'4 ¿ Z A A r K E N
1&3. ken aan boord z o n d e n door welke zv
Met de
Tsjinee-
' zenÁo.
1623.
Han
vreeze
voor de
Niederländers.
ons m .groot gevaar bragten, don wv vermooren
’er maar eco Tsjampan by. ■.
- .¿D e n 13'en 14.dito tjuam J Schip Hoar-
-ten utt Japan ontrent de Kuft van Xsjina
e.bydc onzen genegen zynde , pmmede
.Ä d e iifcadotes. te Joppen,, welk Sch.p
don 4 January i6 z j, met g4 ,Tsjineezoj,
■ ^ S S S ^ S a k a a sn « J tot tydgevämren
genorañn,
Ondctullchen d«l<a¡ de onzen in die zel-
ve maand yerfcjieide Jonken te vergeefi
aantaften , namen den *8 dit^pen klqen
. Jonkje gedroogde.en.zoutó
1 ’ C n ’erin.;
Den 28 Jtebrüäry. deden de onzen weer
een Land-tncht: m a .yo gewapendft inan-
-Jíg^ kwtfflorpen af, quam¿nsiá
range ^kkefefflgt Look en AjöjSfito».
1 v a^ . hebW^eBswe| twee mylen Land-"
^ . „ g e w e é f c i e z y n , weerfaanboord?
Uen zo dito jiamen zy eetfjqnkmet
14 Tsjineezen <jie ons zeidenf dat
i e ™ quaínen^én dan
f * Bevelhebber Rejfrsyjon ánet die van
- ,I S>.nJsJeoe yerdragen en over een eélto-
njen was, ’t geoi egter riiet bélette *dát'
de onzen hen maie -gapiai.
■ 11*11 & Maaftv iregen zy weder twee
Jonken met éh 27 man, en
in de maana Mé^; namen zy een lcÓfíeíyk
vgélade
wet 250, Zielen inhad, die wynieeft oyer-
namen , en by; ettefyke fad#3^sjifi&:.l
z<-n >, p?voorens reeds. van ons gevangénl
^graomen, voegden¿ onder welke’er§pin-
migen ? u l¿ g i j^ g ^ r . JhacWMu. datjjet
hen, als zv ojjqi: ftonden; tot béneden.
aan de'vpeten í|ing, Vgeéii'z^f niet.
een draey, eñr e e n ^ n% door , om~?t
wondfev^-á...-
Z y Kadden zeer
Zag voor de onzen, mogelyk om die óude
voorzegging, onder hen bekend, van dat
hurí Land door mannen met roode baar-
den en rood hair (waar door zy liéden
die blond van hair zyn, verftaan) zouin-
genomenwerden, en alzoo Schipper Bon-
iekoe , die een roode baard had, hier me-
de by was,, fcheenen zy daar voor immers
Zoo veel, dan voor de anderen, te vree-
zen, alzoo zy hunne voorzegging hier na
de. klare letter verviild, en een man met
een rooden baard zageh.
r Alie deze Tsjineezen nu bragten zy na
de Pifcadores, daar zy met nog andere van
hunne Landsgenoten, twee aan twee geiloten,
en van de onzen gebruikt wierden,
om mandekéns met aarde voor de nieuwe
Sterkte aan te dragen, en na dat dezelve
voltoid was, zyn ’er wel 14. a 1500 Tsji-
neezert na Bantam vervoerd, en aldaar
vérkogt, zonder dat de Tsjineezen een
van de onzen tegen dezelve wilden lof-
lien.
"V ' A vN /
_k*fen ,vond dierhalven soed , o »J™
Oppfr-Koopman, fihm va„ MeUtrd,
als Lezant na Aymuy p zenderi, votj H' "™
f e wcIr™ een brief op een langwemie M'iiw
ferd vol Jsjinceiche ¿ e r s , b d& lzSm u v r'
de reden yan zyn komft, ¿dra gen^S y’
waar op verder, volgens laft van Joi T<£i
m n lT ' iit'.TOndcn na Jspvia hjajir^te lawaffecrn‘i,- b9u‘i“te 1n J’to nwkeeln-
: t ? i-"1' ^ "^ fe n .- datki dit jaai-gegtr-..,
|onken na Manilha zqudengezondcn wer- 1
zyn- K e i
S S ‘u11 °PPcr-pfcyn, rondom
met_ Jäoomen bezet, gebragt, alwaar hv lo“ |
T^na fdakvond, onder ’twel£
t f - w ne£n’ yder met een kleed ter ii
' S r S ,, yd“ - van welke !
