6 j A V A A N S C
Ik bn tmOet „ook „in de vloot van de \
Jleet Zcßyoogd Steven vander. Hagen ee-
. hen Pxt&kznt-D.AbrahaniusvanderBeets
genaamd, A°. 1606. in .November met
ae geyangqns uyt Malaccagcloft, en tocn
o p ’t Schip Orangic by den Heer Zee-
VPOgd Matelief Opperkoopman geworden
, en Aoj l $07. op ,.dei Witte Leeuw
Zoo n%’^yadfiti.and vertrokken ist Si
Na dezen tyd heeft men de eerfte Pre-
djkanten, en Rcrkcn van ’t*Oaften, om
de Ooft, cn in de Landvoogdy van Am-
-boina gehad, gelyk wy daar getoond hebben.
162.0. W a t ordre men nu ontrent de zaaken
van den Godsdipnft ,aL by het eerfte op-
luyken der ftad Batavia , zoo van wegen
de Kerken r Lceraaren en • verdere be-
En 0$ dienden , als van wegen de Heeren van
Bata via, de Hoogc Regeering van Indien, gefteld
heeft, zal ons zoo al vervolgens, o f by
befluyten , onder hen genomen en op-
gctcekend,of wel uyt dezeen gencbrie-
yen, 'met het gene daar u y t,. als tot die
zakcn bctrekldng hebbende , getrojdken
was , omftandig blyken. j W y zullcn*
om dit ordeptelyk tc docn', icder onder
•zyn Jaar , met A°! 1620. beginnende,
voorftellen | hoewel ons uyt. ecn brief
aah dc Claflen van Ämfterdam, Enkhuy-
fen en Middelburg, blykt, dat D . Hülfe-
~ bos al Ao. 1614. ter dier plaatze, o f daar
ontrent Predikant geweeft is.
Dczc eerfte enoudfte aanteekcningen
ncmcn dan begin van Ao. 1620. als voor-
nocmde D^^driaan Jacobszoon Hulfibos9
mede in ’t Q^eel Batavia , ecr zy sdoor
de Heer Coen öntzet.wierden , befloten
geweeft, aan de Leden van zyne vergade-
ririg (toen uyt nog een Predikant, D .
Jacob Aniontszoon Dubbeldryk , Proponent,
en nogidrjc Krankbezockers bc-
ftaande) vborftcldc, deze navolgende dingen
aan deUecr Öpper-Landvoogd Coen9
eh de Heeren Raaden yan Indien tot
Onäer ’ grondvefting yan den Godsdienft aldaar ,
D . Hülfe- te verzoeken:
bos,. cn
rvfcbdd' ^ en beWme P^Mts m de gelegenheid des
'*■ tydf 9 tot het waarnemen van den
^ . -godsdienft , zoo welin het Mäleyts9
7 als in J Nederduyts.
Om het ffvohdmaal aan de Leden, daar
D E R D E H O
* -Qtteek-fchoole te Leyden opgericht. En 1
opjava.vjzn den Jdare 1624, toi itfijo.
D*Dub- 2. Augufti vond mengoed,
beldryk ; r:l | • uyt vier vooigcftelde perzoo-
tofc Fredi- :■ ‘J , hen, teweten, Jacob Äntöniszoon
S g l | Dubbeldryk, Michiel Schagen |
aange- Whomas Schigen f en Hendrik van SoeJl,
fldi ‘ ’ 7: ; " i ’ 1 - '
H E m A A E E N.
; reeds zynde, te bedienen.
3. - Om by de Predikanten , Mer reeds. zyfe}
de, twee Oudcrlingen , folgern de ge*-”
■weone Kerbbefttermg in xt jfdd&lanä9
’f.A e mögen kiezen. V • :
«4. Dat z y ook uyt laft van den-Heer‘Op-
per-Landvoogden zynePaadenhrieof
vier maanden aan aHe gechrtftende Pfie-'
naars der E . Maatfchappy zotiden ■mo’-
gen aanzeggen , dat zy- zieh op den
v i Sabbatb-dag, zonder verzuym tot bet-
gehoor van Gods Woord zullen hebben
::: te begeven.
y. Da?er nader ordre , dato tot nog toe ge»
fchied was ± op de mdniere vantetrou-
wen, om alle vjanordre, vtior te kamen*
gefieldmögt werden: . p p p
6. Dat ook voortaan ’t arfyyds-volk op den
Sabbath-dag van htm dagelyks ioerk
ontftagen mögt werden, op dat zy in
ftaat zouden zyn y van dien dag te
.. können vieren.
