S t e p h a n i B a l u n i i
l'uni appellari in fingiflari. Obiter heiç àdmoneP;epiftotam Atexandri JU - pro mpnafte-
rïo Piicarienfi five Caàurienft cditam in tomo quinto fpiçilggii Dachçiàaiii pag.
ita, empqdfii'i debere«u,t spoil FirmaaA.epifiopo rfogatur coiifequenter _/âfc«m ir apcfifii.
cainkiiefiaionem,<2.mmo. & P» qufc interjacent reponendaJknt ftatimjipft epiftolam,
prolit, etiam à Joanne Berardi adnotatumeftiivphfpnicp, Hhtfo & m tbîFtularfo exquq
epiftola ilia ’édita eft-,-. fers, fimiliter Temper fcripta eft cüm minfo,
A " E t y i (-GTU;s;]j Addidimus iftud -audlorttatçfrjum vetsfum exemplarium, Unum
Bodieianum habet turbatus & p u lfs . '
V i N c i o M NI N O ] Hæc poftrema v ox , quæ. )nihi videtur fuperflui, deeft in librô
Beccenfi A in editfonihus Manutii & Morellii. ;
A c G ii? i T E R ] Du o iibri veteres habent acceptor. Quod idem eil.. Vide to. 2. Ca-
pitularium pag. 6840740.: 830. ta;
C e b IjS I ! e ç c i *E:s t æ ]. Aïultùm variant in hoc foqp Jb r i yeteres & veteres edi-
tiones; ©liædam editiones antiquæ & quidam iibri vetereshabent C lrifin èr ecclefa f ia .
A lib ivfcriptum ei\ CImfti & ejus tcclffia , C lrifii.fiv e eeclefmXjus, Ç h riftiecclefa fila .
Excerpta Flori Chrifii ecclefa f u t gmdiutn. Ego repofui leétionem quam exiftimavi mfr
iiorem fenfurn facere & quæ mihi videtur meliùssBpnvenireteum ftyfo-ftnéli martyris.
StUftitT ATÇiSilrid e il, ut ftatim sxplicat Cyprianus, nov*'atque infuetæ rei paysore
trépidantes * ficut fanétus Hieronymus in epiftola ad fanéliimAuguftinum de reprehen-
fionc -Pétri ait, foriifiitnas quofqué milites fubita lella wniurbant, &. Tacitus iib. 1 3. an-
tiaiium ait etiam fortes viras ftb itis teiferi., & lib. 1. hiftoriarum fib liu s pavar exterruit.
Cæihr lib. 1. commentariorum de belio Gallico : Nemo eft tam fo rth qui non. rfi novitate
periurbetur. A . Hirtius de beilo Alexaiidrino : Cnjus rei fubita trepidatio magnum terro-
retn atttdknofiris. T . Livius lib. 3. Urbi quoque Roma ingensprcebitus terror ,\utagis in
re fubita quàtn adarcendamvim parum virium efi'ct. Virgilius lib. 8. Æncidos-;
[ ' 'Ü i belli fgm m Laurent}. Turnus 4b arce
. . Ê xtuiit èr rtntco. firepuenmt cornua canal, • ,
U t que acres concufilT equits, atque impulit arma ,
Exiemplo turbaii animi.
D io Caiïius initio Iibri 42. agens de mifero ilatu Pompeii poil pugnam Pharialicam ait
ea quæ hominibus præter expeélationem ac quàm maxime inopinato accidunt, ea &
animos eorum dejicere & rationem conturbare. Ennodiiis in panegyrico : Labqfeit fo r-
- ‘ t}um confiantia quoties Jbrmidanda. -oculis ingcruntur. Nonius Marceiius : Subiti dillmn
‘mo. reptqfqi. Rurfum Cyprianus in lîbro adversùs Demetriànum pag. 224! & lib. 3.
teltimpniqrum cap. 16..referens hune locum ex capite quinto Iibri fàpîentiæ : Viden-
if^'iurbàbvntûr timoré horribili , & niirtibuniur in fubitatione infitérata fà lü tis ,Ubî vide
notas.
F a c u n d iæ v e n e n a tæ ] Supràpag.4 1 6 .adnotatumèllNovàtianumfuiireelb;
qitentem.
S O P HIÆ d o m i n i ç æ ] ideft chriftianæ. Antea legebatur philofôphia. Rigaltius
admonet in codice Beneventano & in Veronenfi , turn etiam in editione Rômana, quæ
cil Manutiana, lcriptum efle fbpliiæ , atque eam ledtionem efle reéliffimam. Vêtus quoque
Remigianus eam habet, itemque editio Morellianx Pro quo feriptum eft in codice
Gratianppolitano phificce. Sanè vidi icriptum pliilofophice in tredecim codicibus antiquis.
F t tarnen præfero ledlionem quam Rigaltius ait elfe reéliffimam, ea etiam de caulà quod
Tertuliianus frequenter dicit iophiam, & quia Laélantius lib. 3. cap. 16. ait : Nos abhac
calumnia immunes ac liberi fa im s., p ù philofophiam tollimus , quia humana cogitationis
inventio e fi, fopbiam defendimus , qu}a divina traditio e fi, eamque ab omnibus JuJcipi opor-
terc tefiamw. Marius Viétorinus in hymno de trinitate loquens de Chrifto :
Seminatas fs c lis ’ animas inrigans f a i s fophite.