een Raadsheer.ätat, die van iem .df(W , J
dathy,, alyoorens te fpreeken, hen de el>
r X h v i “ Lands 1
m de ^ ° ° r - rWM“ dervallen,
m. de grond met ,zyn hoofd. zoo; fterk I
zoude-, datkher de omftandm
h ^ r e n T E n d in r ia c f l iy i - a iv S g d g |
e tegen de agtbaarheid en eere der Chri- '
ftenen te.zyn weigerde dit; r i l r w d j S g
yoIgens de gewoonte van zvn ;
UnJgroetcn, gdyk % ook drfe S
d r 2 S t^ P.rmef 0ngcdekten hoof- : S d s S ä ^ bwoorens s
^ J S ^ W a s , voörfteUende: doehv I
wro aPweder, fchöon W ' ä S ' v a p S Z !
™W^®3en , genoodzaakt onver I
t ” m m M K «
in de Kr ■*«&>
- 1 8 E -
W k S Z l ; ’ oader tiSihis van zaa £™v'-
kemBt^gettgeziqbt^JOTgen-, - M <
Daar op vertrok hv met dm Hi».
van d e p Ä ™ * ^ “
ftad^ Hokficuw- de Q l
Aymuy de Rivier' op t c g J n4 ^ ™ r
Zy .wierden alle « mvlen in e»n IT»
r ofd«Onder-KmiS;
fm f n Cn def% . ondlaald; ontmiZ^^ ved Dörpen, die naeuwlyks een Gote-
bng-ichoot.yan een Ja gen,in.yafiideS:
?iCenV0? * led«w a sk Ö ö t fo l
™nd™zydmdentoeloopdeimtarch^
ZOO lterk , ,dat zy .daar door belet wia-'
u6n voort te können ry2^n. ■ ■
J m ? 0kiiMW,.^ k?men ’ wierden zy De
in eoi Konmklyk Palcys gebragt, zynde Ha"M
een bpeelhuis yan-een Tsjinees, die 16 ioor<i?
X x d:°°r y d a U P P * m
Het lag in de Voorftad, een en een half W01i' ”'
myl van t Raadhuis, alwaar z y , voor
den liaad van zeven verfchynende, al
weer
T A Y Q U A » ö f F O R M O Í A. 4 7
*&%\ weer het zelve, 'als te vooren , höorden,
te weten, dat ’« in eeüwigheid voor heft
■w 'geen Hiandöl te.hopen was, Voor ehal
r eer- zy de Biicadoresj of Pehoe, Verlieten,
ä ;: en na Formoiä trokken.
Ömibt* Den Bevelhebber Reytrszßon Zeide , dat
fluit om dit lin zyn mafhti met ftond, Vöof en al
tc Bata- ¿ej, jjy ändere laft van Batavia krefeg« Zy
JJer “ r betodden dierh^veh malkanderen, dätwy
fcandclen. ©:n Schip, en' zV z Jonken :t om nader
met haar-Edelheden daar over te ipreken,
m Batavia zouden zenden.
Hier op zyn zy in vriendfehap geichei-
;; . : den, en hebben bezorgd, dat ’t Schip,
en d ie2 Jonken , ten eerften na Batavia ge»
^ ionden wierden ; <3og alzoo dezelve, door
t^en-winden , dit jaar niet op Batavia qua-
naen, en dit langer, danmen gedachthad,
aanliep, begonden. de Tsjineezen niet al»
leen quaad vermoeden te krygen , maar
zonden ook weer eenige, Jonken na. Manilha,
waar vaii de oteten ’er 4 kregen., *t
geen weer voet tot een nieuwen oorlög
De Heer
Frans-
zoon na
: Om nogtans weer aanleiding tot een
goed¡ verftand , en -tot hervatting van de
delSvler voorige affpraak , te geven , wierd den
i y October 1623 by den Heer Reyerszj>on
éh Zyne Raaden goed gevondpn , dat de
Séhepén Groningen» Samion , Muyden,
Eraimus ondeF den Bevelhebber Fransvan
Tsjintsjcoc.
Den eerften November quam zeker 1623.
