
L a p IL LI s] Quamvis codices antiqui & editiones ita iiabeant, ego piito fcribeiv-
<lum effe capiliis. Solcbant amiqui mi'fcere auri ramenta cum capiliis utmagis flavi appa-
rerent. Quippe flavus color, ut liquetetiam ex teftimonio Virgiliiin libro quarto Ænei-
dos, in pretio erat ad pulchritudinem oris & capitis. Docet iltud Julius Capitolinus in
Vero ; D icitw fanè tantam liabuijfeturamjiaventium capillôrum ut capiti auri ramenta re f
pergeret quo magis coma illummataflavefceret. Idem in Commodo : Fuit forma quidem
corporis ju fla , capite femperfucato & auri ramentis illuminait). Trebellius Pollio in Gal-
lieno I Çrïnibus fu is auri fcobem afperft. A uftor epiftola ad Demetriadem editæ inter
opera Hieronymi : Hire efi illis per dies fingulos, cura proeàpua, implicare auro crinem ir
ardentes concharum lapides capitis honoremfacere. Martianus Capella lib. t. Juno quoque
expurgations auri fplendente vena àddtdcrat crinibtis foetale vinculum. Idem paulo poll ait
Phcebum vocari auncomum. Ham Jolis augiffum caput, inquit, radiis perfiifum circuni-
aftuiiique flammantibus velut auratam ctzfaricm rutili verdicts imttatur. Hinc apud Taciturn
lib. 4. niftor. crinis rutilatus. Virgiiius lib. 11 . Æneidos, pro crinali auro. Ovidius lib. 3.
amorum eleg. 12. Virginei aines auro gemmaque premuntur.
Ibidem eleg 14. Nec tauten ater erat, nec erat color aureus illis.
S ed quamvis neuter, mijlus uterque color.
Item in epiftola Cydippes ad Acontium Ipfe dédit gemmas digitis ip ctinibus aurum.
Virgiiius lib. 4. Æneidos : Fraude premit ainemjingens atque implicat auro. Tibullus lib.
i ..eleg. to. Auro ne pollue formam. Plinius lib. 3. cap. \. virorum crinilus aurum implexum.
Seneca Medea, geinniartim tiitor — -— diflinguit aurum quo file n t cingi comte. Idem Hercule
Oeteo : Quidnudus auro crinis & gemma jacet. Prudentius in hamartigenia, aurec-
lifqite riget coma texta catenis. Apud Apuleium lib. y. metamorpholeon Venus irata ad-
versùs filium ait : Func injuriée mete litatiim credidenm cum comas ejus, quas ijlis manibus
mets- fubinde attreo, nit,oreperflrinxi, deraferim. Etlibro decimo : A d ejl luculentus p ier nudus
, ftavts crinibits ufquequaque confpicuus, ir inter comas ejus aureapinnula cognations
Jitntli Jbçiattz protninebant. Vide Bourdelotii notas ad Petronium pag. 241.
Poll édita à nobis opera Cypriani, poll emendationem hujus loci à me tentatam, invent
tandem veram ledlionem in veteri & optimo codice monafterii Beccenfis, in quo
dilértè feriptum eft eapi/lij; Itaque etnemiatio certa eft. Illam porro pofiiiffem in con-
textu hüjus opens Cyprianici, fi codicem Beccenlem, qui fero venit in manus meas,
habuilTem eo tempore quo locus ifte cudebatur à typographo.
