à qiipdam prefbytero nomme Cilio, converfus ad fidem Chrifli, nomen qiioque fortitus efi
Ca/ius, Erafinus, qui videbat Iiune Cyprjani locum cubare in m en d o , pofiiit ilicem
ex conjedtura videlicet. Poftea emerfit editio quæ dicitur G ra v ii, quam qui procu-
, ravit, admonet ledtores fe hclicem in hoe lo co fcriptum vidifie inter varias ledtiones portas
in exemplari editionis Cyprian icæ, quod .erat Gravii,innuens ilium caftigationes
ex manuferipto Cypriani codice obfervatas in fuum fibi codicem breviffimè tantum no-
taffe, quamvis coniiet omnes illas ledtiones non effe fumptas ex libro veteri, 6c nonnullas
earum elle tantum conjecturas Gravii; ac quamvis, file qui hujus editionis auctor eft,
moiieat fibi in ea ufiii fuifte■ exemplaria complura, fit inter caetera unum infignius ac -vetu-
ftius manuferiptum ex bibliothoca Carthufiæ Colonienfis, nullum tarnen eorum laudavit
ad confirmandam ledlionem haven-tarn in libro Gravii , immo retinuit editionem Eraftni;
quod non feciffet, fi habuiftet audloritatem alicujus libri veteris. A tq u e ego fanè lubenter
ampledterer 6c præferrem conjecfluram G ra vii, nifi obftaret veteram editionum
6c codicum audoritas, 6c nifi vetufti quidam magnorum nominum feriptores répugnaient.
L e d io n em enim quam ego retinui, quamvis mendofa 'fit, efie Veterem confiât ex
capite quarto libri lan d i Ambrofii de Benediótionibus Patriarchanim, ex libro duodecimo
fandi Auguftini adversùs Faiiftum M anichæum cap. 42. & ex'libro decimo fexto cap. 4 1 .
de Civitate D e i , turn etiam ex epiftola47. fandi Paulini epifeopi Nolani ad Rufinum,
cui refpondet idem Rufinus in epiftola præfixa iibris de Benedidionêus Patriarchanim.
Arbitratin’ autem Rufinus hanc pravam ledionem pofitam effe in exemplaribus latinis à
feriptoribus latinis non inteiligentrbus quid fignificaret Græca vox |'a <£, ac proptérea ci-
licium putatum elfe; zAwjl enim vitem dicunt Græci non tam palmitem, quomodo ha-
bent noftra exemplania, quàm illos quafi rucinnulos & cinniculos palmitis quibus fiic^
crefcens pakie s innedere Sc fufpendece folet vel ramis arboris vel pali, vel quibufeumque
illis innititur adminiGulis, quos capreolos appellant agricolæ, quibus nexibus tutus, 6c fine
lapfus periculo, vel gravior frudibus palmes, vel vaga proceritate diftenditur. Unde cor-
rigas Ifidorumlilb.'iy. Etymolog. cap. 1. ubi de hac ipfà re agens feripfit fine lapfiu peri-
çulorum, cùrn feribendum fit fine lapfius periculo. Cælius Aurélianus lib. 1. chronicon.
cap .1. mulorum vhis quos Helups vocant. Cæteram ex his quæ d id a funt, fatis liquet
errare illos qui aiunt Helicem, iftic legi apud Cyprianum in corredis exemplaribus, cum
ceitum fit earn vocem defiderari in omnibus antiquis operum fandi martyris exemplaribus,
V ide Caelium Calcagninum lib. 1. epift. 28.
Pag. 2$I . F o R MID o L o s I ] Ita libri veteres Sc veteres editiones. Antiquæ igitur iftius verfionis
a u d o r trfiis eft codice in q u o cpoCggji oî cu/iV fcriptum erat, uti in veteri
codice Græco bibliothecas Regiæ vidiffe fem ih i retuiit vir iftarum multarumque aliamm
bonarum litteramm peritiffimus, ac mei amantiffimus domnus Bernardus de Montefal-
cone monachusBenedidinus. enimln veteribus gloffis interpretatur formidolofiis.
