' 0 Z A r A : K
1624. na ’c ScfcR; waarmede de Heer Bevel-
hcbter &>»4 daar gekomen was.
Het was een vierhoek,. die van gehakten
fteen nec opgemetzeld, en van rauu-
xen voorzien was, die ten uiterften 6 , gelyk
de gordynen 4 voeten düTwaren, be-
halven dat he£ nog raet een ;dun Bopftwee-
iinkje yan | voeten hoog,en een een Kalve
iieo idik , yerllerkt was; hoewel alledes-
^^cnr'hol-j, en maar metizand op-
gevuld waren. - -
Indien mendeze Sterkte te. recht inziet,
Zoö kon daar mede in een tyd Vän nood
z.eer tßgenweer gedaan werden,
alzoo t Gefchut deszelfs zoo hoog lag»
;maar weinig gedomptvzyn-
JäSäe by Eyn-recht in de'aarde iehooL
.en geen vyand raken kon.
De flegte gelegenhdd en aanleg, van de-
~?g .was °ok oorzaak, dat’er gecn
Grachten ter wereld rondom, gelyk’er
00k geen Storm-palen , Pallilladen. en
geen andere Buy teu-werken tot verdere
venterkmg * ( gelyk wel befroörde-) ge-
maakt, o f daar aangehegt waren,. waar
deor men’er met koüflen; en fehoeneftzoo
_ .ma?^ ( gelyk men zegt},-inIoopen kön.""
&Aader heeft’er naderhand nog een zekevcn.
* 16 P!*31*.» che maar met een enkele muur
omfingd wierd, aangevoegd, en die weer
met een gekroond Hoorn-werk, verfterkt
{zoo het den naam had) maar ’t.zelve in
der daad wel merkelyk daar door ver-
zwakt, alzoo dit door’t Gefehutder Ve-
Ifang met eens- beftreken, zoo dat het äf-
gefneden kon. werden, waar uit dakvoorl
de hi. Maatlchappy weer grooter en in
a ch zejye onnutte lallen fproten, dewyl
dit weik door meer manfehap moeft bezet
werden. v, jag . _ „ ■ • •
Men maakte ook binnen ita deae Veftine I
een a twee Punten, dog het drinkwate?
.was brak, enorigezond, zoo. dat zjr hnn
dnnkwater van 't vafte Land moeften
haalen.
Menmoet egter’er by zeggen, dat dit
met zoo zeer ichyndaangelegt te zyn, om
zieh tegen ontzachfelyke vyanden, als wel
maar. tegen- Inländers t en tegen eenige
Tsjmeeiche Boeren, te verdedigen, daar
het ook fterk genoeg voor was, behalven
gelet te wezen, om deze
y " IW " > da« mengemakkelykit
janden, en de Waaren uit de
Schepear beft loflen en laden kon : want
anderzins viel ’er nog zeer vedop her qua-
Iyk plaätzen van deze Scerkte te regeen,
gelyk men breder in ’t eerfte Deel vmT het
verwaarlooä Formofä zien kan.
Ondertuflchen waren’er van tyd tot tyd
aleengoed getaljonkenaaimekomen, die
zy eenige Lywaden voor Hunnen arbeid
vereerden, levende met die van Tsjina in
volle vrede, waar uit men met reden ho-
pe fchepte, dat het met den Handel mede
E N v A N
zeer wel gaanzon. l6 l
' VPdit-Tayouan nu, als mede op Por- « “ to maia,:
hadden van: tyd tot tvd zoo veel T!ä“1-rc-
Tsjineezen , die doori denr oorloa Tsiina S
veflaten; en zieh-, herwaards begeven:had-b.piTa-
a e n , w nedergezet, d à t z y l ie r eenvotk- y°“»n-
Planung w eb van zfäoo weerbare man.
nen,. behalven vTOUwencnkinderen, hadden
emgöaxht, dewelke zieh meeft met w,„
den Handel enLand.bönwgefteeiden, by mede
t d a van billaan hier zeer nehdie.
vee! Kyft en.Znyker geteeld wierd ,: zoo 1mKtdät
men warlvice- —cjj.il- 1. i • den.
Maatfchappy^ b y genfeten
r» vSroote voordeelemtrok.
