fi J A V A A N S C
is het zeker, dat dit Eylapd eerft recht
Mohhammedaanfch gdwördeifis, w a ji
rieer Sjeicb Ihn Modlana| een Ärabier van
• geboorte , zieh Ao. 140(5. ontr4nt,_de
plaats, daar nu de ftad Tijeribon iS, quam
nederzetten,_
Deze Arafcaer (die andeafc oo b^ e l Ihn
Ifrael| en ookyan affderen vTdl Machdoem,
gelyk wy bevorens al getoond hebben,
genaamd werd) heeft eerft ofSAftsjeh (öf.
Atsjien) Pofah , Tsjampa, Djohor, eu
hier by den Bjati-Berg omtrenrTsjeri-
bon, en nadeifyind ook op andere plaafzen
van dit Eyland -de Mohhammcdaä&iche
Leer alomme geleerd , en verbreyd.
De-Koningen van Damakncn Padjang,
in die tyd twee van de rnagtigfte Vorften
op Java , dop§_’t gfootxgprugt|yan zyge
heyligheid, en ongemeyne ervarenheid
in de gronden vaa-die-Leere, gdok-tom
dien groöten err fferwbndtrehs\Veerdigen
Hcylig te zien_, gingen met eenige
Priefters’er na to e , die een preüve vaft
zynekennis namen , daar over verbaafä
ftanden y en'hem aanmaanden om die
varoGalok enPadJadjaräw (tSfeli flog V61-'
flagei® Miyctertic'h) io gaan bfckeefeni Hy
deae dit} maar maakte zieh te gelyk ook
meefter van die Landen, gelyk hy na-
derhand ook vatt Lampoö, op Sumatra,
en vaii meer andere plaatzen- aldaar, ge-
daan heeft. ' Al welke zaaken wy bevo-
rens, toen wy van Java in ’t byzondör
ipraken, reedsi hebben^ aangewezen.
Dezen Sjeicb Ihn Modlana nu - moet men'
als den vooröaamen grondvdter en planie
r van-dezen- Godsdienft niet alleen op
Jhva maar oek vah alle de liaäden örö “
de Ooft y zederfc hy da» gekönsen is -y
aanmerken. *
Vermies- w y nu onder de zaafeen vaii
Affiboina., ea weh in ’t byzonder daar wy
van denMöhhaüamedaaüichen Godsdienft
aldaar- fpraaken*, beloofdeft dit uytvoeriger
te~zulleH- «teen , wanneer wyföver dien
Godsdienft onder de zaaken vaojavahan-
delen zouden:, aangezien Pati Zbebande
zelve van Java, ö f van Gin'-, in Amboi-
na, gebragt heeft ,- Zoo zöu1' het dan nu
wel onswerkzyn, om van'=dezen Moh-
hämmedäanichen Godsdienft tti f^reken 5
. maw v-erroits-verfcheyde mannen van oor-
deel, meynen*,' dat iedei eeil juyft niet
evenveel imaäk-in zulk een uy-tvoerig op-
ftel van dezen Godsdienft , als daar ovdr
b y my gemaakt is , viriden Zöudc f* zoo;
heb ife ffiy läteii-överreden j om^dit- ge*
hcel bnyten dit werk to houden , om *t
zelve met te verre buyten het uytgege-
ven beftefe te dpen uitdeyen * met voor-
nemen , om het in vervolg van tyd op j
2ieh zelven uytte geven , alzoo dit hier*
. anders maar gebroken wcrk;maken zöu-
de , en wy ’t betcr oordeelen dit alles,
Zöo als het betrekking tot malkanderen
H E Z A A K E N
heeft , zuÿver byeen te hbuden, ten
eyyde'een Jifefhebtg die luft heeft,om
verdir kenhis van te.Mohhammedaan-
fthen Godsdienft te hëbben, dit dan in
bytodder voor zieh nemen, o f daar
laten kan.
I p p k ^ c r beVorefe flu e a à n al *t een
e i f ’t ander van dezén Godsdienft in ’t
w^kvan Amboina gezegt, waar mfcde
zicli dë Lezcr Zal können vergenoegen,
doch om hier egter zoo geheel en al
niet af te fcheyden , en nog ZcSsf veel’er
van te zeggen, als wy meyncrif tot een
ruw begripivatfdien genoeg te zyn, hebben
wy hier hunne voornaamfte hferftuk-
feen van hen kortelyk aangehaalt, en fflet
letter, hoc verre dit onkruyd zig al
-y^ripreyd heeft, aang^yyezoflv
Van den Mofyhammedaanfchen Godsdienfi.