Flanc ledionem confirmant aliorum verfiones, quæ eundem fènfum habent, fi quis eas
paulo accuratiiis expendere veJit. Quidam enim verterunt pulchriores, alii ignei, des yeux
pleins, de feu, ut nos G a lli loquimur, 8c in capite 19. A pocalypfis, Oculi amem ejus erant,
tamquam.Jlainma .ignis, five ardentes, ut apud T it . Livium, Oieeronem, Yirgilium, &
alibi : alii mbïcundi, alii denique gratifia, -ut Rufinus in libro de beuedidione Judæ ut
alü. H æ c omnia facile conveniunt inter-fe. Nain 8c oculi ignei & ardentes, qui ut rubi-
cundi dici paffunt, habent præclaram & eximiam pulehritudinem-; iidem flint formi-
dolofi, id eft, timorem movent 8c formidinem, non tarnen earn formidinem quæ .ter-
reat, fed .earn quæ pröficifcitur ex -reverontia qua profequimur ieos quos-veremur 8c ho-
noramus, ut^eft in capite 37 , libri Job ad Deiim formidolofa laudatio, apud Lucretium
fonnido Deum, 8c amoris tnixt-a fonnido apud Hieronymum. Natura enim teveremur
homines pulchros. Quippe pulchritudo corporis, ut ait "Cicero, apta coropofitione
membrorum movet oculos 8c deledat h o c ipfb , quod inter fe omnes partes quodam
lepore confentiunt. Sed irt ad rem noftram redeamus, miror Manutium 6c cæteros qui
iftic pofuerunt formofi 'Contra vecer-um codicum 6c edifionum fid em , tantum qui*
Erafmus in margine fuæ editionis - conjeceràt ita feribendum efîe, nihil tarnen in con-
textii mutaverat, miror Inquam, Manutium 6c cæteros prætulifïè hanc conjeduram tôt
audoritatibus : nam præter vetera exemplai’ia quæ iîli viderunt, præter ea quæ ego vidi,
teftatur.Latinus Latinius vetuftiores eocjioes retinere .ledionem quam ego revocavi. Sanè,
ne quid diffimulem, Vox fomofi extat in duobus antiquis codicibiis, fed quid iftud a'd-
versùs tam mültos qui ftmmdolofihabent! Profbdus e ft ergo hic error ex eorum judi-
cio qui n o n . inteUigebant vocem fomidolofi poflè habere bonum fënfiim in h o c loco.
L ed io n em noftram approbat editio Anglicana, quamvis formofi pofiierit in contextu.
A p u d E s ai am] Ifta ufque ad Igitur extolle défunt in libro Lamonii. pa„
P hoe.nic eum] Dubius fiim an led io n em iftam præferre debeam ei quæ extat in Cap. 2.2*
quibufdam manuferiptis, in quibus fcriptum eft quafi rdffeum \e\ rofeum, quam ledionem
eftè meliorem videtur colligi pofiè ex Tertulliano, apud quem lib. 4. adversùs Marcio^
nem legitur quafi rofeum.
l i b r o s e c u n d o .
fN proverb i is ] Itâ emendavi, quia ita fcriptum vidi in quibufdam libris veteri- P a g .zfy ,
bus, in veteri editione Veneta , in ea quam Remboltus emifit, 6c in Erafinica; 6c quia Cap. 1.
apud Tertullianum in libro de Pudicitialego : Nam ut Salomon in proverbiis, qua ira. çy pu <*4
dicimus : quidam codices habent pammïis. Hanc ledionem prætulit Pamelius, faffus tarnen
proverbiis fcriptum elle in vuilgatis eclitionibus; alrqui codices non faciunt mentionem
hujus libri Salomonis, ficut nec editiones Manutii 8c Morellii. Rigaltius 6c A ngli fcripfè-
runt in pamniiis.
