iïx ARNOLDI ABBATIS BONÆ- VALLÏS OPERA. Ix
tris voluntatem filius faceret, & res diu expec-
tata & multis prasfigurata modis, occultam à fe-
culo faciem in lucem protulerat : exoneratum
peccatis populum non uitra paflus eft Chriftus
liipervacuis gravari culturis, quia deinceps non
eilet religio fed fuperftitio, fi ceremoniarum ve-
terum fæccs cum vino mero in Evangeiico calice
mifcerentur. Nec tantum paflionum fuarum
finem, lêd illarum etiam obfervantiarum intel-
ligi voluit ; ut poftquam advenerat veritas, fi-
guræ ccflàrent ; nec ultra luperflue vexarentur
fideles -fpinofis circuitionibus per devia aberran-
do, cum indicaret eis ipta veritas viam , & io-
queretur publice quia ego ipfe qui loquebar ecce
adfum. Undus erat Ghrillus oieo Iatitia. pra
cundis humanæ naturæ particïpibus, qui etiam
pra Angelis nomen hoereditabat diÿerentius : &
cxficcata jam erat à fade hujus olei Judaica
undio; & necefle erat, ut complicaretur Ephod,
ér Teraphin non apparerent ; & quicquid Be-
feleel vel contcxuerat, vel coelaverat, locum
daret vivis & rationalibus documentis; & abef-
(ênt umbræ & imagines & typica integumenta,
ubi ipfâ veritas nudam formam & puram fpe-
ciem intuentibus exhiberet. Itaquë finem Legis
adveniflè, in fine Paflionum Chrifti monftra-
tum eft : & quicquid ab antiquo in fanguine
Hircorum & Vitulorum, five in aliis quibuf-
cumque, vel odoramentis, vel libamentis, lex
multipliciter ad expiationem peccatorum agendum
decreverat, gratia reduxit ad compendium ;
& abbreviato tantæ fatigationis itinere unum
fànguinem, unam incenfioncm propofuit, &
unum holocauftum omnia continens, ea mode-
ratione aptavit, ut ad id comparandum, quan-
tæcumque mendicitatis eflet homo, haberet fiif-
ficiens pretium, nec quemquam perfona, vel
locus impediret à tantæ dignationis acceflù.
Unum igitur Agnum habet Ecclefia : neque quo-
ties Pafcha revolvitur, quæri alterum necefle
eft : & cum una fit tribus & familia populi
Chriftiani, uni populo una fufficit hoftia ; & in
una domo, una ponitür menfà. Unum habet
Panem & Caiicem univerfitas fidei ; & multi-
tudini Credentium unus cibus apponitur, idem-
que fùmitur ncc conlumitur ; & cum omnes
impleverit, fupereft & abundat. Mutabantur
Panes propofitionis per fingula fàbbata, appofi-
tifque calidis, frigidi tollebantur, quia veteres
oblationes , quafi frigidas & calorem Spiritus
non habentes, repudiandas tempore gratiæ; ipfà
paiium mutatio intimabat. Agnus nofter idem
eft, nec diverfi per diverlàs familias immolan-
tur, quia licut unitas Ecciefiæ nec fcindi poteft
nec dividi ; ita neceflè eft, ut unum agatur ab
omnibus, & uniforme obfèquium devotio corn-»
munis exhibeat, totiufque univerfitatis confen-
fùm, fàcrificii fingularitas ipla commendat.
Quod vero ad efum Agni, fi forte quid fù-
perefïèt, vicinus conjundus domui ejus cui fupererat,
vocari prascipitur; introdudionem Gentium
ad communionem facramentorum Eccle-
fiae exprimit : quas utique per Evangelium vo-
catas, convivii hujus fapor illexit , & eatenus
jejunos ad ea quas Judaicus populus edere non
potuit, gratia mater admifit. Mirum omnino eft
di<5lu, & res ipfa fpiritualem exigit intelleduni;
quod cum agnus non nifi ab una familia poflet
immolari, quas efle poflet tantas paucitatis fami-
iia ita carens filiis , vel nepotibus aliifque pro-
pinquis, ut unum non poflet per fe agniculum
edere; maxime cum tarn numerola iilius gen-
tis eflet foecunditas, multaque conjugia multi-
plicem fobolem cumularent! Sed (.ut diximus)
intimata eft Prophctice vocatio gentium, &
admiflie funt per fidem ad participationem Sa-
cramentorum, Judseis fecundum carnalem fen-\
fum literature haerentibus, nec pervenire va-
lentibus ad fpiritualis plenitudinem intelledus.