Om dan van dezen Godsdienft met
ordíe te % e k < m moceen wy voör af_
zeggeti, dat gelyk’er maar dfcie Hooftl^
Gödsdknften zyn (te- W é te n d ’é jóod'-
fche- ^ líeydenfelí© f én’ de Chriftélyké)!-
d^e-dierMvenrfetáé-6enífoo^Gods-
dienft kan áangemerkt w e r d e n eíf ffii-
zieh zelven maar cen mengel-moes uyt
deztf dite te zamen g ^ é ld , en^teh de#*
len uyt de zuyvero fbmieyneá des Q* efl Befcfrry-
des Nv T ‘. en ten deéten uj^t- de drek«^virig d «-
poeleri zbo van ’t Jodendom^ áft vañ dén^0^1*“ '
oudenSabeifchenenSamcécmfél^God#^^
dienft zoo’ onverftandig^ eh^zoo b ó t t é ^ ^ S .
mefl gelapt , is dat meñ de üytcrfte rcdéh''
hfefeftröm zich te verWbnderen , hóe
inogdyk is , dat zoo veele en zoo grob-
tc volfeOREñ yWaároádér 'ööit äl - vSrfi3i¿y-
de-vérftbidigOzyn , Zidi aan'zulkén ori^.
gcgröaden dwaíing,- en-Zich zétodá o ä S “ &een
vei$e ftootetíde Gedsdieriít hebb& kói-'Gods-
nen overgeven. - : : .
Do opfteller eft ínvoerder vatí dcgfcnDe iaítel1'
wandrogtelyken GódsdiCnft is MóbbmjleMéricb
tñedy cen Aúabier, 9h zoo hy vóbrtóbft^e Mbh-
uyt de Edde KorCifchíten tqt Mekfct
geboren', alwaar h y d á t hy lató^
tyd'by eeh weduwe geáeíídT, ¿n W ic fc
ve getrbüwd had, eyMélyk totdiédwaaS-;
heid|gekómdf is ¡ om-^eh vóor eéh'Píbf
pheht, en wel ais de laátftd PrbpheCt vaft'
i God gezonden, uyt té' geven, en de wh-'
reíd- ván-dien tyd’ wyS' te-makeríy dát Hy
denCoráan (gemeenelykdénAleorangoi‘
nsÉamd) uyt den hemeí bckomen fíadj^s
een algemeen viäJr v
daareiv, waar na'zich afle ij-dió'ediwig Be^
hbúdén wilden •w'Ordén*,teTchikkeh;had-
den 5 hoewel men Op 'Hiszé' erigétíej^áát-
zen klaar ontdekt, dát hy dit'Bbek zfe[£
by ftükkcn ten deelch'fé Meikkä j teh'
deeíen • te Medina, dööf hdlp vaa eénJ
Jbod, crieen N eíloriaátffbHífMónrirk,'dp-
gefteíd heéft, na dat; «He van Mékka-,
die
fati den G Ö D S
die hem oyer zyne valfche leere.vervolg-
den, hdm die ftad uytgejaagd, en gc-
Öwongen hadden na: Mediga te vlugten.1.
' i! Wat hy in dietflCoiaan fthryft, kan
lèder, die *t luft,lezen , daar ment dat
ganfeh.e werk door veel doorflaande be-
wyzqn van bedrog ,.■> diefftal «yt andere ^
van grovebotheid j err Vaù Zyn beéftelyk
gedrag ziet,alzòp hy daar in als cenvüyl
overfpeelder meer aft eens voorkómè, en
zieh niet fchaàmd Göd tö’t éeo-^boriftan-
der van zyn geyle lüften te makaa.’
Der M o - 1 Hy feeeft voor dat God eej^l Mofes^
hhamme- daar uà David ,■ toen Jcfus Ohriibus, en
Lo*r-n hem als den volmaakftcn der
ftukken Propheten gezonden heeft, om de dwa-
ia ’tkorte. lenae wcrela te recht te brengen. ;Q
De byzondere Lcerftukk'em der Mo-
hhammedaanen gaan.
1 ,. Qver God .¡f dien -zy als ée.n 'eettfg God
aànmerken ^ dog 'érkennen hém itoaàr
a ls eenen Pebfoon \ lo oehenerìde de God-
-hètdvari deZoon en van den H.Geeft.
Düs weeten zy ookeenigzins van de
* eygenfehappen en beßuyten Gods te 'ßre-
~ken j dog- hoe vérwerd zy dit doen,
; zullen wy op een ander.tyd toimèn. ,
2. Aan dezen God /chtyv'e?} zy.t de fcheppirig
1 van alles toe y nütar hoe groj eb bnge-
. ; t -grond by dit alles doet ¿kan irtWh’ Alr
cor an geziert worden. ■ • -
Onder deze fióffe handeld hy ook van de
/ r fibtppirig der • Engelen zoo buytenfpoor
rigy dat men veel reden heeft òm zieh
| ' te verwonderen, hoe hy zulke zottejin-
' gen daär oven heeft- dürveh fchdyverr. :
Gelyk mede over kyn f . Pctradyzen en
■ ; menigvuldige' Hellen.
Das Jpreekt hy ook van ’s menfihen^fitiejf
pngi maar zeer wonderlyk, reppende
van geen erf-zonde.
