tccvij . C O N F E S S I O S A f
de amore Juftinæ cu ju (clam virginis, deprehen-
di draconis imbecillitatem : nam univerfa ilia
phalanx, quæ mihi auxilio data fuerat, irruit
in virginem, fed re infeéla redierunt, nec iivit
virginis oratio ut miiïi in auxilium Agiaïdæ
dæmones qui eum adjuvare videbantur, quid-
quam omnino promoverent. Ac poft multas
adolelcentis vigilias ac curiolâs operationes 6c
diaboli contcntiones, quæ (êptuaginta dies con-
fumpferunt, ipfe diabolus cum primis principe
bus fuis congreditur; jam enim non (blus Aglaï-
das puellæ amore tenebatur, fed idem ipfe ego
patiebar. Ac videre erat tot ac tantas viftutes
cum draconc ab una virgine compreflàs 6c per-
culfas. Sed nec cupiditatem noftram immutare
potuit diabolus, quamvis (îcpe id perficere ten-
taverit. Dixi enim illi : fi tibi omnino fubjedla
naturæ moles, filtern cupiditatem noftram ob-
tunde , ne rideamur perfeverantes nec quidquam
promoventes. Quapropter cum vocaflct coram
me dæmonem fornicationis, pluribus commi-
natus eft, atque ut faceret quoeï jam dixi fie im-
peravit : Nifi Aglaïdas relaxetur, graviflïmas poe-
nas dabitis. Sed cum multa feciflet, ne in hoc
quidem operari in nobis potuit; demonftrante
Deo nihil pofte adverfus naturam diabolum, fed
eum natura adjutum magna fibi fumere; velut fi
quis incurvus autclaudus equo belli perito utens
præclaros fuccefliis ad propriam perfonam referre
videatur. Nam exercitatio corporis juvenilis
cupiditatem accendit, ac naturam magis ex;
citât ad appetitum. Erat ergo multa mihi adverfus
dæmones 8c dæmonibus inter ipfos corn
certatio. Minabanlur invicem ac ægre rem Fere-
bant. Ego vero difeeftionem draconi minitabar in
eum irruens. At ille ne infremuit quidem, cum
fibi confcius effet fuæ imbecillitatis, convieiabar
illi 6c ferebat, ne ab_eo clifcederem metuens.
8. Quinquagefimo igitur die Aglaidam de-
cipere voluit in quadam adolefcentula ; fed ne
umbram quidem J uftinæ aftequi potuit; 8c quamvis
puella in allant fonnam induta effet, nihil
Juftinæ fimile videri potuit. Cognovi igitur ii-
iorum fraudem eolque condemnabam. Tandem
perfecit diabolus ut fornicationis dæmon Juftinæ
formant adolefcenti oftenderet. Ac formam quidem
oftendere videbatur : fed poftquam prope
acceflit ad Agiaïdam lætitia exultantem 8c cla-
mantem, præclare advenit pulcherrima Juftina;
ad virginis appellationem ftatim forma evanuit,
6c diabolus inftar fumi diflolutus ac in fu-
gam converfus, quia vel ipfînn virginis nomen
grave erat dæmonibus. Ego aderam, ô viri,
cum hæc fièrent, ego fidem iilius expertus fum,
6c draconis vilitatem. Pudore fuffundebar, vi-
» Toy àmctth îy -ia 1 Delendus articulus, ut locus corrup-
tus enitefeat, & paulo poft Icgendum J okouZto..
b Tmdunmi] Leg. vmnuren.
