bus mentis ad promerendam voluntatem D e i opera no!lra provciuant ; h o c
e ft qu od folum D om in o de heneficiis «jus grandibus .& fahuaribus fidci ac
d evotionis n o f t r ï obfequia rétribuant , prædicant« in pfaimis & coriteftante
Pfat, u p . fc iritu fa n d o : Q uid rétribuant, in q u it , Domino pro omnibus f i a tribuit milti t
Calicem falutaiis accipiam, ér%nomen Domini invombo. Pretiofcl in ctmfpeBu Domini
mors ju jlo nm cju$. Q u is n o n Iibenter & p romp te caiicem falutis ac cipia t,
cu is non appetat gaudebundus & lætus in quo aliquid & ipfe D om in o fuo
rétribuâ t, quis non pretiofam in co n fp e d u D om in i mor tem fortiter & c o n fi
tanter e x c ip ia t, placiturus ejus oculis qui nos, in co n g re ffion e nominis fui
conftitutos defuper fp ed a n s volerites c om p r o b a t , adjuvat d im ican te s , v in -
centes co ro n a t , re tributione bonitatis ac pietatis paternas remunerans in no bis
quicquid ipfe præftitit, & h o n o ra n sq u o d ipfe p e r fe c it! Ipfius enim eflè
q u od vincimus & qu od ad maximi certaminis paimam fu b a d o adverfario p er-
Mattk. 10. venimus d ed a ra t & d o ce t D om in u s in e v an g e lio fuo dicens : Clan autemvos
tradiderint , nolite cogitare quomodo aut quid /oquamini. Dabitur enim vobis in
ilia hora quid loquamini. Non enim vos ejlis qui loquimini ,fed fp iritu s patrisvejlri
Luc. i i qui loquitur in vobis. E t iterum : Ponite in cordibus vejlris. non pmmeditari excu-
fa re. Ego enim dabo vobis os & fapientiam , cui non poterunt nftflere adverfarii
yeflri. In quo quidem & credentium m a gn a fiducia eft & culpa graviffima
p erfidorum n o n credere ei qui fe o p em Siam daturum confitentibus p o lli-
c e tu r , n e c rurfus eundem timere qui æternam poenam negantibus commina-
tur. Q u æ v o s om n ia , fortiffimi ac fideliffimi milites G h r i f t i , infinuaftis fra-
tribus n o ftr is , implentes fkd is qu od verbis ante docuiftis , futuri maximi in
M«ith s r e g n o cæ lo rum , p ollicënte D om in o & dicente : Qtii fecerit d r Jic dociurit
maximus vocabitur in regno calorum. D e n iq u e exemplum veftrum fecuta multiplex
p leb isp o r tio confeflà eft v obifcum p aiite r & p a r ite r c o r o n a ta e ft , c o n -
nexa vobis v inculo fortilîïmæ caritatis , & à præpolïtis fuis n e c carcere n e c me-
tallis feparata. C u ju s n um é ro n e c v irgines d é fu n t, quibus ad fexagenarium
Mauk. ip. fru d um centenus a c c e ff it, quafque ad cæleftem co ronam glo r ia g em in a pro-
vexit. In pueris q uo que virtus major s ta te annos fuos confeffionis laude tranf-
cend it, ut martyrii veftri beatum g re g em & fexus & ætas omnis ornaret. Q u i
n u n c v o b i s , d iled iffim i ifatres , confcientiæ v id r ic is v ig o r , quæ fublimitas
animé, q uæ in fe n fu exultantia, qui triumphus in p e d o r e , unumquemque
veftrum flare ad p romifium D e i p ræm ium , de jud ic io D e i efle fe c u rum , am -
bulare in m é ta llo , cap tivo quidem c o rp o r e , fed co rd e r é g n a n te , fcire C h r if-
tum fecum e lfe præfentem gaudentem to le ran tiafe rvo rumfuo rum p e r vefti-
g ia & vias fuas ad ré gn a ætema gradientium 1 Ex fp eda tis quotidie læti p ro -
fe d io n is veftræ falutarem diem , & jam jamque de fæculo re c e ffu r i, ad mar-
tyrum munera & domic ilia divina p rop e ra tis , p o l l has mundi tenebras vifuri
candidiffimam lu c em , & accepturi majorem paffionibus omnibus & co n flic -
tationibus claritatem, ap oftolo conteftante & d icente : Non fo n t condignapaf-
Jiones hujus temporis ad Jkperventtiram claritatem qua rcvelabitur in nobis. Plan é
quia n u n c vobis in precibus efficacior fe rm o e ft, & ad impetrandum quod in
prefluris p etitur facilior oratio e f t , p etite impenfiùs & ro gate ut con fe ffion em
omn ium noftrum d ign a tio divina co n lum m e t, ut de iftis tenebris & laqueis
mundi nos qu o q u e v ob ifcum integ ros & glo rio fo s D e u s lib e r e t , ut qui hic
caritatis
caritatis & pacis v in cu lo copulati c o n t ra hasreticorum injurias & preffuras g e n -
tilium fimul ftetimus pariter in regnis caeleftibus gaudeamus. O p to v o s , b e a -
tiffimi ac d iled iffim i fra tre s , in D om in o ben e valere & noftri fernper &
ubique meminifle.
