\6oy. naderhand ans völk haar quam bezoe-
kch , en zy dbor de Nederlanders be-
oörlogt wierden, vondcn zy goed,om
aan den Oflder-Koning van Goa een
Stads-voogt, en 500 Soldaten i tcn hären
koften tc'VerZoeken , die hen töegezon-
Deeer- den wierden. De Stadsvoogt , die zy
fteStads- ontreht Ao. 1607. kregen., was Don Fron*
Maicar cüM Mafiarenhas, een wakker man,
renhas maar die echter tuet . deze ftedelingen
A0.1607 van Macauw niet al te wel over weg
kon. ^
Na dat hy dtor aangekomen was,
^plaatften zy hem niet, gelyk 5t behoor-
de , in de Hoofd-vefting, maar alleen
in een geöieen htiis ; en zoo hy hen
iet uit ’s Konings naarn gebood , lachten
zy met hem, en deden hunnen zin,
dwingende hem niet alleen , om na ’t
, KlooftefderAuguftynen temoeten vlug-
ten; maar hem in ’t zelve ook belege-
rende , en zieji niet ontziende hem daar
00k te beichieten , en 3 kogels van ’t
Kafteel van St. Paulo door deszelfe muu-
ren henen te jagen , die hy alle drie
Vergulden liet, en’ercen aan den Ko-
nine van Portugal , een. aan den On-
der-Koning van Goa zond * en een vppf
z ig , ter eedagtenis van de baldadigheid-
dezer ftedelingen, behield, •
Werd . Wanneer hy nu zag, dat hy met difc
bcha^d met geweld nietS; uitrechten- kon,
deldvän v6in®e hy vqor een tydTWdat hy%e-1
■ j| | legentheid wift- te vinden;. om eens 'de f
Paters Jpiqiten iri hjan ISLlpqfter op den:
bergx? en jn d e Yeftipg-:St. Paulo , metj
30p yeel? beleid en overlegg tg bezoeken, I
dat h y , eer zy het eens onrdekten, al
meeftcr van die Vefting was. Zy ver-M
zogten hem , alzoo ’t begon avond te |
werdendat hy. de goedhcid wilde heb-
ben, van te vertrekken. * 6p dat zy vol- fens hunne gewoonte de poort zouden ■
orinen fluyten. Het zal myneGocde Va- j
ders, zeide hy met veel bedaardheid, niet!
van nooden zyn, ¿Lat vertreß, of dat
g y lieden de moeite neemt, om de poort te
finiten. Ik^ meene hier te iblyven , en heb
myn volk al belaß :-9. om de poort te finiten,
en zy wagten maar na u lieden , tot dat
g y na bniten. zjtlt vertrösten zyn , ten wäre
deze
Stedelingen.
Maakt
zieh
m e e ftc r
gy lieden lufi hebt , om myne gevangenen,
te blyven , alzoo dezx yefiing in myn gc-
weld is. Hy.had’e r , behalven ’t kleen
getal, dat hem gevolgd , en gewapend
Was, nu; en dan ondertuflchen een en-
kel man weten op te krygen, die hun
St. Paulo, tyd zoo wel hadden weten waar te ne-
men, dat zy zich zeer ftil volflagen
meeftcr van de Vefting gemaakt hadden,
zonder dat deze Geeftelyken ’er nog
iets af ontdekt hadden.
Zy ftonden, wanneer zy hem dus
hoorden ipreken, zeer verzet, en oor-
dcelden belt maar ten eerften ftil na behadden,
om daar gevangen te blyven.
Zy namen egter haren uittocht niet
door de poort j want die was al geflo-
ten j maar door een anderen w e g , die
;hy nog dien zelven nacht dicht toeftop-
pen liet, gelyk hy zieh zedert volflagen
meefter van alle de andere Veftingen
wift te maken, doende hen alle na zyn-
pypen danflen. . .
