U S I O N I B U S S C U L I . cclxxx
cclxxix D E D U O D E C I M A B
(olus nequaquam poterit; quia unius hominis
natura multisrebus non fuccurrit. Quid ergo ftul-
tius eft quam propter unius hominis vitftum &
a veftitum, totam regni coeieftis perdere a peren-
nem jocunditatem, 8c aeternos inferni cruciatus,
abfque confolationis prteftolatione fubire? Quod
igitur aiiquando per necelfitatem amittendum eft,
pro aeterna remuneratione Iponte diftribuendum
i . Cor. 4. r 8. eft- Omnia enim qua videntur, temporaliafunt, qua
non videntur atema funt. Quamdiu namque temporales
fumus, temporalibus temporalia defer-
viunt, & cum hinc tranfierimus, asternis aeterna
folatia praeftabuntur. Idcirco non debemus
diligere, ea quae non temper habebimus; praefer-
tim cum expertem rationis avarum divitem, the-
läuri fui & agri, & omnia quae habet, oftendant;
quia toto cordis intuitu ilias res amat quae num-
quam fe diligunt. Si enim aurum Sc argentum,
& agros, & veftimenta, 8c cibos, & metalia, 8c
bruta animalia quis dilexerit, haec omnia vicem
Tibi amoris rependere non pofle, ipfa rerum natura
oftendit. Quid ergo a ratione iongius eft,
quam diiigere, quod te amare non valet; & ne-
b gligere iiium, qui tuae b diletfioni cum dile&io-.
ne omnia praebet! Propter hoc igitur non diiigi
mundus, fed diiigi proximus ä Deo praecipitur;
quia proximus vicem fui amoris poteft rependere,
c c quod mundus minime pofle non dubitatur. Sic
enim inimicum efle diligendum Dominus prae-
cepit, ut ilia dile&io amicum ilium ex inimico
efficiat. Quifquis ergo dives cupidus vult aeternas
habere divitias, diftribuendo egenis praeftet interim
non manfuras. Si enim quod diiigit, non
vendit, nemo poteft emere quod cupit. Avari
namque ideo in judicio a reiftiflimo jiidice nun-
cupantur maiedifli, quia qui prasteribant eorurn
Pf<d. 12 8 .8 . habitacuia non dicebant: Benediftio Domini fuper
vos, benediximus vobis in nomine Domini. Intel ices
ergo funt avari divites, qui propter res tranfito-
•rias, in aeternam damnationem diiabuntur, & b
Matth. 5.7. contrario: Bead funt mifericordes, quia mifericor-
diam confequentur. Felix eft ergo mifericors, dum
in hac virtute non lubftantiam, led affedutn
Deus requirit.
V Quintus abufionis gradus eft, femina fine pu-
dicitia. Sicut enim omnes bonos mores procürat
& cuftodit in viris prudentia; fic 8c in feminis
cun£tos honoris a<ftus nutrit & fovet & cuftodit
pudicitia. Pudicitia namque caftitatem cuftodit ,
avaritiam refrenat, iitesdevitat, iram mitigat, li-
bidinem occupat, cupiditatem temperat, lalci-
viam caftigat, ebrietatem cavet, verba non mul-
d tiplicat, gulas concupilcentiasdpurgat, furtum om-
nino damnat. Quid plural Omnia vitia reftringit;
• Perennem] Deed apud Aug.
b Tua- dileäioni] Sic cod. Reg. fuce ditioni edit, turn di-
tionc i Aug. Quod mundus minime poffe] Sic Aug. oc cod. Colbert.
Quod mundus non poteft , vel minime non poffe dubitatur edit.
Paulo poll Iegimus ex cod. Colbert, cupidus vult pro cupidus.
qui vult.