_ In dezenr tyd nu hep het verband van
D ., Hulfebos aan de ,;E. "Maatfchäp^-
py na ’t eynde ^' cn ithoon zyne Zaaken
hem in ’t Vaderland daar riepen ,
wierd nogtans zyn dienft cn verblyf tot
het yerder bewerken v andeze Kei’-
kclyke zäaken niet min nüt en ' nöo-
dig geoordeeld, en daar dooi* zyn Ecrw*:
bewogen nog voor een tyd hier tc hly-
ven , tot men gelegenheid hebbentaogt,
om ecn ander bequaam man in zyn plaats -
te ftellcn,. Qok zou hy zyn uyterftc beft
4opn^ om D . Jacob AntoniszoonDubbeld*
ryk benevens hem te houden , en in deü
dienft tegebruyken $ alzoo die nu eeni-
ge»fyd in zyn
afwezen, de plaats -op Jäkatra reeds be*
kieed , en ^den dienft aldaar waargeno-
men had. 0
^>^,cerifte Kerkelyk Batavifch beiluyt'
vmd 1k op Jakatra genomen te zyn deh
r4. January , Ao. 1620 j en was aldus
onderteckend.
Adriaan Jacobsz. Hulfebos.
Jacob Antonisz. Dubbeldryk.
• Cornelis Maes. v .
Johannis Bloem.
Cornelis Lubbcriz.
O F D-S T U K.
erder verbaal der zaaken van den Godsdienft
den eerften als Predikant aan te fteilen
en den 3. en 4. befloot men binnen een
maand een begin van den Maleyticn dienft
te maken.
Ook befloot meh den 23. September,
dat
Van de G O D
; iéíti <$t Wouter Wouterzüott de Grdafvatt de
^pG^äfHeer Dedel, ordinaaf Ráád Van Indiéri,
cent op*"^ Froponent voondieii togt? o]ide Vloöt,
de vloot, fl^' Goa en Mälabüf m'edc ggan zóu-
na Goa. tß y met de, orn te doopeh *
aan D . Jbßpfc 'DüHiclszoon gegeven
Batáy«: : .7'T^dez'i^^dtó^fiádn(ieñifráll¿ Ojien-
Ki&t?íchrifíéh niet ánder^ gebrnykt danja-
kattájdog deh 13. Novemberdezes Jáars
. ecrft m begonnen Mer eh eltfers den naätrivänBa-
openbaa- tavrá te lezen, zorider vari Jákatra vobrt-
ten^^ a^&hrccri dam atíeéh voor Zbh Véífé het'
melA RbtÖrrkrykvkn die rnstó siahgsíátjtefép^-
péh.
Voorflag 'Mch ha<f b'eVoréiis al menigmaäl v en
^ c^ devooral den 3. Au^iftus 9 om alle zöntfe-I
des Nfcu.^eftDhyts cmMaieyts te pre<^teh fíéeií
weajaärsvbcftftel aán' déhHeerOppér-Xahdybbgd,
MaleytfcheS-de ffeefdri Raaden gedaah , dbg äl-
^ ^ “ "^oo’er geduurig verhindérihgén' Vöbfge-
.7 'k Ä ^ r^ f fe n y flob^; mérr dit rifr dth'i:8.
Décembef weéf vóór ,' en wiwd d^öf
’ ’ D . ftubbeldryk yop déh twecdéh’Kerídkg,
- 7 híét dat te wecMbii, begonriferi.
‘ "Onderthiuchen gaf men van hier ook
aan verfcheide Claflen in ’t Vaderlätid
7''7 ^~. ^van de zaaken, Hier voorgevallcn, ken-
raki waar op’ ódk by zóriimigé dcr zelve
géahtwoord isf.
Aanmer- j n de twéede brief äah1 eendézer <5kf-
^ekee-^ w ^ j dé Kerkeh-ii^d yaA' B‘aren
der táviá tíoen af mbt veel reden noöthg óbr- -
Qiince- deeldy daPef in de Fortugeefche, Chi-
JaváaSn nee^hc^ Maleytibhe' en TaVaarifché tíúil
í^liün díérift gedaah'Vriferd. Óhtrent HetÉoriíu-
eygen ^e6fch- ecr MálfcytfcK ís¿dat, niet ponder
tafl. \hhgt, in ’t wetk geftcld (gely^ Wy yeí*-
; , der zullbn zieh)' makt *tl is' óribegrypélyk,
ív dat'er nbóit ifioéite ^édaah‘ is by dé Pre-
dícanten aldaar , óm eénige vrugt orider
deChineíbn'eh'TaVaahén'ih'hüneygén ráaf
ttf :dben, <Mi aufeéh, dat1 óris A . 1 dj* 2. wel
e^blobfe aáhmahmg yah^db Regeering
G -dátó'tpe aah de íimkahtenVpbfkóihén'
7 7 , z*tfj zófídef dkt dit: egtéh van gevólg ge-
: 7 -; r^ééflf is , niet tégenftááíidc zy midaclen
dáíft^tpe bemhttiti hebbén1.
