4 * B E S C Ü Ü I V I N G E v a n
hÿiragten.ruim agthondcrrfiuisgezínnen fchoonite.Rivieren.leet, die uit le t een
irlíw xp n . ; u „_..__ uicleyeren; 2-__ I SE. j « ». B
Een myl bezuiden'Wbnkoedoc valt ’er
een tak u it deze R iv ie r (na eenige mylen
verre genige bogteo eemaakt* en nogeen
R iv ie r onifaogenjte hebben) in die Rivier.
b y Pandang-ffe iS - r.-
fcec StcJe- Hai verwegen aan deze dwars-fpruit (die
l ° ° p t ) en pas beweften , legt
het ftedeker» Kartaiäna, dat niet zeer groot,
maar fraei is , en welvierdu izdndh üisge-
ziimen heeft.,g, j ; v -
-H ig r heeft een T emaoggong het opper-
bevf.ind > dicns H o f een groot cieraad .aan
deze plaars'geefc. Daar is ook een fraeje
Pafar o f M a rk t, een moye, groote; Pasce-
baan, en een byzondcre nette Moorfche
Tem p e l. Meniheefc’er ook. veele Javaan-
Iphg huizen * en in die ftad .een groocen
handel van R y f t , om dat z y .zeer gelegen
aan dezfe fpruit-legt, waar d.oör men van
daar zeer gemakkelyk a lle s , o f nä de R i -
vjer,van K a d ir i, o f na de R iv ie r Saman-
g i , byna b geheele R y k .dopr, op en af.-.
voeren kan.
Xe# Oofteq van. Kartafana een grocite
myl,, en een gi.oote myl. bezuiden Won-
koedoe, heeft men een.myl verre,bewe-
fl^U.de Rivier van Kadiri, de.dorpenBaf
aeian, Balloü, en Soefoeroe, en tenOo-
en de zelve ontrent in die zelve verheyd.
• dgdorpen Jallon ( beweften ’t welke het
ifct Land- lapdlchap DJapan., en ten Noord-Weften
«u? vaP ’c welke het aloude. R yk van Madja-
pait, een.van de oudfte van ganfch Java,
tpflchen dit DJapan en Grombang,oftuf-
fchen DJapan, en de Rivier van Kadiri legt)
Mamas,.Papanlat'y Papanfäfer, Papper,
en nog een een myl ten Zuid-Ooften,en
een ten Zuiden., beide zonder naam,; leg-
gen. Deze tien dorpen maken ruim der-
tien honderd huisgezinnen uit.
De Vcfting Een myl ruim boven Papper legt Sin-
bySinkal. kal, <jaar een fraeje Pagar ,en Veftingaan
weerzyden van de. Rivier ,en welke plaats
wel drie honderd huisgezinnen* fterk is.
- Een. halve myl bezuiden Sinkal, al digt
by de Rivier, en aan de Weil-kant van
denberg-Tfila'meling, legt Tockoa, dat
twee(hondeid huisgezinnen heeft. ;
.Hier ontrent is.;ook. eengroote berg,
Golot genaamd,die men in de vlaktevan
Kateegan, welke beooften DJapan legt,
gemakkelyk zien kan.
Een halve myl Zuidelyker,. aan de
Ooftrkant der Rivier, legt de groote ftad
Kadiri,. een yan de grootfte. in ’t R y k ,
en de hbofd’plaats van dat Handfchap.
c Hier heeft een Jngabei Katawangan, die
eennaipeftaandetyan Soerapati,en met wiens
ddgtef.een van Soerapati’s zoonen ge-
ttouwd is, -het opperbewind.
-De ftad is wel ;twee mylen in den om-
trek,. en wel tieri duizend huisgezinnen
fterk. Behalven dat zy aan een van de
De Stad
Kadiri.
bergte ontrent de ftad Brindjök hären oor-
fprong. heeft , zoo is zy ook zeer cierlyk
gebouwd, en met een muur en wal ver-
fterkt. ::
‘ ¡Van binnen is eqn groot getal fraeje hui-
zen i > op zyn Javaanfch gebou-wd , een zeer
groote en net gebouwde .Dalam (zynde
’c Paleys van dien Landvoogd)een heerly-
ke Paseebaan, en een öngemeene fraeje en
groote markt, waar by nog verfcheide
fraeje Tempels, en andere nettegebouwen
zig vertoonen, die deze magtige ftad'Zeer
vercieren, en boven veel andere doen uit-*
fteeken.