Sophia autem chin f it Chrifius, idem Chrifius filin s dccet.
Item Petrus Abælardus lib.. 3. theologiæ çhriftianæ cap. 3. Hoc enim docere rcll.t fophia
incamanda refenatum erat. Tertuliianus in capite quarto Iibri primi ad nationes primam
N o t æ a d C y p r i a n u m . 4^7.
fapientiam, ut explicat Jacobus G othofred usŸocat religionem chriftianam, quæ ad verum
Deurn reliflis idolis convertitur. .
A d hanc fonaiftis a Laélantio commemoratam duplicem philofophiam refpexit Joan-
nés VIII. Papa in prologo concilii Romani, ubi, inter cæteras laudes quibus ornât Ka-
roium Calvum Imperatorem, ait ilium honorare facerdotes Domini & ad utramquephi-
löfophiam informare. Aliud eft gemina feientia in nârratione de eleaione Grejoru Papæ
V i l ubi feribitur fuiflè gemince fàentia prudentia pollens, & in chromco ianéti Boeigm
Divionenfisi ubi Halinardus archiepifcopus Lugdunenfis dicitur efficacifme clamfe gemma
feiemia, itemque in chronico Befuenfi, in quo Robertusepifcopus Lingonenhsdi-
Citur gemmas feiemia eloquentia floruife. Demque ni vetuftiflimd feheda Ruthenenfi,
0Uæ videtur elTe fragmentum vitæ fandi .Gaulberti abbatis MontixSalvii1 in finibus Ru-
thenorum & Arvernorum, Hugo epilcopus Dienfis , qui diùfiut apoftobcæfedis Lega-
tus in Gallia, vocatur vir gemirue Jcientiai & in linens faons non mediocmer emditus.
Adde Maginoldum antipapam, quern Sigebertus ad annum m o j . ait fuilie m atraque
fdentia apprime eruditum. Per geminam ergo feientiam mtelligendas effe theologian!
& philofophiam docet hic locus ex Memoriali hiftoriarum Joanms Parifienùs : : Smon
de Belloloeo archiepifcopus Biturkenfis, qui faBus eft epifeopus Prtmeflmus. Cm Juccefit
■ Bhuricenfem primatum f rater Ægidius doBor egregius m theologa.& phtlojophta ,na^
fume Romarns, de ordine heremitarum fardli Augufim ; qui gemma fctentm efficactfime
clarus, plurima volumina fubtiliter & fa is felid ter compofim. Aliud rurfum eft gemina
feientia m epiftola dedicatoria v is paradifi Joanms Raulim, & m epiftola dedicatoria do-,
élrinalis mortis ejufdem Raulini, utraque diçata confultißmo vm> maffflm Joanm de Bony
jt.,rhm gemina feien tia excellemijfimo doBori. Iftic enim gemina feientia figmhcat ilium
fuiflè doélorem in utroque jure. M H H R H
V i c t o s Ï Ita feribendum effe exiftimavi pro eo quod pofteriores editiones habent
vinâos.Nam quamvis utraque leélio bona fit, ftandum effe videtur auéforitati veterum
editionum & decem veterum exemplarium. Ita etiam habet editio Morelliana.
A ppropinquare] Codex Michaelinus & Gratianopolitanus _& quatuor Ang icam ?«S- H -
habent appropinqimte jam certaminis à “ agonis v e ft die. Sic etiam editio Morelliana
& codex Beccenfis. .
Perseveret ] Nefcio quibus ratfonibus adduélus Rigaltius exagitat hanc iententiam,
ac fi Cyprianus fentire & credere non potuerit fanélos etiam defunélos pro vivis orare,
uti dixerat Pameiius in annotatione ad hune locum. Nam quod ait vir doélimmus
hæc verba Cypriani non effe acçipienda de eo qui per martyrii coronam præcefferit,
ctim orandum non fit pro martyre, cujus fanguis, ut ait Tertuliianus in apologetico,
tota paradifi clavis eft, fallitur profeélô, cùm Cyprianus non petal ut viviis oret pro
martyre, fed ut martyr pro vivo Dominum precetür. Illuftriffimus epifeopus Oxomenfis
hune ifti'us loci fenfum effe putavit, ut is chriftianus qui alten fuperftes fuent , five C y prianus
five Cornelius, perfeveret in oratione pro utraque eccleua, neque dubitat animas
cælô receptas Deum opt. max. foliieitare ut in terris, agentium mifereatur. Hieronymus
iri libro adversiis Vigilantium : S t apofioli & martyres adhic m corpore confinai
pofunt orare pro cateris, quancb pro fe adlmc M en t efe filh ca ty quanro mag, s pofl coronas,
yiäorias, & triumphs. Ipfe etiam Cyprianus in calce Iibri de mortalitate pag. 236.
icribit animas cælo receptas, de fua incolumitate fecuras, adhuc de nollra îalute elle
follicitas.
A pud D o m in u m ] Nolui mutare hanc ledlionem, quia bona eit, oc reperitur m
duodecim vetuftis exemplaribus. Iilud tantùm dicam, veteres editiones & oéto hbros veteres
habere Deum. Manet autem idem fenfus quomodocumque legas;
P r o ' fratribus]- Hinc etiam colligi polfe puto Cyprianum credidifle fanélos in
cælo orare pro vivis.
K k k k