Alia fraude, ut in capite primo libri fui lècundi ait Valerius Maximus, utebantur mu-
lieres Romans, q u a , quo formam fiiamconcinnioremefficerent,fiimmacumdiligentia
capillos cinere rutilabant. Sofipater Charifius lib. 1. Muliebre minijler'mm cinerarius dici-
tur. Nam Cato in originibus, Mulieres, inquit, nojlra capillum cinere ungttabant ut rutilus
effet crinis. Concilium Eliberitanum canone 67. Prohibendum eft ne quafidelis vel caiicu-
mina aut coniatos aut viros cinerarios Iiabeant. H a c lynodi verba refero uti leripta lunt in
tribus antiquifllmis & optimis codicibus manuferiptis & in editione Garfite Loaifte. Quod
ideo annoto quia Ferdinandus de Mendoza banc leclionem fibi non probari ait quia
ratio & reliqui codices manulcripti congruunt cum editione vulgata, in qua icriptmn eft
comicos aut viros fcenicoS. Vide quæ Joannes Ludovicus de la Cerda notavit ad libru m
fecundum Tertulliani ad uxorem pag. 642. Contra in capite fecundo threnorum Hierc-
miælegimus filias Sion Iqualidas & defolatas conlperfiffe cinere capita Ilia, nimirum ut
dedecorarent formam fuam, & fic oftenderent miftrabilem datum fuum.
Ex his quæ annotavi de capiliis auro mixtis puto ftimi poffe conjedluram ut emen-
detur locus Juvenalis ex latyra in qua depingit pravos mores MelTallinæ, quam ait nu-
dam papillis auratis conftitilfe in iupanari. Pro quo facile crederem legendum effe cap
iliis. Non video enim quid dicere voluiffet Juvenalis, ft feripfiffet papillas fuiffe auratas.
Quid enim facit aurum in papillis ad libidinemj Conjetfturam porro illam adjuvaripoffe
puto ex eo quod Juvenalis paulô ante dixit illam nigrum flavo crinem ablcondifle ga-
lere. Redtè enim flavus color convenit cum auro, ut oftendunt loca veterum relata fu-
prà. Et Ovidius lib. 1 y. metamorphofeon dixit capillos auro fimiles, id eft flavos.
A b s c o n d e r e s ] Très libri veteres habent abfeonderet. Sic etiam Morellius.
C i r c u m d u c t o N I G R O R e ] Codex làndti Albini, circumdullonigrorepulveris.
Tertullianus in libro primo de cultu feminarum, ilium ipfum nigrum pulverem quo oculo-
B H N A s m e n d a c i o ] Origenes homilia prima in canticum canticortun : Pulchri,
tudoquippemulierm in gemsdicitur ejfequamplUnmmd. 'V{m\m\\b. ’\ t. cap. 37. loquens
de genis : Pudoris haefedes. Ibi maxime ofiendimr rubot. Ovidius in libro de medica-
mine faciei '.N ec cerufa'tibi nec nitrijpuma rubentis'deßt.. Seneca* lib. y. controv. 6. Adds.
■ liebem veßemfuitipfit, capillos in femince habtium coirtpoflit > oaths puellari tehotinio ein,
cumdedit, coloravit genast Apuleius in apologia &a dixit purpiiriffatas genas. Cóirnqó-
dianus inftrüift. yo. Nec non i f inducis ma lis mcdicamma fa lfa . & infirudl. 60. Malas medicatie
quodam fuperduAo; rubore. Hodie nihii vnlgatius. Id vero ab Italis ad nos perve-
piffe adnotatühi eft in Thefauro iingiiæ Latin* ; ubi Iegitur pürpuriffo olim ufas fuiffe
mulieres ad labra & genas tingendas ,' quemudrHo'duin hodie plintnque apud halos fie ri
videmust • ■ ' ' .
C o r r u p t e læ im p u g n ATI-o n e ,] Eraftnus SsAvimpigmatieme f-m de-p ig-
menta di3a videntur, ut ille ait. Sed ego impigmatibnem alibi non legi.
P L A ST id A ADU-ETERARi]Terrillianuslib.2,decultufeminarurn::P5^&erra- Peg. //».
mirum illisplaftim D ei. Et paulo antedixerat: Nam etft accufmdus decor non eß ut felid ta s
■ corporis, utd iv in a plaßica accejfto. Et in libro de fpedlaculis, plaflicam D ei fupergrefa.