De handel in de zelve 15 zoo groot, als
in een ftad van ’t. ganfche Ryk , ook legt
hier gemeeneiyk zeer veefkrygsvolk, om
dat zy voor een van,de beite Veftingen
gehouden werd. Z y zöunog fjaejer zyn,
indien zy zoo veel niet by den oorlögten
tyde van Radin Taroena DJaja geledert'
had. De Rivier, däar ontrent leggen-
de , is groot, en gemeenlyk de Rivier
van Kadiri genaamd ; dog die al ver-
der loopende, daar zy jn tween ffcheid,
de naam van de Taroefän ( gelyk wy op
zyn plaats aanwyzen) ontfangt.Dezeloopt
zoo voorby Kakapper, en verder voorby
Pabean, waar van zy; daar ook den naam
ontleent; zy is daar niet heel breed; maar
redeiyk-diep* By Bangel werd zy de Ri- -
vier van Bangel , by Anjar die van Anjar
of Kalianjar genaamd i makende dus öok
de Rivieren van Kamirf, en Sedekari, en-
b y ’t Dorp Sipandjang, wat boven Kara
gelegen, werd zy de Rivier van Sipandjang
genaamd.'
Ten Ooften van deze ftad een myl j
heeft men vier dorpen zonder naam, ontrent
den berg Golok benoorden, bezuiden,
en beweften j en nog vier zulkeeen
myl zuidelyker, en Zuid-Weftelyker, [eggen
, van welke laatfte ’er drie zich be-
weften- deze Rivier vertopnen. Zy. maken
met haar agten ruim ^n^eh hönderd
huisgezinnenuit.
Nog twee en een halve myl zuidelyker
tot aan de groote ftad Brindjök (die pas
bezuiden de twee takken legt, die de R ivier
van Kadiri maken) heeft men nog elf
dorpen , die te zamenmet nog twee andre/
aan weerzyden van Brindjök gelegen, wel
vyftien honderd huisgezinnen fterk zyflv
Dan komt men, pas boven dezeRivier, De Stad
aan de groote ftad Brindjök , 'die in f Ver-'Brindjök.
m^en zeer weinig vöor Kadiri wykt.: "
Zy is mede ’t Hoofd van een landfchap,
en leverr1 wel agt duizend huisgezinnen^
uit. -De. zelve is zeer fterk^ en eenigzins
bemuurd, en daarorii pok> met cchig krygs-5
volk bezet. Zy is wdl-^nderhalve myfint
den omtrek, en vol huizen, waar onder
al verfcheide fraeje groote van- fteeri ¿yn,
van welkedat vah; den ingäbei merkelyk
uit-
G ' R O O T J A V A . 4J
mtftéekt, alzoo: ’t zeer net op zyn Ja- IrOòft-aan wel àgt mylen verre lbópt.,da'ar
vaanfth gebouwd is.-- ' .het zich tuflcheu.’t zelve e n ’t landfchap
Mcn heeft in die ftad een groóte Tem- Loedaja vertoont,. dat mede wel eer on-
pe l, en Pascebaan , en een zeer fraeje I uér Soerapati plag te ftaan, en tegen de
markt-plaats, met een grooten toevloed I Zuid-zee lloot. Waar mede yry raec .de
. van menfehen, om dat dit een ftad, en
een landfchap is, dat zig fzeer verre ten
Zuiden, tot tegeri ’t'gebergte, dat het
landfchap Loedaja van fc zelve affcheit, en
ten Ooften zig nog veel verder uitbreid.
rierLand- 'Drie mylen bezuiden 5t zelve is een
febap Loe- zwaar gebergte, dat van den berg Willis
*" in ’t Noorden begind ,aldus Zuid-aan drie
mylen voorgaat (palende aan ’t gebergte
Domong, en ’t landfchap Panaraga van
Brindjok’s landftreek affcheidende) en dan
-befchryvihg van hetbinnenfte .vanditlahd
ook een einde maken, alleen hier byvoe-
gende, dat in dit beftek veert ien fteden,
twee honderd zes en twintig dorpen, en
zeven en negentig duizend, cegen honderd,
en zeventig huisgezinnen gevondeii
werden, welke ieder op vy f menfehen ge-
rekend , vier honderd negen en tagtig duizend,
agt honderd, en vyfeig zielen uit-
maketi. M
V I ER D E HOOFDSTUK.
