Z A A K E N
161:3. Van den G O D S D I E N S T der
Hun g e-
voelen
o v er
God.
f o r m o z a a n e n . . I
Schoon men by die van ’c Eiland F01-
y‘moia noit eemge Schriften , o f Boeken,
gevonden heeft, die ons o f de zaaken, in
nun Eiland van tyd tot^yd voorgevallen,
o f ook wel het wezentlyke van hunnen
Godsdienft , bekend maken, is *t echter,
. -2eker , datzy een Godsdienft hebben, dien
. wen niet anders dan de Heydeniche noe-
men kan, alzoo n y : in veelen deejp jmgr
d ie s e r meefte. Heydenen over-een-komt,
die Jien van Ouders tot Ouders overgeleverd,
en totnog toe by hep bekend is;...
. % geloven w e l, dat’er verftheide Goden
zyn , die yder hun byzonder yrerken
hunne byzondere verblyf-plaats hebben;
.pia^r van een Opper- wezep, daf alles ge*
ichapen zou hebben, weten zy niet, ep
. ftellfn vaft, dat alles van eeuwigheid zoo
geweeft is , en 00k zoo ip eeuwigheidbly-
ven zal.
Des niet te min gelooven z y , dat de
aaelen ppfterfelykj endat’er voorde-vrqq-
men^ekere beloohingen, en voor de qü&-
den zware ftraffen bereid zyn - vaft ftel-
lende, dat de eerften na hun dood over
een zeer moeyelyke eracht komen, en dan
deelgenoopeq van een grpotse vreugde en
vanallerley welluften werden zullen, in
welke ftelling nogtans die van een Op-
-per-Wezön ■' ea een; OpperJieftierder vän
ftGeheel-al ingeflöten iegt, vermits ’ereen
'uitdeeler , en gevervan dat hoogfte goed,1
'Zullen zy dat genieten,' wezen moet.
D e godloozen daar-en-tegen können noit
över deze vtiile gracht komen, enw en te -
• len daar in der eeuwigheid in , tot ftrafie van
'hutine'Zoflcfen , Welke benaming' van ftj&f-
dan äl mede Zü lk een Öpper-Wezen
yoorohderfteld.
Het bölacehelykfte in hunnen Godsdienft
nu is, dat zy zonden ftellen in zaaken
, die waarlyk geen zönden en geheel
onverichillig zyn , als by voorbeeld, zoo
jemand op zulkenof.¿ulken verboden dag
een Kuis gebouwd , höut gchaald y ip y -
‘2e: verzämeld heeft , zonder behoorlyke
acht1 dp’ ?t gefchrey der Vogelen, o f op
hunne droomen X daar z y fterk aan geloo-
byzonder vaft aangehegt zyn)
" V A N
O v e r den
Staat d e r .
Zielen na.
d itL c -
v cn.
W a t z j
v o o r
to n d e n ,
en v o o r
geen
zonden
reekenen.
&w~~gen te hebben, of wel (dat immers
gttoiwelyk’en’ ftrafbaar in zieh zelvendsl
zoo eén zwángére Vrojiw.eenige van Kare
ldnderen voor haar y f. jaar in ft leven be-
houden , en niet afgezet heeft; en in te-
^.ende'el & ftellen z y geen zonden in zulke
¡Zaakpn, die de zwaarfte zopdeq z y n , als
Jby voorbeeld, Overfpel , Hoerery (die
fterk io. zwang gaat , pn voor geen
¿onde , als men het maar in ft heimelyk
doed, gehouden werd ) Doodilag, Dron-
kenfehap, Dievery, en wat dies meer is,
waar over zy geen bekommering ter we-
,reld hebben ; maar roemen in tegendeel I ffe r
» e g g en d e , dat zelf hunne Go-
den da» vermaak in fcheppen, waar uit dSk-
men dan ook oordeelen kan, hoc flreten beeid
denkbeeld, en bevatting, zy van God v»»God.
hebben.
Z y hebben ephper verfcheidp Göden, De
die zv dienen en eeren, aan welkezyook ? en van
m tyden van nood offerhanden doen. Goto.
Zy. ftellen’er twee, die in magt en ver-
momx boven.de anderen qitfteefeo.
, ^ een (die een man is, en in ’t Zuy-
den woond ) werd Tamagifa^gcrwmt,
en die maakt, na hunne gedagten , den
, menich ook fchoon,
De andere '(ä e een V ro uw , o f Gbdin
■s, ra in .h e t .C ^ e n voond):
ä* genaamt. van welkevy oordeelen, dat
z y , ;als het. donderd;^hären man bekyft,
am dat hy geen behoorlykcn regen opder
aarde'geefi, die hy echter, rqoras hy hare
ftemme hoord, volgee hat. . r ,
Deze beyde werden’ t. yverigfb,. ei}wel
t: meeft van de Vrouwen der Formozaaoeo>
gedpend, -• - .. r ..' . •
^ Paar _i§ KÖg'em God7 Äpiß^fsTooiv
den woond, qieo zy voor een zeer qua„
den houden, en Sarißino noemeh. Dezen
roepen z y aan, op dat hy hen geenquaad
dppn zoU'j aähge?ienLhyfjde »acht heefn
om hen leelyk te maken, om hen dekin-
der-pokken x en andere quaalen , ijqc
zenden, waar v o o r z y geweldig'bang zyp,
en die zyuie t al hun VPimcgen Zoeken a f
te weeren, vaft ftellende, dat Wan-
Ineer zy hem_dienen , daar voör hiet te
vrepzen hebben ''..¡'.h
_ d®e ^ ^ n o g tw e e 'G e d e n d Ä
Oorlogs, Tzpatiap, . en
■die voor al van de mans ,• Witn&iQiy reh
fflryde en tegen hunnevyandenT'optrekkcn
Billen, aangebedeh w e r d e a i^ n’iet pnf-
ziende hen op de ftraat ’t een'eh >t ander
op te öfteren; ~
Z y hebben ook hunne tempefei en tr
zelf alle 16 huizen onder hen een byzop- TemC
deren Tempel vöor zieh j endaar all« an- peb, 'm
dere volkeröl meeft Prieftm' hebben , ötia Prieße-
den Godsdienft waar te fiemeii, kfen zy reffea*
dit door zekere Prieftereflen , Jtiibs ge-
naamt,, verrichten.
