it J A V A A N S G
KÍ43. risPolrticq aan de-Vergadering. voor ,
dat’er een Predikant na de Moluccos
'diende gezonden te werden, vragende,
wie zy daar toe bequaamft oordcelden. 1
D.Sopne- • D . Someveld is den 9 February na de
il» rw». Doli., zoo ’t my voorkomt, als Viíitator
de 0olt- der Kcrkcn gezonden. ,. ■/ -,
Dòn 9 Maai't is’er, op voorftel van D.
Perfant, een Catcehizatie in ’t Duytfch
ingevoert, die na de predikatie gefchie-
den zou.
Den ¿3 dito vont men zig bekommen:,
om dat men nu en 'dan den Commiflàris
iets zag aanteekenen, over’t welke men,
met zyn goedvinden, zyn Edelheit nader
ipreken zou, om te weten, hoe zig
daar in te dragen. -
JO. Fierens is den 27 April âls opzien-
der der Bibliotheek aangeftelt.
De Heer Schouten, ecnige tyd’cr niet
geweeft zynde , verzogt aflchrift van’t :
beílótene, dat zyn Ed. geweygert, en ;
door zyn Edelheit onnoodig geoordeeld
is. '
Pfalmen . Den i Jimi maakte D . Rogerius be-
^enc » dat hy eenige Pialmen bevorens
overgezet, en’er nu eenige bygevoegt
hebbende (te weten in ’t Portugees) ver*
zogt, dat die mede aangenomen, en als
de vorige gezongen mogten werden 3 dat
goedgèkeurt is , mits dat zy zouden na-
gezien werden.. -
D. van ; ’Den 8 dito zie ik , dat D. van Breen
Breen nana Tayouan ftont te vertrekken.
D.aJte^n Den 7 Juli is D . Joannes Sterthemius
themiuS beroepen na Puntogale, dat pokvanzyn
na Gale. Edelheit goedgekeurt is.
Verzoek Dp dezen zelvcn dag las men een brief
derClaffis van de Claflis van Wafcheren, waar by
van Wal-de zelvè verzogt, dat dog de broederen
cheren. Jjqq i,eft doen Zouden , om de Indiaan-
fche taalen te leeren, en oofc om eenig
fehriftuurlyk boek daar in over te zetten,
om te laten drukken. Dit was een zeer
goed verzoek 5 dog de Broederen die de
Inlandfche taalen leerdeh, en eenig boek,
ja den hecle Bÿbel overgezet hebben ,
heeft men, uyt enkel nyd, daarna minder,
dan die maar Duyts prediktcn,ge-
agt , en hen vuylaardig, en zonder daar
over eenige befwaring te hebben, o f hen
over dien bloedigen arbeyd te loonen
(fchoon’er waren , die zeyden geen loon
te begeeren) tot groot nadeel der Indi-
fche Gemeynte in dc later tyd,laten zitten.
*t Bevclti- Den 2 x September fprak men van de
gen der Predikanten hier te beveíligen 3 waar op ¡
Predikan-zyn Edelheit zeyde niet te können ver-
¡^ d f0- û*3115 ten zy de Predikanten zig zelven
voor altyd aan die Gemeynte verbinden
wildöi, en die dit van de Broederen niet
aanftont, die kon gaan, daar beveftigde
Predikanten waren 3 een bars en ongc-
grond voorftel.
H E Z A A K E N ,
Den y Öftober verfcheen hier weer *<543-
D . Sonneveld, en deed verflag, van ,t ^ onne“
verrigtede by hem in Amboina, en mTcr^c Ooft*
nate, tot vcel genoegen der Vergadc*
ring. ' ’•
Dit Jaar vertrokken D. Bootsman enD.Boots-
Sonncveld, alzoo huntyd uyt was^en zyman> en
ongenegen waren langer tq blyven , naS°5ne' ..
’t Vaderlant, dat den 16 Oftober henvada-
toegeftaan, en den 22 dito goedgekeurtland.
is by haar Edelheden 3 en namen den 14
December affcheyd.
Den 9 November verfcheen hier D.d. Hap-
Joarmes Happart, met ’t Schip Zeelan-partWer;
dia, als Predikant van de GlalEs van Wal-
cheren.
