tie cm m J^ /w /^& cop uk tio n em & '-w n jun a ion cm aquæ&vini fie raifeeri in calice Domini,
utcmnmtxuoillanonfoffit abinvicenïfeparari. Animadyertendum eft Cypriani confilium. Différais,cum
bominibus aquam folam adhibentibus, utitur principio quod facile conceffuri erai^ne vinum quidem
foliim adhibéri debere. Nulla fane illis obftabat anticipata opinio, quominus id fUrentur; quamob-
reip Cyprianus ftatuit aquam folam adhibéri non debere, quomodo ncc vinum folum; non quod me-
tueret ne ejufmodi homines vinum folum offerrent; non quod aquam æque aç vinum à Chrifto
præfcriptam, & ad effentiam facramenti pertinere duceret, {fuis enim declaravit eam ad myfticas
fignificationes adhibéri; ) fed quia hæc comparatio ad vini neeeflitatem demonftrandam appofita erat,
& ex incommodis, quæ \ ino folo adhibito confequerentur, multo graviora confequi patehat, li aqua
fola adhibeatur. Hinc quotas in hac epiftola calicem mixtum elfe debere ftatuit, non id proprie refert
ad aquam, fed ad vinum, quod hi, quos refellebat.omittebant.
Neeeflitatem vini longe aliter défendit Cyprianus, Demonftrat r.° Scripturæ teftimoniis, ut aquam
in baptifmo, ita vinum in Euchariffia defignari. Præceptum Chrifti longe graviffimum violaW, fi
vinum.,pmittatur. Cum ergo, inquit p. 107; pegte ipfe Apoftolus neque Angélus de çtelo ammtiàn poffit
aliter tint Àocere praterqiiam quodfetnelChrftus tlocuit î'x Apoftoli ejus amuntiaverunt, miror fa its wide
hoc ufurparum fit, Ut contra evangelkam ir apofiolicam difciplinam quibufidam in bois aqua offeratur in
donf'mico calice,quæ folaC hr'fti fitngu'memnon poffit: exprimere. Et p. ifojp. Quod f i nee minima de mandates
domimeis licet folvere; quanto mages tain magna, tamgrandia, tant àdipfiim dominiez poffior.ïs cT
nofirtc redemptimis facramemum pemneniiqfas non eft infrmgere, aut in aliud, quant quod divinitus in
Jlitutum fit, humana traditions mutare! 3 -° Èx hac divini inftituti temeraria immutatione qusenam incommoda
confequi exiftimat Cyprianus! Calicem etemm, inquit p. | | 6 .fu b die paffionis accipiens.be-
medixit & dédit difàpulis fu is dicens: Bibite ex hoc omnes. Hic eft enim fànguis noyi Teftamenti &c.
Qua in parte inveninms calicem mixtum fuijfe quem Dominas obtulit, è f vinumfuiffe qiuidjlinguinem fuum
d ix it. Unde apparet fanguinem Chr 'fti non offerri, f i défit vinum calici; nec facrificium dominimm kgtima
fand'ftcatione celebrari, nifioblatio & facrificium noftrumrefponderitpaffioni. PaffioeftenimDpniini,\\\At
p. \§q. facrificium quod offerimus. Idcirco ergo exCypriano vinumadhibendum.incalice, quia cum
Chriftus accepto vino dixerit, Hic eft fanguis &c. fi aqua fola adhibeatur, aqua remanebit, nec
jam offeretur Chrifti fanguis; non erit paflio Domini facrificium noftrum, nec idem offeretur quod
jn paflîone oblatum eft. 4..° Commémorât etiam Cyprianus quot & quanta bénéficia epotarofin-
gaine Domini & poculb falutari percipiamus, ut demonftret quam damnofum fit aquam folam ad-
hibere. Addit grande delidtum effe de Chrifti fanguine & cruore confmdi, nec jam eos poffepropter
Çhrifium fanguinem fundere, qui fanguinem Chrifti erubefeunt hibere. Jam vero facile perfpicitur quo
fenfu plebem, quo fenfu fanguinem Chrifti in calice effe exiftimet Cyprianus. Plebis cum Chrifto
conjundlionem aquæ cum vino conjundlione fignificari docet; & aqua omiflà Chrifti quidem fanguinem
offerri & paflïonem commemorari fatetur; fed tamen non lève incommodum fore fi défit
