E P I S T O L A XL I I I .
Ad eiindem, qubd ad confeßores d Novatiano feduäos
litteras fecerit.
CY p r i a n u s C o rn e lio fratri faiutem. E t re ligio fum nobis & n e ce f-
farium exiftimavi, frater ca r ifïïm e , ad confefïbres qui illic fuut & N o -
vatiani ac N o v a ti obftinatione & pravitate fe d u d i de ec clefia recefferunt litteras
breves fa c e re , quibus eo s p ro a ffe d io n e mutua con v en irem ut ad matrem
fuam id eft ecclefiam cathoiicam revertantur. Q u a s litteras tibi ä M e t tio
h yp o d ia co n o le g i priüs m an d av i, ne quis aliud me fcripfiffe fin g e re t quam
quod meis litteris con tin e tur. Mandavi tarnen eidem M e t tio ä m e ad vos
mifTo u t d e tu o arbitrio rem g e ra t, & iï eafdem litteras confeflöribus p utave-
ris effe reddendas, tune eas tradat. O p to t e , frater ca rifiime , femper ben e
valere.
E P I S T O L A X L I V.
Ad confeßores Romanos, ut ad unitatem redeant.
CY p r i a n u s Maximo & N icoftra to & cteteris confefiforibus falutem,
C um freq u en te r , cariffimi, co gn o ve r itis ex litteris meis quem & c o n -
fe ffion i v e ftra h o n o rem & fraternitati connexae d ile d io n em m e o fe rmone
fe rv a v e r im , credatis quaefo & acquiefcatis his litteris m e is , quibus vobis &
a d u i ac iaudibus veflris & fc ribo & fimpliciter ac fideliter co n fu lo . G ra va t
en im m e atqu e contriftat & intolerabilis perculfi p ene proftrati p e d o r is meef-
titia p e r ftr in g it, cum vo s illic comper iffem contra ecclefiaflicam difp ofitio-
n em , contra e v an ge licam l e g em , contra inftitutionis c a th o lic * unitatem
alium epifcopum fieri confenfiffe , id eft, qu od n e c fas eft n e c licet fie r i, e c ciefiam
aliam con ftitui, C h r ifti membra d ife e rp i, dominici g re g is animum
& corpus unum difcifla am u la tion e la ce ra r i. Q u o d q u a fo ü t in vobis f i l tern
illicitum iftud fraternitatis n o ftra difeidium non p e r fe v e re t, fed & c o n -
feffionis v e ftra & d iv in a traditionis memores ad matrem revertamini unde
prodiiftis, tmde ad confeffionis g lo r iam cum ejufdem matris exuitatiöne v e -
niftis. N e c putetis fic v o s ev ange lium C h r ifti afferere dum vofmetipfos ä
C h r ift i g r e g e & ab ejus pace & con cord ia feparatis, cum magis militibus g lo -
riofis & bonis con gru a t intra dome ftica caftra confiftere & intus pofitos ea
q u a in commune trad an d a funt a g e re ac p rov id e re . N am cum unanimi-
tas & con cord ia noftra feindi om n in o n o n d ebea t, quia nos ecclefia d e re lid a
fbras exire & ad vos venire rion poffumus , u t vos rhagis ad ecciefiam matrem
& ad noftram fraternitatem revertamini quibus poffitmus hortamentis peti-
mus & rogamus. O p to v o s , fratres ca riffim i, femper ben e valere.
E P I S T O L A XL W
Ad Corne Hum de Poljcarpo Hadrumètino
C> Y p R IA N u Si C o rn e lio fiatri fa lu tem , L e g i litteras tuas, fra te r cariffi-
> m e , quas p e r Primitivum compresbyterum noftrum mififti, in quibus
te com pe r i motum qu od cùm de Hadrumetina co lon ia P o ly c a rp i Uomine
ad te litteras dirige rentur, pofteaquam nos e g o & Liberalis in eundem lo cum
veniflemus;, ccepiftênt illuc ad presbyteros & diaconos litte r* dirigi.
Q u o d feire te volumus & p ro ce r to .c red e re nulla id levitate aut coutume -
lia fàd um . S e d cum ftatuiftemus c o l le g a complures qui in unum con v en e -
ramus u t legatis ad vos coëpifcopis noftris C a ld o n io & Fortunato miffis, om nia
interim in teg ra fufpenderentur d one e ad nos iidem c o l le g a noftri rebus
illic aut ad pacem red adis aut p ro Veritate comperris redirent, p resbyteri &
diaconi in H ad rum e tin o confiftentes, P o ly c a rp o co ëp ifco p o n o ftro abfentej
ignorabant quid nobis in com m u n e piacuiflet. A t ubi nos in p rafen ti v eni-
mus, com p e r to confilio n o ftro , ipfi quoque id q u o d & ca te r i obfervare coé-<
p e ru n t, u t in nullo ecclefiarum iftic confiftêntium confenfio difereparet.'
Q u id am tamën mentes nonnunquam & animos fërmonibus fuis turbant ,■
d um aliter quædam q u àm fe hab ët veritas nuntiant. N o s enim fingulis navi-
gantibus , ne cum feandalo ullo n av iga ren t, rationem red d entes, feimus nos
hortatos eos; eflè u t ecclefiæ catholicæ radicem & matricem agnofeerent ac
ten e r en t S e d qüÿniam làtius fiifii ëftiïiôftra p rov in c ia, habet enim N um i-
diam &: Mâuritaniam fibi cohærentes, ne in U rb e fcliifma fa d um abfentium
animos incerta o p in ion e co n fitn d e r e t, placuit u t p e r ep ifeop o s ; retenta à
nobis rei v e rita te , & ad comprobandam ordinationem tuam fa d a au d o r ita -
te m a jo re , tune demum fcrüpulo omn i de fin gu lorum p e d o r ib u s e x eu ffo ,
p e r omn e s om n in o in p rov in c ia ifta p ofitos litteræ fièrent, ficuti fiunt, u t'te
univerfi co llegæ noftri & com m un ica tion em tuam, id e ft, catholicæ e c c le fiæ
unitatem pariter & caritatem probarent firmiter ac tenerent. Q u o d divi-
nitus evenifle & confilium noftrum p rov id enter p roceffiflê gaudemüs. S ic
enim n un c epifeopatus tui & veritas pariter & dignitas apertiffima luce & m a -
nifèftifîima & firmifïïma com prob a tion e fundata e f t , u t ex referiptis colléga-i
rum n o ftro rum , qui ad nos litteras hide fe c e ru n t, & ex relatione ac teftimo-;
niis co ëp ifcop orum P om p e ii & Stephaiii & C a ld on ii ac Fortunati ordinatio-
nis tuæ & o r ig o neceflâria & ratio jufta & glo rio fk quoque innocentia ab om nibus
nofeeretur. Q u o d ut fimul cum cæteris quo que co lleg is noftris ftabiliter,
ac firmiter adminiftremus, àtque ut catholicæ ecclefiæ pacem concordiæ una-
nimitate teneamus, perficiet divina d igna tio ut D om in u s , qui fàcerdotes fibi
m ecclefia fua e lig e re & conftituere dignatur, e lè d o s qu o q u e & conftitütosfua
voluntate atque opitulatione tueatur, gubernantes infpirans, ae fubminiftrans
& ad improborum contumaciam frænandam v ig o rem & ad lapforum fô v en -
dam pcfinitentiam lenitatem. O p to te, frater cariffime, femper b en e valere.
• H ij