Over ’t betalen dezer Tollen, en van an^- Zware
dere Gerechtigheden, kreegmen niet lang J oUen
* a r m; een groot gefehilmet de Japan- hg00“
dersy. die’er. geweldig tegen- ftonden,: om ~
dit aan de E. Maatfchappy te betalen, aan. Um-
^ ie n z y zeiden,wel6iaareneer, dande dejsweU
Uicnarcn der E. Maatlchappy , hier ce- seiente
vreeft, en dus ouder bezitters,dit Land te zyn. dan z y , •van be“ c°-
Mt is een w^rheid, die de Heer 0 5
per-I^ndvoogd Kam , in een Inftmitie.
am cic Heer Kcyfrs^mii Ao. jöxi.mede-
gegeven, zelf wel bekend-, gelyk hen de
vryen Handel op dit Eiland ook döor de
.Heer Rnenzjim toegeftaan i s ; nBaf die
egter deze Japandere geen meef- reeht;
□an aan alle de andere ingezetenen van
hormofi;, gaf, oM vän’ir betäleirder if.
gemeene' Lallen, Toöen, en Gcrechtia- '■
»eden vrv te zyn , aangezien dK- Laid
geenzms.hen, maar den Kcizer vni 'rsii- , ,
na, to^nam,_die dat liaderhand aan onze m --
Maatlchappy in de plaats van Eehoe , dat '
Zy opdie voorwaarde vtllicten-, nefchon--
ken, en- hen daar by t recht-gegeven
heeft, om, als Heer van' ü L a f j d e
I GerKhtighedoi, hair dengdeiyk totkoa
mende van die de Ingezetenen, en not;
meer van de Japanders , die daar vreerti®
lmgai waren, te eiffcheH: want fchoon
i ' f j . r 200 lanS M te vooren ge-
handeld hadden , bevrydde hen dit eefe.
den ,d e „ L a f t e n ? Gerechcighedenaan
den-Land-Heer te beMeh, 01^00%- * .
mand recht had, om daar M I W
hadden imaes de Tsjineezen , w e S
W k Land dir geweeft was , veelmeer
I rec“ r* . als de Japanders, fine,
w d die noit daar vah gerept hebbe*.' !
1 E g te r hadden zy- de- Ifoittheiif, d Ä ;z v Wo k »
den Heer Landvoogd niet als Hoofd van i ' 11“ '
dir Lan d wilden erkennen, zeggendtdättZiv' ,S« k ?T m m onder hem
mei: todoen haddendog na dat de Heer
Sonk. keiinis hier af na Batavia -gegeven
wierd hem van haar EdelhetS wel
uitdrakkdyk belaft, dar hy de Opperm,
y a^öli an urr dea naam van Haar
H o o g Mögende m allen deelen zou heb.
ben
T A Y O U A N o f F O R M O S A . j i
ìózf- ben te handhaven, zonder iemand daar in waar door hèt inkomep i.n dit Gat zeer toi,f.
te. vreezen, of te verichoonen, en met laft
- in ppzicht der Japanders, dat zy , genegen
• zynae daar te handelen¿ alle laiten en regten
nevens anderenzouden moeten betalen.
Wat m0eyely.kheden .2y naderhand nog
‘ vèrder hier over de onzen hebben zoelcen
aan te doen, zullen wy op zyn plaats in
’t vervolg aanhalen.
Hy ' Ao. iózf. den ao January kogtdeHeer
voor de ~$onk *^ nutÁndvóogd gemaaktrzynde, van
Maat- de Formozaanen, op het valle Land, in
fchappy :der minne, èn óm egter deugdelyk recht
eenig r daar tqe, en voet opFormoß zelfs te heb-
ben, in Sakam voor 15* Cangans, öf Vi-
jGl - quamas ( een zoort van Kleden) zoo veel
Land, als hy oordeelde voor de É, Maat-
Ichappy van noden te hebben, een koop,
die mv klaar blykt, uit een nader belling
over deze zaak den 19 Febnwry daar aan,
gènomen, en door deze Leden van den
Raad, Afarten Son£, •' Gerard Frederi^szoon
de With . Adriaan - Verhee", Gysbert van
Z»y len , en Ger kfd Hendri^szoon , getee-
kend.
* Dit is een geheel ander verhaal van Formóla,
dan ons Tavemier , in zyn % Deel
EoL i 8(5. en elders, doed, daàr hy Held,
dat: wy de Engellcheh ( die ’t eerll van de
Spanjaarden wonnen) drönken gemaakt,hen
daar op overvallen , ‘ en hen alleu dood gellagen
hebben, eenleugén, die geen grond
ter wereld heeft j hoeaanige men’er wel
meer by hem ontmoet.. .