plebis cum Chrifto con jmnftio. A t vero fanguinem Chrifti in calice elfe déclarât, quia Chriftus dixit,
H ic eft fanguis Sic. nec jam, fi fanguis défit, facrificium offerri poffit & paflio Domini celebrari :
quinetiam donis, quæ fanguinem Chrifti potantibus promiffa font , penitus defraudabiinur. •
X I V . D e Communionè fu b u t raque fpecm Sm
Quamvis Cyprianus facrificium fob utraque tpecic ofièrendum efle,idque a Chrifto inftitutum
& præfcriptum elfe contendat, non tamen communionem fob utraque fpeçie .necefTariam judica-
bat, ut ex ejus principiis & ex çonfuetudine illiusætatis perfpici pou.ft. Ncquc enim quæcumque Chriftus
fecit in inftitutione facramenti, ea omnia inftar legis obfervanda ducebat, fed ea tantum quæ ad
.effentiam facramenti pertinent. Nam cum ei objiceretur Dominum poft coenam obtuliffe.fic refpon-
det ep.Lxlll.p. 109. Numquid ergo dominicum poft etmam celebrate debemus, ut fie mixtum calicem fre-
quentandis dominicis offeramus! Chrftum offerte oportebat circa vefperam diei, ut hota ipfa facr 'ftcii oftem-
d en t occafum & vefperam muiidi Nos ma an rejurreâionem Domini mane celclramus. Cur ergo præfcriptum
effe negat ut idem hac in re faeiamus quod Chriftus fècit; in oblatione autem panis devini
eum facerdotem Chrifti vice vere fungi contendit, qui id quod Chriftus fe c it imitatur,&offertfecun-
dum quod tpfum Ghnftum vident obtulftc: Ratio hujus rei ante oculos pofita. Nihil refort ad naturam
fàcrinçii, utrum mane an poft coenam offeratur. Sed fi aqua pro vino offoratur inftitutum a Chrifto
facrificium penitus evertitur, nec ejus paflio celebratur, nec fànguis in calice offeretur aut hihetur,
fed aqua communis. Ex his principiis perfpici poteft quid de communionè: fub utraque fpecie fen-
forit Cyprianus. Necefliriam St à Chrifto præceptam credere non potuit, quippe cum ad effentiam
facramenti nonpertineat-Totumenim Chriftum fub utraque fpecie agnofeit Cyprianus, illius majeftatem
jeftatem in calice reveretur, eumque receffiffe déclarât è manibus hominis contaminati, in quibus
joco Euchariftiæ cinis inventus eft.
Confêntiunt antiquæ ecciefiæ confuetuclines cum ipfiusfide 6c do&rina. Jam vidimus ex Cypria-
no exemplum pueliæ ex folo calice communicantis, quam conftietudinem nemo nefeit in Occidente
ufque ad duodecimum fæculum perfeveraflè. Luce clarius eft hanc puellam fub fpecie panis non com-
municaffe; hanc enim hiftoriam refert Cyprianus, ut pateat in coipore atque ore violato Euchariftiam
permanere non potuifle: at fi fpeciem panis anteafumpfifTet, nullum prorfus miraculum, nuüa C y priani
ratio exftitiffet. Attulimus etiam exemplum illius, qui in manibus Euchariftiæ loco cinerem
invenit; aliud exftat fimillimum in eodem de Lapfis libro mulieris cujufdam, quæ cum arcam fuam,
in ana Domini fandum fu it, manibus indignis tentaffet aperire, igné inde furgente deterrita ejl ne auderet
attingere.
X V . S . Cypriani fen ten lia de S a crificio, de Purgatorio & invocatione fa n â orum .
Euchariftiam verum effe ac proprie dictum facrificium teftimonio fuo confirmât Cyprianus. Dominica
Jiojiioe veritatem fchifmaticosper fa lfa facrificia profanare ait in libro de Unit. Ecclefi pag. 200. Vera
ilia hoftia, quam Cyprianus offerri contendit in fola Ecclefia, ipfè Chriftus eft in altari modo incruen-
to immolatus. défis Chriftus Dom inus&Deus nofterfmopxX. ep. Lxm, p. 109. ipfe eftfummus facer-
dos D ei patris, & facrificium Patri feipfum primas obtulit ,& hoc fieri in fu i commemorationem pracepit.
