8 4 B E S C H R Y V I N G E v a n
A*. 1-618. kende,datde vyanden met alhunnen toe-
leg niet anders vorderden, dan dat zy zie
díuvóp v y f plaatfen begroeven, en zicn
zelveri tegen ons zeer wel yerzekerderi.
Den 22 dito béfloten w y , nu kennis
vah dennoód dezer Vefting bekomenheb-
1 bénde, die te o.ritzetten, en de verdere aan-
Tíader-ing van den vyarid te verhinderen. <
Ten dien dride vielen de orizen met 300
‘Soldaten, 200 Borgers, en meteengroot
gevolg van Mardykers en Chineézen uit,
en dreven dein vyand uit. al zyne werken
met^groot verlies tot in zyn leger. Ook
War'en’er onder hen,die zelf met vliegen-
de. vaandels in grootengetale uit hunteger
rvlugteden.
Dit gaf de onzen gelegenheid, om alie
de nieúwe werken by den vyand meer ais
op tien plaatzen begonnen, te verbranderi,
het welk zy ook op de fchbot-vrye hui-
zen,diebpde Rivier ontrent die Vefting,
gebouwt waren , in ’t werk ftelden.
VVyands “ Dit was een héerlyk begin, over’c welk
verhes. men gr0qte reden had om God te loven,
álzoo Op dien dag wel ia o f 1300 vyanden
dpod gebleren waren, en indien men
de gevaiígenen geleoven mögt, waren ’er
wel 3000", en aán onzé kant maar 12 Ne-
ílerlahdeis, en zeer weinig Mardykers en
Chineezen, gebleven.
Bericht der Uit eenige gevangens verftonden w y ,
gevange- dat dit leger van den Keizer van Mataram
n* by hun eérfte aankomft 9 o f 10000 man
fterk was, waar onder 2000 laftdragers.
Zommige van hen, te weten 4800, waren
te land, 35-00 te water, en de andere
4800 quamen ontrent de Maronde te
land.
De geheele togt was op ’t voorgeven
van Ternahggörig Boerakza, dat Batavia
zeer lieht te winiien was, en op zyn aan-
bieding van dit zfelf met weinig voík te
zullen doen, ondernomen; dog hy was
door zyn volk, dat op Batavia handelde, I
geweldig misleit, en, op hun bericht te
veel fteunende, had hy den Keizer ook
zoodanig misleit, dat hem, was hy weder
gekeejt,zyn leven gekoft zou hebSen, alzoo
hy dien Vorft vaft toegeztgt had, Batavia
m körte tyd hem te zullen leveren.
Het is zeker, dat de ichoone gelegen-
heit vari deze ftad, en de fchoonc han-
del, die’s vyands veripieders daar zagen,
mitsgaders qe kleene bezetting, hen te
Echter zal aangelokt hebben,omdätwerk
met zqlken kléenen magt te ondernemen,
te meer, aangezien de gemeene bezetting
toeif máar van '300 koppen, en die der
borgers tep hoogften naaulyx zoo fterk
was ? al welke, de vyand' zeer licht van
onze geveinsde-vrienden, enzyne verfpie-
ders, heeft können vernemen.
En gevaat Daar bepeven was het kafteel niet ge-
^°cen ’ dan alleen ontrent het bcilwerk de
Diamant. Over de wallen, en over de
twee zee-bolwerken, die nog maarbegon* A«.^
nen waren , kon men in’t kafteel loopen,
en de ftad was rondom nog open.. De
gragr, en de wallen , aan deOoft-zydetler
ftad, konden den vyand geen hindertoe-
brengen, gelÿk zy by nagt ook met hunne
pieken door ’t water zwommen, en
over de wal in de ftad liepen. Voor de
Chineezen, en Mardykers warm zy niet
bevreeft, wel wetende, dat die niet in
ftaat waren, om zieh zelyen te beickeimen.
Indien de voornoemde praeuwen maar
eenen dag tuflehen ’c kafteel en deftad,-yol-
gens ’t vorig gebruik, haddenmogen ¡eggen,
ter tyd toe, dat het volk .dattelan-
de herwaards quam,zig met hen konver-
eenigt hebben,en indien dan deeenetrpep
op ’t kafteel, en de andere op de ftad,
gelyk hun toeleg fchynt geweeft te zyn,
aangevallen was, het is zeker, dat zy de
ftad, en ’t kafteel in kortep tyd zouden
veroverd hebben; maar door de buiten-
wagt zyn de praeuwen gedrongen geworden
hunnen aanflag een dag te verhaaften.