Van deze Stad is een groote Vaart na-®1*01®0
Manilha, Japan, Batavia, Tonkin, Qui- HanJel
nam, Gambodia, Siam, ChoromarS,- SudppC
Malakka , en na meer andere Landen? andere
handelende met witte ruwe Zyde Zy- Landen,
deftoffen, Cattoene, Hennepe, cnmeer
andere Lywaden. Ook vervocren zy
van daar veel Porceleynen j Thee, Ver*
mihoen , Qpikzilyer , Speauter , Radix
Tsjina , Rhabarbar , Mulcus , Aluyn,
en meer andere waren 7 van welke w y
hier na breder Ipreeken. ^ Wm I----
Hunne Jqnken vertrokken in oudc
tyden van hier - ini July~*ha: Japan ^" en
keerden van daar in November her-
Waards, -zynde met zilver , Täkwerken , en
meer andere koftelyke waren , beladen«
Z y plagten in Japan wel voor 60 a yd
tonnen gouds aan waren te .vcrhandelen $
dog'naderhand zyn zy geheel en aluit ja^
pan geboend f;r mögende iop levensflraf
’or niet weer inkoraen; om dat zy r ’tnri
der voorwendzel van hunnen Godsdienft'
aldaar te verbreyden gefragt hebben
zieb meefters van’t geheele Land te ma="
hen-j flat hen ( gelyk wy onder ’ Japan
breeder toonen ) r door de Japanders oc ■,
let is. , ■
„ In den. tegmwoordigen tyd , cn ze. hkc
dert dat de -Tsjineelen nagelaten hebben groote
met hqnne Jonken; uiu TSJINA na Ba- Vaart op
taviä te körnen (gelyk wy breeder on-BaUvia*
der de verhandeling die Batavia betrefi:,
aangemerkt hebbenD hebben zy zeer fterk
van Macauw op Batavia beginnen' te va-
ren!, en.daar.nu alles, ^ geen bevorens
de Tsjineelen bragten , aan te voeren;
dan veel dierder, dan men'die Waren be-
vorens van de Tsjineelen plagt in te koo-
pen; maar alzoo de Keizer van. TSJfr
N A nu overleden, een ander in zyn plaats
gekomen , en daar . op Am 173.3. we’er
een nieuwe Vaart der Jonken op Batavia
gevolgd is , zoo zaL'die Vaart'der
Portugeezen van Macauw op Batavia van
z d f dood loopen. . i
Z y varen ook tweemaal *s jaars ter
Jaarmarkt van Canton in TSJINA , als
ook op de Rivier van Tsjibtjeoe, en
bfengen allerley koftelyke waren van daar
na Macauw, die zy dan met groote
winften vervoeren.
Gelyk nu Macao de eenige Stad in
TSJINA is, daar zy zieh heboen neder
gezet, alzoo zyn zy daar tot nog toe ook
blyven
1(563 • blyven zitten , Zonder dat ik wect dat
zy zieh elders vaft gemaakt hebben.
Waar Het is^waar , en uit de befchryvinge
zich deze TSJIN A , die W Y reeds hebben,
bekend ,. dat ton het Hof van Peking
lyken in verfcheide. jeluiten al van ouds her in
TS J IN A aanzieh-geweeft zyn , oüder welke die
onthou- oude; Keulenaar , Pater Adam Schäl ',
Matth ens Pricejus , Pantoya , Ferdinand
fterbieft, en meer aridere zieh byzon-
der in de gunft van de Tartärifcbe Kei-
zers Hebben weten in te dringen j dog
aangezien dat maar byzondere Paters, en
Welb^näer lefuiten, geweeftzyn, die
zieh als liefhebbers van de Ster-, Meet-;
en Bouwkunde by die Vorften hebi
Enhun ben weten aangenaam..te maken, voor ät
»deg met^dien toeleg, om hunnen Godsdienft,
^aar‘ daar ook te verbreyden ». zoo zullen wy
ter plaätze daar wy van den Godsdienft
handelen, gelegenheyd hebben , omdaar
breder afte ipreken; met een letter hier
mtor byvoegende, datzy , door ’t vöort-
. .zetten van deze hunne kunften zieh, bui-
tpjj- ^el^Bg, ook in verfcheide ändere
Steden van TSJINA,, voor al zedert
.' ho.-1084 ? 1687 , hebben Weten in. te,
• dnngetf, gelyk zy. nog hier en daar in
<jjt Lätidj'dog niti om te handelen (al-
zop_Zy; daar een gdieel anderen toeleg
hebben) veripreyd zyn. . .
• ..'Wat nu. de ^¿.ngglJenv,.- J^nftn ^ ?n
(^ft'e!Krenääl^*TT)Ctrefi: * die vry fterk
op TSJINA yaren dtor Wäri hebben’
w^. reeds in pns ,eerfte, deel^-zoo veel ge-
lprökeb , dat het riiet .noodig is iets anders
hier by te vo^en'.
Gelyk de Nederlanders vätt den beginne
Van hunne komft in Indien den
Handel , en' dö Vtort, der Portugeezen
op TSJINA^opr eeii van de vöornaam-
fte gehoüden hgbben.,..id?0O'>^el^ T
al van die^eerfte. tyden af hun .werk ook
gfrmfläkf, orn dit Land , en dien Handel.