, , In de tyd van -dezei^i H^r ^LandvQogd
is%r ontrent; hd G^t''cen'hMve”Kartouw-
Ichoöti van de Sterkté gelséti| ter plaaitze
cEar de Schepen inkomen, op de kant eèn
Rèduyt, ot een kleene Veiling, gelegt,
die wel 16 voeten hoog met lleen opge-
gehaald, met 7 Flarikeringen, 1 z llukken
Gelchut, en met 2,8 man voorzien was,
Maakt
cenRed
u y t
geraakkelyk kan belet werden.
Deze Heer Sonk^ die met den Heer V<*-
cob Dedel Ko. 1619. uit , eq 162-0. (ge-
lyk op zekere lleen , nu nog ' aan qe
Kaap der Goede Hope , waar op het uit-
gehouweri llaat, te zien is) aan de Káap
quam , - heefi: hier niet veel meer ungerecht,
nog gelegenhéid daar . toe gehad, En fl¡er¿...
álzoo hyAó. 1616. 'in December hier over- juer A o .
ledenis.,, 7 I^z6-
Hy wierd door ZV n Tweedeil PerzooO, De Heer
de Heer Gerard Freaerikszoon de With, mét
den eeniaam , eeril_van Bevelhebber, zyn- Opper-
de de tweede Opper^Gebieder hier, in dit Beftier-'
zelve jaar vervángen, en hy is in de vol- der van
gende tyd ook Landvoogd geweell. .
Hy móet het hier tiiet te wel aangelleld ° '1 1
hebben, alzpo hy *er niet lang gelegen,
eh, na het gelykt, niet al té' wel met einige
Japanders hier gehandeld, hoewelmy
toSchynd, äat hy maar zyn feft gevolgd
heeft, alzoo haar Edelhalen aan zyn Voor-
zaat al belaft haddep, dat zy het de Japanders
behendig ,daar zoo moede, en zob
t^en maken wilden (zontfer henegfcr open-
bare redenen van misnoegente- geven) dat
zy den Handel mogten van zelis laten varen
, te wéten , als de Japanders on willig
waren , de Gerechtigheden en Lallen te betalen.
Altoos. de Heer Pieter fanszooH Afuyfert,
die Ao. 1626. als OpperJKoopman en Ge-
Zant laatft te Jedo aan ’t Hof van Japan ge-
weeft was r~had ,groot misnoegen onderde -
JapaiQcfie'Grboten belpeurä, wegéhs ’t on
gelyk j ’t geehe men de Japanders in Ta-
youan aangedaan had.
Hy bleef hier niet langer , als tot Ao;
1527., en moeft toen alles aan zynen ver-
vanger,, die ons in ’t volgende Hoofdftuk
voorkomt, ovetgeven.
I I E R D E H O O F D S T U K .
DE^Ä^irNuyts Ao. 1627. derde Opper-Gebieder hier. Werd tegth zynzwnogdaar-
en-boven Gezänt na Japan gemaakt. Zyn brief aan de Heer Nyenrode. De Heer
Nuyts vertrekt als Gezant na Japan, daar hy geen gehoor by den Keizer hfeeg. Hy werd
. yan de^ Japanders in zyn httis gevangen genomen, en dier ge/oß. Dag-verhaal ivegens de
flonte ondemen/ing van eenige Japanders hier tegen den Heer "Nuyts. . i^Koopman Hoo-
mangeyuetß. Gevadr van den Heer Opper-Koopman van der Hagen; Hoe dit verder'
afiiep. Beßnit van den Raad toiioßihg van den Heer Landvoogd. 't Aceoord tußchen
dien gevangen Heer , en de Japanders. *t Welk de Raad*, na veel redenen over en weder
, mede toeßemde. Nader eßfih dezer Japanders. Verdere befinden van den Raad
over dit fammelen. Nieuw-ontworpen eifch ¿fcr japaiiders. Door den Raad toegefiaan.
Den 4 July 162.8. , het Accoord eerfi recht gefloien.:' Brief van den Heer Landvoogd'
Nuyts aan zynen Raad. Kloekmoedige aanbieding des Landvoogds aan den Raad. Brief
van de Heer Nuyts aan V Japans Opperhoofd, de Heer Nyenrode.
IV. D e e l . G 2 De