KAart vän bet zesde Befiek, of van V' Eiland Madura, Soerabaja, en Pafla-
roewan. De Zuid-kant befchreven. Drie Anker-plaatzen. Noefla Baron
en twee Anker-plaatzen daar. Anker-plaats by yt Fleermuizen Eiland. De
' Noord-zyde befchrevin. Het Eiland Madura. De Stad Arosbaja. De Landfchap-
pen Quanjer, en Balega. De Stad Maduretna. De Stad Ämbelega. De Stad
Sampan. De Stad Pamakafläm. De Stad Sammahap. Verdre befchryving van de
Noord-kuß van Java. De Stad Greffic. Het Stedeken Giri. De Stad Soerabaja.'
De Veßing aldaar. Het Stedeken Bangel. Het Landfchap, en de Stad DJapan.
Het Landfchap Singafari. Het, Landfchap, en de Stad Poegar. Het Landfchap en
de Stad PafläroeWan. De Pagger aldaar. De Stad Panaroekan. Kaart van bet
zevende Befief, of yan ’/ Vordendom. van ,Balamboang. De Zuid-zyde befchreven.
Anker-plaats. De Noord-zyde befchreven. Dit Land van V Noorden na V Zuiden
vertoond: De ¡SW-Balamboang. Het"getal der Steden, Dorpen, Zielen, en der by-
zondere Opper-Fprßeu vanjava. .
Kaart van
het zesde
Beftek,of
van Madura
, Soerabaja
, en
Paflaroe-
De Zuid-
kant be-
fehreven.
Drie an-
ker-plaat-
icn.
W Y gaan nu tot ons zésde Beftek
^|van ’t Eiland Java overj geVende
PH voor af weder een bÿzondere K aart
van ’t zelve onder letter P , volgens ’t welke
wy het EilandMadura,’t Prinsdom vanSoe-
rabaja, en Päflaroewan zullen befçhryveo.
Wy maken dan weer een aanväng met
de Zuid-kant, beginnende van de Wezels-
Baey, ter, plaatze daar wy 5t laatft gelaten
hebben ; voor af weder zeggende, dat de
zelve aan die kant met een fmal rif, als
ook met dat zwart zand, en een geftadige
grondeloosheid van deze wal vervolgt, en
daar meeft overal zeer klipagtig, fteil, en
hier en daar ook zeer bergagtig is..
“’Van de Wezels-Baeitot eengroote myl
Ooftelyker maakt het land ecrft een bui-
tenbogt na ’t Zuiden, en fchiet dari weer
met een inbogt, in ’t midden van*welke',
gelyk ook twee mylen hooger nog twee
ofdrie anker-plaatfen, ieder een myl van
malkanderen, zyn ; en by die eerfteartker-
plaats is- eenig laag gebergte, dat wel twee
groote mylen verrc na *t Ooften toopt,
Vja!k bezuiden die laatfte anker-plaats,
waar längs men laag land met veel Jagerboomen
wel vier mylen Ooft-aan heeft,
legt een groot Eiland ontrent drie mylen
( vari de w a l,d a t raim drie m y leh lan g ,en
j in ’ t midden ontrent änderhalve myl breed
j is , zÿridç aan de Zuid-kant grorideloos,
i en vo l fteil en hoog gebergte , maar aan
i de Noòrd-kant, aan de Weft- eil Ooft-
j zyde zyn^twee anker-plaatzen.
I r Dit Eiland Werd Noefla Baron genaamd, Noefli Bi-'
eri op ’t zelve legt het gehugt Ambok áan roa, en
de Weft-zydc, en ’t dorp Patjoengan in 'wc6 *n‘
een zand-bàèi, in ’t midden van ’rEiland
van de Noord-zyde; maár men heeft hier
I geen vafte iriwoondfers op.
I Van de laatfte anker-plaars aan de vafte
I wal (daar men làag land en veel Jager-
boomen wel vier groote mylen Ooft-aan
heeft ) fchiet de kuft twee groote myleri
ooftelyker met een hoek n a ’t Zuiden wat
uit, en loopt van daar tot aa'n ,deri klippi-
gen hoek , een-groote myl verder, daar
men hooge en fpitze ròtszeri heeft, wedej:
met een bogtjen Noorden aan in. / J i f i
Van dezen hoek af heeft men by na vier Ankcc-
mylen hooger , in een zand-baei weer een plaats by ’c
anker-pla'ats by 5c Vleermuizen-Eiland,eh V,cer“ ui*
in die ßaey, áls midden ip de klippeu, fanjf**
alzoo men van dien hoek af tot hier toe zeer
veel droogtens vind. Een der zelve is de
Hen met de Kiekens genaamd, daar een
F z Ideen*