Tsjinees, Gipzuangenaamt, meteen Tsjam»
pan ^an boordy en zeide, dat, zoo zy maar
quateen, otó in Vrede den Handel te vep*
zoeken, het aan hunne zyde wel gaan
zqu , alzoo wel 30O. Tsjineefche Kooplieü
den, beiloten haddeo:¿ een Verzoelcfchrift
aan den Combon van Hokfieuw aan te
bieden, en den Handel met de onzen te
verzoeken, te meer, dewyl zy door den
'Oorlog reeds. veel van hunne goederen Ver*
loren hadden, en , by aanhouding van
dien , ftonden bedorven te werden. :
Hy zeide ook ; datter plaatze, daar hy
woonde, zig een Kluyzenaar in ’t Geborgte
onthield, een man van groote a&
komft, en van geen minder lykaom, die^
zedert ’t overlyaen van zyn V t o u w , die
hy sseer lief had, zieh hier alcyd in een*
zaamheid onthouden , en alleen bemoeid
had, om de zaaken van arme en onver-
mögende Lieden by de Grooten voort te
zetten , dewelke alzoo hy by grooten en
kleenen in. aanzien was, en m ’t gemeen
voor een Profeet, ofVoorzegger, gehou*
den wierd, hen reedlsi, na voorftelling van
ons verzoek/aan hem, voorzegt had:, dat;
zoo zy ons beoorloogden, zyhunnen gan-
lchen Staat in gevaar zouden: ftellen.-
Hier op verzogt de Heer Chrißiaan Sprccki
Frmszjion aan. dezen Cipzjtm, om met de» zc- •
xjm na dé Rme^ van Tsjintsjeoe zouden I zen Kluylénaar, zoo *t mogdyk was, zelf
Krygd
hoope
totden
■ Handel.
vertrekken, om die bezet te houdeu, en
01Ü; te belettßH, -datier ^een meer-Jonken
niTl^hilha-,:b fihä -eetege andere vyahd^
lyke Bmgren*:&pgten- gaan; maar vboral
ooKV'öm den vryra' Ktondel op Tayouan
tt'verzöeken, met äanbieding van alle
vrieridfehap, Zoo zy- ons dit wilden toe-
ftaan; dog te gelyk met laft j om zoo zy
ons* 4it weigerden , hen te Water en te
Land den oorlog te- verklären , volgens
deh verderen inhoud; van- de fchriftelyke
Inftru.^e; die %y medekregen.
Z y gngen nög dien zelven dag t’zeyl,
qpamen dra 28 dii» voor j de Rivier vam
T^intgeoe, en zetteden het vöor \ Pago-
den-Eiland, daar ’t alles a%evlugt was,
bebalven een oud man.
7%j lieteit*'vblgehs hun laft, een witte
VTäg waeyen, op* hoope, dät’er wel ie-
teand van Aymuy by hen Äou komen;
dog alzoo dit niet gelchiedde , fchrevenzy
den 30 dito een bnef aan den Totok van
Ayiimy ? en lieten die door den Tsjinees.
die zy. op *t Eiland vonden, aan Hem be-
ftellen.
? Deze behelfde niet anders; dan om hem
te verwittigen, dat- wy daar- alleen geko-
pien waren ,, om met npn in Vrede Handel
te dryven, en om dit van hen te verzoeken
, gelyk al meenigmaal gefchied was,
eindigende verder met alle minnelyke uit-
drukkingen., en met aanbieding van Onze
vriendfenap.
eens te: ipreeken, *t geen hy beloofdete fch^Pto-
zullgn - t^ftellen, gelyk hy ook met h o n fcct., >
(öödef Vooi^even, 3afeJ dit: alles fteels?ge-
Wyzfe geichiede) en nog een Tsjinee^
den 3 November aan boord quam.
Men fteldeten eerften aan dezen Man de
wäre reden van onze-komft , en onze op-
rechte meining, voor; en daar op zeide
hy ons toe zyn beft te zullen doen, om
deze zaak by den Totok- tot een goedein->
de te brengeii, waar toe hy ook een brief
van. de onzen vanden zelven inhoud, als de
voorige, aan den Totok mede. nam.
Twee a drie dagett daar na. quam Cip* Krygt
zjuan met een brief van den T o to k; ten
antwoord van den onzen weder, die zeit van <jea
deuit hunnen brief verftaan-te hebben, dat Totok.
zy onder ’t Pagoden-Eiland lagen , cn
niet anders dan in Vrede den Händdl ver-
zogten; dat, zoo wy dit van herten mein-
den , en hier geen bedrog onder ichuilde
( gelyk wel bevoorens , zoo hy ons na-
gaf) dit hem zeer aangenaam, en dat’er
dan ook een goed verirand tiiflchen ons
en hen te' hoopen was, en dat. hy in de
voorige byeenkomft daar toe al eenatwee
bequame wegen aangewezen had, name-
lyk, om de gevangene Tsjineezen in. vry-
heid te ftellen, en Pehoe (anders de Pt6 Dievcr-
cadores by- de onzen genaarat) te veriä* zoekt io-
laten van welke beide voorflageBi wy ma°dtc
geen hadden wiüen aannemen. -
W y zeiden,. dat onze meining gotxLen hanWei«:
ojprecht,