ïxvij ARNOLDI AB B AT I S B
Sacerdotis ; in cujus pedore horum debet elle
fcientia, cujus etiam neceffe eft vitam cffe doc-
trinam : ndc ullum locum in anima ilia habeat
falfitas, qua? ad judicii divini reguiam quadrare
debet quæcunqué vel docet, vel agit, vei fta-
tuit, vei corrigit.
Superhùmerale etiam & Rationale, iibi junc-
tis annulis catenarum compiexu ad irtvicem co-
pülantur; ut pu ri cogitatus in mente fànda &
îationabiies conveniant adiones, & omnia vinculo
pads cohæreant, univerfamque Pontificis
dilpolkionem caritatis complexus aftringat. A de-
rat præter has ligaturas quæ coeleftibus defideriis
piifque affedionibus aptantur , præter Ephod
quod pofterius & anterius Logion conjungèbat;
Bâlthêus taiii Tunicàm hyacinthinatn quam ip-
fum Superhunierale 8c Rationale fuperne conl-
tringens tanta firmitate, iit trium indumento-
rum una fpecies eflè videretur, & omnia fibî
ftridim cohærerent : ut daretur intelligi, quanta
fit diligentia, fanditas oblèrvanda ; cui etiam
port tantæ excellentiæ gioriam, poll dona vir-
tutum, poll agones 8c coiludationes & v id o -
rias innumerabiles, reftarit plerumque circa no-
viffima etiam , carnis pericula : & necefle eft ut
Temper hujufmodi folicitudo & intus & extra
invigilet, ut adionum & meditationum, in fi-
nem, illabata gloria perfêveret. Etiam fummos
Elimina feriunt montes. Et nifi hoc Baitheo,
etiam cum omnia eatehus bene difpofita fuerint,
& ratio & opera jugi nexu ftringantur ; per motus
& impulfus diverfàrum tenf ationùni cfisjungi
ONÆ-VALLIS OPÉRA. Ixvîij
fèipfom etiam ad præcedentium Patrum quorum
geftat nomina , conformare debet exempla ; ut
quorum recolit gioriam, imitetur & vitam; ne-
que ab eorum fide & operibus le âlienum exhi-
beat, quorum adus & titulos circumfert 8c probat.
poteft & diftilire , quod nullo turbine propel-
lente firmum videbatur 8c competenter dïfpofi-
tum. Baltheus ifte ex purpura erat’& Byflo re-
torta, & hyacinthp & Cocco bis tin d o ; in ft-'
miiitudinem pellis coiubri in rotundo düntextus.
Geftat autem fie omatus Pontifèx, nomina fi-
iiorum Ifrael ; pro diverfis rationibus, in pedo-
re 8c in humeris. In humeris quidem, à dextra
&. læva ; propter caufàs prædidas.
Vel ideo in duobus tantum ordinibus, quia
nofter fummus Pontifèx, cujus Imperium fuper
humerum ejus, Judæis & Gentibus feripturam
Crücis reliquit, & eorum nomina Redemtioni
intimavit inlcripta, quorum iinguas Crucis ti-1
fulus continèbat. In Rationali vero, quatuor
lapidum ordines diftinde funt pofiti ( ut didum
eft ) in quatuor ejus extremitatibus ; lùpra terni,
& infra terni. In nominibus Patriarchariim quæ
hærent pedori fiimmi Pontificis, hoc intimatur
quod qui in regimine font , fèmper affici de-
beant pro his qui ad eorum fbllicitudinem pery
finent ; 8c quantum poftibiie eft, recordari eo-'
rum debent ex nomine, 8c ofationis exhibere
foffragia : neque aliud illud pedus occupare débet
, quam animarum zelus, quia officii illiur
eft, revocare devios, reconciliareerroneos, con-
firmare eos qui proficiunt in juftitia ; & qui de-
ficiunt, cohortari ne defpcrent de venia. Sed &
Quod autetii duodenarius humérus in quatuor
ordines divifus, per lingulas partes1, terna*
riumreddit; aceipî non incongrue poteft, quod
Evangelii quadrâtura præ omnibus Scripturis
infmuat Trinitatem. Èt hæc eft Apoftolica doc-
trina quæ decem Legis præeepta in duobus con-
fiimmat ; 8c tôtum illud antiquarum tradîfio-
num difpeildium, in dilcdione Dei & proxîmi
âbbreviat & côardat.
