IO J A V A A N s C
1619. de, dat jantonio $Omay^ Bevelhebbcr op
Solor, genegen was dé vefting der Ed.
Maâtfchappy, en de Dienaars aan dè
?f2fertugécfcô over te geven, voorgeno-
y ' men hadden dien Bevelhebber in verze-
kcring tç nepaen, en aan de Ed. Maat-
fchappy ovcr tç zenden, zoo ras daar fche-
pèn zouden verfchyncn. Waar. ovcr’cr
een doorfcbootcn , en Brouvoer in ecn
bpetcr van 4. maanden foldy gedoemd
•Wa^T'*^ -yürr
Den 18. Oétobcr beflaotinen 00k £>.
Petrus Bonnus uyt de Moluccos hcrwaards
te ontbieden , om hem tot Predikant tè
vorderen, en na Tayouan te zenden..
9 Den 4. van deze raaand was ook de
FHcaal van den Heuvel over fwaare lafter-
taal, en gegevèn ergernis, afgehouden..
D,.Gys-, jj£ Den 6. December quara hier D . Gys-
bétt Bàf- fart Baftiaanszoon., met’ t Schjp Batavia
S h ie r .J T sckàm“ >"dat>°P hct Zuyd-landge-
bleven was.
Hy wierd als Lid erkend, klaagde
fterk over den Koopman Hieronymus Cor-
neliszoon van Haarlem ’s beipottingen, die
daar na nog opgehangen is.
Men had nü zedert eenigen tyd den dienft
in hct Stadhuys waargenoinen j dog ai-
zqq dit nu mede onbequaam’ertoe wierd,
zou men na een aridere plaats moeten
omzien", en verzaeken.
A. »630.
A.1Ö30.' Den 24. January verzogt D . Gysbert
Baßiaanszeo», diens z^ak voor denRaad
van - Juffcitie diendc, de voorfpraak des
Kerkenraads by haar Edelheden, ten
eynde'zy' ipocaig 'mögt werden a f gedaan.
p ■ |jj|
Zyn Ed. Z y n Edelhcid , de Heer Specx , had
Spccx zedert zyne komii met ten Avondmaal
y waar over door den Kerkcn-
Avon<£ raa4 aangefproken zynde , zeyde in ge-
maaL moede dat niet te können doen, wegens
déri onregtveerdigen gerichtshandcl, entrent
zyn Baftard-dogter Zar a Specx, en
Pißt er G orien bo efin *t werk gefteld,
weshalven hy met de Heer Pieter Vlak,
die als voorzitter van die Raad dit von-
' nisigeteekend , en met Dp&orBontiuSy
- "en deTifcaal van den Heuvelj die’er over
gezeten eri gehandeld hadden , niet wel
kori ter tafcrgaan} waar öpvandenHeu-
velytn- Rontius over twift en op de klagte
van zyn Edelhcid, afgehouden zyn.
D. Holte- '-' in» dit jaar vertrok D.Hohenus na Ban-
nusna dä 4: dbg : van IX Goriszoon , leze niets
Banda. meer>
-'Den- 18. Maare verfeheen ook de
Knankbezoeker Mctrinus Gideonszoon van
dend-Hmen 4 die (gelyk wy naderhand
zien) tot den dienft gevorderd zal werden?.
v.
