4» . f A V A A N S 'C II B' Z A À K I* N
1653- • Den i .'©èeember’befloor men‘over M d e , ö f niet? dog by wildé zig'
ettelyke -zaákén vanbelattg , cñíondér M&aâteÿü^&aÆ - • • - »• 6
in'rMaieyts.
ándre oyer de eerbied , die men in de
Kerk hier asm Overheden- doen moeft;
te fchry ven,. en te verzoeken, dat men
?t weeren daar van wilde bewerken. I
De Cate-. - Den iy dito zea D . Román ^ dat hyde
chifmus Gatechismus; in Y Maleyts ■ vertaAlt, en
nevens'-alle ^dd Formulieren ovefgezet
had , : en dat men die aan de * Kerketfom
de^Ooíh zénden: zou^ om ’er haar obr-
deel -oveé té; honren, en zq dan' te látfen
arukken: -Ook zou i men toirhet naafte
jaar .wagten met de vraagboekjcns in ’t
Maleyts en Portugees by-YCatfechizeeren
gebruikt, te laten druklcen; en ten dien
einde na Y Vaderland tezeñdfen.
- i Den.i'8 ¡dito ve^chéen hiér met’t Schip
Qrañgie -Dr> Abrahamus Dapperus | ais
Predikánt vanr YGlaffis vari Walchéren.
D. Pan- ^ .Ook:deed D. Pantherus weer een me-
théxus. nigte van verzóekén f f en voorftellen i
dog de vergadering, al dat taimen moe-
de, vraagde sdleen, o f hy zich, zonder
eenige bepalirig te maken, beroepelyk
D.Dap'
pe«is. ,
över:niet verklären.
Den 21 ontboden zy hem. Hy zond
eeh KrankbeZoekcr,dien zy* niet noorcri
Wilden; Befloten derhalven hem; dSi’er
af te zyn , dir nog eens door den vbör-
Zittcr ;• fchryv^r ,■ en een Ouderling tb
doen afvragen; cn zoo hy niet kläar uit;
ja wilde zeggen, f dat men hem dan zöü
bekend; hialcen v ’dftt zyn afzettihg vari
den z6 DecembÖr i 6 f t ftand Zou"gry*
pen , waar'a f een zeerbreede a&eobgc*
fteldls. - -• 3 W h t f -
( Den ip^zei hy eifldelyk met yeelipar-
telingen , dat hy’Ztch beroepelyk Uelde;
dog inet Zoo veeh bepalingen; dat het
alles weer op niet uit liep. r r '
De Heer Dirk Steur wierd in dit jkaf De Heer
Comiiiiflaris Pöliticq in de HeerHÜrfc §$***
fitik's plaats. m vC(?T i ‘ np_ 1 , . , , lansPplil
e aezer tyd was er ook een groottycq.
gefchil tuflehen D . D. Appeldoom en/for-'-D.Appel*
tong, dje tegen malkandren inproeesgc^00111*
treden waren. : • pW
r ACHS T E II o O F D - S T U K.
Vervolg der zaaken van den Godsdiehß op Java van den jare idy4 tot lö y jv
DEn i Januari verzogten de Predikanten
Ä. j%4\
Befluit [
van Batavia : mögen
ova: 4 J weten ; of haar Edelhedcn, in
ödender 5 gevolge het fchryven der Hee-
Predikaar a lynen vanbeptember A. id yo , weten.
gens ’t beroepen en verzenden der. Pre-
di kan ten, zig meenden te gedragen, indien
jä , dat dim & Predikanten in Rade
van Indien verfchÿnen zouden;; om te
verzoeken, dat men het laatfte fchryvens
der Heeren op hün fchryvens A. id f j
eerft geliefde a f te wagten, en zoo men
hen dit niet -geliefde toé te ftaan, dat
dan ider Predikant in Rade van Indien
zou konnén verklären zieh in gemoede
aan die ordre niet te können onderwer-
pen, en veel liever genegen te zyn, buiten
dienft na ’t Vaderland.tevertrekken,
dog dat mep daar niet toe komen zou,
voor; dat men het antwoord hier op van
haar •Edelheden had.
