P4- E p i s t o l æ D i vi C y p r i a n i .
g eh en n am n o c en te s , & perfecutores noftrös flammæ poenalis p erpetuo ar-
d o re flammare, nobis v e ro mercedem fidei & devotionis exfolvere. Q uæ
erit g lo r ia & quanta lætitia admitti ut D e um videas, honorari u t cum C h r if-
t o D om in o D e o tu o falutis ac lucis æternæ gaud ium capias, Abraham &
Ifaac & Ja cob & patriarchas omnes & prophetas & apoftolos & martyres
falutare, cum juftis & D e i amicis in r e gn d cælorum datæ immortalita tisvo-
i .Cot. z. foptate g a u d e ie , fumere illic q u o d n e c oculus v id it, n e c auris a u d iv it, nec.
in c o r hominis afcendit. M a jo ra enim nos ac c ip e re quàm q u od h ic aut o p e -
Km. l. ramur aut patimur apoftolus prædicat dicens ; Non fo n t -condigiue^paßiones hu-
ju s tempotis adfoperventuram claritatem qnoe revelabitiir in nobis. C ùm revcla-
tio iila v e n e iit , cùm claritas ftxper nos D e i fulfer it, tam beati erimus & læti,
d ign a tion e D om in i ho no ra ti, quàm rei remanebunt & m ife r iq u i D e i defèr-
to re s aut contra D e um rebelles voluntatem fècerunt d iaboii, u t eos n ecefïè
fit cum ipfo fimul inextinguibili ign é to rque» . H æ c , fratres d iled iffimi, hæ-
reant cordibus noftris. H æc fit armorum n o llro rum præparatio, hæc diurna
a c n o d u rn a m ed ita tio , ante o cu los habere & co g ita tio n e fem pe r ac fenfi-
bus v o lv e re iniquorum fupplicia & præmia ac mérita ju ftorum , quid n e g an -
tibus D om in u s comminetur ad poe n am , q uid con trà confitentibus promittat
ad g lo r iam . S i hæc cogitantibus ac rrieditantibus nobis fü p e iven e rit p e rfè cu-
tionis dies , miles C h r ifti præceptis ejus & monitis eruditus non expavefeit
ad p u gn am , fed paratus eft ad co ro n am . O p to v o s , fratres ca riffim i, femp
e r bene valere.
E P I S T O L A L V I I.
Ad Cornelium in exilio de ejus confeflîone,.
CYprianus C om e l io fratri falutem. C o g n o v im u s , fia te r ca rifïïme ,
fidei ac virtütis Veftræ teftimonia g lo r io ia , & con fè lïïon is v e lliæ h o n o rem
fie exultanter accepimus ut in meritis ac laudibus veftris nos qu o qu e
participes & fo c io s ; computemus. N am cùm nobis & ec clefia una fit &
mens ju n d a & individua co n co rd ia , quïs n o n lacerdös in coniàcerdotis fui
laudibus tanquam in fuis propriis g ra tu le tu r , aut quæ fratei'nitasnon in fra-
trum gaud io ubique lætetur! Exprimi fatis non p ote ft quanta iflic exultatio
fu e r it & quanta lætitia cùm de vobis profpera & fortia com p e iilîèm u s , d u-
c em te iliic con fè lïïon is fratribus extitifïè, fed & co n fè fïïo n em ducis de fra-
trum con fèn fion e crevifîè; ut d um præcedis ad g lo r iam , multos fëceris g lo -
riæ com ité s , & con fè flb rem p op ulum fuafèris fie r i, dum primus pai'atus es
p ro omnibus con fite» ; u t n o n inveniamus quid priùs prædicare in vobis d e -
beamus, utrumne tu am p romptam & flabilem fid em , an infèparabilem fra-
trum caritatem. Virtus illic ep ifeop i præcedentis publicè comprobata e f t , adu-
n atio fequentis fraternitatis oftenla eft. D um apud vos unus animus & una
v o x e ft , ec cle fia omnis R om an a con fe flà eft. C la ru it , fratres ca rifïïmi, fides
Rtm.s. quam de vobis beatus apoftolus prædicavit, H a n c laudem virtütis & roboris
firmitatem jam tu n c in fpiritu prævidebat, & p ræconio futu rorum mérita
Ë p i s t o l æ D i v l C y p r i a n i . 95
Veftra conteftans', d um parentes laudat, filios .provocat. D um fie Unanimes,
d um fie fortes e ftis, -magna & cæteris fratribus unanimitatis & fortitudinis
ex emp la tribuiftis. D o cu iftis grand iter D e um t im e re , C h r ifto firmiter ad-
hæ re r e , p leb em facerdotibus in p e riculo ju n g i, in p e rfe cutione fratres à fia-1