Cum ergo eadem vidlima, quæ in cruce oblata eft, offeratur in altari, non immerito ait Cyprianus,
Pafio eft Domini facrificium quod offerimus. Negat in eadem epiftola facrificium dommiciim légitima
fandificatione celebrari, nifti oblatio 0 “facrificium noflruin refpondent pajjioni: facrificii a Chrifto infti-
tuti veritatem inde etiam demonftrat, quod à facerdote Melchifeclech præfiguratum fiierit. Item in
facerdpte Melchifedech, inquit pag. 10 5. facrificii dominici facramemum prafiguratum videnms, fecun-
dum quodScriptura divina tejlatur & dicit: Et Melchifedech rex Salem protulit panem 6c vinum. Fuit
autemfacer dos D ei fim mi, 0 “ benedixit Abraham. Quod autem Adelchifedech typum Chrifti portaret de-
clarat in Pfalmis Spiritus fandus experfonapatris adfiliiim dicens: Ante luciferum genui te.Tu es facerdos
in æternum fècundum ordinem Melchifedech. Qui or do utique hic eft de facrificio illo venions ir inde de-
feendens quod Melchifedech facerdos D ei fummi fu it, quod panem & vinum obtulit, quod Abraham benedixit.
Nam quis magis facerdos D ei fummi quam Dominus nojler Je f i s Chriflus, qui facrificium Deo
patri obtulit ; fr obtulit hoc idem quod Melcliifedech obtuier at, id eft, panem & vinum,fiium fcilicet corpus
& fanguinem. . . . . .
Sacrificium pro vivorum 6c mortuorum peccatis offertur. H inc queritur Cyprianus in libro de Lapfis
p. 186. quod lapforum nonnullis communio data fit ante purgatam confcientiam facrificio & manu
facerdotis, ante offenfam placatam indignantis Domini 0 “ minàntis. Cyprianus in epiftola LX. adepifeo-
pos Numidas teftatur fe fmgulorum, qui ad redemtionem captivorum promte ac liheraliter opera-
ti funt, nomina fubdidiffe, ut eos epifeopi in mente habeant in orationibus fuis, & eis vicem boni
opens in facrificiis & precibus repreej'entent. Quod fpedlat ad mortuos egregium teftimonium habe-
mus in ep. lxvi. ad clerum 6c plebem Furnis confiftentem. Anteceflores Cypriani ftatuerant ne quis
frater excedens ad tutelam vel curam clericum nominaret; ac fi quis hoc feciffet,non offerretur pro
eo, nec facrificium pro dormitione ejus celebraretur.Neque enim apud altare Dei meretur nomina-
ri in facerdotum prece, qui ab altarifacerdotes 6c miniftros voluit evocare. Quamobrem cum Vidtor
quidam Geminium Fauftinum prefbyterum aufus effet tutorem conftituere, vetat Cyprianus ne pro
dormitione ejus fia t oblatio, out deprecatio aliqua nomine ejus in ecclefia frequent etur. Fruftra contendit
auélor edition is Oxonienfis hac in fid ei, fp ei & caritatis tefferam, non autem in animarum fubfidium, aut
purgatorii ignis ardoribus afiuantium refrigerium prafiita fu ijje; quia hac ad martyres imprimis fpeda-
bant. Nihil agit hoc martyrum exemplum : non ofîèrebatur facrificium pro peccatis martyrum, quippe
cum omnibus explöratum effet eos in ccelo Deum videre. Quamobrem non eodem loco nominaban-
tur,acalii in Ecclefiæpace mortui ; 6c quod ait Cyprianus in ep.xxxiv. facrificia pro illis offerri folita,
id ipfe Cyprianus explicatin ep. xxxvii. ubi ait oblationes 6c facrificia ob commemorationes eorum celebrari.
Alia fuit ratio morientium in Ecclefiæ pace. Pro eorum peccatis facrificium offerebatur, ut
videre eft in liturgia*quæ exftat lib. 8. Conftitut. Apoft. cap. 4.1. ubi hæc leguntur: Profratribus noftris
qui in Chrifto requieverunt oremus, ut hominum amans Deus, qui animam defundi fufeepit, ei remittat
omne peccatum voluntarium ac non voluntarium, & propitias clemenfque fadu s collocet eum in regione
piorum ère.
Nec mirum fane eft fi veteres Chriftiani fidelibus defundlis facrificium profuturum fperabant ;
quippe cum perfuafum omnibus atque exploratum effet, juftorum animas, quæ è corpore fölyun