*24 B A T Ade
fuñe waren vermoord, drie gequetfl,
en 'i 7 gevangen landwaard in gevoert.En
ríadien de Gouverneur Geheraal van het
boos en moorddadig voornemen des Ko*
nings van Jakatra, en die vanBantam,da-
gelyks ni'g nader wierd verzekert, en
daar uit valt Hellen moeH, dat ze niet an»
ders voor hadden, dan onder een vriende-
katraPha" tykenfchyn die van Japara na te volgen,
ne woo-Un^cn «nze.woohingen af te loopèn, was gelungen
in hoodzaakt de zelve al gaande weg in flil-
ftiliighcid ligheid tè vérHerken en vaHer te maken,
ken0* * daartoe nog te meer aangeprikkeld wor-
dende, om dat de Engel2cn tot Jakatra
( mede een nieuw Heene huis regt tegen
over onze wööningen gemaakt hebbende)
met den Koning i/eel bedenkelykeonder-
handelingcn bidden, de eene tyd zieh ge-
iatende, als of Zy tegen hem de wapenen
wilden opnemen, en dan weder goede
vrienden zynde, wordende ’tien en’tander
tot geen ander éinde overlegt, dan
om de onzen te blindhokken, en buiten
_ agterdogt re houden.
Onderwylcn wierd het voorgenomen
verfterken van onze huizen by gèlegent-
heid waargenomen, en vooreerH met eenige
paggers, en (legte werken,een begin
gemaakt i maar het duurde niet lang, of
die van Jakatra en Bantam wierden zulks
gewaar, dog fchenen nog moed nog lufl
Ñader be* te hebben om het zelve te beletten, ende
fluii v£n Gouverneur Generaal, benevens die van
S c^cnc*.zynen Raad, op ’t fchip ’c Wapen van
Ra^d des- Amflerdam vergadering houdende, Helden
, wegen, den 22 O&ober 1618 vaH, met het begonnen
werk voort te varen, en ’t zelve tot
een defenfive Herkte te voltrekken, en hier
floor , of liever door gebrek van magt en
vermögen, quam hct concept, ornons op
Ontong Java vaH te maken, en aldaar de
algemeenehoofdplaats te begrypen, geheel
te vervallen: zynde al bevorensopden gt
AuguHus by den Gouverneur Generaal en
den Raad ook nodig geoordeeld,ten aan-
zien dat de fchepen onze huizen, nog de
huizen van Jakatra de fchepen niet konden
adßHeren, men op het Eiknd, daar onze
fchepen gemeenlyk gekielhaald, cn vcr-
timmerd wierden, jegenwoordiggenaamt
Onfuft, by provide cen Herkte zoude op-
werpen, dcwyle dog aldaar een baiterye,
ofte fort, gehouden moeHe worden, ichoon
men de hoofdplaatze al quame te begrypen
op Ontorig Java voornoemd. Daar
wierden dan op Jakatra handen aan’t werk
geflagen, en men was daar mede voor’t
midden van de naaHvolgende maand September
zoo verre geavanceerd, dat op de
eerHepunt lz flukkenkanon geplant flon-
den, waar over de Koning van Jakatra en
van Bantam zeer verbaasd en ontfteld waren,
en wel byzonderlyk de eerfle, die
den Gouverneur Generaal verfcheide reizen
liet bidden, om weer na gewoonte,
V I A ’S
met zyn by hebbende gezelichap ten Hove
te willen komen, maar zyn Ed. daar
toe niet könnende verftaan, was de Ko-
ning zelve, met veele Orangkays ons werk
komen bezigtigen, vragende met een groo-
te beleeftheid, van waar deze verandering
quam, en waarom men hem mistrouder
Hier op gaf hem zyn Ed. de Gouverneur
Generaal tot antwoord, dat hy, als zynde
Opperhooft van alle de dienaars derE.
Maatichappy, ook ichuldig was zorg tc
dragen, dat de onzen door onvoorzigtig-
heid niet van ailes beroofd en ook zelve
vermoord wierden, en datjymHoogheid
Ichoon een goede genegentheid tot de Ne»
derlanders hebbende, evenwel ons als het
daar op aanquam, niet zoude können helpen.