Fecit régi ones] Ita etiam apud Ladantium lib. 4 . cap. 6.
P rimoçeni ta] Vocabulum iftud additum à nobis eft e x codice Burgundico 8c
ex Fuxenfi.Habetur autem in verfione vulgata libri Ecclefiaftici,fèd non extat in verfione
■ Lxx. interpretum.
Item illic ecoe f e c i te] Hoc fegmentum primus huic capiti attexuit Morellius. Pag. 28f .
Pro eo autem quod in ejus editione legitur in fe retùrnatas, quia quidam fibri veteres CaP'f'
quos Pamelius viderat, præferebant in fe res fonriatas', ut etiam fciiptum eflè in quibufdam
Irbris veteribus monet editio Anglicana, exiftimabat Pamelius feribendum efiè in ferram
formatas. E g o non difputo an hæc emendatio bona fit.
Q uod C h r istu s ] V id eE ra fîn i annotationes in caput primum evangelii fecun- pa„ 2
dum Joannem-. -------— -------- — - ------ ■ > Cap. 3 .
Item in maLACu i a ] Ifta 6c quæfequunturufque adfinem capituli, defiderantur
in antiquis editionibus 6c-in quibufdam todicibüs 'manuferiptis, uti etiam adnotatum eft Cap‘
in editione Anglicana. Morellius adjecit.
; C adent in .c o n fu s io n em] In capite44. epitomes Ladantii editumeftfiz con- Cap. d.
fejjionem, Pfaffius monuit legendum forfitan efîe cônfufionem. Reéte. N am Ladlantius
lib . 4. cap. 13 . hune éundbm locum reféfens, fcripfiï codfùfiojiem. • ;
Injice h u c d ig itum] Hu n e locum ex îdià-Vd^fione refert Avitus epift. ?.
..• E ) e *j s b e n e d i c t ù s ] Certum eft vocem D ^ - nôn éxtàre;iin ‘'codice- Foffeteiïfi,
ut jampridem monuit ïiluftriffimus epife^pus OxoniehfiS'. Sed extat in pluribus aliis ,. fal-
tem in quindecim à me vifis, 6c in editionibus Manutii 6c Mbreliii. In marginé verb
editionis quæ dicitur Gravii ita ad hune locum adnotatum eft \ Mirum efl in exetnpla-
ribus etiam vetufiijfimis non addi Deus, quuvt fit hpiid' Greecos1 feadem vox extat etiani
apud Tertuftianium in libro adversùs Praxeam ubi retert hune-loetirri. Pauli.
D e antichiR. speritu] V ide Erafmi aimbtationés in hune locum Petri. P .2 8 8 .C 8.
C um mu ne ri bu s] Âddidi hæc duo vocabnla jiixta veteres1 editiones, in quibus p ar. 28p.
Çtiam pono Manutianam 6c Morellianam., Paméliûs èxpunxit ut fUperflua : fie etiam Ri- W iI2t
galtius 6c A ngli. Extant tarnen in libro F o fîk en fi, fin ’Béccenfi 6c in vètuftiffimb eodicé
87. Majoris ihofiafterii Turonenfis. 'Sic etiam legebat vêtus audtor libri de rebàptiiiîlate
P®g* 3 5 9 ' in miffalibus antiquis 6c novis legitur ïèquens antiphona in aie1 Epi- |
pbauiæ • Vidimus fiellam ejus in Oriente^ & -veniinus tum muneribus aaorare J)ofnWim. fi . ,
P icr.idibus] Ita veteres editiones 6c oefté libri veteres. Efàfinüs ferififtt Id&uch pqg,2pt*
àgreflibus, quomodo vertiftè fandlum Hieronymum monet Pamelius-; quod verum eft; C ap .'ig .;
fed idem Hieronymus in epiftola äd/ M areellam de munufcUlis àéceptis ait Pafcba
Chrifli cum amaritudinibus manducatur ; 8c in epiftola ad GaUdeirtiiun d e 'in fan îulæ
V u U u u ij