..g o S Ï £ f B A N I B A L U Z 1 1
eft quànï perôptimtis Poito quod ait Pamelius Remboltum fuifle primum qui fcripferit
pcrquamoptimus, id certè verùm non eft. Nam ea ieaio habetur in editione Spirenfi Sc
in veteii Veneta, quæ muitô antiquioies funt ea quam Remboltus emifit.-
R E D i G A # | Codex Fuxenfis & unus Bodleianus, reducat. Unus meus & Monafte
rienfis, a d Jpiritalem dmorem redigat.
S a p o r e ] Diverse fcribitur hie locus. In editionibus Pameliana antiquioribus, in
noveln libris noftris veteribus, in tribus Anglicanis, in Camberonenfi quoque quem
iaudat Pamelius, legitur f e w . A t faporepræferunt alianovemvetera exemplarianoftra
& dlio laudata à Pamelio. Dubitatum autem fuifle oiim qiionam modo feribendum effet
colÉ® videtur ex Uno libro meo Veiere, in quo feriptum <& fopere & fufra lineam vel
fapore. Prætulit autem Pamelius fapore ex conjÉdaràstolim fua, quam gayifiis eft inve-
niffe fe confirmatam aucloritate eodicum Affiigemenfis & Colonienfis.
D o m . T E N E A T V E R I T A T E m ] Codex Fuxenfis , dominica mente teneat viritatem.
. .
A p u B J ü D JE O $ ] Ifta quæ ftatim fequuiltur ufque ad de aqua vinum delunt in li-
Lro Beccenfi & in eorum loco ifta pofita funt. Nam qua apud Judeeos offerebantur fpiri-
lualem intelledum fignificabani. Q ua Judai in veteri tefiamemo offerebant , omnia nunc
compléta fu n t, quia lex vents umbra'fu it. Poflmodum Dominas in novum tejlamentum in
Chana Galtlea coram Jltdais de aqua i f c.
E t T u R B Æ ] Ifta non habentur in capite 17. apocalypflS, Porro pro & turbee codex
Remenfis ftincfti Dionyfii habet & tribus. >
V i d e m u s i n a q u a ] Hæc verba, quæ eerto non funt Julii Papæ, ex Julio ta-
men refert Eugenius 1 v. in confeffione miffa ad Armenos apud Odoricum Raynaldum
an. 14.59. §. 1 5 A t Regino lib. 1. cap. 66.1§tat ex eoncilio Wormâfïenfi cap. 29. ubi
extat in canone quarto in editionibus çonciliorum. Vide notas ad Reginonempag. 5 j ° .
C r e d e n t i u m p l e b s ] Codex Veronenfis , credentium plebi fanguini ejus in
quern credidit copulatur & conjitngitur. • '
U t c o m m i x T i o ] 111 codice Beccenfi feriptum eft, ut commixm ilia non a l in-
Vicem feparetur & mitas mtelligatur ecclefiæ id efi plebis in ecclefia confliiuta fifid e lite r ir
firmiter in eo quod credidit perfeveraverit, quam nulla res feparare potent m ttec ex eo quod
minus erat fentper maneat indtvidtia dilediotte.-
I n d i v I D U a d i l e c t i o i lH a n c ledlionem, quæeft optima, reperi in quatuor-
decim libris veteribus & in editione Pamelii, qui primus illa'm protulit. A t editiones Ma-
nutii & Morellii & Codex Beccenfis habent mdividua diledictne. Veteres editiones & quatuor
libri veteres, in divina diledione. Ea ledlio rnelior eft quam ego retinui. Nam & iu
epiftola 57. pag. 96. perfeverct apudDominum noflea diledio.
N a m s i v i n u m ] Puto Pafchafium Radbertum, cùm eo loco uteretur, Cypriani
verba mutaffe ut ilia faceret fua. Sic enim poftiit in capite undecimo libri de corpore &
{anguine Domini : Nam f i vinum fin e aqua offeratur ,fimguis Chrifii incipit.ejfe fine nobis.
S i autem aqua f i la , jam plebs vie/etur efii fin e Chtjfle. Quando autem utrumque mifi
cetttr IT conjungitur , tunc rede myflenum ecclefiæ fpiritaliter perfidtur.
C æ l i s t e p e r e i c i t u r ] Reliqua iftius epiftolæ deferipta non funt in libre
Beccenfi.
S a n c t i f i c a n d o ] D uo libri noftri Veteres & duo Anglicani præferunt facri-
jtcando.
G R A N A M U L T a ] Infrà epift. 76. pag. 155. Nam quando Dominus corpus fitum
panent vocat de multorutti granorum adunatione covgejhtm.
E t c o m m o l i t a ] Hæc définit in excerptis Flori. Extant tamen in codice Se-
guieriano.
S i s o l u s C h r i s t usjlgCitat hunc locum Gratianus dift. 8. cap. S i fila s , cap.
S t cotifitetudinem. & cap. Confuetudo. Ad locum autem iftum Cypriani, ubi,dicit folum
Chriftum audiendum effe, Joannes Cardinalis de Turre cremata ait vocem Joins non
excludere Papam vel Prælatos vel alios dodlores aut praedicatores bonos , fed tantiim
antichriftos, id eft contrarios Chrifto, qui contraria prædicant.
A l i u s a n t e n o s ] Ita feriptum reperimus in feptem codicibus antiquis. Veteres
editiones, etiam Manutiana & Morelliana, quodaliquis ante nos. Itia etiam codex
Thuanus
N O T M A D G Y P R I A N H AI. 481
Thuanus & Carnotenfis & duo libri veteres laudati in editione Panreliaua. In FiiXertfi"
feriptum eft alius aluniidante, in Turonenfi aliud aliquis, in Corbeienfi <?//;« aliquis.