Sequitur odavus ornatus Pontificis , Tiara'
videlicet, quam etiam honhulfi vocant Gale-,
rum, vel eidarim. Hac etiam minores Sacérdo-
tes utebantur ; eratque byfTma, eircundatît co-r
roniila auréa ; opéré textiü fada, ficut hodiè
Phrygium Mitris noftrorum Pontificùm ple-
rumque confuitur : eratque in modum cafiidis'
porreda aliquantulum, verticis cacumen in fu-
blime exeedens ; aftringebaturque: capiti vitta
hyacinthina, ne cafù aliquo , immolante Ponti-
fice laberetur. At vero fummi Tiara Pontificis ^
excellentior erat ; & præter hæc, laminam au-
ream ( quam Petalum vocant ) froitti habebat
infertam : in qua nomen Dei quod apud He-
bræos inefFabile diehiir , lcriptum erat. Hæc
Tiara quæ tegit & ornat caput Pontificis , to-
tamque ejus pulcritudinem coronat & protegit'
(ut didum eft fiipra ) omnes fènfus capitis Deo>
indicat confècratos ; & totam corporis gioriam
debere ad caput referri. TotUs enim bonæ mentis
candor, & fàpientiæ fplendor, prædicationis
gratia munditiæque gloria, benignitas caritatis,
& quæcumque làftditatis infigniâ, ab illo uni-
verfàli capite veniunt eo quod totum corpus per
connexiones & fubminiftrationes crefcit ac prô-
ficit, Iblidatur ac perficitur. Ideoque ad totius
candôris indicium, & complanatæ mentis corn-
pofitum ftatum , omniumque fenfiium concor-
diam intimandam ; Gidaris byfTma in capite
Pontificis ponitur. In vitta vero hyacinthina
quæ Cidarim capiti aftringit, hoc intelligitur,
quod amor & regni cceleftis defideriüm, hujus
perfedionis apieem cumulât ; & ille refpedus
totas gratiarum connexiones unit & fôciat.
Auri vero lamina, cui nomen illud Dei quod
definiri non poteft ab homine, erat inferiptum ;‘
fubjedam & fûppofitam divinæ eftêntiæ omnent
indicat creaturam. In fiiperioribus quidem hoc*
nomen ponitur, ut quiequid uhdiqueeft, quan-
fumeumque fit, fè cognôfcat infèrius, fè ratea-
tur indignius : & fi quid habet candidum, fi
quid confpicuum , ad illud npnlen référât undc‘
accepit , illique excellentiæ devotus aferibat.
Hoc nomen tetragrammaton id eft, quatuor li-
terarum erat ; feilieet : Cujus interpréta-
tio lingua Hebraica, inefFabile lonat : non quîæ
dici
Ixix A R N O L D I A B B A T I S B
dici non pofiit, fed quia ( ut didum eft fupra)
ficut eft, ncc capi humano fenfu pofiit, nee definiri
: In fronte vero hoc nomen Pontifex gerit
, quod utique eft fuper omne nomen, cui omne
eenufleflitur; de quo & in Apocalypfi Joannis
legitur, quod cum agno ftabant fupra montem
Sion, centum quadraginta quatuor millia, ha-
bentes nomen ejus & nomen Patris ejus, ferip-
tum in frontibus fiiis. Ibi enim vcrecundiée fe-
des eft , & fignificat profeflionis noftrae fidu-
ciam; per quam non tantum in nomine glorias
vel omnipotentias Dei , fed etiam in Cruce
Chrifti gloriamur. Unde & ipfas quatuor literas;
quatuor Crucis intimant cornua , de quibus
Abacuc a it : Cornua in manibus ejus, ibi abfeon-
dita eftfortitudo ejus. Sic ornatus Pontifex,
ereaturarum omnium typum portabat in vefti-
bus fändis, in quarum coloribus, totius mundi
fimilitudinem praeferebat. Byfiiis enim terrae de-
putatur de qua gignitur, purpura, Mari, quia
ex ejus Cochleis tingitur; hyacinthus, aeri cujus
fpeciem habet; Coccus, propter ruborem,
Igni vel yEtheri : Juftum enim erat, ut Pontifex
Creatorem non folum pro Ifrael, fed etiam
pro univerfo Mundo ( qui ex his quatuor confi
tat) rogaret, & indicaret cunda indigere mife-
ricordia D e i; & cum fäcrificaret, univerfalis
conditio expiaretur. Nee tantum pro liberis &
Parentibus, fed pro omni creatura & voce &
habitu precaretur.