Zvn Ed. voegde daar nog andere rede*
nen by, namentlyk, çen gefondeerde vree-
ze voor de Engelzen, die wy in ’t geheel
niet konden betrouwen, gelyk mede de
Orangkays van Jakatra, nog ook die van
Bantam, van welke alle genoegzame blyken
waren, dat ze ons zogtente overval-
len en te vermoorden. Dat insgelyxonzc
v y an den de Spanjaarden, in Europa, flerk
bezig waren met het toeruflen van een
magrige fcheepsvloot, om daar mede na
Indien te komen, en dat het dienvolgen-
de hoog tyd was, om ons daar tegens te
verzekeren, enz. dog, voegde de Heer
Gouverneur Generaal daar by, dat indien
het verflerken van onze wooningen den
Koning van Jakatra niet mogte behagen,
hy dan bereid was alles op te breken, en te
vertrekken, en alhoewel de Koning zieh
hier mede voor zoo verre fcheen voldaan
te houden, dat hy,in plaats van ons, het
metzelen, timmeren, en bou wen te ver-
bieden, verklaarde de Heer Gouverneur
Generaal gelyk had, en daar omtrent doen
mögt ’t geen hy oordeelde nodig te zyn ,
zoo kan men egter qualyk nalaten te ge-
looven,dat dit zeggen niet voort en quam
uit den grond van-zyn hart. Ook is het
waarichynelyk, dat hy zieh zelven nog al
eeniger maten heeft gekitteld, met de zoe-
te gedagten van een aanftaanden goeden
huit, hoewel de befle, gelyk hier boven
is gezegt, al aan boord was gebragt, dog
dat daar onder al mede gefpcelt heeft een
vreeze voor de revenge, diede E. Maatichappy
daar over zoùde nemen, en ook
zelve over de fchade, die wy zouden lyden,
indien hy ons dedeverhuizen, en zyn land
ontzeide. Hy dan, dus zittende tuflehen
hoop en vreeze, liet heimelyk deambagts-
luiden, zoo Chmeezen als Javanen; diede
onzen voor dezen gediend hadden, verbie-
den, zulx niet meer te mögen doen,zoo
dat het werk voor ’t meerendeels moeHe
Hil flaan, dan daar en tegen dede hy zyne
Had verilerken, en in een Heene muur
leggen, voorgevende, dat zulx alleen ge-
fchie-
G R O N m v
fchiede, tegen de berugte afkomfle van
den Soefoehoenap Mataram en hoewel.