Vaart ■
derEu-
gelfen
&c. op
T S J I NA.
A lso o k
de'Nederianders.
teilen-, o f hy daar eeftige Tsjineeíén zóu ltfÖ4i
können bekomeö», die xle onzen op een Vyk 5*a*
Voorgenomeh togr ha TSJINA zoudeii "
können behulpig .zyñ.
Hy vond goed eerieh Görnelts^ Specx
onder *t gevolg van eert 'Siams Gezant
in dat zelve jaar derwaarts te Zehdenj
mét eénige fraye gelchenken, óm zieh door
de zelve eenigzins aangenaam té maken,
äl Zoo anders in die .tyden den ingang in
T S J IN A voor alle vrcemdelingen ge-
floten was , mögende' niemand daaf in
komen, zoo dat leftiaiid buiten Keízers
verlpf deed, die .wierd genöodzaakt äl-
tyd daar in, te blyven ;^maar dé; Kohmg
van Siam zondyaarlyks derwaards een of
meer Getonten, ' welke gelegenheid de
Heer JVarwyS, als dé bequaamfte j Wäar*
nam, om eerft toegang in dit Land, en
Händel daar, te krygen.
Hy ichreef den 8 Jliny met átfen Specx
een zeerbeléefden brief aan. den Koni dg
van Siam , voegde daar by een íráéy'
geíchenk van i Metalé Kamer-ftukjens*.
yder ia a 1300 pond zwaar, ‘3 en een
half pond ichietende , met veraoek , dat
deze Specx, wanneer zyn Majéfteyts Gezant
derwaards vertrok, mede onder
zyn gevolg zou mögen reizen.
Daar beneven vertrok hy ook zelft
na. dar hy eenige Tsjineeien in zynen
dienft genomen had , den, zy dito van-
Patani na Gariton'YT'Éen vermaarde Stad'
in T S J IN A , 1 en quam den ay Jul^1
tuflehen de Eilanden van Cantón, een
weinig benedén Macauw, waar längs hy
een weg na die laatfte Stad méynde te
vinden, om zoo buiten om , en door '
dengemeenen weg der Portugeezen, daar'
na toe te komen,, al waar dezelve ook de
ftoutheid hadden, om een vanonzeSloe-
pen onverwagt met eeii van de j a 6
Jagten * waar mede zy voor den dag
quamen, aan té taften ; dog zy wierdeii
door de onzen zoo ckpper wederftton?
Ao .iI5o3
EnAo.
1604.
door
W &
nader téonidèkkea , om dtor goederen, , , - . - ■
die in Japan getrokkenwarente krygen. 'd a tzy beft keurden , om hen te lateft
.Aov i6p3< den 6 Juny vertrokken de ,"v'rr'7p,lpn
Schcp^ de Erafmus en Nàftàh , uyt de
Yloöt - Van' l ì brand van WárwyS, na
TSJINA , daar zy op de Rheede van
Macauw een groot Gallioén , na Japan
réísyeérdig leggende, veroverden , waar
iiit zy . de goéaercn geloft., en ’t Gallioen
verbraßd.. hebben , waar mede zy by de
Tsjineefen /^oote eere , en agting ver-
voortzeilen.
Den a8 dito beliep hem eeh zware
ftorm, waar door hy genoodzaakt wierd
het Land te verlaten , en in Zee te löö-
pen,. ’t geen oorzaak was , dat hy zyne
Sloepen, met een man, en twee Boote
verloör, die den z Auguftus eerft we’er
by hem quamen-.
Vermits hy nu geen karis zag ; öni
Macauw te können bezeilen, liep hy om.
de Ooft na ’t Eiland Pehoe , -’t geeh
onder de Landvoogdy van Tjintsjeee
behoord , en dat 6p 23 en Cen halye-
graden * recht onder den Tropiciisj of
Zonnekeerkring ,en ontrent z z mylen
beöoften het Eiland Läniori,.-öf liäniad
^6 1604. hc^t die wakkere Neder-
iáhdfé • Zèevoogd , zelf mede dien togt
önderrtomen ; en na veel aangewende
moeite. middel gezogt, om eenen Neder-
laoder.hier na toe te zehden. ' .. ^
Ña dat by den aö May van Djohor
gezeild ^ en na Patani vertrolckcn was, - . . ■ I
daar hv den 30 dito ten anker quam, Hy quam hier aan dit Eiiarid Pehoe j5ievooj
VBS dat wd voomamelyk gefdued . dm den 7 Auguft. aan" de *efeyde inoren- .tEilind