Den 1 f . April keurde de Kerkenraad
3 x Boftiaänszöon-in àç zaak door denFi-
icnal’tbgen-heiri op laft van haar Edelhe-
H E Z A A K E N
dengeopperd, onfchuldig, wäaraf zyn
jpdelheid kennis zou gegeven werden 5
ook beklaagde de Kerkenraad zig by
haar Edelheden, dat een Predikant,
ftaande onder zyri Kerkenraad j tegeri alle
Kerk-gebruyk aan, door den Fifcaal
yoor den Raad van Juilitie over nalatig-
heid in zyn dienft onder een dcel fchel- Scherpe
men en moordenaars, en' oyer dat hy hentaa^van
niet beftraft had, gedagvaard was , een d” e
zaak , waar van men geen voorbeeld in j^nd-
ganfeh Chrifteriryk yond , vari voome- voogd te-
inen zynde zyne onfchuld van ftoel af teSen de
kundigen , waar op zyn Edelheid - defl K“ ken"
Kerkenraad liet bekend maken dat Hym '
yoor den Raad van ’t gerioht mede on-
fchuldig bevonden', eiri het' dierhalven
onnaodig was, dit vän ftoel af te kundigen,
zy daar en tegen hielden ’t rioodig,
en zyn Edelheid het weer daarom te meer ’
önnoodig, alzoo zyn zaak in ’t gerieh^
met veel gematigdheid behandeld was,,
en dat het anders flegter met hem , was
hy ip een wereldlyken dienft ge weeft , af-
^doopep zou hebben; '
' Zyn Edelheid hiekt iriede ftaäride , dat
de Fifcaal hem -zeer wel over :rialatig-
heid in zyn dienft gedagvaard had', eri
zeyden Kerkenraad aan,dat hy voortaan
altyd zo met een Predikant o f Krank-be-
zoeker,nalatigin zyn dienft, zonder den
Kerkenraad daar in eens te keimen, han-
delen, en zulk eenen door den Raad des
gerichts doen ftraflen zoü , het welk de-
i zen barflen Heer (die niet veel kenrns vap
I Kerk-zaakcn, en de wyze van dietebc-
handelen fcheen te hebben) al ettelyke
maalen, om den Kerkenraad fpyt aan- £C
doen herhaaldef dog D .Hewhius'icf däar
op,dat zyn Edelheid dat wel'kem doen j
dog dat het tegen de voorregten vari alle
Kerken- in ’t Vaderland in <fe geheefe
Chriftenheid , en ook hier, ftreed^j ja
zyn Edelheid voegd’er nog by, dat 200
deze o f gene Predikant o f Krank-bezoe-
ker op een Sehip-zigin zyn dienft rebuy-
tenging, zyn Schceps-raad, ai war^n’er
mecr Predikanten'in de Vlbot ^hem'maar
zouden können afzetten , zonder dri zel-
ve eens te kennen.
D . Heumius zeyde hier bp, dät, alzoo
hier niemand middeläar was, die Hen,
föheyden kon , de Kerk het met droef-
heid moeft aanzien, dat men haar hare
rechten ontnam. Zyn Edelheyd'zey. c^r
ter, dit niet te willen doen , en ircri de
geringe zaaken wel toe te willen laten ,
en hen te willen voorftaan in hun eer,
j hen verder niets, van ’t gene d$ re-
gcering na zyn oprdeel toequam, tc willen
overgeven. Ook zeyde b y , dat,zoo
lang hy zag,dat het wel ging,fchoon-’er
al oyerlang, van eenPoliticque Commif-
färis in Kerkenrade te zenden,gefproken
was, hy denzelven nog niet freuen zou.‘ f
En
Vän den G O D
1:630. En dus betoonde deze Heer Opper-
Landvoogd een grootdogzeeronverftan-
dig en bitter berayder van de regten der
Kerke te zyn-, en zeer weynig agting
*<r:.-fwat hy daar af verder opgeven mögt)
voor de Kerkcly ken te hebben 3 waar o-
ver.men niet veel redenen had van zig te
verwonderen , alzoo hy een Heer was j
die zieh in opzigt van zieh zelven ook
zeer weynig aan den Godsdienft en aan
’t Avondmaal liet gelegen zyn j willen-
de daar niet aankomen, om dat de Kerkenraad
op zvne betichting niet aan-
ftonds gereed itond , om die gene, die
hy daar niet geeme zag (hoewel hyze
met eens behoefde te zien) zonder wettif
;e. rcden’er af te houden. Eq dat hy ook
_ e pluyfte van.leven niet was, wees zyn
baftaarddogter Zara we^ uyt.
Ö. Baf- Ook had zyn -Edelheyd,, in tyryffel
zoonge- getr°kken , or men D : GySbert Bajtiaans-
regtvecr- ^oon WC1 weer op den ftoel behoorde te
digd. brengen, weshalven die van den Kerkeo-
raad , die met geen man , die de ftoel
onweerdig was, wilden.zitten , verzog-
ten te mögen weten , wat zyn Edelheid
(zoo’er icts wezen mögt) tot zynen lafte
had, daar by yoegende , dat zy anders
nogmaal goedgevonden hadden, zyn on-
fchuld van ftoel bekend te maken.
ZynEd.daarentegen pordeelde hetge-
noeg, dat hy by haar Edelheden, by die
van ’t gericht, en by den Kerkenraad voor
onfchuldig gehouderi wierd, en zey verder
(wel voeleride dat hy aan de grond
Wiens was , alzoo hy. niets t’zynen lafte te ber-
onfchuld ¿c brengen kon) dat hy hem weerdig
kenmd" ^cnc^e ^-oe^ wccr te betreden,
openbaar Tegen dit a lles zey Heumius, dat die
afkondi- afkundiging daarom noodigw a s , omdat
gen wiL men hem voor een tyd heymelyk, en
buyten zyn fchuld , van zyn dienft afgehouden,
en hem dat eenigzins in verag-
ting by de Gemeyntc gebragt had.