Dit icheen wel een hartige daad van
de Batavifche Predikanten, maar het was
egter de regte weg niet,* om voordeelte
doen, zy möeften daar over eerft aan alle
de Kerken vämlndien gefchreven, en
als het die met hen eens waren, dan zig
eenparig hebben verklaart : want zig al-
leen daar voor bloot te ftellen, kon niet
helpen, alzoo, ichoon zy al na’tVaderland
vertrokken , ’er dan andre konden
z yn , die dan zouden ¡willen gehopr-
zaamen, in hoedanigenr - geyal haar
Edelheden zig aan hun vertrèk niet eens
I zouden gekreund , en, volgens haar ge-
woontè , met hun befluit maar voortge-
varen hebben; dat egter wel een andre
i ploy : had konncif krygeu, als alle de Pre-
dikanten van Indien - eenparig geweeft
: wareni 1 âfe ^^ÊÈÊÊÊÊÊmÊÊi^^
Den 9 dito wil D . Pantherus Zig nog J D*Í>atí-'
niet onderwetyèn räan ’t voorftel des K e r - 1
kenraats, verzogt den 19 affchriften van
verfcheidc zaken, hem betreffende, die
hem zyn toegeftaan , terwyl men liem
nu niet anders, dan als een afgèzet Predikant
, aanmerkte.
D . Gravius, drie jaaren boven zyn ver-, D. Gra<
band geblcven hebbendc, verfogt na na ’É
Vaderland te vertrekken. Men porde ^ i •
hem aan tot langer verblyf, dog alzpo
by zyn verzoek volharde , is zyn EeiW.
bedanlct , zullende tot zyn vertrek toe in
I zyne weerdigheid als een lid bly ven zit-
ten, en ftemmen tot den 4 Februari, wan-
neer hy afleheid nam.
Ondertuflchen icheen het nu weer zoo
by haar Edelheden te leggen, dat voor-
taan aan den Kerkenraat, gelyk bevo-
rens, het noemen Van een Predikant, en
aan haar Edelheden hét goedkeuren zou
ftaan 5 dog indien ’er gefchil over de
Predikant. zelf quam ; dan zouden haar
Edelheden zig aan de Extraftep yan A i
i 6yo in September, en lö f j den 20 A-
pril, houden > dog wilden haar Edelhe-
den daar van geen fchriftelykeverklaring
doen.
Den
. ’ Van den G Ô Ö
Den 29 dito droeg men haar Edelhe-
Predücant^en nood ^e2er Kerk om een ander
Voorge- Exedikant, en floegen ten dien einde ook
dragen. haar Edelheden D . Cruyf op TayoUan;
«Ü D . Bakker op Malacca, en D . Fronténius
D. Apjei-Ü Den f. Februari wierd D* Appeldoorn
doorn^ a f - , wsär bV nog verfcheide andere
gezet aanmerkingen quamen , die ik voorby
gae. I Ook was het pleidoy tuflehen hem
, Ott D. Hartong by halveering van koften
uitgewezen.
/»VQorr ,r. '.Qók had D . Roman dm 2dito alover-
aaroCn de voorwaarden ; op welke de
;^a Predi- Predikanten genegen waren in haredien-
kanten “ en te blyven volharden, waar op zyn
hi« bly- Edelheit. antwoorde ; dat zÿ zich hiel-
jenwil- den ¿an ’t Extra#,, bevorens door den
, Kerkenraat overgeleverd ; verzoekende
„ de naamen det Predikanten te weten,die
gçzind .waren, aanltaande jaar tevertrek-
ken, om dan aan de Heeren iynen om
nieuwe té fchryven.
*t N.T.r- & dito bleek; dat Joan Ferreira
Vertaalt. nu ’t; N . T . in ’t Portugeeich vertaald
had; dät door taalkundige zou ns^ezien
Werden, en zou hy, volgens befluitvan
den 9 Maart ; den x/.-onderzogt werden
als Proponent, j ; .
. b.D; , D. D. Appeîdooht'en Hartbhg waren
'Appel- beide gevonmft, om zonder foldy na ’t
^°m en Vaderland te mdeten. vertrekken.
zonder8 Ook verfcheen met het fchip Dordrecht
foldy. D fRobbertys vati Süßen als Predikant.
D. van Den 16 Maajt werderi de Heeren Vertier?
11 ’ en van Boogaard Extraordina-
ris Raaden, den'Fifcaai; Bäillu; en ge-
neimfchryyer fVilleboords van. haar Edelheden
afjgezonden, om ’t onderzoek van I
Ferreira b y te wöonen j van welke ’er
den Kerkenraat, volgens gewoonte, maar
2|verzogt. ..Ook zoü. nien morgen na-
der fprekeq;, over een hooge Rerkelyke
verg»dering op,Batavia bp te richtén;en
eçn yertoog op ’t beroepen en verzeüden
der Predikanten ña de Kerkelyke wÿze
maken, om dat aan zyn Edelheit över
te leveren.