Aflatus eft ergo agnus nofter in veru Crucis,
fubter incenfis tormentorum carbonibus; nihil
crudum aut carnale in eo jamfapimus, nihil eli-
xum aut moile: fed ita ilia boni odoris aflatio in
patibuii flamma induruit, ita folidata eft ut nihil
in ea ultra fuperfit vel paflibile vel mortale, fed
omnino mortis pyra ab antiquo accenfa, fan-
guinis iilius confperfione extinda eft. Ideoque
& fibi & nobis conftat inconfumtibilis iilius in-
tegritas , quia nec corrumpi poteft quod omnino
eft folidum, nec minui quod asternum. Ca-
put ejus cum pedibus edimus, nec abhorremus
intrinfeca; quia fides noftra in hoc vivit & pro-
ficit, hoc ratetur , hoc credit quod Verburn
quod erat in prindpio apud Deum, fadum fit
caro in fine feculorum , & majeftas divina uf-
que ad infirmitatis noftrae defcenderit inteftina ,
nec noftrse fragilitatis abhorruit officinam : &
qui erat noftrum principium, ad finem quoque
noftrum acceflit, conftituens nobis in fe metam
& terminum, per finem temporalem revocans
ad finem infinitum; & confocians corporis &
capitis gloriam, individua connexione aftrinxit
in unum. Sic caput, fie pedes, fic inteftina co-
medimus, cum ita altitudinem Chrifti prasdica-
mus, ut non erubefcamus humilitatem; ita in-
firmum, ut fortitudinem quoque non negemus:
ita ftultum, ut lapientiam admiremur; quia hoc
amplius ftupendum eft in illo noftras Redemtio-
nis negotio, quod exinaniri fic fe pafla eft di-
vinitatis fubiimitas, quam quod in fe incom-
mutabilis virtus & incomprehenfibilis magnitude
, ftat in beatitudine lempiterna immobiii-
ter perfeverans. Atque ita & apud Ezechielem
faciem & pedes Dei quafi prima & noviflima
Cherubin contegunt, media tantum videnda
exponunt; quia quse ante Mundi conftitutio-
nem apud ipfiim erant, vel quis ftatus rerum
futurus fit poll judicium ultimum, cibus eft
fidei & fpei : Interim dum intelligere latagit
quse fecundum carnem gefta funt, & humani-
tatis
w m
lxj ARNOLDI ABBATI BO
tatis indagare affeiftus ; quafi ex caritatis ejus vif-
ccribus, religionis manfuetudo pafeitur. Carnem
igitur hoc modo comedimus : oflà vero'
igne comburimus , quia facramenta quidenx
(. quæ quafi divinæ virtutis caro finit, & veri-
tatis integumenta) vifibiliter fecundum fiiam
fpeciem pereipimus & fumimus ; ipfam vero:
fiibftantiam fecundum inintelligibiiem & invifi-
bilem ftatum firmam omnino & fblidam , nec
ftangimus nec minuimus ; fed flammis injici-
mus, id eft, lpiritualibus intelligentiis cornmen-
damus ; quod fpiritus & vita fint in divinis
myfteriis , nec fas fit intelle<flu humano tantæ
rei confringi notitiam, quam interim intra fe;
Spiritus Samftus colligit , donee cvacuato quod
ex parte eft, perfedum prodeat palam : & cog-
nofeentes ficut & cogniti fiimus ; jam hoc non.
iacramento agamus, fed fpecie.
Ideo nóéle Agnum ma<5lare præcipimur ;
quia nondum ad liquidum elùcet hujus operis
ratio, cujus fides miniftra eft, quam in fpien-
doribus Sanélorum deteget veritas,cum novum
vinum in regno Dei propinabkur, accenfifque
lampadibus,'Virgines Animas ad æternas nuptias
admittentur ; pofitaque inextinguibili lu-
Gcrna fuper candelabrum, omnibus qui in domo
erunt lueebit, tam fàcramentorum veritas ,
quam ipfius ratio Trinitatis. Interim fane im-
menfi quæftus res agitur, & virtutem invifibi-
lem manifeftus efFe<ftus eloquitur, fideique cer-
titudinem beneficia indulta corroborant ; & ex
collatione præfêntium, firma fixaque eft expec-
tatio futurorum. Datur nobis agnus ifte ad epu-
luin, datur languis ejus ad poculum.