& omnes virtutes, & quidquid coram Deo Sc
bonis hominibus laudabile eft nutrit. Impudica
namque vita nec laudem ab hominibus in pras-
lenti fteculo, nec remunerationem ä Deo exper
t in futuro. Pudica vero vita, famam bonam
inter homines habet, 8c de Ipe futures beatitudi-
nis gaudet. Pnefentibus femetiplam imitabilem
facit, pofteris memoriam amabilem rclinquit. Bonis
lemper moribus deleSlatur 8c conlentit, &
alfiduis Scripturarum meditationibus & eloquiis
e animam vegetat. Bonorum preecedentium c
exempla cuftodit, Sc infeparabilia perfeflis con-
tubernia neSlit. Duobus ergo modis conftat ve-
ras pudicitia; exercitatio, id eft, corporis habitu
Sc fuperficie, Sc animi aftetftu interno. Per exte-
riorem modum coram Deo, providemus opera
bona. Pudicitia namque corporis eft, alienas res
non appetere, Sc omnem immunditiam devitare,
ante horam congruam non guftare velle, rifum
non excitare, verba vanä 8c falla non loqui; ha-
bitum per omnia ordinatum, compofitionemque
convenientem tarn capillorum quam veftium, ft*
cut decet, habere; cum indignis contubernia
non inire; luperciliolo intuitu neminem adlpi-
cere, vagari oculos non permittere; pompatico
Sc illecebrolo greflii non incedere;{ nulli inferior f
in incoepto bono opere apparere, nulli contu-
meliam aut ruborem incutere , neminem blaf-
phemare, lenes non irridere, bonis non invidere,
meliori non controverlari; de his quae ignoras,
non tratftare, Sc ea qua; Icis non omnia proferre:
Heec enim proximis amabilem hominem red-
dunt, 8c Deo acceptabilem faciunt. Pudicitia
enim anima; eft, plus propter Dei oculos, quam
hominum, omnia bona facere; appetitiones tur-
pium cogitationum compelcere; omnes melio-
res fe efle «Eftimare, nemini invidere; de femet-
iplo nihil confidere, Dei lemper auxilio res omnes
committere, ante Dei oculos lemetipfum con-
ftituere, haerelica pravitate fenlum non macula-
re , catholicis per omnia conlentire : Deo Ibli
adhaerere, caftitatem sterna; mentis Deo Chrifto
offene : omnia coepta opera bona mortis tantum
termino finire, pnelentes tribulationes animi fortitudine
negligere,parvipendere; in terra prster
proximos nihil amare, cunSli amoris thefaurum
in ccelo conftituere, 8c pro omni bono a<5tu mer-
cedem ä Deo in coeleftibus Iperare. Pudicitia or-
namentum nobilium eft, exaltatio hu milium, nobilitas
ignobiliuin, pulcritudo sdebilium, pto-
Iperitas laborantium, lolamen mcerentiiun,aug-
mentum omnis pulcritudinis, decus religionis,
defenfio criminum , multiplicatio meritorum ,
creatoris omnium D e ih amicitia. 1:
A Purgat] Oppugnat Aug. '
c Animam vegetat] Animum figit Morel. & duo codices
mfif. Nulli inferior] Duo codices mff. Nullo inferior incoepto.
1 Debi/ium] Aug. vilium. h Amicitia] Duo codices mfT. arnica.
Sextus abufionis gradus eft, dominus fine vir-
(tute. Quia nihil proficit dominandi habere po-
teftatem, ft dominus iplè non habeat virtutis ri-
gorem. Sed hie virtutis rigor, non tamexteriori
■ fortitudine, quæ 8c iplâ fæcuîaribus dominis ne-
ceflaria eft, a quam animi interiori fortitudine,
exerceri debet. Saepe enim dominandi per animi
negligéntiam perditur b fortitudo, ficut in
Heii facerdote faélum fuiflè comprobatur. Qui
dum feveritate c judicis peccantes filios non coer-
cuit, in eorurn vindiétam, Dominus velut con-
fentienti d ferociler non pepercit. Tria ergo ne-
ceflària hos qui dominantur habere oportet : ter-
rorem Icilicet, 8c ordinationem,Sc amorem. Ni-
ft enim ametur Dominus pariter Sc metuatur,
ordinatio iliius conftare minime poteft. Per bénéficia
ergo Sc affabilitatem, procuret ut diliga-
tur : Sc per juftas vindiétas, non propriæ injuriæ,
fed legis Dei, ftudeat ut metuatur. Propterea
quoque dum multi pendent ineo, iplè Deo ad-
hærere debet, qui ilium in ducatum conftituit :
qui ad portanda multorum onera, ipfum veluti
fortiorem folidavit. Paxillus enim nifi benefor-
titer firmetur, Sc alicui fortiori adhæreat, omne
quod in eo pendet cito labitur ; 8c iplè lôlutus
àrigore fuæ firmitatis, cum oneribuîs ad Serrant
delabitur. Sic Sc princeps nififuo conditori per-
tinaciter adhælèrit, Sc ipfe, 8c omne quod con-
tinet, cito dépérit. Quidam namque per dominandi
officium plus Deo appropinquant, quidam
impofito fîbi dignitatis honore détériorés
fiunt. Moylès namque accepto populi ducatu,
familiarius Dei locutionibus utebatur : Saiil vero
filius Cis, poftquam feeptra regni fufeepit, per
inobedientiæ fuperbiam Deumoffendit. Rex Salomon
poftquam patris fui David fedeni obti-
nuit, Deus ilium ultra omnes mortales velut ad
innumerofi populi gubernationem fapientiæ mu-
nere ditavit. E contrario vero Hieroboam 1èr-
vus Salomonis, poftquam regni dotnus David
occupa vit partem: ad idolorum cultum, decem
tribus Ifrael, quæ erant in parte Samariæ, di-
verterat. Per quæ exempia evidenter oftenditur,
quoldam in ftiblimiori ftatu ad majorem perfe-
Slionem crefcere, quofdam vero per fupercilium
dominationis ad détériora defluere. Per quod
Otrumque intelligitur : eos qui ad meliora e tran-
feendunt, per virtutem animi Sc Dei auxilium
poflè id facere : Sc eos qui ad détériora devertun-
tur, per mentis imbecillitatem pariter Sc negli-
gentiam errare. Unde Sc dominum ablque virtute
fieri non decet, qui virtutem fine Dei auxilio
nullatenus habet. Qui etenim multa tue-
tur, fi non habet fortitudinem animi, non valet
id agere, quoniam magna magnis infeftationia
Quam animi] Addunt editi indiget ante has voces, &
bonis moribus ante exerceri. Sequutus fum duos codices mff.