c 2-yn<puô/^iiôç‘] Videtur ex hoc-loco excidifte vox hiri'iMiv
ouæ paüio ante occurrit. H inc paulo poft draco difeeflio-
nem Cypriani timuiiTe dicitur; hune iocum ficreddit inter-
C T I C Y P R I A N I . cccviij
pgi loostvtis tivos 7mf>3wov, cv pg^i^et jévopep
WS .th dpuKOvrog d&ivriag. é >V 7m.au. v Q x -
Agy% tf efïSbjuèvn pSl fiotidilOV eionAgaiV
c v tm 7m p d ïv a , ê d v in g .y .'fffo v u t a ^ g x - r o i * «M
o o Jt a tov 'tbroTctAtv-m 3$ otidtiav th AyA&i-
dbtg oiwtpytiv dbxoiui ra ditipgvta tf -iris ttopMS
atpiticnv Jtav 7tooag ovepyiïouj ‘ x) (aatu
7107X04 tS vicuiioxov dy^wnviccs, x) mTXac, m en p -
yiuSy x) th S/ff.GoAgu QiA9vetYj>os, cv IGdbpdxav-
7xi MpA^giS oupGiGAMfZ^xs t auitg ó <5'fg.GoAgs crux»
TO?S OPDOUW CUJTM' ‘udQtprX.QSiTlli ’ GIX.677
y^o d AyAgiidus 0Vos x a s tms xqp
v c , d ? x d x a y d . (è mv idïiv tus Tooztvms J b -
vdpjuc avxS 7af dpaxovn 3 iW puaZ xóptie K&Tup-
ppv/udyat, cwn^ctynva] • aM ovdè tL u 'Qn5v~
[m om «VoviidM 6 t y f iG o f o e ,
7 r o ? h d 'O m M c h S o u f. et7wv >V
ei oAcoe ooi to Trie Quotas ovfxpt^ "CxsoTuost-
TUj, )tav tIuj 'cdndvfxictv Mpcav dpiGAuuov, 'tra (JA)
’é d n fM v o v n s Xj c f^ a v u o v T t s . d ) o
ie®' \n$ii n&Aeous toV TMS 7iopveicts Jkipuva,
7mfM7w 7A .a twTov hrvrifXJHmv, x&Aevoue mietv o
<z&gpéi7Kv, Aiyav’ « pi yctiwaSn ó AyA&ïdbe>
ra 7mvJ\iva b vmevotTUi. aW 7io7A.d Jp a tra s ,
one Mdbvi'iSy 3 ooit cv toura cvepyiïoaf cv iipuv,
Jïixxwutds to SwJ, CT1 OU cfbvaTUj t&ess t Qo —
aiv o 2J&GqA9 S> d?A.d fUjd tms Quotas /MytAg.
Q e p v é ï j cos ore Tis xuMoff n %aAss 'nnsa TtoAt-
fjj i iv eicfbT i f ê y o u p & p o s , c fb x o in i e t ffc / t - io p B a /^ t -
ra &S ohtAÏov <&£poa7rov aiaxpipit& q ' ti y^f f*&-
■Astti to vs oo oa/ngvros d ^ a ^ f e i tov 7to3 vv , >r
<poW 7^.tov tytipei eis ope%iv. Ud ouv ttoMm
£ u y > ( 4 g .y t a i /u $ $ * v & s ( o ’- è d a 'i/M v a s , ^
d k iu p v a v <&e9S e cu /T o o g , Jty m n iA s u v ,
dmJbaJOiViWj. \ya J è t L u aïayapnojv izS Jp a -
KQVTl c &h <pvÓ/dl{JOS' O di OU Ti iGpU^iV OWJGgpV
tcund tÜu dcdiveiav' ytynGoav tt aunf , «J e<pt-
pev dtd/dc /npu t Iw ava%vpnoiv.
Ev tm 7nvTY\xosM ou v M/JutesA, v€ov/\m3m 7jAcU>M-
otLf 70v AfAgïidïtv eis veavidtt Tiva, qey om i%y -
OIV) OVTt TMS mid/, TMS lousins G , 1^-
-zaf f/xra^spQabCitJW» r zopw, cox mv eidtvctj ao-
tms ousidv 77. t7iiyvav ouv dxmdv tIw 7iAavLu,
'a&oiTiSoito t ngrrayvaoiv * TtA9S ouvt t 'r 7iop-
vetcLt; duifAQva xg-Taontua^ei 6 SfgGoAöS ptpptplco
IousjvmS dïi'^etj itd naviona > x} t Iw jutyt pippQhu
idbMi dtuvSvctp a s 5 èvAnoiaotv J Tzf AlS&ldoc
t d e t y a p n fyjc/Ava 't& ep ox p a v rio x vT i, HgAcSs «A-
.dtv ïousiva ri oA$}(g.A9S' nfos tLu ovopyioiav tms
mzpjtvou d id o s tf iwpQM dqicqpêiw, ttj o' SfoGp-
Agg d g n g fflo .S d)tA .v% n > q c if •n^ o g .Qu yM v tT% u - 7i t r ouTug 077 70 ovo/ng. 'nis 7rdp^tvou fiapu
b Z lolg dttifJigoï. iyd:7mpt{yA)v a ' avdpes (guruv
omjadoudptav. eya tmv onlegv. tyav d m s ta s ew-
tms > r j d tS dpanovTos .dj-nAeiag, ow)i%tvo[M\v,
pres : B la fp h em a v i d iabolum- f l a n s c on tr a eum , a d e fid e r io
d e tcn iu s & impetum f c c i ‘a d v e r fu s eum m anu s le v a n s : i x
p u t o q u ia & a la p a cum p e r e u f i i r v erb is im p róp erii con v icia -
d T tS ArAct/Za] Hjec de fc ipfe Cyprianus narrat apud
interpretem..