Cribus n o n fep ara ri, con cord iam fimul junètam v inei om n in o n on p o f îè i
quicquid fimul petitur à cunètis D e um pacis pacificis exhibere. Profilierat
advexlarius terrore v iolen to C h i i f t i caftra turbare. S e d q u o impetü v en e ra t,
e o d em impetu pulfus & viclus eft; & quantum fbimidinis & terroris attu-
lit , tahtum fortitudinis inv enit & ro bo ris . Supplantare le iterum p o fîè c r e -
diderat D e i fcxvôs, & v é lut tyrones & rud es, quafi mïnùs paratos & minùs
c a u to s fo lito fu o moi'e con cu te re . U n um p r im o a g g re flù s , u t lupus o v em fe -
c e in e ie à g r e g e , ut; ac cipiter columbam ab a gmin e volantium fejiarare ten-
taverat. N am cu i non eft adversùs omn e s fatis v ir ium , circumvenire quærit
folitudinem fin gulorum . S e d retufus adunati exercitus fide paiiter & v ig o ie
întellexit milites C h r ift i vigiiare jam fobrios & ârmatos àd prælium fta rè ,
Vinci n on p o f îè , m or i p o fîè , & h o c ipfo in v id o s efîè quia moi-i n on timent,
n e c rep ugnare con tra im pugnantê s , cùm o c c id e re innocentibus n e c n o c en -
tem liceat , fed p rom p te & animas & fàn gu in em tràdere; ut cùm tanta in fæ-
cu lo malitia & îæ v itia g ra fîè tu r , à malis & îævis v elociùs recedatur. Q u a le
illud fuit fub oculis D e i fp ed a cu lum g lo r io fum , quale in c o n fp e d u C h r ift i
ecclefiæ fuæ g a u d ium , ad p u gn am quam tentaverat hoftis inferre n o n fin g u -
lo s m ilite s fed tota fimul caftra p rod iifîèî O m n e s enim con fiâ t venturos fuif-
f e , f i audire p o tu ifîèn t, quando accurrerit prop eranter & v ene rit quifquis aud
iv it. Q u o t illic lapfi g lo r io ia co n fè ffio n e font reftituti? Ste te ru n t fortes &
ip fo d o lo repoe n iten tiæ fa d i ad prælium fortiores. U t appareat n upe r fiibita-
to s efîè & novæ atque inflxetæ rei pavore trepidafîè, rediifië ad fè p oftm od um
fidem veram, & vires fuas de D e i timoré co lle d a s ad om n em patientiam
con flan te r & firmiter ro b o ra ftè , ne c jam ftare âd criminis v e n iam , fed 'ad p a f
fionis co ro n am . Q u id ad hæc N o v a tian u s , fia te r ca rifïïme î U t rum n e -jam
d ep o n it e rx o r em ! A n v e r o , qui dementium mos e ft, ipfis bonis & profperis
noftris plus ad ad u s eft ad furorem, & q u o magis ac magis d ile d io n is 'a c fider
crefçit h ic g lo r ia , illic difïènlionis & ze li l'ecrudefcit infània; n e c vulnùs fixùm
m ifè r cu rat, fed adhuc graviùs.ôc fè & fùos vuln e rat, in p e rn ic iem fia trum
lin g u a fu a peiftrepens,- & fâ cu n d iæ venenatæ jacula con torq uens , magis durus
fecularis philofophiæ pravitate quam fophiæ dominicæ lehitate p a c i f ia is ,
d efertor e c c le fiæ , mifexicordiæ hoftis, in te x fèd o r poe niten tiæ , d o d o r fuper-
biæ, vexitatis co r ru p te r , perditor caritatis ï A g n o lc itn e jam qui fit facerdos
D e i , quæ fit ec clefia & domus C h r i f t i , qui fint D e i fia'vi q u o s diabolus in fè f i
te t , qui fint chiiftiani quos antichriftus im p u g n e t î N e q u e enim quærit illoS
quos jam fu b e g it, aut g e ftit e v ertere quos jam fuos fec it. In im icu s i& h o ftis
ecclefiæ quos alienavit ab ec cefia & foras d u x it, u t çaptivos.St v id o s co n tem -
n it & p ræterit, e o sp e rg it laceffere in quibus C h r iftum Cefnit habitare. Quam-
quam etfi aliquis ex talibus fuerit ap p rehenfiis ,fion eft q u è d f ib i’quafi in con-
fe ffion e nominis bland iatur, cùm co n fte t, fi o c c ifi ejufmodi. extra ecclefiam
fue rint, fidei co ron am non e lïè , fed poenam potiùs efîè perfidiæ, nec in d om o
D e i iiyter unanimes habitaturos efîè quos videmus de pacifica & divina domo.