A». t f it. af te zenden , gelyk zy ook den 28 na boord
gegaan zynj zoo dat hier de zaken nog
gcenzins zoo klaar ftaan, als men zig ver-
beeld heeft.
Hier by nu is (zoo my die zelve vriend
in dien laatften brief ichryfc) nog een veel
grooter gevaar voor de ftad Batavia, en een
hcilloos verraad nog tydig onrdekt, waar
by zeker gefpuis van Godvergetene fchel-
men befloten hadden deze ftad te overval-
len , en Batavia tot een bloed-bad te ma-
i ken.
By hen was al een dag vaftgefteld, om
eerft deze en gene- menfchen in eenige
thuinen te overrompelen, en eerft hen, en
daar na alle anderen te dooden; dog het
lekte nog tyaig uit, en men kreeg in een
thuintje zeer dicht, o f op een na, by de
thuin van zyn Edelheid de Heer Zwaar-
dekroon gelegen ,en denfchurk Pieter Erberveld,
een Mixties, toekomende, pas
drie dagen voor den beftemden dag hem zelf
(’t Hoofd van deze bende verraders) met
eenige van zyne vloekverwanten, en nd-
derhand nog ontrent 30 ftuks der zelven
gevangen, van welke deze Erberveld, en
eenige andere, het voorgenomen verraad
reeds bekend hadden.
Ook had men ontdekt, dat zeer veel
Mohhammedaaniche Priefters,en een groo-
te menigte andere, die nu recds gevlugc,
hoewel ’er 2 o f 3 van gevangen waren,
£ hier mede deel aan hadden.
Naderhand heeft men vernomen,datzy
wel 17000 fterk waren, waar van de voor-
, naamfteegter gevatjen op de volgende wyze
(zoo my den Üjuly i 7x3 door een vriend
medegeaeeld is) geftraft zyn.
Kort verbaal van de zmare
juftitt'e, die in April A°.
1 72,2 op Batavia over einige
verraders gedaan is.
De hooft- „ T 'v E n zz April wierd een Mixties,ge-
▼errader „ 1 J naamd Pieter Erberveld, oud 5p
o^aavia »»J?ren ’ en een Javaan» Cartadria, alias
a£. 1711^ „Radeen genaamd, met gloejendetangen
gerecht, , , ’t vleefch op zes plaatzen uit het lyfge-
„nepen, deregterhand afgekapt, ’t hart
„ uit her lichaam gehaald, en in ’t aange-
„ zieht geflagen, ’t hoofd afgehouwen,
„ vervolgens gevierendeeld, en de ftukken
,,en hoofden buiten de ftad op verfeheide
„plaatzen-tot een ichrik, en voorbeeld
„voor anderen opgehangen, mitsgaders
„het huis van Erberveld, ftaande voor
„aan op de weg van Jakatra, onder de
„ voet gehaald, vermeid, en ter zelver plaat-
„ze een gedenk-teeken gefteld, opgemet-
„zeld van fteen, een doodshoofd daar bo-
„ ven op,met een pen daar door: verbeel-
„dende het hpofd van bovengenoemden
„Erberveld, en een blaauwe zark in de
„zelve ftaande, waar op in ’tNederduits,
„en Javaans zyn uitgekapt deze woorden A*.
„ #/> een verfoejelyke gedagtenis tegen den
»>geftraften landverrader, Pieter Erberveld,
„zalniemand vermögen ter dezer plaaize
nte houwen, t immer en , metze len, of plansten,
nu, offen 'eenigen dagen. Batavia_
»den z z April A°. 1722. Vier Javanen,
„ o f Inlandeis, MadjaPraja, Sara Soeta ,
„alias Wangiä Soeta, Anga Tiitra, en
„ Layea genaamd, wierden medemetgloe-
„jende tangen, als boven, genepen, de
„regterhand afgekapt j maar levendig .na
„buiten gebragt. Tien Inländers,Baliers,
„ o f Javanen, wierden de bcenen en armen
„aan ftukken geflagen, en moeften zoo,
„zonder de flagen opdeborftofkop,fter-
„ ven; wierden levendig na huitengebriigt;
„dog waren alle ab,voor den avond ten 6:
„uuren dood, driejavaanzeyrouwluiden,
„Toembar, Gambrek, en Mita, zynde
„ byzitten van de voorlz. wierden geworgt.
„D e voornoemde tien gerabraakte Java- •
„nen, enz. waren aldus genaamd; Carta
„ Naja, Anga Sarana, Carta Singa, Singa
„ I ta , alias Marangi, Sara Pada, Maja
„ Djaja, Wangiä Dita, Pandjäng alias Wi-
„fa Soeta, Carti Wangfa, Singa Patra.
„Deze zettien perfoonen, o£Jehelmen,
„zyn voornemensgeweeft meteengrooten
„aanhang van zulken foort, op Nieuwe-
»jaars dag jongftleden, Batavia afte loo-
„ pen, en alle Chriftenen, Zoo Euro-
„pianen, als Inlanders, op een grouwe-
„ lyke wyze te vermoorden ,dog de Moo-
wren, Chineezen,. en verdere Heidenend
„indien zy zieh onderwerpen wilden^ te
„fpaaren , en om, dat: die vrduwlieden
„zulx ook gewetea, en nietaan den dag
„gebragt hebben, Zyn zy geworgd.