de Hecr Gouverneur Generaal Koen wel
merkte, dat dît al mede enkel bedrog en
valfchheid was, wilde hy egter den Koning
de maat vol meten, en leende niet alleen
aan den zelven de fbmma van 10.00 realen,
maar vereerde hem boven dien nog
wel met dewaarde vap 200 realen , tot een
teken, dat hy mede goed willig wilde be-
talen en contribueerentotde (chatting, die
de Chineezen tôt de voornoemde verfler-
king der Had Jakatra was opgelegt. Omtrent
dezen tyd kreeg de Heer Gouverneur
Generaal tyding van Jambi, dat ons volk
aldaar mede zeer groot gevaar hadde ge-
loopen , om aile vermoord en berooft te
worden, dog dat zulx alleen nagelaten
* was, uit vreeze voor de Portugeezen, de
welke tegen de Jambineezen in oorlog zy nde,
met een Armade van Malakka dréig-
den af te komen, ende waar tegens die
yan Jambi onze hulpe icHeenen nodig te
hebben, dog dat anders Het werk al be-
ichikt, en ons volk om ’t leven gebragt
\ zoude zyn geweefl» ,
De onzen Wy hebben hier' voor aangehaalt, dat
Berooy0 *^ van JaPara naede diergelyk fchelmftuk
002°v¿g¡ehadden uitgevoerd, namentlyk, de logie
- tot Japara. der E. Maatichappy aldaar afgeloopen ,de
goéderen geroofd, eenig volk vermoord,
en änderen gevangen genomen jen nadien
de onzen oordeelden, dat het noodzake-
, lyk waszulx aan hen te wreeken en te flraf-
fen, zoo was .aan den Commandeur Arent
.Maartenze, den 20 Oètober met 3 fchepen
na de OöHerfche quartierèn vertrokken
zynde, order gegeven, Japara aan te
-lopen, om aldaar, zoo hy konde, ovér
de yooríz. moord en rooverye voidoening
te nemen, en insgelyx in *t voorby varen
die van Macaflàrte doengevoelendeflraf-
jfe, die.zy niede door het vermoorden en
berooven. van ’t volk en de goederen der
E. Maatichappy, aldaar hadden verdient.
Hier op kreeg de Heer Gouverneur Generaal
van Japara een gôede tydinge, alzoo
de gemeltc Commandeur Arent Maartenze
byzynichryvenbekend maakte,dat
het voorgenomen werk aldaar zeer wel was
gelukt., als hebbende 11 dagen na zyn
vertrek van Jakatra, ofte op den 8 November
, met 160 man een land-togt gedaan,
een houte fortje,àat de Javaanze moorde-
naars aldaar hadden gemaakt, ingenomen,
en *t zelve te gelyk met onze logie en by-
En ver- Haande huizen, mitsgaders de Hàd Japara
jjeThld^ in de aflche gelegt, îojonken zoo geno-
men, als \ verbrand, gelyk mede veele
pràauwen, en andere vaartuigen : de on-
zen niet een man verloren hèbbende, dpg
de vyand wel 30. Wyders dat de Javaanze
Gouverneur van Damak, hier..van
kenniilè bekomen, en ook groote ichade
daar by geleden hebbende t terftond eeni-
ÏV; Deel.
E S T I N G.
ge van de zynen na onze fchepen had af*
gezondén, zooom vreede en vrièndfchap
te vcrZoeken, als om Verdere aanbieding
te doen ,.vati zyn dienH en hulpe omtrent
den Soeiòehoenàn Mataram % ten einde met
den zelven een verdrag gemaakt, en onze ge-
vangenen veriofl mogten werden, onder
belofte van daar en boven te zullen be-
werken, dat de Gouverneur van Japara,
over de gepleegde moorden en rooverye
met de. dood zoude worden geflraft. Maar
onze fchepen het beicheid van den Mataram
niet könnende afwagten, waren vati
daar voortgezeijt, met voornemen om,
volgens bekomen. order , te onderftaan, o f
zy die van Macafl'er niet mede met de zelvè
munt zouden können af betalen.
Zoo verblyd als de onzen waren over Dat die van
dezen goedeh uitflag ,Zbo ontfteld en ver- Bantam, cri
(lagen waren die van Bantam en Jakatra *ak?triJi
over de zelve,als wel könnende ftaatma-miaki
ken, en voorzien, dat hunne voorgenomen
verraderye mede de een pf de andet
tyd op. zoodanigen wyze zoude Worden
geilraft. Hier by quam nog een onge-
meene groote Gomeet-Har,de welke,zieh
te dezer tyd eenige dagen lane ín 't Oo- -
ften hebbende laten zien, onder de Chineezen,
Javanen, en anderejndiaahze na-
tien, een groove fchrik en vreeze quam te
veroorzaken, igaar dç Engelzen tot Bantam,
op nieuw weder yjichepert uit Europa
hebbende bekomen, en metde 1 o Huks,
die zy daar reeds hadden , iy fterk geworden
zynde, wendden alle middelen Werden
aan, om de verilagen hertenen gemoede-d°or de
ren aldaar, en ook tot Jakatra, weder op Engc,zcn
te richten, en te Hellen buiten alie gedag- d¿gf'moC"'
ten van eenige zwarigheid, die zy vreeá-
den, dat hen zoude können overkomeö,
geyende zeer hoog op van hunne mage
en vermögen, om ons geheel te verdelgen,
en uit Indien , te flaan j met byyoegingj
dat niet zouden ruflen, voor en* al eer zy
den Gouverneur Çeneraal Koen, dieheii
zoo: veel quaad had gedaan, levùndig o f £
dood, iri.handen hadden bekomen; en
om eeniger mateii te betoonen, dat het hen
ernfl was ; maakten zÿ zieh op deh ty
December meeflèr van ons ichip dc zwaf-MakeD zie
te Leeuw, ’t wélk, komende van Patani, mceiter
en geladen met een cargaiben peper, Beri- J?" ons
zuin,enrouwe zyde,tèn bedrage van 1 y j,ZCW
duizend;guldens, behalven nog 100 laflenLccuvr.
R y fl, geen gedagten, o f vermoeden had
op eenigen onraad; want ?s avonds te vo-
req hadden zy Engelzen den Direéfeur
Henrik Janszoon, die met het zelve ichip
omtrent Bantam by Poelo Pandjang vervallen
wàs, met lift, en onder íchynván
vrièndfchap, van boord gekregen, en aan
deh Engelzen Admiraal gebragt, en daar
op nog dien zelve nagt afgezohden: 4 van
hunne befle fchepen, de welke des. morgens.
hy de zwarté Leeuw gekomen zÿn-
H h h ‘ âe,‘