Deze öfteren Verkens-koppen l en de
Hoofden der Harten, die zygewoon zyn
•ppift waf op fe kpken en hqnne G c jen
dan met | wat R y f t ', ftericen Dränk, o f ,
Brom, en Pin&hg voor tezetten, 9t welk
verricht hebbende , ryzen ’er 2 Priefte-
rpflpn op, en roepen haare Opdenpiet gen Fnjieh{k
afgryflelyk gebalk en geder zoo verwoed
aan , dat h^r öogen uit hee.Jiöo& pui-
löO, 5t Ichuim uit den mond loöpt, enzy
als döl en bezeten fchynes, .waar op dan,
na haar zeggen, ook haare Göden aan haar
yerfehynen, die door hünne ontzaehlyke
geftajte Ijaar geweldig doeü zidderen en
beven,
T A Y O U A N o f F O R M O S ¡L
" lieven, gelylc-men haar qok waarlyk, na ,
dgt ¿y wecr wat tot zieh zelven gekomen
z y n , ziet doen.
• T e rw y l z y nu dus wel een groot uur
ter aarde nodergeftrekt enals verflagen W -
fen, is al het volk uitnemend bedroera,
oende niet anders, dan huilen, en jan-
ken.
N a dat nu deze twpe Priefterellen weer
volkomen tot ¿ich ¿elven gekomen zyn,
klinuuen Vy pp ’ t dak van hare Kerk,
iban ieder aan een hoek der zelve, roepen
daar hare Qoden al weer-met een yf-
íélyk gebaar aan, daar na maken zy haar
Diezeer Kl^djens Iqs, eil gaan moeder-naakt voor
hdpot- hare Afgoden ftaan, om dezelve , als *t
ware, dopr ’t vertoonen van hare vrou-
S S S ? wdjíkheid, endqor’t gedung klöppengp
dezelve | te Per te bewegen , van haar tp
verhooren.
Daar na waflehen zy haar lichaam met
fehoqn water, blyvende zqo al j^loot voor
’ t volk (cjat wel tneeft Vrquwen ¿yn, al-
zoo de Mans niet zeergpdsdjenftig vallen):
ftaan, dat ondertuflciteU f e i g is met ziph-
wakfeer yol te drinken.
• Deze Inibs nu beraopyen zieh ook met
Duyvelen te hezweereq, en te verjagen,
met alle onheilen afte weeren, kpqnepde
goed en quaad weder niet alleen voorzeg-
p , maár, door de luchp jpet een bloptp
Zabel te klieyen, en dqor vecl grillen
vosqf ’t pog detbqttcgemeente aan te te ch “ — — J?J
ten, den Du yyel, die ft quaadweör veroor-
zaakt, uitdryven, zoo dat hy , het daar .
met langer,, door alle de hakken, die hy
ontfangt, könnende harden, zien in ftWa?
ter begeven moet, daar hy dan komt te
verdrinken. Hoedanige honderden van
trollen zy ’t gemeene volk, die veel van
aar a f hangen , en zieh wohderlyk aad
haar vergaapen ,‘ vopr zuivere waarhedeu
met een eflen tronie weten ,te verteftep.
Behalven deze.dienften, die deze Prie-,
ftereflen gewoonzyn waar te. nemen, heeft
yder Formozaan nog een zoort van eigen
Godsdienft ip Zyn huis, daar iedfr zyne
Goden zoodanig eerd, als hy het goed-
vina.
Z y pnderhouden en vieren ook eenige
Feeften, iPP welke zy hunne Gpden, y-
der in zyn K e rk , op een piegtelyke w W
met een Gaftpiaal, danflen, fingen , 6cc.
eeren.
Werd ’er jeqiaqd biy hen ziek, zoo dpen Hoe '
zy lipm, qm ¿yn imerten Jsort' te' makem
een ftrpp qm den hals, Baien hemqpmet endoo-
een W ip , en laten hem zoo van boven denlo*.
neer yallen, dat hy hais en been breekt ven,
Zoo ras nii iemänd dood i s , maken zy
dit ajom door zekeren tromft^g
daar dan de.Vrqiiwen met een Pot "van
hayenBroip, of.Wyo» na tpfi trekkön. .
Met 4e Lyken kven zy inede'wpndcri
K i ......... 1