En zoo die vàn de buiten-wagt ’tvölk vap uI j k
de praeuwen niet verhinderd, en ten eer- ¿ S B
ften een wapenkreet gemaakt hadden, deve gnJ
vyand zou, eer mèn zig had können wep- “ • |
ren, in ’t kafteel, geloopen, daar zeker-
lyk een groote moord bedreven, en zig,
na allen Tehyn, zeer liefe: van bet geheel
kafteel (uitgenomen ’ t bolwerk de Dia- I
mant) meefter gemaakt hebben j dogGod
heeft haar Edelheden wysheit gegeven,
om dit, door hun voorzichtig beleit « _en
heilzaam bevel ontrent die praeuwen, voor
te komen, en daar door de nog maàr pas
als uit de modder opíuikendc ftad Batavia,
ten zetel van den handel van ganfeh Indien
, en een weergalooze koninginne vap V
alle de fteden in ’t Ooften (dat zy in later
tyden nog eens ftond te werden j te be-
waren.
Na dat men 'nu de vyanden uit al zyne I
werken op den 22 September met zoo I
grpoten verlies weder in hun leger geclre-
ven had, was hen de moed zoodanispnt- t
zonken, dat zy zieh cenigçn tyd daai na
ftil hielden, zóodanig, dat Wy byqa geen
beweging meer onder hen vernameri.Ook
hoorden wy door de gevangens, dat hun
volk, zoo door dit , als door ’t vorig verlies,
zoodanig verminderd was, datzyzig
nu niet boven de 4000 fterk bevondén,
alzoo’er ook v.eelç door ’t gebrek , by hen
reeds geleden , verloopenen na. ’t bofeh
gepeurt waren.
Die deed de onzen belluit nemep, om
eens te onderftaan of de vyand (dieintWee
troepen aan de Ooft-zyde der ftaêlag) niet
uit zyne lçgerplaats zou te flaan zyn,
Ten dien einde bragten zy dep 21 October
onder de Heer Jaques le Febrc,ge-
wezen Landvoogd der Molucces, en nii
Veld-
Uitvaldcr
onzen op
den y y ¿ad
C R O O 1
Veld-Heer gemaakt,een nieuwetroep van
286$ man te veld, die in deze navolgen-
de manlchap beftond:
Ruiters. 24
Zes vaandels Soldaten, ieder van 70
¿oppen. 420
Prie vaandels borgers. 2 i o
Drie dito van Japanders, en Mardykers.
. aio
Van de E. Maatichappy*s lyf-eigenen
. tot werk- lieden» 2O0
Chineezen. 700
Andere byloopers. 800
Boflchiecers, en Matroozen met hunne
vuurweiken. . 4a
Andere byloopers, en borger-flaven. aoo
Diemen
dwinge’t
■veld te nii:
’tG e ta ld c t
dooden.
Tezamen 2866 koppen.
Terwyl dit volk buiten de ftad in ?c
veld gebragt wierd, zyn twee geflotene
Tsjampans, en zeven ichuiten en boots,
daar i fo bootsgezellen op waren, ’s’ vyands
leger genaderd.
Terwyl zy nu •zonder ophouden tegen
malkanderen ichooten, is de eene tröep
des vyands, aan de eene kanc gelegen,
door onze voortroep ( zynde twee vaandels
Soldaten, en een van de borgers,be-
nevens drie vaandels Japanders en Mardykers)
zeer hard aangetaft, in roetengefla-
gen, en uit hunne werken gedreven.
. Het vaandel der Japanders, die zig hier
dapper queten ,was allereerft op ’s vyands
werken geplant. Den Chineezen was mede
belaft den aanval te doen ; dog zy ble-
ven in ordre iban , en zagen ’t goede werk
maar aan.
O ndertu flehen naderde deze voortroep
der onzen na’s vyands tweede groote troep,
die een weinig van de andere afgefcheiden,
cn daar hun Veld-Hcer, Temanggpng
Bocrakia, gelegerd was?
Terwyl zy dan hier op aantrokken,
wierd deü Chineezen andermaal belaft aan
te vallen.