E P I S T O L A L X X V III.
Nemeßani , Dativi , Felicis , & Vid or is rejponfum
ad Gyprianum.
CY p r IANO fratri N em e ftan u s , D a t iv u s , F e l ix , & V id o r in D om in o
æ te rn am . falutem. S em p e r magnis fenfibus p ro temporis cond itione
litteris tuis iocutus e s , C y p r ia n e d iled iffim e ; quibus affiduè- le d is & pravi
corriguntur. & :bonae fidei homines, corroborantur. D um enim n on definis
tradatibus; tuis lacramenta o c cu lta n u d a re , fie nos in fide lacis crefcere. & de
fe c u lo homines ad credulitatem accedere. N am quæcunque b o n a in multis
libris tuis in tu lifti, nelcius ipfiim te nobis defignafti, Es enim omnibus h o -
minibus in trad a tu m a jo r , in fe rm o ne fa c u n d io r , in confiiio lapientior, in
patientia fim p lic ror , in operibus la r g io r , in abftinentia la n d io r , in o b feq u io
h um ilio r , & in a d u -b o n o innocentior. Scis & ip f e c a r i f f im e , noftrum o p -
tabile v o tum effe q u ôd te videamus d o d o r em & amatorem noftrum ad c o ron
am magnæ .confeffionis p e rv en iflè .. N am quafi b o n u s :j& verus d o d o r
quid nos cLifeipuli fecuti apud præfidem dicere d cb crcmu s p rior apud a d a
proconfulis p ronuntiafti, & tuba canens D e i milites cælcftibus ärmis inftruc-
to s ;ad congrèffionis prælium excitafti, & in acie prima pügnans Ipiritali g la -
d io diaboLum d n te r fe c ifti, a gmin a quo que fratrum h in c & inde verbis tuis
com p o fu ift i, u t infidiæ inim ico undique ten d e ren tu r , & cadaveris ipfius pu-
blici hoftis nervi co n c ifica lc a ren tu r . C r e d e n o b is , cariffime, quoniam n o n
eft à cente fim o præmio m in or tua inno cens anima ; quæ n e o fe c u l i primos
impetus tim u it , n e c ire in exfilium re cu fa v it, n e c relinquere. civitatem du-
b ita v it,:n e c in deferto lo c o commora ri h o r ru it, & quon iam m u ft is 'd o c fi-
men tum confeffionis d é d it, ipfa martyrium p rior duxit. A lio s enim ad martyr
ia facienda cx cm p lo fut) p rov o ca vit; & non tantum martyrum d e ftcculo
jam exçedentium focia e lle c p p i t , le d ô teum futuris cæleftem amicitiam c o -
pulaÿit; A g u n t e rg o tibi nobifoum. damnati maximas ap u d D eum ; g ra t ia s ,
C y p r ia n e d ile d if f im e , q u od litteris mis laborantia p e d p ra reo reafti, fiiftibus
.vulnerata m em b ra cu rafti, compedibusipedes ligatos r e fo lv ifti, femitonfis capitis
capillaturam adæquafti, tenebras çârceris iiïuminafti , m on te s metalli in
planum d ed u x ifti, naribus etiam flagrantes flores im p o fu ifti, & tetrum o d o -
rem fumi exclufifti. F e c it autem & p rofecutum miniftetium tuum & Q u ir in î
d iled iffim i noftri q u ôd p er Herennianum h yp od ia con um & L ucianum &
Maximum & Aman tium aco ly tho s diftribuendum mififti quæcunque neceffi-
tatibus corp orum deflierant expediri. Simus e r g o orationibus noftris alteru-
trum adjutoreS , & ro g em u s , ficut mandaftf, u t D e um & Chriftum & an g e lo s
in omnibus ad ib u s noftris habeamus fâutores. O p tamus t e , D om in e f r a te r ,