Den 7 December wierd aan D. Bakus
in Temate zyne vferlöfling na ’t Vaderlant
toegeftaan.
D . Rogerius had ook ,’zoo heden bleeklD. Roge-
opgeftelt een boek, Baals Prieftcrsöfrius’tLe-
een befchryving van ’t leVeq der Brami-,J“ der
nes, ’t geen hy genegen was na’t Vader-nS.“ 1'
lant te zeriden, verzoekende dat het hier
mögt overzien werden , waar toe D.Perfek
t f en den Ouderhng de Fldming, gefielt
zyn.' s
Den 14 dito verfcheen hier D. Junius, D. Junius
wierd verzögt langer te blyven, dog zey- uyt Ta*
de genegen te zyn na ’t Vaderlant te gaanjyoil!Ul-
leze oofc dat de Proponent Hans QJef
in Tayouan was. r -.:■&&?>
Heden bragt de Heer Commiflaris ook Nieuvre
in , een nieuwe Kerk-ordre zynde väriKerk-or-
de volgende Inhoud. En nu verzogt ook**
verloflmg Ijaac Franszoon 3 en lfaac Tho-
meszoon Grinel zou mede vertrekken.
Generale Kerken-oraening, en Reglfei
ment voor de Predikanten , 'KianHic-
zoekers5 Schöolmeeftcrs, &c-.' Itcni
middelen tot bekeering der Heyderien.
1643 . 7 December.
Antonio van Diemen, Gouverneur Gene•
raal, ende de Raaden van India, over den
Staat der Vereenigde Nederlanden, in O-
rienten, allen den genen, die dezen zullen
zien, of hooren lezen, faluyt, doen te weten
, alzoo die van den Eemvaarden Ker-
kenraad dezer flede eenige tyd voorleden oris
te kennen'gegeven, en vertoond hadden, hoc
dat de ordre met autoriteit van den Gouverneur
Generaal, Pieter de Carpentier , in
denjare 1Ö24. op het ßuk van den Kerken-
dienfl, en ’/ gene daar van dependeerd ^fbe-
raamd, met verhop van jaaren feride ver-
agtering van zaken in veelpoinStenongebruy-
kelyk geworden, ende alteratie, verbeteringj.
ofte ampliatie was komen van nooden te hebben,
zoo hadden wy, eßimerende geen ding
zoo zeer tot onzen pligt te pertinereh, als
zorge te dragen , dat de Kerken , ende den
Godsdienß by goeden rggel gehouden werde,
goedgevonden haar Eerw. te ' authorizeeren,
dt
Van den G OtD
1643. de votìrfchreven. Ordre te refumeeren, en na
gelegenheid van zaaken daar in zoodanige
vorreSlie , ofte ver beteringte doen , als be-
vonden zou werden te behooren , ende haar
Eerw. als nu ons V gebefoigneerde geexhi-
;> beerd hebbende', is-dit luydende van woord
tot woord als volgd:
Kerken-Ordcning, gcfteld voorde
Gemeynte van Batavia.
r. Om goede ordre in de Gemeynte Chrifiî
te onderhouden, zoo zyn daar in notr-
dig de Dienfien , tfamenkomfien, op-
zigt der Leere, Sacramenten, en Ce-
remonien , als de Chriftelyke firajfb±
waar van hier na ordentelyk zal gec-
handeld werden.
Van de Dienften.
••2. De Dienßen zyn vierderley,\ deDienäa-
ren des Woords 3 de DoBtoren, Ouder-
lingen en Diaconen , tot welke geen
andere, als bequame en Godzalige per-
zoonen , zullen gevorderd werden.
3. Het en zal niemand, hoewel hy eenDoctor
, Ouderling , of Diaken zy , geoor-
loft zyn tot den dienfi des woords, ende
de Saeramènten te treden , Zander
Wettelyk daar toe- beroepen te zyn , en
wanneer iemand daar tegens doet, ende
meermalen vermaand zynde , niet
a fen jlaat, zo za ld t JKerkelyke Vergadering
, daar toe hier na genomi-
neerd, oordeelen, o f men hem voor een
fcheurmaker verklaaren , ofte op eenige
andere wyze ftrujfen zal.