d' ïijr u 7 n 'o u ju ,
cccix C O N F E S S I O S A P
a a tiy>uTV0u u , 7mpttdpuJ0V , eiç ■ yjvdfng. fMitpgpQoup
i r , Tivnivov i^ropiv * a X h d yg vo v (tpdztvov tms
•arçgouuAiou r ô v& tv , uvayaQgvonç d Q a irru o id g ,
Kuvrfiavàg Mpurw tms Ttyvnç vpyvijUtsvMS- inoiMon
vrorè çpouSiov tov A fA & ïd itv , aJva’n ïa o u ç eçn
tpVZ S& dhv T O daptSf-TOS d lOUÇIVtlS' edg $ TTÇOiXJJ^V
V à y t a , ^ctoA(ÀAet toS î£ ) çpoudiov * xJ tpieAA.sv
*^57oMoo&oy % d x fo u iÇMxdso d& A io ç , e i p i eAt<l
d Tmpdtvov^ àCçvcSç ng.TMvé?@i\ d d& iv e ç dm ç
cJ^o^fig th dd/LfpcTog. ‘cdfecf.iv'toaou. oùv au tov tfo v -
ylctv a y j v , x j dtov djotGetv, caGafoet d ‘Grçguub
Aiou. où vôooçy où fidmevog, dm ajuopioç b aMoç
77s eujTMS (B>ktyèys>v6V * 077 cv Su-ms K£j to7ç
S ioÙtoiç cwtmv f&TBTtivev d é/jGoAgg. TioXhd'iUS ooi»
aùviv dTruytpvuojuÀvlw Tp" iaTçedv txAajov oî
y>v&e> ti dt txregs cujtoU etpM' p i xActjen, o-n ouït
$vti%op&i, oùdè ddvptaf oùdè dA y a 77* oùdt
ajeQztvop&i a Stv e iag, m pÿvov 'QmroXa\ou ti vos ng-u-
AtS/cTos j d>ç cJ^ di'çgs fA9i 'tfejtyjvOfMVou * 77 pb oùx
imiMou/Zp, ti 77 oôx tdpdoa/jdp cujtmî ti dè t7roi<l
to om/m7ov th XeisoSy Kg) dorviAgMut rd s orspc
yttag r daipgvav. c c/ndnaoa oùv cwtms Sog y>-
véiçy 710îpu/ag ewrzdv cuvêîAgVy /3oaç jù ùmQjyta' ti
d t 7mpwet p i dSvpdïv x) p i d7iiA7nÇeiV, x) dfg.
tms vovSioiac, auniç y t7njXdtv ^7oA«\Ua3p ttoXu-
7ikaôtovay th ©sotf <sCAgy>uShoç tu, tc^t?f7iopuva'
ediiouv r 'QnxAipdplut cuÙtm opyyv> x) TntvTtg x gt-
tGoav 'dfadbovof tcS veavict tcwtmv y où <srç)s <p3o-,
Çgv aX/\d <srçgs yctpgv evvopgv. aM» ïoosina Ttd
çuvpcS th Xe/so'J’ id.ro tùnrdv tus d S iv e ia s , Kg)
$7rcLvt d o^XMoeag, jt) ird dùpjai Aôipgv vrçooMyct-
f ï p 0' $fg.GoAss * Xj f ê tio p o v d 'id a a i p i dymTXayM-
otd^y tav pi m' ïouçiva owjuqS m Ttd AyAgidct.
ci Ma KP-TuGocdvTU r dnpgv w <*G%tj auiriç jfptiï çti-
XtVy djupcT yù) tov AQipgv ‘^Trodiu^aou tms TiôXtag.
âv djS'MOiv AgGôvTts oï rroX7TOf juÆTuGaAXo/Zpoi ^
xe*ç$r idô%u£ov> ijuÀ d i à g d TioXtas >ÇfnGouXav
tA Gid içg iu ) otyodpcùSy ùoçt p& Aî AmS otcoS 'æ e g itv q
x) c vrç émâ^ t&çgov7ruvTuv to7ç yva&ipgis pgu.
0 TeAss ris 3dbv oti ovdèy d th X&içoo arQegyt-
dbs <tfèjt}lvïtu\, cv ip g vT u 'ppOfiïpog eimv nço'ç
ojÙtov tov dfgGoAdv' oAtSetty x) irdoMS 7jAovms %o-
pvyty tu dMouupi dotGeictÇy ti pÿu tm 4^#!