Ik heb zeer yeelmoeite aangeWehd, :
,. ^oBíjdié laatfte taäl tc leeren, gelyk ik ook I
' eehMÖiö:iöharium , ó f woordeñ-bock in
’t 'Nedérdliytfch eh ’tjavaanfch gwhaakt
j ^heb, dog geen gelegenheid gehad , oiri
r77myh"talént daai'ontrent te koñnenbefte^
¿íic.-déñ/ Ook hebbé ik‘,‘ by myri aanwezeh
~ o^iBäßivia , niyhs wétens, nobyt ecn
^Voöid in Kerkfen-räde hóore'n ípreken.,
bin iéniatid der1 Pffedik'ánten tót het aan-
l’ékrbh der Chitíééfche of Javaänichö taal
amlí^té' nioedigen, én ik kbn ñiet mer-
keri, dat daar cené aan gedacht werd, daar
Ket ^niynes bedunkens nochtans hetredh-
te tóáddei wa| ^ om óríder dic h'cydeyol-
Kérende méefté yihgt té doen.
Ea by aldien men van dié écffte fyden
S D I E N S T . 7
des'Chriftchdoms in Tridieh , döen de t ó i ì ,
Claflis van Walcheren van ’t oprechten p | ,
van een Gollegifc te Lèydfen niet àlìecn,1^^^*
ih dè Tnéblogie f ihaat. opk in de Ma- een Pro*
lentie tàhf fptak , dat héylzà^iri fiàiddel feffor in
van de Stüdenteh, die men hh. Indien z ^ f l lMar
den wilde ’,’ bofc in die taal en ih hÄd^S'taai
aridèfc Oófterfche taalèn té o’efFehen in op een
’t werk geftcld had,de MaleyticheKerk;der.Aca-
op Batavia Zoti veel aanzienlykcr én ftér-^6®^“ '
ker geworden zyn, als zy nu is. En in-
dieh men nu nog dat zelve middel ge-
brhyktc , cn cen Profeflor in die taal op*
eén van* de Acadèmien aanffeldè, het Zpu‘
zekrihrk groote en gewenfehe vrügten,
eh die Ereaikafiten by hun kofhft in In-
d i® gblegèhheid geveh , om aanftonds
in rfoct Keiken gebriiykt te koimen^wer- ‘
den 5 ifaaV Zy hu dikwils läng lédig Ì00-
pen.D
'éjr rò . Jatf . Vond men goéd om voor? A. 16ii.
taährmfetodags , in de plaats van donder- ^ a*ndaÄ
da®, rc rcrgadcrcA. ■ ’ > S's w ,
W y lrcbbèhs bevórehs van de aariftelr Vergade-
line nun-D. Dubbeldryk. totFiéd^ant^é^^&S^'
gelproken'i maar hy wierd by haar Edèl- ftc®*
heden niet eer , aan op den iy . dezer,
goédgékeurd:
Op den iS^jdito' vtrzogc D . HuIfebös
aah raar Edelheden , oni eens na de Buy-.
ten-Kerken .te mogèh ¿ ¿ h v ten eypife1
hy te1 Bétér ktìini^ vtó me Rerken ¿iyf
éh! , en;by 2Ìyh tógt herwaards eh na‘ ’t;
’’adÄlahd in lfàkt ¿yn mbgt om: tébéter
opéiiihg daär a f te geven , waäT op hèriv
dbör häar Édèlhedèri tÒegeftaan i s ó m
mét *t Sch$' de ÉendTacht diefl togt té'
mbgèn doòri:
Dén 20; wferd’ D . Ddbbetdfyk Predikant
van Batavia in be^dfe db taalén ge- '
maakt.eri deh:23. dito bévéftihd. :
Deh; 2-4:: dito l o Huff^os volléÌD. Hülfe*
làft vah dèh Kerkehraäd j'bm de Kerkeri bos na de
van; Amboiha, BahÜä èh der Molùccps!00^ ge"
uyt haren.naam te gaan épriemen en bè- enJX11 *
zigtrgen, eh'oìh , yerzéld zyndéyah de^ubbeld-
Krahkbezoekers'^^ Tsbrctndszbtìn\ en,ryk,Predi*
Hehdrììt Lhèmmzooh ,' niét de '
naarém afdàaf het nöbdl^e teifezor^n'j'gemS.
ehi zoodanìge beilùyten tot' vaffitèllihg
dicr' Kerktìl'té némesh , als zy zbudèii-
oordeelen in die tyd eh ;jilaatzen tc bé-1
hoórenr H y Vertrok déhì.Febrùarydcr-
waards-, eh eerft ha Ambbipa: «
Opk had men' nu al bévoféns deh Ma?
lèytfchen dienft hier begbnnén ; dog D .
Dùbbeldryk r fchobri1 in diè ' taal rcdelylC
el^aren 9 be^ón dièn' dìépft1 ih ’t eerft
maar lezende , hopendp wel haaft vanJ
buyten te-iprediken , gelyk daar op in
Decemb er gèvolgd, en ditzedert merke
lyk tpègénpihèn is. -
In de, Bàtayifche- fthppbSyàrai diér ÌStàit
tyd 92-Jpngera', 47. meysibm', dh jon«ScK°^.* i
gens eerit óndèr Ciuq)éhtier:,;Jch'daàr na^edetóaf
on-, ten.