
€x obfèrvatiombus M o r e llii, qui ita fe invenifle ait in b o n o cod ice. E g o quoque idem
additamentum inveni in quinque antiquis codicibus. N o n extat tarnen in Seguicriano.
Hieronymus in epiftola ad Nepotianum de vita clericorum : Amare filiomm, innere fir-
vorum eß. Idem in epiftola ad Rufticum monachum : Prapoßtum monaßerii timeas nt do-
, minim, diligas ut patentem. Rufinus in pfitfl. 2 7 . Servus eß qui feiyit ex timoré , films eß
qui obedit ex amove. Ladtantius cap. 26. epitomes in antiquis editionibus : Quid enim
tarn juflum quam Deum agnofiere ut parentem , eumque metuere ut domiiium. P ro quo
Pfaffius edidit metuere ut deum, quia ita legebat in co d ice Taurinenfi. Sed præterquam
quöd necefle eft retinere vo cem dotn'mum ut fbnfiis c o n f te t , idem Lacftantius in capite
59. ejuftlem epitomes fcribit : Primum autem juflitia officium e f Deum agnofiere ut patentem,
metuere ut dominum. Redtè profedtö. S ic enim loqui amat Ladlantiu s, ut patet
ex libro 4. cap. 4.. -<Sc iib. 5. cap. 19. Eucherius epifcopus Lugdunenfis in epiftola ad V a -
lerianum : Dominum, quia dominum vocas, metue, quia pattern, dtlige. Primafius in e p i f
tolam Pauli ad Romanos : Qui timet firvus eß, qui autem diligit filius. Vettius Prætex-
tatus apud Mac robium lib. 1. faturnal, cap, 1 1 . Colant ergo te potiiis fervi quam timeant.
Joannes Saresberienfis lib. 8. policratici cap. 12 . Colant te potiiis fervi tut quant timeant.
Ennod iu s in panegyrico ad T h eo d o r icum : Habes hanc Deo infpirante manfuetudineni
ut te plus credas pojje diligentia quam timoré. Excellentia bona funt gloria tu ce infirtamo-
nutnentis ut cum te reges metuant, ament famuli. A d n o ta t Velleius Paterculus Cæfàrem
dixifle amari fè quàm timeri malle. C ic e ro in libro d e lènedlute ita lcribit de A p p io :
Metuebaut eum fervi, verebantur liberi. V id e fuprà notas in epiftolam ad D on a tum
PaS- 3 84 -
V e i \ b o r . t o r m e n t i s ] Sic apud Petronium lego fabulofum fentemiarum tor■*
mentutn.
Q u o s t u t i m e s ] N e f c io c u r hæ com ifla Tint inpofterioribuseditionibus. N am
licè t defint in pluribus antiquis exemplaribus, extant in pluribus aliis op tim is , & præte-
rea optimum îenfiim conftituunt. Manutius primus expunxit. A n g li repofiierunt.
Q u i d t e a d f a l d e o s ] Ifta Claudius epifcopus Taurinenfis tanquam f in ,,
alicubi tarnen immutata, protulit fcribens ad Theod emirum abbatem Cafinenfem. Nam
p ro eo quod Gyprianus dixit falfos deos Claudius ineptè pofuit falfas imagines, quia con-
tendebat nullum honorem deberi imaginibus làndlorum. Q u ia vero ille hæc fcripferat
tanquam fiia , nulla C yp rian i men tione , Jonas epifcopus A urelianenfis ilium m on u ite fle
beatiflimi C yp rian i martyris.
C a p t i v u m ] Ita omnes iibri veteres , fi M oyflîa cen fèm excipias, in quo fcriptum
eft captiva, & omnes veteres editiones. Pame lius, cujus editionem fècutus eft Rigaltius,
pofuit captiva, quia videbat in libro Jonæ epifcopi Aurelianenfis de cultu ima g in um,
u bi locus ifte refertur à C lau d io T a u r in en fi, legi captiva , per errorem videlicet. N am
apud D u n g a lum , ubi refertur etiam h ic lo cu s , redtè fcriptum eft captivum.
I n c u r v a s ] Ita etiam in editione fragmentorum epiftolæ Claudii. Sed in veteri lib
ro legitur inclinas. H ab eo enim exemplar horum fragmentorum cum cod ice M S . co l-
latum manu viri clariflimi Joannis C o rd c f i i, ubi legitur inclinas. Q u o etiam m o d o fcrip-
tum eft in cod ice Gratianopolitano.
A n i m a l i a p r o n a J N o tum eft illud O v id ii ex lib ro primo m etamorphofèon :
Pronaque cum fpedent animalia cat era terram,
Os homini fublime dédit, calumque tueri
Juffit à" eredos ad jydera tollere vultus.
C ic e ro lib. 2. de legibus : Nam cum cateras animantes abjeciffet ad paßum, folum honïi-
nem erexit, adcizlique quafi cognationis domiciliique priflini confpedum excitavit. Pruden-
tius lib. 2. adversùs Symmachum :
Condideram petfedum hominem, fpedare fuperna
Mandaram , totis converfum fenfibus in me ,
Redo habt tu , celfoque fitu , & fublime tuentem.
Poflent plurima loca fimilia profèrri. Sed ifta fiiffiçiunt. V id e Maximum T y r ium diflert.
38 . & notas noftras ad iibrum L u p i Ferrarienfis de tribus quæftionibus.
P a t e r
N O TÆ AD G Y PR I A N U M. >
P aTER MÏ S î t ] Pamelius interlèrit filiiim ex quinque codiciblis & ex lino quem
1 udat Morellius. E g o quoque ita inveni fcriptum in quinque antiquis. G lo ffem a eertô
guod defideratur in viginti & uno libris noftris & in o é lo Angljcanis.