Zoo ras men dît bevel aan hen gegeven
had , vielen zy ook met zulken woede op
den vyand aan \ dat het een luft was om
aan te ichouwen.
Terwyl nu die voortroep van agteren
in 's vyands werken trok, en hen hoe
langer hoe meer wyken dede , brakeh
de Chineezen van de andere kant in de
zelve, klommen ’er op, ftaken die in brand,
en dreven dus de vyanden (even gelyk de
■onzen van de andere zyde mede decten )
zeer gclukkig op de vlugt, waar door zy
volkomen meefter van ’s vyands leger-
plaats wierden, dwingende hen om ’t
veld te ruimen, dat de onzen gelegenheid
gaf, om alles in lichte vlam te zetten.
ln dezen aanval zyn ontrent 100 mannen
van den vyand * zoo op de plaats, als
m de Rivier, doodgebleven, onder welke
ook Temanggong Boerakfa, de Veld-
J A V A. 85
Heer, enzyn oudftezoón was; waar te- A*.
gen wv maar vyf dooden, te weten, drie Onder wcl-
Nederlanders, en twee Japanders, hadden.kc“ '* VY-
Onze gequetften waren 26 Nederlanders , uc¿ V ■
on 24 Inlanders.
De vdgende nacht zonden deonzen on-
trent.vyftig vaartuigen, tè weten, 30 van
de onzen, en 20 Chineefche praeiiwen,
nade Rivier ontrent de Maronde, Om
’s vyands daar leggende vaartuigen ( zoo
wy van eenige gevangenen hoorden ) te
vernieten ;dog de Chineezen keerden ’s anderen
daags weer,eer zy des vyands vaar^
tuigen eens gezien hadden.
De onzen'egter, metjeçnige borgers en
Mardykers, hier door niet afgefchrikt,
gingen met die zaak voort, tnakende te
zamen een troep van 4O0 man uit.
Zy vonden ontrent 80 Tinggahgs, en ’s Vyand*
z Goraps, waar van zy ^Tinggangs bin- vaartuigen
nen Batavia bragten, cn de andere, die z y vctniplt*
bekomen konden, verbrändden, zoo dat
de vyanden van 200 medegebragte vaartuigen,
pas yo overgehouden hebben.
Den 2y Oârober des maandags, èèr dè
voorfz. praeuwen nog binnen waren,
zonden de onzen zeven vaandels, te weten
, vier van Soldaten, eri Borgers, een
van 36 Japanders, en een van de Mardykers,
buiteri de Itad, om een troep van
4 of too Chineezen, lyo flaven van de
E. Maatichappy, en eenige van onze tim-
merlieden, die de boomen, ontrent de
Vefting Hollandia ftaande, om vefrè hak-
ken zouden, tedekken, en Om’s vyands
ingenomene en meeft verwoefte werken,
in zyn leger verder te (legten.
Wannccr deze in ’t velt quamen, ver- Die zieh
namen zy, hoe de vyand zieh in en on-herftcld.
trent den tu'in weder verzamclt, ende weg
met calappus-boomen gefloten, en toege-
zet had. • •*. ät&M
Hier op tiamen de onzen voor, Om den
vyand, zonder hunne makkers eens tc
waarfchouwen, maar van dáarte verdfy- •
v e n trekkendc met zeven vaandels, in
twee troepen verdeelt, dervvaards ; maar
de Chineezen lieten zy achter, ' alzoo die
niet genegen waren mede te gaan, geven-
de voor reden, datzy geen geweer had- .
den, en dat zy gekomen waren, niet om
te vegten, maar om te werken;
Na harde tegeiiftand, dreven zy den vyand
weer uit zyn nieuwe leger-plaats, en
deden de opgezette calappus-boomen dóor
de lyfeigenen der E. Maatichappy neder-
werpen.
Ondertuflchen verzamelde de vyand jal Dry ft de
zyn magt by een, die in 3 a 40005 dog °nzenoP
zoo anderen oordeelden, wel in 1 o a 1200Ò c
koppen , inet 2 Of 300 paerden, beftont,
vallftellende, datzy nieuw oritzet feko-
men hadden.
Dit veroorzaakte in de orizen een gtoo-
ten ichrik,alzoo zy al veeL van hüri kruic
verfchooten hadden, JL 3 Jn