effe contra adverfarium v o lum u s , m u n im en to d om in ie * faturitatis arme*
m u s . N am q u om o d o docemus aut p rovo camus eos in co n fe ffio n e nominis
fanguinem fuum fù n d e re , fi eis miiitaturis C h r ift i fanguinem d en e g a -
mus?, A u t q u om o d o ad martyrii p o cu lum id on eps facimus, fi n o n eo s priùs
ad hibendum in ecclefia p o cu lum D om in i jure communica tionis admitti-
mus? Intereffe d e b e t , frater c a r iffim e , inter eos qui v e l apoftataverunt &
ad fæculum cui renuntiaverant reverfi g en tilite r v iv u n t , vel ad hæreticos
tr an s fo g * fâ d i , contra e ccléfiam parricidalia quotidie arma fufc ipiunt, & inte
r eos qui ab e c c le f i* limine n o n recedentes & implorantes ju g ite r ac d o -
lenter d iyina & p atenta fo la tia , n un c fe ad p u gn am paratos effe & p ro d o -
m in i fui n om in e ac p ro f r a falute flare fortiter & pugnare profitentur. H o c
in tem p ore pacem nos n o n d ormientibus fe d vigilantibus d am u s , pacem
n o n delitiis fed armis dam us , pacem n o n ad quietem fed ad ac iem damus;
S i fecund ùm q u o d eos audimus & optamus & credimus fortiter fte te r in t, &
adverfarium n o b ifcum in congreffrone p roflray e r in t, n on poe nite t pacem
co n c e ffiffe tarn fo rd b u s , im m o epifcopatus n o flr i h o n o r grandis & glo r ia
e ft p acem dediffe martyribus, u t facerdotes qu i facrificia D e i quotidie ce leb
ramus, hoftias D e o & v iâ im a s præparemus. S i au tem , q u od D om in u s
avertat à fratribus noftris, aliquis lapforum fefellerit, u t p ac em lù b d o lè p e*
ta t, & impendentis prælii tem p ore com m u n ica tion em n o n præliaturus acci-
p ia t, fe ipfum fallit & d e c ip it , qui aliud co rd e o c c u ltâ t , & aliud v o c e p ro -
nuntiat. N o s , in quantum nobis & v id e re & judicare conceditur, fàc iem fin-
g u lo rum v id em u s , co r fcrutari & men tem p erfpicere n o n pofîùmus. D e his
ju d ic a t o c cu lto rum fcrutator & c o g n ito r citô venturus & d e arcanis cordis
a tqùe abditis judicaturus. O b e ffe autem mali bonis n o n d eb en t, fed magis
m a li à bonis adjuvari. N e c id e o martyrium facluris pax n eg an d a eft quia
fu n t quidam n e g a tu r i, cum p ro p te r h o c pax danda fit omnibus miiitaturis,
n e p e r ignorantiam noftram ilie incipiat præteriri qui habet in prselio c o ro -
nari. N e c quifquam d icat, qui martyrium to llit, fan guin e fuo baptiza tur, n e c
p ax illi ab ep ifeop o necefîària eft habituro glo r iæ fùæ p ac em & a c cep turo
m a jo rem de D om in i d igna tione m e rced em . P r im o idoneus effe n o n p o -
te ft ad martyrium qui ab ec cle fia n o n armatur ad prælium, & mens defic it
quam n on re cepta euchariftia er ig it & a c c e n d it . D om in u s enim in e v an g e -
Math 10. lio fu o dicit : Cum autem vos tradiderint, nolite cogitate quid loquamini.: Dabi*
tu r enim vobis in ilia hora quid loquamini. Non enim vos ejlis qui loquimini, fe d
fp iritu s patris vejlri qui loquitur in vobis. Q u a n d o autem dicat in traditis at-
q u e in co n fe ffio n e nominis conftitutis fpiritum patris lo q u i, q u om od o p o -
te ft ad con fe ffion em paratus aut idoneus inveniri qui n o n priùs pace accepta
re c ep e r it fpiritum p atr is, qui corroborans fervos fuos ipfe loquitur & confir
te tu r in nobis! T u rn deinde fi re lid is omnibus rebus fuis fu g e r it, & in late-
bris atque in folitudine conftitutus in latrones fo r tè incurrerit, aut in febri-
bus & in languore d e ce ffe r it, n o n n e nobis imputabitur q u od tarn bonus
m ile s , qui omn ia fua d ereliquit, & con tem p ta d om o & p a ren tib u s ac libe-
ris fequi domin um fuum maluit, fin e p a c e & fine commun icatione d e ce -
d it! N o n n e nobis v e l n eg lig en tia fegnis v e l duritia crudelis adfcribetur in
die judicii q u od paftores créditas & commiffas nobis oves n e c curare in pace
E r> I s r o i. æ D i v i C y p s i à n i .