R u i n i s r e r u m ] Ita omnia ferè vetera exemplana, etiam Veronenfe. N o n n u lla j
tamen habent return, manifefto eixore. Itaque füpervacanea eft eorum cura qui bas re-
ü l ruinas référant ad tempora D ec iana. Similis error fublatus olim à nobis eft apud
L o b a r d u m in epiftola Gregorii I V . Papæ. Sic in epiftola fanéb Amb ro fn ad C h ro *
mïtium primo fcriptum fuit in vetuftiflimo cod ice ecclefiæ Lugdunenfis da, amfümm m ü ü fed ftatim emendatum eft fupra iineam & pofttum régi. Item pro eo quod in
,omo quarto conciliorum Lab b ei pag. 920. in epiftola epilcoporum P b çe in aæ mari-
timæad L e on em lmp. legitur huj.m n i gratia, quæ eft vera le d lio , vetuftiflimi codices
ecclefiæ Bellovacenfis & monafterii Corbeienfis habent hujus reg gratta. Vide etiam
notas ad Capitularia pag. 10 6 & 1M A d d am quoque aba lo ca fimilia I u t ea ufui elle
ooflint hominibus eruditis cùm in libres mciderint m quibus nfdem errores «
in quibus emendandis defuerit au doritas librorum veteram. In epiftola Cæleftmi l apæ
ad clerum & plebem C P . pro e o quod editiones redtè habent chm à fe cotimufa fibiret
ratio nquintur cod ex ecclefiæ Bellovacenfis habet ngi. In eodem cod ice cum refertur
cDiftola Papæ Vigilii, ad Aurelianum epifcopum Arelatenfem, H D legitur Dignum ejt
ir caiholico n i conveniens, cùm iegendum fit régi, u t in editionibus. E x eod em fon te
fluxit quod in canone 40. conc ilii Melden fis , ubi laudatur canon fynodi Arvernenfis I
regiculam fcriptum eft in veteri cod ice A u re lian en fi, cum Iegendum fit reiculam. In ca-
Dite odtavo Ubri A g o b a rd i contra legem Gundobaudi legebatur ohm refoulas pro ,ö<ra-
L . u t illic ffim u i. In tom o fecundo Capitularium pag. 14 2 6 . m præcepto Lu d o v ic t
Pii fcriptum eft rex pro res. c . a .
M u s s 1 T A m u s 1 Veteres quidam libri & veteres editiones habent mufitarnus. A t -
que ego putabam ita Itribi debere, quia legebam apud Juvencum -. Nee mterfefemuj,|
. tamivoce voMant. Sed poftea deprehendi h o c v o c a b u lum defcendere ex verbo mujfare,
adeoque fcribendum effe c r e d i d i H B I uti fcriptum eft m cod ice S eguienano. N am
& apud Sidonium lib. Ó. epift. . 6. reperitur verfus ifte fapph.cus ; Muffitmu quamquam
chorus ïnvidorum. Grammatici præterea afférant multas auélontates quæ facile probant ita
fcribendum elfe uti ego fcripfi. . - .
V i D E A s Æ Q u a L i T E R 1 Ita veteres editiones. Q u o etiam m o d o legitur m n o v em
codicibus antiquis. Manutius expunxit aqualiter. Ita etiam Morellius & editio A n gi *
cana. N o n v id e o autem cur expungi debuerit. Sanè vidctur earn vo cem non effe necef-
fariam. Sed non eft propterea tollenda. N am Cyprianus dixit paulo ante : Pu,ans nos
adverfa vobifcum aqualiter perpeti. E t m o x , camis incommoda vokfcumpanier mcummus.
E t tamen Vox tzfuaâter deed iftic in feptemdecim libr.s VeteribuS.
N o n e r u n t n a s c e n t i a ] Veteres editiones & fex bbr. veteres habent non H
genera,io. L edlion em fumptam ex editione quæ dicitur Gravu , quant Manutius & abl
poft eum fecuti fu n t , quant nos etiam retinuimus 1 præferunt novendecim exemplana
manufcripta. Morellius pofuit M W I fortè per errorem typographi. N am l ie fcn -
— i l non eft Latinus. f f l tamen ea feriptura multùm placuit Pamelio. In libre
Fuxenfi & in L amouiano legitur, non eru H H V id e gloffanum Latmum Cangu-
C IB u M 1 Veteres editiones & novem iibri veteres præferunt frumentum. g g duo
& quinque A n g lican i efeam. Sed major pars cod icum manufcr.ptorum habet ledlionem
^ enT oriT aut juveni s] Retinui banc ie f lio n em , quam inveni in aliquot
antiquis exemplaribus, propter rationes allatas à Patnélio, qui vere adnotat mire vanare
codices In quibufdam enim legitur ut if tic , alibi fenion aut juvent, alibi fenwnbus atque
Cjunioribus, abbi feniores * juvfnes, denique alibi ƒ « » - neque juvenum & mg,««*-
V id e lib. 2. teftimoniorum cap. 22.
A D D 1 c T o s ] id eft ju d ic a to s , damnatos. A p p d O p ta tumM 1.
fu b je ftum , fu b d itum , ficut ad diflus glebæ in jure civdi. Utar autem bac j j
moneam videri ntilti optimam emendatioiiem fuifle tentatam a Guille n
S— ultima C a ffio d o r i, ubi Mariangelus Ac curfiu s edidit, non dmpotejlpropu,um
quod liberate dominum non vidctur additum; pro quo Fornerius con^ Pn° n “ mUm
i
Pag. Z ip
Pag. 22f .