F l a v o c o l o r e ] Juvenalisfatyra fexta ■ y-Etnigrumfiavo crinem abfeondentega-
lero. D io Chryfoftomus Orat. 21 . ait Achillis comam fuiffe flavam. Apuleius lib. 2. de
àfino aureo, 'riêör temperàtus,flavum&maffiäatuntcapillitium. Idem lib. y.perißoscin-
nameos ér undique pendulos crines tuos. Ovidius 1-ib. 3 ■ ^ ^rte amaridi ,
Femina caniciem germanis inficit herbis,
E t mélior vero qiueritur arte color.
O p u s D e i e s t ] Imitants eft magiftrum ftmfflCyprianils. Tertullianus enim kt
libro fecundo de cultu feminarum ait : Quod nafeitur opus D ei eß. Ergo quod fingiiut.
diabolinegotium eß. , r ,. •
M anus D eo in f e r u n t ] Tertullianus ibidem : Ille mdubitate nujujmoat in-
ghtia cottchmavit ut in. vobis parent mantis vós quoihnn modo Deb injèrrc. :
S i q u is p in g e n d i ] Citât hunc locum fàn'dtûs Augulfinus lib. 4. de doch™ a
thriftiana càpl 21.. ‘ " . ft-. r .
C a p il l o s flamm e o s ] T ertullianus ibidem -, male ac pejpme ft 01 aujptcantur
flammeb capite. Vide lib. 3. obfèrvatiçtnum Cüperi cap. 14. „ . ..
M»c A PIL Li ERANT a l b i ] Paffio 'faniftarunt Perpetua & Felicitatis ; F t vidimus
in ebdem loco fidentem quafi hominem canum niveos häbentem capillos-.
T e n o n RECOGn o s c a t ] Julius Firmicus in libro de errore prophanarum
religionum : d im cohors vejlra ad tribunal judicantis D ei accejfent, M il vobtfcum djferetis
'qiiod D eus qui vos fecit agnofeat. Hierony mus in epiftola ad Furiam dë ^duitateferyanda:
Qùafiducià çrigit adcdluin-viiltuS-qticis cöndïtor nbn dgnófcit. Apud Vtetorem Vitèniem
lib.A. cap. ’q. extat öbjürga-tio Murittæ'diàconi Cärthagiiienfis1 ad Elpidöforum olim
chrillianum , cui fueratdelegatum mèmbrà'eorifefforum'Chrifti Ibpplidis graffantibus Ianiare.
A d ilium ergo ait inter catera Muritta Deitm nöïi agniturufti ilium cum venertt
dies extremtis & diéturUm : Non confpiào rtïltumßgtiäciitl mci, chartiätrem non video tri-
nirdtis. Imperator Conftantinus in titulo Codicis Theöddfiani dë pcenis : S i qujs m M m
fuerit vel in metallum pro criminum deprehmfqrum qtiäiiläbdaM ütuSsßintm ein ejus fa c ti
faibetur , dum & in manibus & in furis poßiiptma dm m iionis■ una-fcrtplime tomprebendt,
duo lades .q u a adftmilïtiidmempulchritndisAs c a le ß s’eß figutatd> minime m actdm tr 1
D e p i c t o .s o c o l o s ] Plinius lib. 9 11 cap, f j . Palpebrót in-gems hómimvtmqne.
Mulieribusetitnij tnfclia qitodarn modo: Ttm taeßdetoris tJfUlatio Utimgantur»cdtMloque.
Hieronymus ïn epiftola ad -Furiaft de vidùrtate ferybftdä ait , neciYbesDd e ltoculos,/«
Iro'-fitnèinMà^ iî;- ' 'i; - v’ . • '' ” ' , ftn rpnerï
M*e t u b n > 1a ] E ra to s'ih b n u it alibi lègi mediidnda. <p\m leéltoneni ego repen
in Ïibto Füxèhfi^r ■ *1 2hn0lfCJ ;; : •-ï ’ • • .‘‘ ‘Z *
N U b e n Ip i b u s i â t 'è^-Ë'SSè ] Dàril’nât virginéSchrîftiahïsquæflUptHSintere n * pag.
üfcHanè mülta'ëtiàm in ëonVeiitibus ^<Äteßiörifcitis: 't(u# ?i©n Viaentur eongr^ere
, t c c c c