N E Q u E E NIM j Codex Mpnafterienfis , nec alterius hominis confititudinem fiequi
quemquam oportet. Al '. , ■ u
TRADIT. MUTARe ] Unus Codex regius habet ratione prdeipitarè.
R e p o l e A T S A N G U IN E m ] Pofteaicodex Corbeienfis aciciit, fingroniemab in-
fid eli confidentiel odor umbris matutinis fu ir it agnitus & cognofcatur efie chrifiianus dum nos
fimguine G k rifi tonfundimur. Quod ego miror animadverfiim non fuifti à Rigaltio. Hane
additionem inveni etiam in eodice Turonenfi & in Fuxenfi. Sed non habetur in Seguie-
riano omnium vétuftiffimoi FliÊronymùs in epiftola ad Nepotianum de vita clericorum:
Nnnquam vinum redoleas, ne audios illu d philofophi : Hoc non ejl ofculum porrigere , fe d
vinwn propinare, Tertullianus in apologetico : Idcirco & oficula propinquis offene irtatn
neeeffi'tas erat y ut fpiritu judiearentur. A t nunc infcminispree vina nullum liberum e fi of.
eulum:. Relpicit ad mores: Romanarum mulierum , quibus non licebat bibere v iiium, ut
docent Plinius lib. 14.. cap. 1 5. & A . Gellius lib, toifcap, 25. De moribus autemæhnf-
tianorum, de quibus agitur in hoc Cypriani lo co, vide Pciavii aninmdvcrlioncs ad Epi-
plianium pag. 2Ö, J. & Jofephum Vicecomitem l i b , . de miffæ ritibus pag. 256;
Q u i c o n f u s u s ] Ita plerique libri veteres. A t in uno Remigiano, in Divionenfr,
& ;iu Gratianopolitano lcgitur 1 Q ui me confcfius fuerit coram hominibus, conjitebimr eum
film s hominis. Sic etiam in Pithceano nifi quod illic legitur confimdet pro confitebitur. A t
in libro de lapfis pag. 190. feribit : Q ui nie. confufus IT c. Vide Pamelii notas ad hunc
locum.
S c r ip t u r a e n im ] Undecim libri veteres, & in his SeguierlanUs, omifla meii-
tione panis , : ita refêrunt hunc locum : Scriptum enim elicit ut qiiotiefamque caiicem in
commemoratiortem Domini. & päfftonis & c .
D om in i C um g e l e b r a r e ] id eft facrificia divina o ffen e , läcrificare , ut
recte explicat Pamelius. Alibi dominicum fignificat ecclefiam in quam chriftiani eonve-
niebant ad celebranda myfteria. Vide Baronitim ad djem 25. Decembris, Cardinalem
Bonam lib. 1. cap. 5. & 19. rerum liturgiearum, &;gloffarium Latinum Cangii. Adla
martyrum Donatiftarum in libro lècundô milcellaneorum noftrorumpag. 66. A n n ifcis,
fit tanas, in dominico chrifiianum & in- ehrißiano dominicum confiitmum J 'i Aliud videtur
effe dominicum in epiftola falfa fynodi Nicçenæ ad Sylveftrum Papam editddin fcof*
leclione Merlini.
E t v 1D ERIT] Rurfüm hic locus oftendit audaciam, negligentiam, & olcitantiairi
veterum librariprum. Quidam enim libri veteres habent & vidait t alii ir videris, fe d
f id e f e d v id a is, fe d videamus■ Aliqiias. enim harum ledlionum fallâs effe Ueceftè eft.
P o s t c o e n a m ] Vide Durantüm lib. 2. cap. 51. de ritibus ecclefiæ catholieæ,
I n c r e p a n t i s ] Quatuor antiqui codices ita diftinguunt, objiergationem Domini,
Jncrepantis vox eft in pfia lino. ;
C o n CURReba s e i ] Sic etiam epift. <$5. pag. 120. ubi locus ifte refertur. Ter-
tullianus in lîbro de Ipedlaculis & quidam libri veteres habënj concurrebas cum eo. Quo
etiam modo legitur in epiftola Siricii Papæ ad Himerium. Quidam alii fim ul currebas
a im eo. Quam lêiftionêm Pamelius ait fe inveniffe in codice Affligemenû & in Colo-
nienfi.
P A R TI e u L A m ] In quibufilam exemplaribus antiquis legitur portionem. Quo etiam
modo feriptum eft in epiftola 68. & in epiftola Siricii-
A d p r o p h e t a s ] In duobus libris veteribus feriptum eft pfeudopropbetas. Quod
fortaflis eft melius. Nam Çyprianus in libro de unitate ecclefiæ pàg. 197. referens alium
locum ex eodem capite H iéremiæ legitur dixiffe : Nolire audire fertrionespjeudoprophetarum.
L u m e n s^e c u l i ] Retinui banc leclionem, quia illam inveni in fedecim codicibus
antiquis. Alioqui prætuliffem earn qtiæ habet lux mundi, quam & veteres editiones
& quinque libri veteres exhibent, nifi quod in Carnotenfi feriptum eft mundi vel[ceculh
Kotfitx enim, quod eft in Graeco, fignificat propriè mundum. Unde & Gnzci, inquit
Tertullianus jn apologetico, ttOmen mtmdo.ffxmia accôminodaverunt■ etiam iânélus r îi-
larius ill libro primo de trinitate. Plinius lib, 2. cap. 4. Nam qnem roajeov Greed nomine
ornatnenti appellayerunt, eum i r nos à perjt-cla aljolunique el-gantlajniindnm ■ Vide Ludoj
. Q o o o