b Fortitudo] Aug. Dominandi virtus. c Judicis] Sic duo codices mff. pro judicii quod erat in
edi•t*i s."' Ferociter] Deeil apud Aug.
bus, vel adverfitatibus lolent laborare. Omnis
ergo qui przeeft, hoc primitus animi tota inten-
tione procuret, ut per omnia de Dei adjutorio
omnino non dubitet. Si namque cceperit in adli-
bus fuis auxiliatorem habere Dominum domi-
■ norum, nullus hominum contemtui poterit habere
ejus dominatum: Non enim eßpoteßas nifi a
Deo. Ipfe enim elevat de ftercore egenum, Sc
ledere facit cum principibus populi fui., Sc de-
ponit potentes de lede, Sc exaitat humiles : ut
fubditus fiat omnis mundus Deo, 8cf egeat gloria
Dei.
Septimus abufionis gradus eft , Chriftianus
conteritiofus, qui cum participationem nominis
Chrifti per fidem Scbaptifmum fulceperit, contra
Chrifti ditfta Sc propofitum, mundi caduca
deletftamenta diiigit. Omne enim de quo con-
tenditur; aut propter propriam ejus rei dile6lio-
netn de qua agitur; aut propter alterius amorem,
qua; fub odiola fpecie latet, appetitur. Quem-
admodum, verbi gratia, bellum animofo com-
pugnantium conflitftu cum odiola res: fit, propter
amorem Victoria; Sc libertatis peragitur; Sc
multa; alia; diletfta; Ipecies, fub odiofo labore vel
formidine, fatis contentiole expetuntur. Unde
patenter intelligitur, nihil contendi pofle, nifi
propter dile&ionem, Iperatam Icilicet Sc fuble-
quentem amabilem remunerationem, Qui igitur
de mundo pra;lente ex quacumqiie caufaconten-
dit, perlpicue oftendit quod ilium diiigit. Quo-
modo ergo mundum diiigi per Joannem Spiritus
lamfli lermones interdicunt, qui ait: Nolite
diiigere mundum, neque ea qua in mundo funt!
Mundi enim amor 8c Dei,pariter in uno cor-
de cohäbitare non polfunt, quemadmodum
iidem oculi coelum pariter 8c terram nequaquam
confpiciunt. Sed requirendumeft,ft vere
in mundoaliquidfit quod amari debeat, 8c quis
fit ille mundus, quern diiigi divina eloquia ve-
tant. Terra ergo cum nafeentibus ex ea, Sc me-
tallis, 8c animantibus, Sc pulcritudine veftium',
Sc obleSlationibus cibortim, Sc iis qua; ad ha;c
pertinent, non diiigi praecipitur : fed proximus;
propter quern haec omnia fa<5la limt, amari ju*
betur. Haec enim omnia praedi&a , velut non
manfura, ad coeleftem patriam pergentes con-
comitari nequeunt. Proximi vero velut manluri
regis coheredes, lemetiplbs licenter 8 invicem diligunt.
Quod ergo lemper in mundo non ma-
net, Sc cum mundo pariter deficiet, 8c iple mundus
non amari praecipitur; proximus autem qui
eft pars regni coeieftis, in terra Sc inter, ima ele-
menta, ä regni ccelorum appetitoribus non in-
congrue amatur : dum in fuprema ilia patria in
aeternum coheres habebitur. Propterea vero mun*
• Tranfcendunt] Sic cod. Colb. Condejcendunt edit.
f Egeat gloria] Sic Morel. & duo mff. egeat omnis gloria
m tlnvicem] Hanc vocem addidi ex duobus mff Morel. &
Aug.
c n
Rom. rj.
P f d l .1 12 .
'Lite. /.
f
VII.
i . Joan, 2
'S