6 8 E p i s t o l j E D i v i C y p r i a n i .
rimis coepifcopis hab ito c o n c ilio , in eandem nobifcum fententiam pari gra vitate.
6c felubri moderatione confenfit. D e quo tibi n e e d le nunc fuit feri-
h ere, u t fcias m e nihil leviter e g if fe , fed fecundum quod litteris meis fue -
ram ante com p le x e s , omnia ad com m u n e epneilii noftri confilium diftulif-
fe , 6c nemini quidem ex lapfis prius communicaffe, quando. adhuo erat unde
n o n tantiim in d uigen tiam , fed & coronam lapfus ac cipe re t, p oftea ta-
m e n , ficut co lfegii con cord ia & colligend® fraternitatis ac. medendi vtilne-
ris utilitas e x ig e b a t, neceffitati tem p orum fuccubuiffe 6c fejuti muitorum
providendum p u tafle , & n unc ab his n o n recedere q u a femel in con c ilio
no ftro de com m u n i co llatione p la cu e ru n t, quamvis multa muitorum v o c i-
bus ventilentur & mendacia adversus facerdotes D e i de diaboli ore prolata
ad t uinpendam c a th o lic s unitatis concordiam; ubique ja d en tu r . S e d te
o p o r te t ut b o n um fratrem atque unanimem con fe ce rd otem , n on quid ma-
lig n i atque apoftatte dicant facile fufeip ere, fed quid collegia.1 tui modefti 6c
gra ve s viri fe d a n t .d e vitas & difeiplinte n o ftra explorationC, pterpenclere. V e -
n io jam nunc, frater ca riffim e , ad p e r fo n am C o rn e lii c o l lc g a noftri, ut C o r ne
lium nobifcum veritis, n overis, n o n de m a lignorum & detrahentium men-
clacio, fed d e D om in i D e i ju d ic io , qui eum epifeopum fe c it, & co ep ilc o -
p o rum te ft im o n io , quorum numerus univerfus p e r toltun mund um c o n -
co rd i unanimitate co n fen fit., N am q u od C o rn e lium cariffimum noftrum
D e o & C h r ifto & ecclefiae e ju s , item confacerdotibus ctin d is laudabili p ra-
d icatione c om m e n d a t, n o n ifte ad epifeopatum ftibitd, p e r v e n it , fed p e r
omn ia ecclefiaftica officia p rom o tu s , 6c in divinis adminiftrationibus D om i -
num fx p e prom erhus, ad facerdotii fublime fifligiann c tin d is religioriis gra-
dibus afeendit. T u rn deinde epifeopatum ipfum nee poflulavit n e c v o lu i t ,
n e c u t caeteri, quos ar rog an tia & fuperbia; fuas tumor: inflat, invafit; fed quietus
alias & mod e flus , & q u a le s effe confuev erunt q u i ad hune lo cum divini-
tus. e ligu n tu r , p ro p udore virginalis c o n t in e n t^ fuse, & p ro humilitate in-
genitte fibi 6c cu ftod it* verecundiai, n o n ut quidam v im fe c it u t epifeopus
fie re t, fed ipfe vim pafius eft u t epifeopatum co a d u s exciperet. F t fad u s eft
epifeopus a plurimis co llegis noftris qui tunc in urbe R om a aderant, qui ad
n o s litteras honorificas & laudabiles & teftimonio fuse pred ication is illuftres
d e ejus ordinatione miferunt. F a d u s eft autem C o rn e liu s epifeopus d e D e i
& C h r ift i ejus ju d ic io , d e clericorum p en e omn ium te ftim on io , d e plebis
quse tunc affuit fu f& a gio , 6c d e fe ce rd otum antiquorum & bonorum virorum
c o l le g io , cum n em o an te :le fed us . e fle t, cum Fabiani lo c u s , id e ft, cum
focus P e tri & gradus ca th ed ra facerdotalis v a c a re t; q u o occupa to de D e i
v olun tate atque omn ium noftrum confenfione firmato, quifquis jam epifeopus
fieri voluerit, foris fiat n ecefie e ft, n e c habeat ecclefiafticam ordinatio-
n em qu i ecclefiae non tenet unitatem. Quifquis file fu e r it, multum d e fc lic
e t ja d a n s , & f ib i p lurimum vindicans, prophanus e ft, alientis e ft, foris e ft.
E t cum p oft primum fecundus effe n on p o f f i t , quifquis port u n um , qui fo -
fus effe d eb ea t, fad u s e ft, non jam fecundus file fed nullus eft. Tu rn deinde
p o ft epifeopatum n o n exambitum n e c ex tortum, fed de D e i , qui facerdotes
fe c it, voluntate fu fe ep tum , quanta in ipfo fufeepto epifeopatu fu o vir-
tus, quantum ro b u r an im i, qualis fitmitas fid e i, ( q u o d nos fimplici corde 6c
E i> i s t o i Æ D i v i C y p r i a n i . 6 a
perfpicere pénitùs 6c laudare debemus ) fediffe iiitrepidum Romæ in fecer-
dotali cathedra e o temp ore citm tyrannus infeflus fecerdotibus D e i fenda atque
infanda comminaretur, cum m u lto patientiiis & tolerabiliùs audiret levari
adversiis fe aemulum principem quàm conftitui R om æ D e i facerdotem.