Hy erkend Gods. voorzienigheid, en Jleld
.ook .vafi i dat ’s menfehen-eynde be-
paald is, Hy, of zyne navolgersf zyn
ook voißagen •voor . de vryt wil *oan den
- ynenfeh. . 'i.'
J.; Hoe zeer. hy ook JeJus G^rißus verliefty
Zoo erkend hphem dog maar voor een
... menfeh , en wel voor eengroot Pro-
maar verkeft;zieh zelven y.ajs
den laatßen, bovenhem. ' v
. : h% van zyne geboorte enleen
van Afaria verbaald 9iziet men*
hier en daar in dert CoraamovervIeedig
doorfchitteren. Hy loochend ook * dat
| 1 hy aan V kruys geleden heeft , , en by
mede- zyn begrav.enis enopßan-
*Jfi/ding%: maarflaaftzynhemelvaar.t
2 foHy flety piede eenen dagdes oordeeftvdß^
pp wèlkèn God over de werken dis metta
fchìn oordeekn zäl9
y. Hoewel hy een dlgetpeene Kerk Mßaat 1
§ , zoo'Jpreekt hy vari- dezelve ‘ zdozvWék
t-'ftbelyk , dai * het1 O kf zelven alomrìiè
•fthaamt, ookJgeIòòvèh Zfdcti Godße
D I E N i \ I
zonden der Gelaovigen %p ' äe vüor-
bede van Mohhammed vergeven f dojg
dat hy de godloozen in de helle ßrajfen
za l '-j ddg die Vjyzen van ßrajfen , bj
hem in\zynen CoTaan Verdicht rzyn be~
quamer om iemand die te doen beftoU
ten, dan omze te geloovert. '
6. De opßanding der dooden fiadft hy triede^
" r -hoeweVer veel MobhetmmöÜaneh aan
• twyffelen.
7. Een tieuwig leveh jjoor de bromen in ri
Pqrädys erkend hy ook 9 maar gelyk
■. hy een godloozc en geyle b.oef zyrt
ganfthe leven door geweeß is , alzoo
heeft hy ook een Paradys, of ettelykh
Paradyzen van dien aard, zoo vuyl9
als men zou können bedenken 5 verdicht■,
Gridertuflbhen bekbmmef d zig de fihal-i
lc gemeente onder hen Zcer wbymg met alle
die. dingenlätende dit voor rekening
, der Priefters j maar het voornaamfte vaü
den Godsdienftder gemeyntebeftaat in ’t
önderhouden van hunne befhydenis , waft
fchen , vaften bedevaarteri j geibede?-
ftonden i en in ’t geven van aalinocfleil
aan den aTmert. , Qver al wblke plig-
teh Mohhämined hen in den Coraanm#
nigvuldige beyelen geeft.
Over dien Coraan nu is cen Hhadiets
ofuytleeging van verfcheyden. gemaakt.,
welke aen grond tot de verfch.eyde Sec-
ten en gezindheden. onder. hen gelegt
heeft. %y zyn menigimldig’, .dogde voör-
naamfte der. zelve zynr de yier Höofd-
Sedeii yyn'Ibn lt MeJechy Sjctfei\ Faffafi
hi\ -eh van Hämbeli^ Aboe Hanife.
Bchäiveh den Coraan riu hcbbdn Mo-i
hhammeds navblgdrs in ’t bewind"odk hud
werk gemaakt om j ’t zy uyt zyn mond
een menigte van ipreuken, dib zy vad
hem hoorden, aan te tcekenen , o f wel
oqk dezc.en.genc z^oken, vgniem aan-
geteekend , en in een kift beVaard, op
te zamelen , en daar uyt een werk op te
maken, het w e lk zy de Siina nöemen ,
zynde by ma als de Mifchna onder de
Joden j dog. deze werd alleen bydeTur*
ken. en de vei’dere navolgers van hün ge-
v o e le nm e t imrficrs zoo veel eerbiedi
al was‘ die den Coraan zelve $ aangeno*
menj.maar de Sjais (waar iröe de Perfiaa-
pen j die van* Grolconda, Viziapoer, &c*
bdiooren) verwerpen dezelve,en richten
zieh alleen na den Coraan, en na de uyt“
legging van Aali daar Over gemaakt.
Hoe godloos nu Mohhammed in zyn Waar di*
leven geweeft , en hoe befpottelyk9 et- Veere ^
gd-lyk, ongerymd, en ^ l ^ . - . d e ' f f i ’il,
Coraan ook ip zich zelven is , zoo, heeft
egter deze yerleyder, zoo' door zieh Zelvdn,
als door zyne medehelpers, o f Chalifäs,
zoo veel ingang by vele Volkeren gekre-
gen, dat men vdrbaaft moet ftaän , hoc
in zoo körten tyd zoo groot den deel van
de wcreld.zich1 aan ae';^vöorden dn
A 2. Wet*