2 5 4 is Ja 5 u Jti
Aan de eenezyde van dit vertrek tuf-
fchen die tafel, en de oofter-hangkas,
waar in die 9 beeiden zyn, doorgaande,
korat men dip een kleene dog redelyke
breede plaats, alwaar lk een fpeelhuisje
met een tafel en lloelen, en een groote
thuin daar ontrent, vond.
I ¥an deze plaats komt men in een by-
zonder. huisje buiten den Tempel,dievol
Gellen,is, en als men de deur van dathuisje
inkomt, ziet men vlak voor zieh een
zitrerid koper vrouwen-beeltje, 2 voeten
hoog; zeer fraei.gemaakt, zynde de Godin
Quamiem. Deze, welke met de letters
1.5, b. gemerkt was, had vlak voor
zieh, een weinig lager, 2 kleene kopere
beeldjens, ieder een hand-breedgroot} dog
agter deze vrouw zag men in een hang-
kas vyf zeer fterk vergulde bccltjens, ieder
een fpan groot,waar van het middel-
fteveertien armen had, en de naam van
Ke Soenteh, gelyk de vier anderedie van
Kim Koang voerden.
Deze Tempei is, na giffing, iztreden
breed, en van de voordeur^af, met de o-
pene plaats mede,ontrent'i8 o f z© treden
diep. Dit werd voor de Hoofd-Tempel ge-
rekend.; Ook is de zolder des zelfs zeer
fraci befchijderd.
JVlen zag’er ook een menigtevangroo-
tc en zeer frage Chineefche lantaarnenin,
die ’savonds alle ontftoken werden, en tot
9 uuren branden, gelyk ook ’s morgens
vroeg, op welke twee tyden zy gewoon
zyn voor hunne Goden te fombayen, en
zieh: te buigen.
Ik zag daar toen 18 Priefters, zommige
jong, andere bejaard. Dezevergade-
ren tweemaal ’sjaars van de hier zynde
Chineezen aalmoezcn, van welke hen zom-
mige een ryxdaalder, andere een halve, en
zommige inaar een ichelling geven. Zy
mögen riiet trouwen.
- Als zy uitgaan dragen zy zeer lange en
wyde nagt-rokken, met lange en wyde
mouwen, alle van graauwe hokjens ge-
maakt,en beide tot de grond toe hangende.
Zy hebben een zwartemurs.die wel
na de bol van een hoed gelykt, op het
hoofd. Zommige van hen waren geheel
geichoren, hebbende weinig hair; dög andere
droegen een lange Tartariiche tuit.
Eenige haaden ook lange paternofters om
den hals; eeriige -niet. Zy mögen niet
dan moeskraiden, zout, en ryft, eeten,
en hebben dat recht, dat z y , al quara *er
pen Keizer by hen, egter. mögen blyven
zitten; dog zy mögen ook de armfte niet
veragten. Anderzins zyn zy by de Chineezen
niet zeer geagt.
Om nu eenige verbeelding van dezen
Erieftcrs.
Tekening
•van de in-
trcdc en ^ P ^ der Chineezen te hebben, geven
beeiden in een aftekening van de beeiden in de
dezcTcxn- zelve. Deiritrede vertoonen wy bydelet-
Pcl- ters D. D. dog de beeiden in den Tempel
V 1 H V AN
vertoonen wy by de letters E. E. tot'dc
letters I. I. ieder met hare byzonderenaa-
men (gelyk wy zoo even gezien hebben)
onderlcheiden.
, J Hun trouwen gaat ook met groote fta- Huutro 11-
tie toe. W y hebben onder Amboinadaar wcn*
al een preuve af gegeven; dog hier is het
nog wel zoo ftataeus. Want behalven het1
gedurig kloppen op de Gongen, Tata-
boang, Tifa’s , Rabana’s, kopere bekkens,
en op alles wat geraas maken kan , zyn
zy ook gewoon zeer prächtig, in een langen
ommegang van een menigte Chinee-
zen, de bruid zeer ihtelyk in een koftely-
ke draagftoel, waar in zy niet gezien kan
werden, en egter een iegelyk zien kan,
onder een zonneicherm van ilaat, en onder
het fpeelen op lapge kopere en korte
andere fchalmeyen , na’t huis van den brui-
degom, die zeer deftig daar ontrent op
zyni rang te paart ryd,te geleiden,alwaar
dan weer (gelyk bevorens by de bruid) et-
telyke dagen aan een zeer groote vreugde'
bedreven werd.
? IkzaLmy niet inlaten om hier vanver-En andere
Icheide andere byzonderhederi, ’t poftuur,a*nmct"
•vernultj. dekleeding, enopci^ringvandit ^inScn‘
volk, te fpreken, vermits wy dat onder
Amboina reeds breed genoeg ge.daan hebben.
Het is iet zeldzaams, dat zy de letter R.
niet können noemen. Ik heb ’er nogtans
twee gelprooken» die niet alleen die letter
zeer net en kragtig wiften ait te fpreken,
roaar ook het Duitfch zoo goed als een Hollander
fpraken.Een van deze t wee,in dewan-
deling de Vaderlandze Willem genaamd,
was in veel ffeden vanHolland , en ook
te Londen in Engeland geweeii, alwaar
hy (zoo hy my gezegt heeftj deeere heeft
genoten van met Koning William de
III. zeer lang te fpreken. Ook is A°. 1709
met de Heer Johan van Hoorn den Ghi-
neefchen Arts Tfieuwbitja, na Holland
vertrokken, en weer op Batavia geko-
men.
Buiten de Chineezen zy® ’er nog vcelan- Verdercin-
dere ingezetenen alhier. Onder de Ma-8“ cttncD^
leyers, en Baliers, zyn zeer veele viflchersi j i un be_
en ook zommigekooplieden, gelykmeeft
de verdere-volkeren, die men hier vind.
Den 6 December 1678 wierdenook de
Maleyers, Amboineezen, Baliers, Ban-
daneezen, en Boetonders in vafte vaandels
van t oo koppen verdeeld , en onder by-
zondere hoofden geichikt, gelyk zy ook
in byzondere wyken woonen.
De Armeniers, en Perfianen handelen
zommige in gefteenteh; in bezoar ,en andere
fteenen,;tot de gezondheid en gene-
zing van deze en gene quälen dienende,
en in allerlei andere waren,daar m^ar winft
mcde te doen is.
De Mooren of Mogolders, deMardy-
kers, de Toepaflen, en andere, handelen
J I , ^ . D ü C h i M E s c h e G o d I e m .