met een vloot van 30 Zeilen voor Bantam
la g , om dat te. belegeren, en.ons uit Indien
te verdryven, quam den 27 December
voor Bantam.
Hy floeg daar tegen de Portugeezen,
kreeg door ’t fpringen van een ftuk een
rampje aan zyn roer, hervattede den ftryd
den dito, klampte twee galeyen aari
T A M. Up
boord, die hy riam, eri liep den r
nuary 1602 zegepralende op de Rheede
van Bantam, werderide van de Bantam*
mers met zeer veel eere ontfarigeri, zon-
der dat hem de Portugeezen weder dürften
aandoen. Den Pängerang vereerde
hem ook een driiik-vät van eeri Maldiva*
ze calappus-noot ( een heérlyk tegen-gifc j
met goud beflagen, tot dankbaarheia dat
hy hen van dät beleg verloft had, na welken
ryd de kragten dezer Noot ook eerft
bekend wierden in Holland.
Ao. ibo2 is hier van onzent wegen Ni* A°.ifoi
colaas Gâaf, Opperkoopman , en JanLo- en I^°î
dewykszoon, Onderkoopman,
Melchior de Vogelaar, een Öpperkoop- vaftg«.
man , ora den handel van wegen onzepl^uu*
Maatfchappy waar te nemen, gèweèft.:
Den ao Oärober des zelven jaars wierd Een i^ec^*
den onzén variden Koning van Bantam een i°f?cVcr-j
erf vergund, om een fteenen huis tebou-guii.-
weri , oiö daär in bunnegoederen te bewaren
j dog die van Bantam wilden ons dat
Z0.0 ftçrk jiiet laten maken, alswy voor-
genomen hadden v
In deMn tyd was hier als Ppperkoqpniän
en Hoofd, in plääts van de Voge-
laär, Françoié Wittert, % welken Steven
Doenzen,- Van ' Ütregt, Oridèrkbopâahj 1
Jan Walep yanDördregt, Afliftent, Gerrit
Re/erszoön van Oldenburg, T o lk ,
en AiiGftent, nevens nog ¿es andere, met
eéri föicnme van 3743^ Roozenobels, a B
gl. iy ftuiy. ieder, yooo Realen vanagr
teri, 287 dito nieuwe gemunte Realen, en
P79 Realen , te zamen ¿7472 Realen van
agten bedragende, gevoegd wierdén j werdende
hy zedert Kapitein genaamt.
Deze François Wittert is hier Hoofd Ecrite Op-
gebleven tot Af. i6oy,cn toen veryangeriPcrhoofd»
door Jan Willemszopn Verfchoor.die hier l,e
Opperhqöfd vari' den handel tot Ao.1607
\yas j Vanneer hy vetvarigen is dobr Jac- Uly. y
ques. l’Heretnitè. Deze bleef hfet tot Ao.
161 ö,’’zynde zyn yolk den 4 July vanay
tot 9 verminderd. Ook was ‘er ddor hem
ontrent dezen tyd met den Koning gëen ver-
bintenis ter wereld te.maken, zoo datwy
toen op onze hoede waren.
Wie ’t na dien tyd wierd, ismyonbe-
kend ;dog Ao. 1613 quam hier de Opper-
koopmari Jan Pieterszoon Koen, die dit
Comptoir.eenige jaren aan een, en zedert
den 30' December 171 y als.ordinaris Raad
'en als beilierder van den handel van Indien,
of Directeur generaal , met veel luL
fter waar näm, tot dat hy in Juriy 1618
Opperlandvoogd van Indien geworden
zynde, Kornelis Houbraken hier in zyn
plaats quam, om onze zaken (alzoo ’t uit
was met den handel) hier waar te nemen,
die ’er tot A°. 1619 bleef, wanneer hy in Oc-
tober door Abraham van Uffelen vervän-
gen is, hoewel hy ’er in die tyd nog za-
men rievens Henrik Janszoon, ge wezen
• E e z Di