Wat hy dog verder daar over zeggen
mögt , zynEftelheid en begeerde dit niet
te hebben, zeggende, dat dit nietalleen
onnoodig j maar ook buyten reden en
gewoonte was, daar byvoegende dat hy,
zoo hy ’t begeerde , van den Raad van
Juftitic bewys van zyne onfchuld beko-
men kon,. en dat men die gene,die hem
qualyk daar over zouden mögen bejege-
nen, ft raffen zou.
D . Heumius voerde hier tegen nog
veel andere redenen, die egter weynig
ingang by dezen Heer hadden. On-
dertufmhen hield D . Heumius Son-
Dat D. dags daar aan, of den 12. April in ’t
Heumius, ftadhuys Predikende , de Gemeyngezaeßente
de onfchuld van D . Baftiaans-
logt, zoon voor, toonende, dat. die man
niet misdaan had , en dierhalven weerdig
was den ftoel weer te betreden,
Hy gaf ook naderhand den Kerken-
S D I E N S T. i t
raad reden , waarom hy dit toen sedaan
had.D
en 2 f. dito , ontbood zyn Edelheid
de geheele Kerkenraad voor zig in Rade
van Indien , en vraagde o f deze af-
kondiging van D. Bajiiaanszoons onfchuld.
door 3 . Heumius uyt. hären laft^.ev0^®
gefchied was , daar hy hen uytdrukke- ^ van*
lyk gezegt had, dat.hy dit onnoodig
hield. D.Heumius zelf zey aanftonds van
neen, en dat de Kerkenraad hem dat
niet belaft , dog dat hy jiit uyt zig zelven
gedaan had , om ’t gefchil, hier o-
ver tuflehen zyn Edelheid en den Kerkenraad
gerezen , uyt den weg te ruy-
men, willende liever alleen daar over ly-
den, dan dät zyn Edelheid daar over de
geheele Kerkenraad, dic’er dog mede
voor was , aantaften zou, toonende eg- '
ter aan de andere zyde , dat hy niet een
woord oritydig (gelyk zyn Edelheid
meynde) en ook niet onbehoorlyk totna-
deel der overigheid, maar alleen de onfchuld
van dien man , zoo zy in waar-
heid was en la g , voorgeftelt, en dierhalven
ook niets gedaan had, dat eenige
beriiping verdiende.
Zyn Edelheid zeyde, dat hy daarom
ook hem alleen daar over aanfpreeken,
en de andere antwoordde, dat hy dat, met
Gods hulpe; ook alleen wel dragenzou,
willende, zoo hy’er by voegde , hct woord
Gods in zyn mond niet laten binden.4
Waar op dan , na veel andere redenen
de Kerkenraad fcheydde.
Op dezen zelven zy. leverde D .
Heumius aan de Kerkenraad , na dat hy
met den Ouderling de Hand, berigt van’t
voorgevallene tuflehen hem en zyn Edelhcid
aan de zelve gegeven had, een ge-
fchrift over, van ’t gene hy op den
Predikftoel wegens D.Bafiiaanszoons on- D.Heur-
fchuld gezegt had , in al ’t welke niets nius door
berifpelyks gevonden zynde , oordeelde den
den-Kerkenraad , dat Z). Heumius in ft- gedekt.
len dezen wel gedaan had.
Gelyk nü deze Opper-Landvoogd _
met den Kerkenraad en Kerkelykep- zoo
overhoop lag , alzoo fpiegelde zig de
Buyten-Lanavoogden hier mede aan, en
volgdcn dievoetftappen,gelyk wydat in
Quiryn Raamburg in Banda op dezen tyd,
en elders, ontmoeten zullen.
Ook wierd nu (zoo ik zie) ’t Avondmaal
op twee plaatzen, in ’t Kafleel,en
in ’t Stadhuys, bediend.
Men fprak zyn Edelheid nu ook aan
ovcr de Heer Vlak , en Do&or Bontius,
alzoo die wenfehten weder ten Avondt-
maal te gaan , ontrent welke (zoo den
Kerkenraad daar op ftond, cn dit verzogt)
, zyn Edelheid zeyde zig geeme te willen
laten vinden j dog dat men egter de ee-
re van zyn dogter , zoo'¿veel de billyk-
( heid toeliet, herftellen moeft.
Bi Den