Mandatur extïinfècus liminaribus & pofti-
bus domorum noftrarum languis ipfê apponi iii
fignum, ut munitum fit quod patet & quod tatet
; habeantque cäro & Spiritus fècura præfi-
dia , cum cibus potufque divmus animam in-
trorlùs alat & vegetet, abigatque extra virtutes
contrarias fignum Crucis & fànguinis nota. Nec
dubium quin omnino formident dæmones Paf-
fionis formam, terroremque eis charadleris hujus
infpeélio ipfa incutiat. Etiam ipfos Sacra-
menta fânéla & fidei muniuntfigna, quos confiât
non quantum expedit Chriftiano dogmati
& caftis moribus conformari, fed folius funda-
menti obtuitu cui quoquomodo inhærent : nec
ftatim propter ligna & foenum q.uæ luperponi à
negligentibus vident, iiTUunt Dæmones, in quofi
cunque camaies, fèd re veren tur fundamentum,
& difparent ad vivificum fignum, nec temere
accedunt ad confècratam fànguinis baltamo do-
mum. Alioquin ,, fi ad fingulos excefliis vim
fuam penitus Sacramentorum fubtraheret virtus;
& inaniter frontibus errantium Crucis ti-
tulus pingeretur, nulla fpes fupereflèt ruentibus.
A quibus, licet lapfùs articula Spiritus Sandus
abfcedat, manent tarnen etiam in reis nec fùnt
inania faci-amenta ; ad quæ , ut compungitur
N^E-VALLIS OPERA. , h if
qui deliquit,. idem Spiritus redit;. tantaqueefl:
Sacramentorum dignitas, ut ipfb Spiritu abfen-
te,. non; audeat vis inimica ingredi, nifi delpe—
ratione & confuetudine deliberatoque confenfu,.
fignum fandum vida captivaque mens, apofta-
fias fcaipello: eralerit. Hinc eft , quod exterminator
Angeius, primogenita quasque ^Egyptio-
rum percutiens, vifb hoc figno , a liminibus:
fanguine'illitis, quafi increpatus fe cohibet; ene-
catifque ^Egyptiis, illasfi incolumefque manent
quorum, tatera. frontemque cruoris hujus conf-
perfio rubricaverat. Sic Raab cum eflet mere-
nix appenfa ad' feneftram refte coccinea, fal-
vatur, & fbla ex Hiericho libera evadit ; nec
patuit domus ejus vaftationi & prsedas, quam
tam Celebris figni reverentia muniebat.
Jubetur etiam, ut feftinanter & avide hoc
agatur convivium : veftelque itineraries , bacu-
los habentes in manibus : iumbis praecindis
panes azymos edant cum ladueis agreftibus :
quia tanti operis miniftros., nec defides decet
efle nec molles; neque viaticum accipientibus
exiturifque de ^Egypto, .quierenda funt diverj
foria voluptatum : fed in exitu de populo bar-
laro, fimul fe debent componere amaritudo
poenitentias & finceritas vitce. Hasc carnalitei*
aliquando ficut & caetera Legis asnigmata, pro-
fuerunt, dum fides & pietas ad id quod promi-
ferat veritas, concurrebant: fed ubi venit pleni-
tudo temporis, finifque Legis Chriftus, quicquid
de agno, vel hoedo , vei Juvenca ruffa manda-
tum eft; omnia fadus fecundum ccmgruos ftatus
, & in fe omnia referens juxta proprios in-
telledus : ceflatum eft a muitis,. ubi unam fuf-
ficerrtiam pofiiit : nec oportuit adhiberi fignan-
tia, ubi fignificatum advenit..
Sacrificia de craticula vel fartagme , zelum
fervoremque Sandorum praeloquuta flint : fuf-
fumigationes aromatum , incenfiones oratio-
num, & pia vota affedufque Sandorum : in-
cenfi adipes, emortuas voluptates : indumenta
lacerdotum, multipliciuni gratiarum ornatum
continebant. Foeminalia quze ad operienda pudenda
primo loco pofita funt, tantam edocent
oportere efle continentias verecundiam , ut ne
fufpicioni quidem locum relinquat \ & ita ab-
fcondi quidquid eft inhoneftatis notabile , ut
nullo cafu ad ea intuenda , zelotes admittatur
afpedus. Sed talem fe. exhibeat converfatio Sa-
cerdotum , quafi fine fexu fit; & omnino abo-
minetur hujufmodi tabem , quinetiam confun-
datur & erubefcat ad membra communia, ip-
famque operiat naturam confciam fui, detefte-
turque quod poteft, non quod agit; & quafi
emortuas & foetidas partes illas fepeliat &
abfeondat.
Secunda vefHs, quas Poderis; id eft talaris;
dicitur, linea eft : quas munditias perfeveran-
tiam intimabat, & vitas immaculatae candorem ;
<mx flrida erat & adhasrens coi*pori, quia finb
i l l