n e c in ac ie voluerimus armare! N o im e ingetetUr nobis à D om in o q ü o d p e t
prophetam fuum clamat ■ & dicit : Ecce lac confumitis & ianis vos tegitis, ir . h
quod craffun i eft interficitis, & mes meas non p a fd tis , quod infim atum eft noit
confortdftis, & quod male kabuit non c emb o r a f t i s q u o d coniribuldtum eft non .
confolati eftis, & quod ermbat non revocdftis , i f quod periit non inquiftftis, ■&
quod fo rte fu it confedftis labore, & difperfeefunt Oves mece,eo qm dnori fm ip a f
tord^y & faB ce fm t in coniefturam omnibus 'beftiis agri; â t Mon fu it qui inquire-
ret, neque qui m ocdret.. Proptetoa licic dicit Domiims•: Ecte> ego fu p èr paftores >
i f requiram Opes meas Je omnibus corum ,■i f avertam cOS3iutM en pùfcant oves
meas:, i r ja in non pafceiit ids:, ’i f . 1 extraham oves rheas de -ore .eoriiiri, pdfiam
eos cum judicio.- N e igitur o te n o ftro , q u o pacem n e g am u s , q u o duritiam
mams h um an * crudelitatis quàm d iv in * & p aten *» pietatis-Opponimus, o ves
nobis conunifîæ à D om in o rep ofcantur, placuit nobis, fa n d o fpiritu fiig g e -
ren té , & D om in o p e r vifiones multas & manifeftas adm onente quia hoftis
imminere pranuntiatur dc o ften d itu r , co llig e r c intrâ caftra milites ( ih r if t i,
examinatis fin gu lorum t aufis, pacem lapfis dare , im m o pugnaturis arma
fu g g e re re . Q u o d credimus vob is qu o q u e patèfnæ mifericordiæ con tem p la -
tion e placiturum . Q u o d fi de co lie g is aliquis extiterit qui u rg en te ce rta-
mine p ac em fratribus & fororibus n o n p utat d and am, redder iiie rationcm
in die jud ic ii D om in o v e l im p o r tu n * c e n fu r * v e l in h um an * d u r iti* fu * .
N o s q u o d fidei & caritati & follicitudini co n g ru eb a t q u * e rant in co n fc icn -
tia noftra p ro tu lim u s , d iem certaminis ap p rop inqua ffe, h o ftem viofen tum
c ito contra nos e x fu rg e re , p u g n am , n o n talem quaîis fu it, fed gra vio rem
m ulto & ac riorem venire. H o c nobis divinitus frequ en te r oftenditur, de h o c
n o s providentia & mifericordia D om in i fæpius adm on emur ; de cujus o p e &
pietate qui' in cum confiditnus p ofîùmus elfe fccuri quiâ qui in pace m ilik ' ■ ^
bus fois fùturam praenuntiat p u g h am , dabit militantibus in c o n g r c ffio n e vio-
torium. O p tam u s te , frater ca r iffim e , fem p é r b e n c valere.
E P I S T O L A LV.
Ad Cornelium de Fortunato If Felicijjîmo, five contra
hcereticos.
CY p r i a n u s C o rn e lio fratri fàlutem. L e g i litteras tuas, ffa të r cariffim
e , quas p e r Sa turum fratrem noftrum aco ly thum mififti & d ile d io -
nis fraternæ & ecciefiafticæ difeiplinæ & facêrdotalis cenfuraè fatis plenas; qui-
bus fignifîcafti F e lic iffim um ho ftem C h r ifti n o n n o vum , fed jam pridëm
o b cr imina fo a plurima & graviffima ab ftentum, & non tantum mea led &
p lurimorum co ëp ifco p orum fententia con d em n atum, r é je ffum a te illiC effe
, & ciim v eniffe t ftipatus caterva & fa d io n e d efpe ratorum, v ig o r è pfeno
<|uo ep ifcopum a g e re o p o r te t puifum de ec clefia e ffen d e (}uâ jàm pfi èn1
cum fui fimilibus D e i majeftate 8t C h r ifti D om in i & judicis n o^r‘ j 5 vfl!l f
täte depulfus e ft, n e fchifmatis & difcidii a u d o r , ne pecunte^coinmi * i ' i
fraudator, n e ftuprator v irg in um , n é matrimoniorum multorüm depopula