. Ferreira Den 17 dito was zyn Edelheit
Propo- misnoegd over de bepaling der Gecom-
makt,C" ¿Q^tt^eíden, ofgevolmagtigden by haar E-
, zonder delheden te zenden. Ook wagte men dê-
gecom- zelve -wel 1 j uur na den beftemden tyd;
taitteer- wannèer meñ voort ging met het ortder-
Cn* ¿oek van Joan Ferreira d’AImeyda ; die
eerft proponeerde, en meer als 5 uurCn
onderzogt en zeer bequaam bevonden
m à ç .y Proponent gemaakt is; onder
aie voorwaarden, dat hy nog een jaar
làrig zyne predikatien, eer hy die open-
bäar zou doen, aan den voorzittèr moeft
- vertoonen,en dat altyd een van de bröe-
■ deren, wanneer hy predikte, in de Por*
tpgeefche Kerk zou nioeten tegenwoor-
dig zyn. Ook moeft hy de Nederland- J
S b I E N S f .
fche belydenis, Heydelbergfe Catéchif- A-
mus, en de verklaaring over éenigege'1-
loofs-ftukken ; in ’t Natiónaal Syridatß
van Dordrecht gefteld ; ondertekenen;
van alle welke een byzondre aéte gemaalct
Den ti) dito maakte Zyn Edelheit den ¿ 06r
Kerkenraat bekend; dat het tegenfpre<- haarE-
ken van het getal der Leden Van de Re- dclhede¿
geering ; om dat onderzoek by te woo- verWot’'
nen, by die Gecommitteerde HeefenalspCn*
een kleinagting opgenomen, en daarom'
door hen verzogt was daar van verfchoònt
te zyn, ook zouden haar Edelheden too*
nen; dat hen die kleinagting ter hérten
ging, en dat zy dit gedaan onderfeoek
voor ongedaan en van geen weerdenhiel*
den; niet willende; dat eenig Predikant
o f Proponent buiten hunne kennis, eri
zonder dat.zy daar over geftaan hadden;
zou aange.fteld werden. ,
Den 23 dito verzogt D. Ferreira ge- Aanäer-
tuigenis van zyn onderzoek ; dat hem^S
toegeftaan is; na dat hy voornoemdeäe- over‘
tfe zou ondërteekend hebben.
. Ook oordeelde de Kerkenraat (be-
houdens de achting harer Edelheden) dit
vemietigen van dit onderzoek van D i .
Ferreira pngegrond; alzoo by alleregt-
zinpige Godsecleerden ’t Oordeel oyef
een onderzoek. aUeen den Kerkelyken
toekomt; gelÿk dat te zien was uit dé
laft-brieven van de Claflèn in ’t Vaderland,
aan Proponenten verleehd; Ook
had den Kerkenraat met beleefdheit het
bdnoejen van ’t groot getal der gecom¿
mitteerden maar alleen vérzogt; zonder
gedagteri te hebben van zich daar tegeri
te zetten, gelyk men ook i j uur nahen
gewagt had.
■ Df n 5° dit0 bIee*I> dat dc Schippef saiptïH'
van ’t Schip !t Lam (volgens getuigenis dieop
van den..Boekhoüder en Krankbezocker) reize
zig bnderwonden had tweemaal te pre-,
diken; waär over hy zou aangelprokert
werden.
. Op den Zelven dag verfcheen hier Ò. D.bé
Abraham .de Deonardis, als Predikanfe Leohat*
met ’t Schip Bredá, van de Claflis van ^ hie¿
Hoprn.
Ook quám ’er heden een briet aañ D; b.Pah-
Pantherus ; dog hy was al na ’t Vader- therus né
land. 'tVadet-
Heer Verbürge gewezen Land^Gedägteö
voogd . van Tayouaii, zonder Kerkge* van de
tuigenis yerfchenbn, tragte egter tenA- He«
vondmaal të gaan j dog wierd verzogt; VerbürS
toE .nader fchryvens över zyn Edelheit Kerk-g¿*
uit Tayouan, ’er af te blyven. Hy ve** tuigenis.
niéuwde dit verzoek dfen i April, ¿eggende
niet geweten te hebben, dat hy
om zyne Kerkgetuigenis verzoeken
moeft ; maar dat. hy . gedagt Had , dat
men hem die t’huis beengen zoude j waar
over dé Vergaderirig nader voldoetìitìg
ö ‘ vail