N o n n e h ic , frater cariffime, fiummo virtuti®. & fidei te ftimonio prædicandus
e f t , n o n n e inter g lo r io fo s confeffores & martyres deputandus, qui tantum
tempor is fedit exp ed an s corp oris fui carnifices & tyranni ferocientis ultores,
qui C o rn e lium adversfis e d id a feralia refifténtem & m inas & cruciàtus & to r-
menta fidei v ig o r e calcantem v e l glad io invaderent, v e l cm c ifig e ren t , v e l
ign e torrerent, v e l qtiolibet inaudito g en e re poenarum yifeera ejus & membra
laniarent Î Etiamfi majeftäs D om in i p rôtegen tis & bonitas facerdotem
quem fieri v o lu it, fa d um qu o qu e p rotex it, tarnen C o rn e liu s , quantum ad
ejus d e votion em pertinét & tim o rem , pafius eft quicquid pati p otuit , & ty -
rannum armis & b e llo p oftmod um v id um prior face rd o tio fuo v ie it. Q u o d
autem qùædam d e illo inhonefta & maligna ja d a n tu r , n o lo mireris, cilm
fcias h o c efie opus fèm pe r diaboli f t f fe r v ö s D e i mend acio laceret & o p in io -
nibus felfis g lo r io fum n om en infemet, u t qui confcientiæ fùæ luce clarefcunt,
alienis rumoribus fordidentur. Explorafle autem collegas noftros fcias & v e -
rilfimè com p e r ifle nulla ilium, lib e lli, u t quidam ja d ita n t , labe maculatum
e ffe , fed n eque cum epifeopis qui fecrificaverunt communica tionem facrile-
g am mifeuiffe, fed eo s demum q uo rum caufe audita & innocentia c öm p ro -
bata fit conjunxiffe n o b ifcum . N am & de T r o p h im o , de q u o tibi fcribi d e -
fiderafti, n on ita res eft u t ad te pertulit rum o r & mendacium malignorum.
N am , ficut antecefiores noftri ftepe fe c e ru n t, coftigendis ft-atribus noftris ca-
riffimus frater nofter neceffitati fliccubuit. E tq u o n iam cum T r o p h im o pars
maxima plebis abfeefferat, redetinte n un c ad ecclefiam T r o p h im o & fatisfe-
cien te & poenitentia deprecationis errorem priftinum co n fiten te , & fratemi-
tatem quam nttper abftraxerat cum p len a humilitate & fe tisfedion e re vocan -
t e , auditæ fu n t ejus preces; & in ecclefiam D om in i n o n tam Tro p h im u s
quàm maximus fratrum numerus qui cum T ro p h im o fiierat admiflhs eft : qui
omn e s regreffuri ad e cclefiam n on e ffen t, nifi cum T r o p h im o comitante
veniffent. T r a d a tu e rg o illic cum co lle g is plurimis habito fufeeptus e f tT r o -
phimus; p ro 'q u o fatisfaciebat fratrum reditus & reftitutamuitorum falus. S ic
tarnen admifllis eft Tro p h im u s ut laicus com m u n ice t, n o n , fe cu nd ùm quod
ad te m a lignorum litteras p e r tu le ru n t, quafi lo cum facerdotis ufurp et. S ed
& quod paffim com m u n ica te fecrificatis C o rn e liu s tibi nuntiatus, h o c etiam
de apoftatarum fid is rumoribus nafcitur. N e q u e enim poffiint laudare nos
qui reced unt à n o b is , aut expedai-e debemus ut placeamus illis qui nobis dii-
plicentes 8c. contra ecclefiam rebelles follicitandis de ec clefia fratribus v io lenter
infiftunt. Q u a r e & de C o rn e lio 6c de nobis quæcunque ja d a n tu r n e c
audias fecilè n e c cred as , frater cariffime. S i qui enim infirmitatibus occu-
pantur, illis, ficut placuit, in p e r icu lo fubvenitur. P o ftea tarnen quàm fubven-
tum e ft, 6c periclitantibus pax data eft, offoeari à nobis' n o n poflimt aut o p-
primi aut v i 6c manu noftra in exitum mortis u rg e r i, ut quoniam mor ien-
tibus pax d a tu r , neceffe fit m or i eos qui acceperint p a c em , cùm magis in
h o c indicium divinæ pietatis 6c paternæ lenitatis appareat q u àd qui pignus
Iiij