Hase quae dida fimt de invifibili Pontifice ;
ad invifibilia juftitiae ornamenta nos mittunt, de
quibus dicitur : Sacerdotes tui induantur jufti-
tiam. Et alibi; Erit juftitia cingulum lumborum
ejus, & fides cindorium renum ejus. Haec omnia,
fummus nofter Pontifex indutus decore & for-
titudine, in Spiritu & veritate confummavit :
& ingreflus facratiore cultu quam Aaron, vir-
tutum fignificatarum , ipfäm rem amplius nos
voluit moribus implere quam veftibus; & lum-
bos fpirituali zona fuccingi praecipiens, ad lu-
cem fui intelledus cognitionem divinam, fine
carnis mentifque munditia neminem pofle per-
venire, in illa praecindione nos doeuit. Deni-
que ipfe tunica inconfutili quafi Podere Pontifical
i indutus, integritatem caritatis & unitatem
Spiritus in vinculo pacis , in eo nos obfervare
doeuit. Crucem autem quafi Superhumerale,
Sacrificium oblaturus pro populo, humeris im-
pofuit : & plaga & fanguis , loco Rationalis;
non folum intra fe duodecim filiorum Ifrael nomina
conciuferunt, fed & totius generis huma->
ni opus illud complcxum eft naturam; ficut &
infixus capiti titulus continèbat, feriptus Græce,
Hebraice & Latine. Nihil ad fanguinem Chrifti
Coccus Legis bis tindus apparct ; ultra feptuagies
fepties noftra tindura procedit : totum pallidum
eft quicquid Lex typice coloravit, & ad com-
parationem veritatis totum marcidum eft quicquid
contextum fuerat in figuris. Nulla hya-
cinthi comparatio ad carnem Chrifti ; quia cum
Verbum carofadumft, totum coelcfte erat quod
nulla peccati infecerat macula, nec quicquam ei
de fuo Princeps hujus mundi adliniverat. Nec
byfliis nec purpura hujus munditiæ vel glorias
aliqua ratione aptantur ; omnia fuperat ejus po~
tefks & fânditas, fânditudo naturæ, & prin-
cipatus juftitiæ ; & amplioris gloriæ funt, quam
fila quælibet torquentibus digitis elaborata, vel
conchyliorum fanguine delibuta. Impofita eft
capiti Chrifti corona pro Cidari , & intextæ
illi Serto erant pro bradeis fpinæ ; & pro lamina
aurea in qua nomen Dei fculptum erat, lignum
cervici fupereminens ; in quo Pilatus pro
Befèleel, confcripferat nomen quo nihil in coelo
vel in terra fandius, nihil potentius, nihil mi-
rabilius ; J e s u s N a z a r e n u s R e x
J ü d æ o r ü m . Hæc feripfit Gentilis homo
nefeiens quia ipfè efièt Rex etiam Gentium.
Ideo autem feripfit, utique non intelligens quia
ad hunc titulum perventurus erat & jungendus
aliquando populus Gentium. Unxit etiam ma-
nus. Sacerdotis noftri ; imo & caput & pedes &
latus , fanguis Baifamo pretiofior ; quern utique
punduræ veprium 8c Clavorum & Lanceæ ex-
primebant, & fundebant extrinfecus : eratque
omni Oleo liquor file celebrior ; fandificatio-
nem & emundationem noftram non fignificans,
fed confummans. Hæc 8c alia multa quæ lex
velamine pofito fuper faciem Moyfi abfeonde-
rat, Chrifto transfigurato in Monte, paucis pa-
tuere Difcipulis : & confummato in C ru ce,
fada funt evidentia univerfis. Ruptum quippe
eft illud velum integumentorum carnalium, &
patuit Candelabrum, & propofitionis Panes, &
Altare incenfi, & Cherubim , 8c Propitiato-
rium ,~ & Sanda Sandorum. Petræ quoque
feiffæ funt, 8c fepulcra referata ; quia hæc con-
fummatio, & lapideis cordibus aperit lpiritua-
lem intelledum ; & ad eos qui mortui erant in
peccato , vitalem revocat lpiritum : ita ut qui
defperati erant, & malæ confuetudinis inftitis
alligati, in civitate De i noftri ( quæ eft fanda
Ecclefia ) deinceps viventes appareant ; & qui
diu fuerant cineres, fiant Dodores ; & qui fè*
pulti, magiftri.