4. Dewyl de perzoonen , die tot den dienft
I H l des woords beroepen werden, verfcheyden
zyn, ofte zoodanige, de welke nooit
te voren in dienfi geweeft zyn , ofte
1 die nooit te *ooren eenige Gemeynte be-
diend hebben , zo zal ook in de beroe-
ping der zelven verftheydelyk gehan-
deld werden.
-f. De wettelyke beroepingder gener, die nooit
te voren in den dienft geweeft zyn, be-
fiaat inzonderheid in deze vier navol-
gende ftukken : vooreerfi, indeverkic-
zing , dewelke na voorgaande vafien
en bidden gefchieden zal door den Ker-
ktnraad, ten overftaan ende met appro-
batie van de Chriftelyke Overheid dezer
ftede.
■ Ten anderen, uyt de examinatie, ofte on-
-• Aerzoeking , béyde der leere en des le-
vens, de welke fiaan zal by de Predikanten,
en den Ker kenraad.
Ten derclen, in de toeftemming van de
Ledematen der Gemeynte, wanneer de
naam des Dienaars den tyd van Vier-
tien dagen publykelyk in de Rerk afge-
kondigd zynde, gstn hinderms daarte- \
gen komt.
S D I E N S t . 4j
, Ten vierden, ende ten laatften , in de 0-
pentlyke beveftiging voor de Gemeynte
in de Kerk | dewelke met behoorlyke
fiipulatie, ende afvraging,vermaning\
gebed, ende oplegging der handen van
den Dienaar , die de beveftiging dost ,
ofte een ander (indien'er meer tegen-
woordtgzyn) toegaan zal, volgens bei
Formulier daar van zynde. .
6 . Inde wettelyke beroeping der gene \ dewelke
te voren mg eenige andere Gemeynte
bediend hebben (bet welke bly -
ken zal by hare brieven van dimiffie)
zal meerendeeis na de voorgaande manier
geprocedeerdwerden, alleen, dat
wten deze verandering daar in waar-
neme 3 vooreerfi, dat, behalven dit
ordinaire ondsrzoeking na haar leveh
en leere, ook neerftig za l onderzocht
werden , hoedanig dat zy haar zelven
in hären dienft entrent ban Gemeynte
, gecomporteerd ende gequeten hebben.
Ten anderen , vermits zy voor haar eef-
m confirmatie in den dienft eenmaal
haar behoorlyke examen hebben uytge-
fiaan, zullen nietgenoodzaakt wezen
haar zelven van nieuws zoodanige examen
te onderwerpen, maar daar van
exempt en vry zyn.
Ten der den, zullen ook in hare publy1e
beveftiging voor de Gemeynte niet dt
handen opgelegt, maar alleen, tot een
teefun der gtmeynfibap , haar de reib*
terhand gegeven werden.
I'* Zullen ook geen Predikanten , die berß
nieuwelyks uit bet Faderland tot ons
over komen, tot den publyken dienft des
IFoords o f der Sacramenten geadmit-
teerd werden , voor en aleer dat zy
hare brieven van commiffie des Clajfs ,
van welke zy gezonden werden , aan
den Kerkenraadzullen hebben vertoond.
8* Men za l geen Schoolmeefiers, Krankbezoeker
s , bandwerkslieden , of eenigi
andere, die niet geßudecrd hebben, tot
het Prtdik-Ampt toelaten, ten zydat
men verzekerd is van har e finguliert
gaven , als godzaligheid, ootmoedig-
heid, goed verftana, difetetie, mits-
gaders gaven van wel/prekentheid, zoó
wanneer dan zoodaamgé perzoonen zig
tot den dienft prefenteeren, . za l de
Ker kenraad, met advys van de Hoogs
Ovtrigbeid, de zelve eerft exami-
neeren, en na dat zydezdve in 't exami*
neeren hevind, haar een tyd lang m
het prive (ten minft en een half jaar )
laten proponeeren, ende dan voords
met haar handeien, als oordeelen
ftigtelyk te wezen.
9. Dewyl een Dienaar des woords 3 èens
wettelyk (als boven gezegt is) beroepen
zynde, zyn leven lang aan de Kerken*
dienft verbonden is , zoo en zal hent
niet geoofkft zyn fyn dienft te Verla*
ten3