vos, et'iam penfiluros. Meminimus quofdam remota etiam & verecunda memlronan non eru-
lefcentes in ferro & cauterio & gravffima ilia pulveris mordacitate duraffe. Iftud Fulgen-
tius Placiades lib. i . mythol. vocat chirurgicæ lanienam. Hieronymus in epiftola ad
Marce llam.d e O n a fo : Media quos vocant chirurgieos crudeles putantur & miferi funt.
Annon efi mvjeria alienis non dolere vulnerihts & marinas carnes inclementi fecare ferro !
Idem in epiftola ad Amandum presbyterum : Putrida cames ferro indigent & cauterio;
ncc ell medicina culpa, fedvulneris, citnr cmdelitatc dementi non parcit médiats ut parent,
feevit ut mifereatur. Idem in epiftola ad matrem & filiam : Putrida cames ferro eu-
ran’tur & cauterio. Siricius Papa in epiftola ad Himeriufn : Fcrro necefe efl exjàndantoe
vulnera qua fomentorum non fenferim medicinam. Ennodius in vita Epiphanii : Nunquam
à medico ad plenifima curationum ceger addudus efl ai illo qui primmn putrita ferro mentira
dekeuit ér latentem penitits h finit vifientmproduxit illuviem. X en op h on in libro quinto
d e pædia C y r i ait medicos eos qui gravii.s laborant urere & fecare ut eos curent. Prit-
dentius in carmine de Roman o martyre :
! Putate ferrmii trifle diiriirgbs meis
Inferre cofiis quod fecal falubriter. . ,
Non efi amanun quo reformatur falus.
O v id iu s lib. t . metamorphofèon : Cuntla. prias tentanda, fed ïtnmcdicabilc vulnus
Enfe reddendum efi, ne pars fincera trahatur.
Idem lib. i . d e remedio amoris : Ut corpus redimas fernnn panaris & ignés.
V o c i f e r e t u r ] Tertullianu s lib . z . adversùs Marcionem : Quidenimfimedicum
dicas ejfedebere, ferramenta vero.ejus accufes quodfeeent èf murant & amputent ét cônf-
trident, quando fine inflrumento artis médiats efie nonpoffit ! H ieronymi nomine epiftola
feripta ad amicum ægrotum : Mamts medici multa cadendo conférant fanitatem non fine
murmurepatientis. , . . . .. .
Æ ger impatiens ] Supra epift. 26. pag. 37 . Non efi nifipattentia morbts neceffana.
C um S E N S E R I T s a n i t a t e m ] Julius Firmicus in libro de errore prophana-
rum religionum : Sic homo recepta fanitate & faillie fill reddita qnicquid cegrotantis cor-
ports vitio invitas pafiiis efl, hoc totum pro militate fua faâum cfié fiant is animi judicio confit
etur. Innocentius Papa III. lib. u s epift. a i t . Ideoque fi morbum mum, quod abfit,
invenerimus induration, violcntïort nos toges infifiere medicince, juxta quod neceffaria cura
depofeet ; cujus afperitatem etfi forfait in prafenti réfugias , fanitate tamen recepta, ipfius
'collatidabis effèdum '; ac petitum qtiôque medictim benedices. Seneca lib. y. de beneficiis
cap. 20. Non efi fpedandum an doleat àliquisbentficio accepta >fe d an dolere debeat.
I r r i t a et f a l s a p a x ] C ic e ro lib. 1 » epiftolarum ad A tticum epift. 1. De
pace idem fentio quod tu ; fimulationem efie apertam, garari autem helium acerrimum. V id e
■ fuprà pag. 4.57. _ ; . . .
S a n i t a t i s p ATIE NT IA m] Libpr F iori poenuentiatn. E t m o x pro medtemaco-
dex Lamonianus habet poenitentiamo ■
E x c u s s a ] Ita duodecim libri veteres. A lii undecim & veteres editiones exclufa.
Utraqu e ledtio bona eft. C o d e x Folfatenfis : Pandemia de peccatoribus exclufa efi vel
excujpt. Utramque ledlionem protulit librarius ut lec lo r intdligeret libertim fibi elle earn
præferre quæ fibi magis arridcrct, ut fcepc accidit in libris veteribus.
I mmun d i t ia i p s iu s ] ItaetiamlLb. 3. teftimoniorum cap. 94: At Calfianuslib.
■6. cap. 8. collât. 12. cap. 2. & collât. 22 . cap. j . lègit/M quo efi jmmunditia, peribit coram
Domino. . . . V , * .
' S p r e Tts h i s o m n i b u s ] Reftituimus hunc locum uti reperitur in antiquis
exemplaribus, in editione Morclliatia, A in ea qua; dicitur Gravii. In quo fecuti ftimus
confilium Rigaltii ; qui quamvis retinuerit in contextu veterem ledlion em, pronuntiat
in obfervationibus fuis illam quam nos revocavimus elTe veriflimam.
A nte exqm>ol;' factam] nimirum apud lacerdotes D e i , ut ait infra Cypria-
nus in h o c libro pag. 190. Rufraus in pfal. 3 1. Licet autem Dens dimittat peccata ex quo
homo in volmtate fianitet ; tamen oonfitendum efi minifiris ecclefice. V id e Socratem lib. y.
cap. 19. cum annotationibus Henrici Valelii. V id e etiam infra in nods ad paginam 209.
peccare nec fatisfacere,
V e R B I S F A L L A C I B . ] C o d e x Seguierianus fallemilms.