,, Den 24 April Zondag, wierd ter ör-
„dre van deHoogeR^eeringinaUeKer-
„ ken God de Heere voor zy ne genade ge?
„dankt, dat deze zamenzweeringe uiige-
„ komen was ^ en dat die boosdoenders in
„ hu n quaad voomemen verhinderd. waren.
n De almogende zy gebeden ohs voor dier-
„gelyken onderneming meer tebehoeden;
„T en dage van de juiUtie wierden nog zes
„ van dien aanhang gevangen genomen^ en
„op den zelven dag wierden nog een.a-
„moklpeeler o f moordenaar gcrabraakt,
,, en een opgehangen, mitsgaders 12 In-
„ landers gegeefleld, en gebrandmerkt.
„ Den 25 April wierden negen quartier-
„meefters van Tandjong Poeras (of vaar-
„tuigen, die tot het loflen en laden der
„fchepen gebruikc wierden) opgehangen
„over het fteelen en verkoopenvanfpece-
„ ryen uit de vaartuigen, hen toevertröu wt,
„en vyftien zwarte Inlandze Chriftenen,
„om dat zy die geitolene fpeceryeh ge-
„kogt hadden, en de koopliedenof hecl-
„ ders van zulke dieveryen waren, mede
»opgehangen.
„ Een dito quartiermeefter, en een kon-
. /i'fta-
Zulks ’er in deze week 12 Europiancn' A*
l Mixties, •
en 3/Z warten j ö f
Ihlandjeri!, en das tezamen 4§rftuksgerecht,
en met de dood geftraft zyn ^ dat bymett-
icheri geheugen m dier voegeö hief nict
gebeurd is.
A*. xyti. j , ftapels-maat, zyn over het fteelen eri ver-
j,koopen van buskrgit opgehangen, en
„drie matroozen daar over gegeefleld, en
„gebrandmerkt. Een Soldaat wierd over
„begàne manflag geharquebuzeerd , • ö f
■jÿdôôdgefchooten, mitsgaders nög eenige
i,zyrarten gegeefleld, en gebfandmerkt.'
. Men zond my den zy September deszelven jaars, die völgende Gedicht op deäh
Erberveld. •
T E R G E D A G T E N I S ....
Van het vcrvlocktföbefais verraad, gcünced
D O O R
P I E T E R E R B E R V E L D ,
Tegen de Stad B A T A V I A A°. 172z.
v )Ntmenfcbt gehroed, gevloekt, gedoemd door vier en ßaal
fte ßerven op ‘t fchavot $ hier fiond viel eer.uvi wooning.
Hier boopte gy voel ter um ingebeelde krooning,
Het Vorßelyk gezagt de Koninglyke praaL
Hier fmeedde gy bet ßuk met um verdoemde fielen, ?
Dat Mabomeds geflacht, belüft op Cbrißen-bloed.
Was H niet door As* Hemels wagt genadelyk behoed.
Hoe bad gy niet .gepoogt den Batavier te ontzielen.
Nu daald de ßraf aUeen op Urnen gryzen kbp.
De lamme le den zyn vefâeeU, en opgehangen,
Sten proy van Rave, en Gier1 aan opgeregte ftangen.
Zoo fiaat het fcbelms verraad, manneer bet is in top.
De puinhoop van uw buis, vervloekt in alle eeumen,
Dient tot gedagtenis voor den nakomeling,
Hoe ’/ zelve, en al het uvie, in um verraad verging*
Nu boord de jammerpoel um afgepynigd febreeumen.
Vervloek met my dit ftuk% wie *t immers ziet of boord.
En dank den Hemel-voogd, die V fcbelmftuk beeft gefioord.
Die verrader , zoo my Zeker Heer
fchryft', is waarfchynelykft (ichoon een
Chnften in naam) als een Mohhamme-
daan, en zonder berouw geftorven.
Of nu dit vuil gebroed niet wel voor-
gehad heeft, om zichby dewederfpanne-
lingen op Java te, voegen, en of de vlug-
telingen der zelve zien niet nog wel daar
by zullen zoeken aangenaam te maken
(vermits zy dog elders niet wel een goed
henen komen zullen zien)moet onsdetyd
leeren; maar indien hun ontwerp voort-
gang gehad hadde,hetzou’er elendig met
die Tchoone ftad Batavia, en zoo veel dui-
zend ingezetenen, uitgezien hebben.
- later ben ik door een vriend, by
L . V . B.
fchryvens van den 20 January 1723 , vafi
Batavia bericht wegens den oorlog van
Java, dat een der drie Hoofd-muiters Pa-
ngerang Blicar, overleden was; dog dat
de andere twee, nevens die van den aanhang
van den gekritten Prins van Soera-
baja, zieh onder de befcherming van den
Prins van Balamboang begeven hadden,
en derwaards gevlugt> waren, niet veel
goeds uitbroejen, en Java dus nog lang in
beweging houden zal.
Dit zyn de laatfte tydingen, die wy
met de Ooft-Indifche vloot A°. 1723 hier
ter Reede gekomen, ontfangen hebben ;
waar mede w-y van ’t verhaal der zaaken
van Java in het algemeen, alzoo wy nog
D.d 2 yan