GouA&jous oujueid&g oou tm dtdiveîa ; « yè ti oxid
th Xejtsoù ta&iyiveTuj n u y ti dpdo)s, eav cujtos
‘GsQcfifyjtiTtti ; KSH ri pgvov ovopgÇrnq Xe iço ç , %çp
'rçèpAis, d rniMois ictv fkAm OM 001 et
70 oMpjtiov th •nddoiç dund aSivn ot7méiy tm cvtp-
ytta tUndj 7ToS eut dipi^Mori ; et axpçgyi^et, x) où
SApftç 'ÇkiGhZtp Ttd oçcp J jvjh , vvaç oùv dbvtioM
cJ^eAtcQruj cm 3$ içg s dtrnf ; oùdiv et y oùdè e^tiç
Tjzüéçuoiv vrfùg upjjvctv y oùdiv iftùetSy ooTf 7rdpe-
57V cor Jbvapus riç cMdïxwoiv. vitu iyvav oou tiuu
Tdvctvlw* tTiuj&lw 77ijç Qajnctoictfs oou' iyvav
a H}?««woau, vmpn^ftâjor] Interpr. Vigilabam i x obferva-
lam ante atrium virginis in noélurnis horis c an tans prope
ojlium puella. b AMof -71 ç ] Interpres: Nec plia ars potuit eam vincere
maligni, nec infh-mitates, nec vexationes, non timor, non
dolores, non pliantafia, non mina, non blanditia, non varia
cogitatims, non jubÿamia promifa, non efearpm dul~
C T I C Y P R I A N I . cccx
gilabam, aftidebam, tranftnutabar in mulierem »
avis fiebam. Sed ut primum attigeram veftibuli
januam, inanis forma recedebat, 6c Cyprianus
eram, arte nullum exitum habente. Feci ali—
quando pafterein Agiaïdam, 6c cum cvoIaftèt>
ftetit ante domum Juftinæ, (èd cum (àndla pro-
fpexiflet, periit forma pafleris, ac mifèr ex alto
ftans periiflet, nifi virginis mifericordia leniter
demiftùs fuiflèt per tenuiflimam domus promi-
nentiam. Hortata igitur ut quiefeeret ac Deum
coleret, ejicit eum ex veftibulo. Non illarn mor-
bus, non cruciatus, non alla quæ vis plaga (upera-
vit; his enim eam 6c aliis ejufmodi vexavit dia-
boius. Sæpc igitur illam delperatam a medicis
plorabant parentes ; (èd iilis ip(à dicebat : rie lu-
geatis, non enim moriar, nec animo deficio aut
quidquam doleo, nec ullum morbum (entio, nift
forte levem quemdam calorem tamquam ex acre
niihi tranfmiflum. Quid enim non tentavimus,
aut quid illi non fecimusî Ip(â vero fgno Chrifti
fe muniebat 6c dæmonum pellebat operationes*
Male igitur iilius parentibus fèci, eorum greges
occidi, 6c boves 8c jumenta. IKa autem horta-
hatur ne animuin delponderent aut defperarent,
ac prudenti ejus confiiio evenit, ut muito plura
reciperent, Deo iis, quæ fuperfuerant, benedi-
cente. Metuebant imminentem illi iracundiam,
ac omnes clamabant ut fe(è adolefcenti daret,
non in ftuprum, (èd in legitimum matrimo-
niurn. Sed Juftina Chrifti cruce eorum morbos
lànavit, 6c tumultum (èdavit. Populo peftem in-
flixit diabolus, ac oraculum dédit, eos libera-
tum non iri, nift Juftina Agiaïdæ jungeretur. Ve-
rum clamantem populum Juftinæ compreflît
oratio, 6c peftem fimul ab urbe propuftàvit. Qui-
bus rebus animadverfs immutati cives Chriftum
ceiebrabant, ac mihi, ut urbis infidiatori, vehe-
mens convicium faciebant, ita ut latenter pro-
dircm 8c notorum occurfum metuerem.
o . Tandem cum viderem Chrifti fignum nul-
la re vinci, mecumque iplè verlàrer, dixi ipft
diabolo : perniciolè ac fraudis omnis artifex, 6c
impietatis thefàure, cur animæ meæ infidiatus
es imbecillitatis tuæ confcius! Nam f te umbra
Chrifti vincit, quid faciès fi ip(è adveniati Si
tantum nominatur Chriftus 8c tremis, quid faciès
fi iplè te aggredi velit! fi fignum iilius paf-
fionis infirmum te fàcit; coram iilius potentia ,
ubinam eris ? Si fignat nec audes accedere ad limitent
ejus; quofnam igitur poteris ex iilius manu
eripere? Nihil es, nec quidquam habes folidi ad
defenfionem, nihil potes, nec tibi adeft vis gd
uicifèendum. Nunc cognovi fraudem tuam,de-
lufus (uni tuis phantafiis, cognovi imbeciliitacium
defiderium, non condemnationes, non latronum fuper-
yentus, non dolofitates, non gravis timor, in codice Colbert.
non generis timor : fumpta hæc videntur ex Comerfione.
. P LiuLKum. &c.J Hsec défunt apud veterem interprètent
ufque ad hæc verba -n\oç dç tlhv. Forte idcirco omilfa,
quia magna ex parte reperiuntur in Converfione.