A r b o r Em ] Hsec v o x a e e f t in fexdecim codicibus antiquis & in antiquioribusedi-
tionibus. D ee ra t etiam in alio v eteri, fed ad d ita eft pofteafupra lineam. Epiftola nomine
Hieronymi feripta ad amicum segrotum : Non enim efi arbor folida nec robufia nifi qua
aftdui turbinis incurfione fiipitibus concuffts hue atque illuc inclinata teniatur, in quam Jape
yentomm turbinum fiamen meurrat. Ipfis enim vexationibus confirmtgitur, premitur, fix fque
radicibus citius roboramr.
S o l u s d. mi s e r e r i p o t e s t ] Tertullianus in libro de b ap tifm o ; Sedneque PaS-
peccatum dimittit neque fpirttum indulge! nififolus Deus. Item in libro d e pudicitia ; Qttis -
enim dimittit delida nifi folus Deus ! Sandlus Joannes Chry ibftomus homiiia quarta in
caput primum Matthad ait neminem polfe peccata dimittere nifi folummodo divinam
naturam. G u id o de Perpiniano fcribens adversits errores A rmen orum ait : Dicunt etiam
qaod.lomo non .remittere p o tefi peccata nifi folus Deus. Ruriciuslib. 2. epift. 4.!. Precfiabit
ut credimus, mifericordia ipfius ut qui panitendi vobis animum infpirare dignatus efi, qui
folus potefi & fanare corrupta 0 " separate collapfa & delete commifia. .V id e Maldona ti
tradlatum de lacramentis pag. 2 y y. fecundae editionis.
P l u r im u m m a r t y r u m ] Veteres editiones & odlo libri veteres liabent pluri- Pag.iS7-
mum valere many rum. Sed v o x valere non extat in aliis antiquis.
F a c u l t a t e ] Veteres editiones & novem libri veteres, etiam Seguierianus, prte-
ferunt facilitate. A lii qua tuorfelicitate, n im irum , ut o p in o r , pro facilitate.
B o N u M ] Pameiius pofuit dignum , nefeio qua aucloritate. E g o fanè bomim vidi
feriptum in omnibus antiquis editionibus & in omnibus libris veteribus.
V l n d i c e t u r ] Falluntur profedtö qui putant hanc vo cem ifticac cipiend am elTe
eo fenfu quo accipitur apud Optatum cbm loquitur de offibus cujuldam martyris non-
dum vindicati. Iftic enim vo x ilia referri per confequentiam neceflariam debet ad ea qua:
anteced unt, ex quibus liquet exiftimafle Cyp rianum plurimum poffe apud judicem m enta
martyrum & opera ju fto rum , fed cum judicii dies v en er it, cum p o ll o ccalum lfeculi hujus
& mundi ante tribunal Chrifti populus ejus adftiterit. E t m o x Cyprianus affert lo cum
ex apocalypfi in quo animie m artyrum occ ilorum lub ara D e i confbtuta; poftulant a D e o
vindidlam de perfecutoribus fuis. A lia erat caufa martyrum nondum o c c ilb ium , quos
Cyp rianu s ait n on polfe remittere neque donare peccata neque ipfos p o lfe alios defen-
dere antè quam ipli vindicentur, uti poftulabant anim® martyrum occ ilorum. E o d em
fenfu epift. y6. pag. 93. ait D om in um palfiones noftras & vulnera vindicaturum. V id e
etiam extremam partem libri de b o n o patienti® pag. 2 y y ,.Tertullian u s in libro d e fuga
in perfecutione ;.Potes itaqae te martyrem vindicate ,fcieiites ejfe magnum, vindicari ab eo.
Lu c ifer Caiaritanus in apologia prima pro landlo A than alio ; Talis mos efi Dei culwn-
bus ut totum refervent Deo, feientes ejfe magnum vindicari ab eo. V id e Rigaltii obfervationes
ad librum Tertulliani de oratione. Julius Capitolinus in Pertinace dixit-: Aliquosctiavi
mortuos vindicavit. Q u o d tamen referri non poteft ad mortuos vindicates in fenlii Optatr.
S i n o n c o n t r a ]lRrgalrius ifticait ifta fic uno tradlu perd uc cn d a , f i non contra
ipfum Dominum h Dei facerdote facienda fit obtemperantis facilis & prona confenfio, hanc-
que feripturam putat elfe veriflimam. Laudat autem cod icem V e ro n en fem , in quo fenp-
tum erat fit pro fim t. Sic etiam in editione Morelliana. A t in Seguieriano le g itu r: Matte
dam aliquid martyres fieri, ft jufia, fi licita, f i non contra ipfum Dominum èt Dei facerdote
facienda. S it obtempemiais facilis &' prona confenfio ,'fi petentis fuerit rehgioja mode-
ratio. Ita etiam ferme cod ex landli Arnulphi. ' .
F e c e r u n t s; d. a u r e !o s ] H s c d e fu n t in antiquis editionibus & in quatuor-
decim codicibus manuferiptis., Extant tampn in aliis fep tem , & in quibufdam additurd*
argeuteos. quod deed in Fuxenfi & in editione Morellii. In capite quarto epdtolaL ad
Fortunamm deexhortationemartyriilegitur.jftcm/nr/Jf^er cinwr. In libro-veropruno
teftimoniorum cap. 1. feedrunt fibi deos aureos & atgènteos. In capite 32.EXO J' Jti:s
rumque (ibi deos aureos. ^’. ‘ ’ , • „
D i l e c t i s s i m i ] T r e s i ib r i veteres : Nemo,fratres dileftijjimi, nemo hanc g oiam ag. i
mutilet neque ittfdniet. . gh yi l di; h. •; a : m.. .: •
F LEM u s ] C o d e x But*gundicus addit & dolemus. Sic etiam in Vaticano Icnpttfln 2- 9>
effe inveni adnotatum iiv ed ition e Angtiicana. „ • : . . - ^ - 1 '
Ji e e ee, i j